St Patrick's epistles

Transcriptions of the seven medieval manuscript witnesses

Electronic transcription of the F-text (MS 223, Cathedral Library, Salisbury) of St Patrick's Confessio and Epistola

The chapter, page and line numbers of White's 1905 edition are indicated in [ square brackets ]. These are the canonical numbers of the text which are still in use today. The chapter numbers are hyperlinks pointing to the chapter of Bieler's edition on the Saint Patrick's Confessio website.

The diplomatic transcription of the manuscript follows the text layout of the manuscript witness. Folio, column and line numbers of the manuscript are indicated in (round brackets). Marginal notes and additions are indicated by an asterisk *. The folio numbers are hyperlinks pointing to the folio of the manuscript on the Saint Patrick's Confessio website.


TEI Download
[Chap. 1] [235] [235.01]

(1) INCIPIT CONFESSIO SANCTI PATRICI · EPISCOPI QUOD EST XVI KALENDAS APRILIS ·
(2) [235.02] [[±2]]go patricius peccator · rusticissimus et minimus omnium [235.03] fidelium
(3) et contemptibilissimus apud plurimos [235.04] patrem habui calpurnium
(4) diaconem ; filium quondam potiti · presbiteri · [235.05] qui fuit uico banauem tabernię ;
(5) Uillulam enim prope [235.06] habuit ubi ego capturam dedi [235.07] annorum · eram tunc
(6) fere sedecim ; Deum enim uerum ignorabam et [235.08] hiberione in captiuitate adꝺuc -
(7) tus sum cum tot milia hominum [235.09] secundum merita nostra quia a ꝺeo recessimus
(8) et precepta eius non [235.10] custodiuimus et sacerdotibus nostris inoboedientes fuimus
(9) qui [235.11] nostram salutem admonebant et dominus induxit super nos iram [235.12] animationis
(10) suę et dispersit nos in gentibus multis ętiam usque ad ultimum [235.13] terre ; Ubi nunc
(11) paruitas mea uidetur esse inter alienienas [Chap. 2] [235.14] et ubi dominus apperuit sensus cor
(12) dis mei incredulitatis ut uel [235.15] ser o rememorarem delicta mea · et ut conuerterer
(13) toto corde ad [235.16] dominum meum qui respexit humilitatem meam et misertus [235.17] aꝺ
(14) ulescentie meę et ignorantię et custodiuit me antequam [236] [236.01] scirem eum et
(15) antequam saperem uel distinguerem inter bonum et malum [236.02] et monuit me
(16) et consolatus est me ut pater filium ; [Chap. 3] [236.03] Unde autem tacere non possum
(17) neque expedit quidem tanta [236.04] beneficia et tantam gratiam quam mihi dominus praestare
(18) dignatus [236.05] est in terra captiuitatis meę . Quia hęc est retributio nostra
(19) ut post [236.06] correptionem uel agnitionem dei exaltaremur et confiteremur mira
(20) bilia eius [236.07] coram omni natione quę est sub omni cęlo [Chap. 4] [236.08] quia non est alius deus nec
(21) umquam fuit nec erit [236.09] post hunc ; preter deum patrem ingenitum sine
(22) principio a quo est [236.10] omne principium omnia tenens ut diximus · et huius
(23) filium [236.11] iesum christum quem cum patre scilicet fuisse semper testamur
(24) [236.12] ante originem saeculi ; spiritaliter apuꝺ patrem inenarrabiliter genitum

(1) [236.13] ante omne principium per ipsum facta sunt uisibilia et [236.14] inuisibilia homo
(2) factus deuicta morte in celis ad patrem [236.15] receptus · Et dedit illi omnem
(3) potestatem super omne nomen celestium · [236.16] et terrestrium et infernorum et
(4) omnis lingua confiteatur quia [236.17] dominus et deus est iesus christus · quem credimus et ex
(5) spectamus [236.18] aduentum ipsius · Mox futurum iudex uiuorum atque mortuorum
(6) [236.19] qui reddet unicuique secundum facta sua · et infudit in nobis [236.20] ab unde spiritus
(7) sancti donum · et pignus inmortalitatis qui facit [236.21] credentes et oboedientes
(8) ut sint filii dei patris et coheredes christi quem [236.22] confitemur et adoramus
(9) unum deum in trinitate sacri nominis · · [Chap. 5] [236.23] Ipse enim dixit per prophetam
(10) inuoca me in die tribulationis [236.24] tuę et liberabo te et magnificabis
(11) me ; Et iterum inquit · opera autem [236.25] dei reuelare et confiteri ho -
(12) norificum est [237] [Chap. 6] [237.01] tamen et si in multis inperfectus sum operto fratres et cog
(13) natos [237.02] meos scire qualitatem meam · et ut possint perspicere uotum
(14) anime [237.03] meę [Chap. 7] [237.04] non ignoro testimonium domini mei qui in psalmo testatur
(15) [237.05] perdes eos qui locuntur mendatium ; Et iterum . Os quosd [237.06] mentitur
(16) occidit animam et idem dominus in euangelio inquit · [237.07] Uerbum otiosum
(17) quoꝺ locuti fuerint · homines reddent pro eo rationem in [237.08] die iudicii ;
(18) [Chap. 8] [237.09] Unde autem uehementer debueram cum timore et tremore [237.10] metuere
(19) hanc sententiam in die illa ubi nemo poterit se subtrahere · [237.11] uel abscon
(20) dere sed omnes om nino reddituri sumus rationem etiam [237.12] minimorum peccatorum
(21) ante tribunal christi domini · [Chap. 9] [237.13] Qua propter olim cogitaui scribere sed usque nunc
(22) hesitaui [237.14] timui enim ne incederem linguam hominum et quia non legi
(23) [237.15] sicut ceteri qui optime itaque iure et sacras litteras utraque [237.16] pari moꝺo
(24) cum biberunt et sermonem illorum ex infantia numquam [237.17] mutauerunt ; sed
(25) magis ad perfectum semper addiderunt : Nam sermo [237.18] et loquela nostra
(26) trans lata est in linguam alienam sicut facile potest [237.19] probari ex sailiua
(27) scripture meę qualiter sum ego in sermonibus [237.20] instructus atque eruditus
(28) quia inquiꝺ sapiens per linguam [237.21] dinoscitur . et sensus et scientia et doc-
(29) trina uarietatis ; [Chap. 10] [237.22] Seꝺ prodest excusatio iuxta ueritatem · preser
(30) tim cum [237.23] pre sumptione quatinus modo ipse adpeto in senectute
(31) mea . quoꝺ [237.24] in iuuentute non comparaui quia obstiterunt peccata
(32) mea ut [237.25] confirmarem quoꝺque ante non perlegeram : sed quis me credit
(33) etsi [237.26] dixero quoꝺ ante prefatus sum [238] [238.01] adhuliscens immo pene puer
(34) inuerbis capturam dedi antequam [238.02] scirem quiꝺ adpeterem uel quiꝺ
(35) uitare debueram · [238.03] Unde ergo hodie erubesco et uehementer pertimeo
(36) denuꝺare [238.04] imperitiam meam quia desertis breuitate sermone expli -
(37) care nequeo [238.05] sicut enim spiritus gessit et animus et sensus monstrare affectus ;
(38) [Chap. 11] [238.06] Sed si itaque datum mihi fuisset sicut et ceteris uerumptamen [238.07] non si -
(39) lerem propter retributionem · Et si forte uidetur apuꝺ [238.08] aliquantos me
(40) in hoc preponere cum mea inscientia et tardiori lingue [238.09] sed etiam
(41) scriptum est enim lingue · [[±3]] balbutient[[±1]]s · uelociter discent loqui
(42) pacem ; [238.10] quanto magis nos adpetere debemus qui sumus inquiꝺ epistola

