Urkundenbuch des Herzogtums Steiermark


« zurück zur KategorieTEIDruckversion

GA 9

König Konrad III. schenkt dem Kloster Garsten für sein Seelenheil und auf Vermittlung seiner Gemahlin, Königin Gertrud, und seiner Mutter Agnes mit Zustimmung seines (Halb-)bruders Markgrafen Heinrich [II. von Österreich] sowie auf Bitten des Abtes Berthold [I.] 400 Hufen in der Riedmark innerhalb eines bezeichneten Bereiches.

1142 [zwischen Januar 20 und Februar 12], Regensburg.

Or. Linz LA: Garsten U 6 (A). — Abschr. um 1190 im Traditionskodex ebenda: Garsten Hs. 1 fol. 13r-14r (Nr. 19) (B).

Pusch – Frölich, Dipl. Garstense (1754) 35 Nr. 6 aus A. — UBLOE 1 (1852) 132 Nr. 19 aus B. — UBLOE 2 (1856) 204 Nr. 138 aus A. — Frutaz, Confirmationis cultus praestiti Bertholdo primo abbatis monasterii Garstensis (1964) 118 Nr. 2 aus A. — MGH DD 9 (1969) 115 Nr. 66 aus A.

Ausz.: Ludewig, Rel. manuscr. 4 (1722) 203 Nr. 22 aus A. — Kurz, Beytr. 2 (1808) 496 Nr. 26 aus A.

Reg.: Böhmer, Regesta (1831) 116 Nr. 2219. — Meiller, Reg. Babenberg (1850) 29 Nr. 1. — Stumpf, KU (1865) 295 Nr. 3434. — Bernhardi, Konrad III. (1883) 263f. — Kos, Gradivo 4 (1915) 104 Nr. 174. — Lenzenweger, Berthold (1958) 207. — Böhmer – Niederkorn, RI (2008) 95 Nr. 225.

Teilabb.: Hausmann, Reichskanzlei (1956) Tafel 13. — Frutaz a. a. O. (1964) Tav. II (litt.) a.

Verfaßt und geschrieben vom königlichen Notar und Kapellan Heribert. Der Zeitansatz des Regensburger Aufenthaltes des Königs im Januar und Februar 1142 ergibt sich aus dem angegebenen 4. Regierungsjahr Konrads, das am 6. März 1142 endete, und aus den zwischen dem 20. Januar und 12. Februar daselbst ausgefertigten Urkunden des Königs (s. MGH DD 9 Nr. 65 und 69).

(C.) ‡ In nomine sanctȩ et individuȩ trinitatis. Cuͦnradus divina favente clementia Romanorum rex secundus. ‡ quitas iusticiȩ et regni auctoritas nos admonet ȩcclesiis deo dicatis more predecessorum nostrorum temporalia largiri, ut in visione gloriȩ regem in decore suo videre mereamur pro temporalibus ȩterna recepturi. Eapropter omnibus Christi nostrisque fidelibus tam futuris quam presentibus notum esse volumus, qualiter nos pro animȩ nostrȩ remedio necnon interventu dilectȩ coniugis nostrȩ Gertrvdis reginȩ et Agnetis karissimȩ matris nostrȩ et assensu dilecti fratris nostri Heinrici marchionis ac humili petitione Bertolfi venerabilis abbatis ȩcclesiȩ Garstensi in honore sanctȩ dei genitricis Mariȩ consecratȩ quadringentos mansos in silva nostra, quȩ vocatur Ritmarch, videlicet a fluvio Iowerniz usque ad fluvium Agast et exinde usque ad terminum Sclauorum, legitima donatione concessimus ȩdicto regali statuentes, quatenus prefatus Bertolfus abbas suique successores et fratres in eadem ȩcclesia deo famulantes predictos mansos sub termino prenotato constitutos proprietatis iure possideant et in quos­cumque voluerint usus propria deliberatione nostra freti auctoritate redigant. Decernimus ergo, ut nullus successorum nostrorum regum seu imperatorum aut alia quelibet persona magna seu parva hanc nostram concessionem infringat, sed, sicut prenotatum est, abbas ȩcclesiȩ Garstensis omni deinceps tempora libera possessione obtineat. Ut autem hȩc nostra concessio firma permaneat, hanc inde cartam scribi et sigilli nostri impressione insigniri iussimus manuque propria, ut infra videtur, corro­borantes, qui presentes aderant, testes subternotari fecimus. Quorum hȩc sunt nomina: Theodewinus sanctȩ Rufinȩ episcopus apostolicȩ sedis legatus, Heinricus Ratisbonensis episcopus, Otto Frisingensis episcopus, Peregrinus patriarcha Aquilegiensis, Embrico Wirze­burgensis episcopus, Otto Ratisbonensis prefectus et filius eius Otto, Fridericus advocatus, Geuehardus comes de Burchusen, Geuehardus comes de Sulzebach, Folc­radus comes de Lexmunde, Bertolfus comes de Andês, Oͮthelricus dux, comes Albertus de Boga, Cuͦnradus comes de Bilstein, Vͦthelricus de Willeringea, Hertwic de Hagenowe, Wernhart de Iulbach, Fridericus de Hunesberch, Raffolt de Sconeberch, Otto de Roraa, Hetel de Wizenbach1, Poppo de Pæreriswanch.
‡ Signum domini Cuͦnradi Romanorum regis secundi. ‡ (M.) (S.sp.)
‡ Ego Arnoldus cancellarius vice Marcolfi Moguntini archiepiscopi et archicancellarii recognovi. ‡ (SI.)
Anno dominicȩ incarnationis M C XLII, indictione IIII, regnante Cvͦnrado Romanorum rege secundo, anno vero regni eius IIIIº, data Ratisbone; in Christo feliciter, amen.


a) Danach Raum freigelassen für das Monogramm, das dann, jedoch nicht symmetrisch angeordnet, eingezeichnet wurde

Das durchgedrückte Siegel aus naturfarbenem Wachs stark beschädigt, rund, [+ CVͦN­RADVS . D]I . GRA . ROMANOR[V . REX . II] (über DI, GRA und V von Romanorum waagrechte Kürzungsstriche); König auf dem Thron sitzend, mit Mantel, [Krone], in der Rechten Szepter, in der Linken Reichsapfel.

Metadaten

Aussteller König Konrad III.
EmpfängerGarsten
RegestKönig Konrad III. schenkt dem Kloster Garsten 400 Hufen in der Riedmark
Datum (ISO 8601)1142-01-20/1142-02-12
OrtRegensburg
SpracheLatein
DruckversionPDF anzeigen Druckversion
MetadatenTEI anzeigen TEI
LizenzCreative Commons BY-NC-SA
Permalink/Handlehttps://gams.uni-graz.at/o:stub.98, hdl.handle.net/11471/505.10.163
ZitiervorschlagUrkundenbuch des Herzogtums Steiermark I,1, bearb. v. Friedrich Hausmann, GA 9, digitale Fassung: hdl.handle.net/11471/505.10.163, Graz: Historische Landeskommission für Steiermark, 2007 (28.03.2024)