(1) [238.11] christi in salutem usque ad ultimum terre · Et si non deserta seꝺ [238.12] ratum
(2) et fortissimum scripta in cordibus nostris non atramento sed [238.13] spiritu dei uiui ; Et iterum
(3) spiritus testatur et rusticatio [238.14] ab altissimo creata est ; [Chap. 12] [238.15] Unde ergo primus rusticus per -
(4) fuga indoctus ; scilicet qui [238.16] nescio in posterum prouidere sed scio illuꝺ certissime quia
(5) utique [238.17] priusquam humiliarer · ego eram uelut lapis qui iacet in luto profunꝺo
(6) [238.18] et uenit qui potens est et in sua misericordia sustulit me et quidem [238.19] scilicet
(7) sursum adleuauit et collocauit me in summo pariete [238.20] et inde fortiter debueram
(8) exclamare ad retribuenꝺam quoque [238.21] aliquiꝺ domino pro tantis beneficiis eius hic
(9) et in eternum · que [238.22] mens hominum estimare non potest ; [Chap. 13] [238.23] Unde autem admira
(10) mini itaque magni et pus illi qui timetis deum · [238.24] et uos domni ignari rethorici
(11) audite ergo et scutamini · quis me stultum [238.25] excitauit de medio eorum qui uidentur
(12) sapientes esse · et legis periti · [238.26] et potentes in sermone et in omni re et me quiꝺem
(13) detestabilem [239] [239.01] huius mundi prae ceteris inspirauit si talis essem ; Dum moꝺo autem
(14) [239.02] ut cum metu et reuerentia et sine querela fideliter prodessem genti · ad [239.03] quam
(15) caritas christi transtulit ; ut donauit me in uita mea si dignus [239.04] fuero ; Denique
(16) ut cum humilitaeate et ueraciter deseruirem illis [Chap. 14] [239.05] in mensura itaque fidei
(17) trinitatis operortet distinguere sine [239.06] reprehensione periculi notum facere
(18) donum dei et consolationem eternam [239.07] sine timore fiducialiter dei nomen no -
(19) moine ubique expandere ; ut etiam post [239.08] obitum meum exgallias relinquere
(20) fratribus et filiis meis quos ego in [239.09] domino baptizaui tot milia hominum [Chap. 15] [239.10] et non
(21) etiam dignus neque talis ut hoc dominus seruulo suo [239.11] concederet post erumnas et
(22) tante molis · post captiuitatem post [239.12] annos multos in gentem illam tantam
(23) gratiam michi donaret quod ego [239.13] aliquanꝺo in iuuentute mea non quia
(24) desperaui neque cogitaui [Chap. 16] [239.14] sed postquam hiberione deueneram cotidie igitur
(25) pecora [239.15] pascebam et frequens in die orabam magis ac magis acedebat [239.16] timor
(26) dei ; et timor illis et fides augebatur et spiritus augebatur [239.17] ut in die una usque
(27) ad centum orationes et in nocte prope similiter · [239.18] ut etiam in siluis et in monte
(28) manebam et ante lucem exercitabar ad [239.19] orationem per niuem per gelu per pluuiam
(29) et nichil mali sentiebam · [239.20] neque ulla pigritia erat in me sicut modo uiꝺeo
(30) quia tunc in me spiritus [239.21] feruebat ; [Chap. 17] [239.22] et ibi scilicet quadam nocte in somno audi -
(31) ui uocem [239.23] dicentem mihi ; Bene ieiunas cito iturus ad patriam tuam [239.24] et terram ·
(32) Et post paululum tempus audiui responsum dicentem michi ; [239.25] Ecce nauis tua
(33) parata est et erat prope sed forte habebat [239.26] ducenta milia passus et ibi numquam
(34) fueram nec ibi notum habebam [239.27] quemquam · de hominibus et de inde postmodum
(35) conuersus sum [240] [240.01] in fugam et inter misi hominem cum quo fueram annis sex et
(36) [240.02] ueni in uirtute dei qui uiam meam ad bonum dirigebar et nichil [240.03] metue
(37) bam perueni ad nauem illam · [Chap. 18] [240.04] et illa qua perueni profecta est nauis de loco suo
(38) et [240.05] locutus sum ut haberem inde nauigare cum illis et gubernatori
(39) [240.06] displicuit illi et acriter cum indignatione respondit nequaquam tu -
(40) [240.07] nobiscum adpetas ire ; [240.08] Et cum hęc audissem separaui me ab illis ut et uenirem
(41) ad [240.09] tuguriolum · ubi hospitabam et in itiner cepi orare ; Et ante quam [240.10] ora -
(42) tionem consummarem · audiui unum ex illis fortiter [240.11] exclamare post me ;

(1) Ueni cito ; quia uocant te homines isti et statim ad illos [240.12] reuersu<s> <su>m · [240.13] et ceperunt
(2) michi dicere ; Ueni quia ex fide recepimus te ; et fac [240.14] nobiscum amicitiam quomoꝺo
(3) uolueris ; et in illa die itaque repulis [240.15] fugire mammas . illorum propter timorem dei ; sed uerum
(4) tamen [240.16] speraui ab illis ut mic dicerent · ueni in fide iesu christi ; Quia gentes erant
(5) et [240.17] hoc obtinuit cum illis et protinus nauigauimus ; [Chap. 19] [240.18] et post triduum terram
(6) pimus et uiginti septem dies per desertum [240.19] iter fecimus et cibus defuit illis · et famis
(7) inualuit super eos [240.20] et alia die cepit gubernator · michi dicere ; Quiꝺ est christiane tu [240.21] di -
(8) cis deus tuus magnus et omnipotens est ? Quare ergo non potes [240.22] pro nobis orare quia
(9) nos a fame periclitamur ? Difficile [240.23] enim ut aliquem hominem umquam uideamus
(10) Ego enim euidenter [240.24] dixi illis · conuertimini ex fide ex toto corde ad dominum deum meum
(11) [241] [241.01] quia nichil est illi inpossibile ; ut hodie cẏbum mittat nobis in [241.02] uiam uestram usque
(12) dum satiemini ; quia ubique abundat illi · [241.03] adiuuante deo ita factum est Ecce grex
(13) porcorum in uia [241.04] ante oculos nostros et multos ex illis inter fecerunt et ibi [241.05] duoas noctes man
(14) serunt · bene refecti · et canes eorum reuelati [241.06] sunt quia multi ex illis defecerunt et secus
(15) uiam semiuiui derelicti sunt ; [241.07] Et post hoc sumnas gratias egerunt ꝺeo et ego honori -
(16) ficatus [241.10] sum sub oculis eorum et ex haęc die habundiantuer cẏbum habuerunt [241.11] etiam
(17) mel siluestre inuenerunt et michi partem obtulerunt ; Et unus [241.12] ex illis dixit ;
(18) Hoc immolatium est ; Deo gratias exinde nichil [241.13] gustaui ; [Chap. 20] [241.14] Eadem uero nocte eram
(19) dormiens et fortiter temptauit me [241.15] satanas quoꝺ memor ero quamdiu fueram ·
(20) in hoc corpore et cecidit [241.16] super me ueluti saxa ingentia et nichil membrorum meorum prae [241.17] ualui ·
(21) Sed unde me uenit ignarum : et spiritu heliam uocarem : [241.18] et inter hęc uidi in cęlo
(22) solem oriri et dum clamabam heliam heliam [241.19] uiribus meis et ecce splenꝺor solis illi -
(23) us decidit super me et [241.20] statim discussit a me omnem grauitudinem ; et credo quoꝺ a [241.21] christo
(24) domino meo subuentus sum et spiritus eius iam tunc [241.22] clamauit pro me et spero quoꝺ sic
(25) erit in die pressure meę ; [241.23] Sicut in euangelio inquit ; In illa die dominus testatur non -
(26) [242] [242.01] uos estis qui loquimini ; sed spiritus patris uestri qui loquitur in [242.02] uobis ; [Chap. 21] [242.03] Et iterum ; Post
(27) annos multos adhuc capturam dedi ea [242.04] nocte prima itaque mansi cum illis ;
(28) Responsum a utem diuinum [242.05] audiui dicente michi duos menses eris cum illis
(29) quoꝺ [242.06] ita factum est ; Noctę illa sexagesimo die liberauit me dominus de [242.07] manibus eorum
(30) [Chap. 22] [242.08] ecce in itinere preuidit nobis cibum et ignem et siccitatem [242.09] cotidię ; donec quar
(31) to decimo die peruenimus omnes [242.10] [242.11] de cibo uero nichil habuimus [Chap. 23] [242.12] et iterum post paucos
(32) annos in brittanniis eram cum [242.13] parentibus meis qui me ut filium susceperunt
(33) et ex fide rogauerunt me ut [242.14] uel moꝺo me post tantas tribulatastiones quas
(34) ego pertuli · numquam ab [242.15] illis discederem · [242.16] Et ibi scilicet uidi in uisu nocte uirum
(35) uenientem quasi de [242.17] hiberione uictoricius nomen cum epistolis innumerabilibus ; et [242.18] ꝺe
(36) dit mihi unam ex illis et legi · Principium episto [242.19] continentem · uox hiberio etcna -
(37) cum et cum recitabam picncipium episto · [242.20] putabam ipso momento audire uocem
(38) ipsorum qui erant iuxta [242.21] siluam uirgultique quę est prope mare occidentem · et sic ex -
(39) clamauerunt [242.22] quasi ex uno hore ; Rogamus te sanctum puerum ut uenias et adhuc
(40) [242.23] ambules inter nos ; [243] [243.01] et ualꝺe conpunctus sum corꝺe et amplius non potui legere
(41) et sic [243.02] experge factus sum deo gratias · quia post annos plurimus prestitit illis [243.03] dominus secundum cla -
(42) morem eorum [Chap. 24] [243.04] et alia nocte nescio deus sit · utrum in me an iuxta me [243.05] uerbis perrittissimis

(1) quos ego audiui et non potui intellegere nisi [243.06] ad postremum orationis sic affatus est
(2) qui pro te [243.07] animam suam et sic experge factus sum gaudebundus [Chap. 25] [243.08] et iterum uidi
(3) in me ipsum orantem et eram quasi intra [243.09] corpus meum ; Et audiui super me hoc est
(4) super interriorem hominem [243.10] et ibi fortiter orabat gemitibus et inter hęc stupebam
(5) et admirabar [243.11] et cogitabam quis esset qui oret in me ; Sed ad postremum [243.12] orationis
(6) sic effactus est ut sit episcopus et sic expertus sum et [243.13] recordatus sum apostolo dicente · spiritus aꝺ
(7) iuuat infirmitatem nost orationis ; [243.14] Numquiꝺ oremus sicut oportet nescimus
(8) sed ipse spiritus [243.15] postulat pro nobis gemitibus inenarrabilibus que uerbis exprimi non -
(9) [243.16] potest et iterum ; Dominus aduocatus est noster postulat pro nobis ; [Chap. 26] [243.17] Et quando tem -
(10) tatus sum ab aliquantis senioribus meis qui [243.18] uenerunt et peccata mea contra
(11) laboriosum episcopatum meum [243.19] utique in illo die fortiter inpulsus sum
(12) ut caderem hic et in eternum ; [243.20] sed dominus pepercit proselito et peregrino propter nomen
(13) suum benigne ; [243.21] et ualde mihi subuenit in hac conculcatione · quoꝺ in labe
(14) et in obprobrium [243.22] non male deueni deum oro ; ut non illis in peccatum repu -
(15) tetur [Chap. 27] [243.23] occasionum ; Post annos triginta inuenerunt me et aduersus [243.24] uerbum
(16) quoꝺ confessus fueram antequam essem diaconus · propter [244] [244.01] anxietatem
(17) mesto animo insinuaui amicissimo meo que in pueritia [244.02] mea una die gesseram
(18) immo in una hora quia necdum preualebam [244.03] nescio deus scit · si habebam tunc
(19) annis quindecim et deum uiuum [244.04] non credebam neque ex infantia mea sed in morte
(20) et in crudeli [244.05] tate mansi donec ualde castigatus sum · et in ueritate humiliatus -
(21) sum [244.06] a fame et nuditate et cotidie [Chap. 28] [244.07] contra hiberione non sponte pergebam ; [244.08] donec
(22) prope deficiebam sed hęc potius bene mihi fuit ; quia ex hoc emenꝺatus sum a [244.09] omino
(23) et aptauit me ut hodie essem quod aliquanꝺo longe a me [244.10] erat ; ut ego curas
(24) h aberem · aut satagerem pro salute aliorum quando [244.11] autem tunc etiam de me ipso non -
(25) cogitabam ; [Chap. 29] [244.12] Igitur in illo die quo reprobatus sum · A memoratis supradictis
(26) [244.13] ad noctem illam uidi in uisu noctis scriptum erat contra faciem [244.14] meam sine hono -
(27) re ; Et inter hęc audiui responsum diuinum dicentem [244.15] mihi ; Male uidimus faciem
(28) dei signati nudato nomine nec [244.16] sic praedixit male uidisti ; sed male uidimus quasi
(29) ibi se iunxit [244.17] sicut dixit · qui uos tangit ; Quasi tangit pupillam oculi mei ;
(30) [Chap. 30] [244.18] Iꝺcirco gratias ago ei qui me in omnibus confortauit . ; ut non me [244.19] inpenꝺeret a pro-
(31) fectione quam statueram ; Et de mea quoque opera [244.20] quoꝺ a christo meo didice -
(32) ram ; sed magis et ex eo sensi in [244.21] me uirtutem non paruam ; et fides mea probata est
(33) coram deo et [244.22] homnibus [Chap. 31] [244.23] unde autem audenter dico non me reprehendit conscientia
(34) mea [244.24] hic et in futurum · Testem deum habeo quia non sum mentitus [244.25] in sermo -
(35) nibus quos ego retuli · [Chap. 32] [244.26] sedmagis deleo pro amicissimo meo cur hoc meruimus
(36) audire [244.27] tale responsum ; Cui ego credidi ętiam animam et comperi ab [244.28] aliquantis
(37) fratribus ante defensionem illam quoꝺ ego non interfui [245] [245.01] nec in brittanniis eram
(38) nec a me orietur ut et ille in mea absentia [245.02] pro me pulsaret etiam michi ;
(39) Ipse ore suo dixerat ecce datus es [245.03] tu ad gradum episcopatus quoꝺ non eram
(40) dignus ; sed unde uenit [245.04] illi postmodum ut coram cunctis bonis et malis et me

(1) publice dehonestaret · [245.05] quod ante sponte et letus indulserat ; Et dominus qui [245.06] maior
(2) omnibus est [Chap. 33] [245.07] satis dico · sed tamen debeo abscondere donum dei quoꝺ [245.08] largitus est
(3) nobis in terra captiuitatis meę quia tunc fortiter inquisiui [245.09] eum et ibi inue
(4) ni illum ; et seruauit me ab omnibus iniquitatibus · [245.10] Sic credo propter inhabitan -
(5) tem spiritum eius qui operatus est usque [245.11] in hanc diem in me audienter rursus · sed sit
(6) deus si michi homo [245.12] hoc effatus fuisset · forsitan tacuissem propter caritatem christi ;
(7) [Chap. 34] [245.13] Unde ergo indefessam gratiam ago deo meo qui me fidelem [245.14] seruauit in die
(8) temptationis meę ita ut hodie confitenter offeram illi [245.15] sacrificium ut hostiam
(9) uiuentem animam meam christo domino meo ; [245.16] qui me seruauit ab omnibus angus -
(10) tiis meus ; Ut et dicam quis ego sum [245.17] domine uel que est uocatio mea ; qui mihi tantam
(11) diuinitatem [245.18] <co>operuisti ; ita ut hodie gentibus constanter exultarem et magni -
(12) ficarem · [245.19] nomen tuum ubicumque loco fuero ? Nec non in secundis [245.20] sed etiam in -
(13) pressuris ut quicquid mihi euenerit siue bonum siue [245.21] malum · equaliter
(14) debeo suscipere ; et deo gratias semper agere qui [245.22] mihi ostendit ut indubitabilem
(15) eum sine fine crederem · ut qui me [245.23] audierit ut et ego inscius in nouis
(16) simis diebus · Hoc opus tam pium et [245.24] tam mirificum audirem adgrederer
(17) ita ut imitarem quispiam illos ; [245.25] quos ante dominus iam olim predixerat pre
(18) nuntiaturum · euangelium [245.26] suum in testimonium omnibus gentibus ante finem mundi ·
(19) quoꝺ ita [245.27] ergo uidimus itaque suppletum est · ecce testes sumus quia [245.28] euuangelium
(20) predicatum est · usque ubi nemo ultra est ; [246] [Chap. 35] [246.01] longum est autem totum per singula
(21) enarrare laborem meum [246.02] uel per partes breuiter dicam qualiter piissimus deus
(22) de seruitutute [246.03] sepe liberauit · ex duo decim periculis quibus periclitata est
(23) anima [246.04] mea pręter insidias multas · et que uerbis exprimere non ualeo
(24) Nec et [246.05] iniuriam legentibus faciam ; sed dum auctorem habeo qui nouit [246.06] omnia
(25) etiam antequam fiant · ut me perauperculum pupillum ; Ideo [246.07] tamen responsum
(26) diuinum creber admoneret [Chap. 36] [246.08] unde mihi hęc sapientia quę in me non erat
(27) qui nec numerum [246.09] dierum noueram neque deum sapiebam · Unde mihi postmo -
(28) dum [246.10] donum tam magnum tam salubrę deum agnoscere uel diligere · sed
(29) [246.11] ut patriam et parentes amitterem ; [Chap. 37] [246.12] Et munera multa mihi offerebantur
(30) cum fletu et lacrimis et [246.13] offendi illos nec non contra uotum aliquantis de -
(31) senioribus meis ; [246.14] sed gubernante deo nullo moꝺo consensi neque adquesiui illis
(32) non [246.15] mea gratia sed deus qui uincit in me et resistit illis omnibus ut [246.16] ego ueneram · aꝺ
(33) hibernas gentes euuangelium predicare et ab incre [246.17] dulis contumeliaas perferre
(34) ut aurem obprobrium peregrinationis [246.18] meę et persecutionis multas usque
(35) ad uincula et ut ꝺarem me [246.19] ingenuitatem meam pro utilitate aliorum ; Et si dignus
(36) fuero [246.20] proptus sum ; ut etiam animam . meam incunctantuer et libentissime
(37) pro [246.21] nomine eius · et ibi opto inpendere eam usque ad mortem ; si dominus [246.22] mihi indul -
(38) geret [Chap. 38] [246.23] quia ualꝺe debitor sum deo qui michi tantam gratiam donauit [246.24] ut
(39) populi multi per me in deum renascantur et post modum consummarentur [246.25] et ut cle
(40) rici ubique illis ordinarentur ; ad plebem [246.26] nuper uenententem ad credulitatem
(41) quam sumpsit dominus ab extremis [246.27] terre sicut olim promiserat per prophetas s uas

(1) suos ad gentes uenient [246.28] ab extremis terre et dicent ; Sicut falsa conparuerunt
(2) et patres uestri idola ; [247] [247.01] et non est utilitas in eis ; Et iterum · Posui te lumen in gentibus
(3) et [247.02] sis in salutem usque ad extremum terrę · [Chap. 39] [247.03] Et ibi uolo aspectare promissum ipsius
(4) qui utique numquam [247.04] fallit · sicut in euangelio polliciter ; Uenient ab oriente
(5) et occidente [247.05] recumbent cum habraham et isaac et iacob [247.06] sicut credimus ab -
(6) omni mundo uenturi sunt credentes ; [Chap. 40] [247.07] Idcirco oportet quidem bene et diligen -
(7) tes piscare ; sicut [247.08] dominus premonet dicens ; Uenite post me ; et faciam uos [247.09] pec -
(8) catores hominum ; Et iterrum dicit per prophetas · Ecce ego mitto [247.10] peccatores
(9) et uenatores multos dicit dominus et cetera ; [247.11] Unde autem ualꝺe oportebatur retia
(10) nostra tendere ; ita ut multitudo [247.12] copiosa et turba deo caperetur ut ubique
(11) essent clerici qui [247.13] baptizarent et exortarent populum indigentem et desiꝺe
(12) rantem ; [247.14] sicut dominus inquit in euangelio admonet et docet dicens ; Euntes [247.15] ego
(13) docete omnes gentes ; baptizantes eos in nomine patris et filii [247.16] et spiritus sancti ;
(14) Docentes eos obseruare omniam quecumque mandaui [247.17] uobis ; Et ecce ego uobiscum
(15) sum omnibus diebus usque ad consumatione [247.18] saeculi ; Et iterum dicit ; Euntes ergo
(16) in mundum uniuersum predicate [247.19] euangelium omni creaturę qui crediꝺe
(17) rit et baptizatus fuerit ; [247.20] saluus erit ; Qui uero non crediderit ; condempna -
(18) bitur ; Et iterum ; [247.21] predicabitur hoc euangelium regni in uniuerso munꝺo ·
(19) in testimonium [247.22] omnibus gentibus et tunc ueniet finis · [247.23] Et item dominus per prophetam pre -
(20) nuntiat inquit et erit [247.24] in nouissimis diebus dicit dominus ; effundam de spiritu meo
(21) super omnem [247.25] carnem et prophetabunt filii uestri et filie uest et [248] [248.01] uisiones uidebunt ;
(22) et seniores uestri somnia somniabunt et quidem super [248.02] seruos meos et super an -
(23) cillas meas · in diebus illis effundam de spiritu meo [248.03] et prophetabunt ; Et osę dicit ;
(24) Uocabo non plebem meam plebem meam [248.04] et non misericordiam consecutam
(25) misericordiam consecutam ; Et erit in [248.05] loco ubi dictum est non plebs mea uos ;
(26) ibi uocabuntur filii dei uiui ; [Chap. 41] [248.06] Unde autem hiberione qui numquam notitiam
(27) dei habuerant [248.07] nisi idola et inmunꝺa usque nunc semper coluerunt quomodo [248.08] nuper per
(28) fecta est plebs domini et filii dei nuncupantur filiis cottorum [248.09] et filię regulorum
(29) monachi uirgines christi ipse uidentur ; [Chap. 42] [248.10] Et etiam una benedicta scotta
(30) genitiua nobilis pulcherrima [248.11] adultera erat ; quam ego baptizau ;
(31) Et post paucos dies una causa uenit [248.12] ad nos insinuauit nobis responsum
(32) accepisse a nuntio dei · et [248.13] monuit etiam ut esset uirgo uirgo et ipsa deo
(33) proximaret · Deo [248.14] gratias sexta ab hac die optime et auidissime arri -
(34) puit illuꝺ quod [248.15] etiam omnes uirgines dei ita hoc faciunt non sponte pa -
(35) trum [248.16] earum sed et persecutionuem patiantur et inpropria falsa a parentibus [248.17] suis ·
(36) et nichil ominus · plus augetur numerus ? de genere nostro [248.18] qui ibi nati sunt
(37) nescimus numerum eorum preter uiduas et continentes [248.19] [248.20] sed et illas maxime
(38) laborant que seruitio detinentur usque [248.21] ad terrores et minas assidue perseuerunt
(39) sed dominus gratiam dedit [248.22] multis ex ancillis meis ; Nam et siue tantum tamen
(40) fortiter imitantur ; [Chap. 43] [248.23] Unde autem et si uoluero amittere illas et ut pergens
(41) in brittanniis [248.24] et libentissime paratus eram quasi ad patriam et [248.25] parentes ;

(1) non id solum sed etiam usque gallias uisitare fratres et [248.26] ut uiderem faciem sanctorum domini
(2) mei scit deus quoꝺ ego ualꝺe [248.27] optabam · sed alligatus spiritu qui michi protestatur si
(3) hoc fecero ut [248.28] futurum reum me esse designat et timeo perdere laborem quem [248.29] inchoaui ·
(4) et non ego sed christus dominus qui me imperauit ut [249] [249.01] uenirem esse meum illis ressiduum etatis meę
(5) si dominus [249.02] uoluerit et custodierit me ab omni uia mala ut non peccem coram illo ;
(6) [Chap. 44] [249.03] Spero autem hoc debueram · sed memet ipso non credo [249.04] quamdiu fuero in hoc corpore
(7) mortis quia fortis est qui cotidię nititur [249.05] sub uertere me a fide et preposita castita -
(8) te religionis non ficte usque [249.06] in finem uite meę christo domino meo sed caro inimica semper
(9) [249.07] trahit ad mortem id est ad inlecebras inlicitate perficienꝺas ; [249.08] Et scio ex parte quare
(10) uitam perfectam ego non egi sicut et ceteri [249.09] credentes · sed confiteor domino meo et non
(11) erubesco in spectu [249.10] ipsius quia non mentior ex quo cognoui eum a iuuentute mea
(12) creuit [249.11] in me amor dei et timor ipsius et usque nunc fauente domino fidem [249.12] seruaui ; [Chap. 45] [249.13] Rideat
(13) autem et insultet qui uoluerit ego non silebo neque [249.14] absconꝺo signa et mirabilia quem
(14) a domino ministrata sunt [249.15] ante multos annos quam fuerunt quasi qui nouit omniaętiam
(15) ante [249.16] temporea saecularia · [Chap. 46] [249.17] Unde autem debuero sine cessatione deo gratias agere
(16) qui [249.18] sepe indulsit insipientię meę neglegentię meę et de loco non [249.19] in uno quoque
(17) ut non michi uehementer irasceretur qui adiutor datus [249.20] sum et non cito aꝺqui
(18) eui secundum quiꝺ michi ostensum fuerat · et [249.21] sicut spiritus suggerebat · et misertus est
(19) michi dominus in milia [249.22] milium quia uidit in me quoꝺ paratus eram sed quoꝺ michi
(20) per [249.23] his nesciebam de testatu meo quid facerem · quia multi hanc legationem [249.24] prohi -
(21) bebant · etiam inter se ipsos post tergum meum narrabant et [249.25] dicebant ; Iste
(22) quare se mittit in periculum inter hostes qui deum [249.26] non nouerunt ; non ut causa
(23) malitie · sed non sapiebat illis sicut [249.27] et ego ipse testator intellexi propter
(24) rusticitatem meam et non [249.28] cito agnoui gratiam que tunc erat in me nunc michi
(25) capit quoꝺ [249.29] ante debueram ; [Chap. 47] [249.30] Nunc ergo simpliciter insuaui fratribus et con -
(26) seruis meis [249.31] qui michi crediderunt propter quoꝺ praedixi et predico ad roboran -
(27) ranꝺam [249.32] et confirmandam fidem uestram utinam ut et uos imittemini maiora
(28) et [250] [250.01] potiora faciatis · Hoc erit gloria mea quia filius sapiens gloria [250.02] patris est · [Chap. 48] [250.03] Uos scitis
(29) et deus qualiter inter uos conuersatus sum a iuuentute [250.04] mea et fide ueritatis et in
(30) sinceritate cordis etiam ad gentes [250.05] illas inter quas habito ego fidem illis
(31) prestaui et prestabo ; Deus [250.06] scit neminen illorum circumueni nec cogito propter deum
(32) et [250.07] ecclesiam ipsius ne excitem illis et nobis omnibus persecutionem [250.08] et ne per me blasphemaretur
(33) nomen domini quia scriptum est ue [250.09] homini per quem nomen domini blasphematur ; [Chap. 49] [250.10] Nam etsi
(34) imperitus sum nominibus tamen co natus sum quippiam [250.11] seruare me etiam et fratribus
(35) christianis et uirginibus christi [250.12] et mulieribus religiosis quę mihi ultronea munuscula ꝺona -
(36) bant et [250.13] super altare iactabant ex ornamentis suis et iterum reꝺꝺebant illis [250.14] et
(37) aduersus me scandalizabantur cur hoc faciebam · sed ego propter [250.15] spem per ennitatis
(38) ut me in omibus caute propterea conseruarem [250.16] ita ut me in aliquo titulo infiꝺeli
(39) caperent uel minasterium · seruitutis meę [250.17] nec etiam in minino incredulis locum
(40) darem infamare siue [250.18] detractare [Chap. 50] [250.19] forte autem quanꝺo baptizaui tot milia homi -
(41) num sperauerim [250.20] ab aliquao illorum uel dimidio scriptulae ; dicite mihi et reꝺꝺam [250.21] uobis ·

(1) aut quando ordinauit ubique dominus clericos per modicitatem [250.22] meam · et ministerium
(2) gratis . distribui illis si poposci ab aliquo [250.23] illorum uel pretium uel calcia menti mei
(3) dicite aduersus me et reddam [250.24] uobis [Chap. 51] [250.25] magis ; Ego inpendi pro uobis ut me caperet
(4) et inter uos et ubique [250.26] pergebam causa uestra in multis periculis etiam usque aꝺ extras
(5) [250.27] partes ubi nemo ultra erat et ubi nunquam aliquis peruenerat qui [250.28] baptizaret
(6) aut clericos ordinaret · aut populum consummaret · donante [250.29] domino diligenter
(7) et libentissime pro salute uestra omnia generari ; [Chap. 52] [250.30] Interhim premia ꝺabam regibus
(8) propter quoꝺ ꝺabam [250.31] mercedem filiis ipsorum qui mecum ambulant · et nichil
(9) [251] [251.01] comprehenderunt me cum commitibus meis et illa dię auidissime cupiebant
(10) [251.02] interficere me sed tempus nondum uenerat et omnia quecumque [251.03] nobiscum inuenerunt
(11) rapuerunt illuꝺ · et me ipso ferro uixerunt et [251.04] quarto decimo die absoluit me
(12) dominus de potestate eorum et [251.05] quicquid nostrum fuit redditum est nobis propter deum et ne -
(13) cessarios [251.06] amicos quos ante preuidimus [Chap. 53] [251.07] uos autem experti estis quantum ego erogaui
(14) illis qui indicabant [251.08] per omnes regiones quos ego frequentius uisitabam ; Censeo enim
(15) [251.09] non minimum quam pretium quindecim hominum distribui illis · ita [251.10] ut me fraua -
(16) mini et ego uobis semper fruar in deum non me penitet [251.11] nec satis est michi aꝺhuc
(17) inpendo et super inpendam ; Poterins est [251.12] dominus ut det mihi postmodum · ut me ipsum
(18) inpendat pro animabus [251.13] uestris [Chap. 54] [251.14] Ecce testem deum inuoco in animam meam quia non mentior
(19) [251.15] neque ut sit occasio adulationis uel auaritię scripserim uobis [251.16] neque ut honorem
(20) serarem uestrum sufficit enim mihi honor qui [251.17] nondum uidetur sed corde creditur ;
(21) Fidelis autem qui promisit [251.18] numquam mentitur · [Chap. 55] [251.19] sed uideo iam in praesenti saeculo me superra
(22) modum exultatum [251.20] a domino et non eram dignus neque talis ut hoc mihi prestaret
(23) [251.21] dum scio certissime quoꝺ mihi melius conuenit paupertas et calamitas [251.22] quam dilitias
(24) et diuitias ; Sed et christus dominus pauper fuit [251.23] pro nobis ego miser etinfelix etsi opes
(25) uoluero iam [251.24] non habeo neque me ipsum iudico quia cotidię spero aut [251.25] internetionem
(26) aut circum ueniri aut redigi in seruitutem siue occasio [251.26] cuius libet sed nichil horum ·
(27) uereor propter promissa cęlorum [251.27] quia iactaui meipsum in manus dei omnipotentis quia
(28) ubique [251.28] dominatur · sicut propheta dicit ; Iacta cogitatum tuum in deum et [251.29] ipse te
(29) enutriet · [Chap. 56] [251.30] Ecce nunc commenꝺo animam meam fidelissimo deo meo pro [252] [252.01] quo legationem
(30) fungor in ignobilitate mea · sed quia personam non accipit [252.02] et elegit me ad hoc officium
(31) et unus essem de suis minimis minister · [Chap. 57] [252.03] Unde autem tretribuam illi pro omibus que re
(32) tribuat mihi ; [252.04] sed qui dicam · uel quid promittam domino meo quia nichil uideo [252.05] nisi
(33) ipse mihi dederit ; sed scrutabor corꝺa et renes quia satis et nimis [252.06] cupio et paratus
(34) eram ut donaret mihi bibere calicem eius sicut indulsit [252.07] ceteris amantibus se · [Chap. 58] [252.08] Quia
(35) propter non contingunt mihi a ꝺeo meo ut numquam [252.09] amittam plebem suam quam adque
(36) siuit in ultimis terrę · Ora deum [252.10] ut et mihi perseuerentiam et dignetur ut reꝺꝺam
(37) illi testem [252.11] fidelem usque ad transitum meum propter deum meum ; [Chap. 59] [252.12] Et si aliquiꝺ boni
(38) umquam inmitatus sum propter deum meum [252.13] quem diligo · peto illi et mihi ut cum illis pro
(39) selitis et captiuis [252.14] pro nomine suo effunꝺam sanguinem meum · etsi ipsam etiam
(40) caream [252.15] sepulturam aut misserissime caꝺauer per singula membra diuiꝺatur
(41) [252.16] canibus aut bestiis asperis aut uolucres cęli comeꝺerunt illuꝺ [252.17] certissime reor

(1) si michi hoc incurrisset lucratus sum animam cum [252.18] corpore meo quia sine ulla du
(2) bitatione in die illa resurgemus in [252.19] claritate solis ; Hoc est in gloria christi iesum redem
(3) ptoris nostri [252.20] quasi filii dei uiui et coheredes christi et conformes future imagi
(4) nis · [252.21] ipsius ; [Chap. 60] [252.23] Nam sol iste quem uidemus · iubente propter nos cottidie oritur ? [252.24] sed n -
(5) umquam regnabit neque permanebit splendor eius sed et [252.25] omnes qui adorant -
(6) eum in pęnam miseri male deuenient ; Nos autem [252.26] qui credimus et adoramus
(7) solem ueroum christum qui nunquam [253] [253.01] interibit neque qui fecerat uoluntatem ipsius
(8) sed manebit in eternum ; [253.02] Quomodo et christusmanebit in ęternum qui regnat cum [253.03] deo patre
(9) omnipotente et cum spiritu sancto ante saecula et nunc et [253.04] per omnia saecula saeculorum amen;
(10) [Chap. 61] [253.05] Ecce iterum iterumque breuiter exponam uerba confessionis [253.06] meę testificor in
(11) ueritate et in exultatione cordis coram deo et [253.07] sanctis angelis eius qui numquam
(12) habui aliquam occasionem preter [253.08] euangelium et promissa illius ut umquam redꝺerem
(13) agentem illam ; [253.09] Unde autem prius uix euaseram [Chap. 62] [253.10] sed precor credentibus et timentibus
(14) deum quicumque [253.11] dignatus fuerit inspicere uel recipere hanc scripturam quam
(15) patricius [253.12] peccator indoctus scilicet hiberione conscripsit ut nemo umquam
(16) [253.13] dicat quoꝺ mea ignoratia si aliquiꝺ pusillum · ego uel demonstrauerim [253.14] secundum
(17) dei placitum sed arbitramini et uerissime creditur [253.15] quod dei fuisset et hęc est
(18) confessio mea antequam [253.16] moriar ;
(19)
EXPLICIT LIBER PRIMO
[Chap. 1] [254] [254.01]
INCIPIT SECUNDU ;
(20) [[±2]]ATRICIUS peccator indoctus scilicet hiberione constitutus [254.02] episcopum me
(21) esse fateor ; Certissime reor a deo accepi · id quoꝺ sum ; [254.03] Inter barbaras itaquę
(22) habito proselitus et profuga ob amorem [254.04] dei testis est ille si ita est non quoꝺ opta -
(23) bam tam dure et tam [254.05] aspere aliquiꝺ et ore meo effundere ; sed cogor zelo dei
(24) et ueritatis [254.06] christi excitauit pro dilectione proximorum atque filiorum pro [254.07] quibus tradiꝺi
(25) patriam et parentes et animam meam usque ad mortem [254.08] si dignum sum uiuo deo
(26) meo docere gentes et si contemnor [254.09] aquibus [Chap. 2] [254.10] manu mea scripsi atque condidi uerba
(27) ista ꝺanꝺa et tradenꝺa [254.11] militibus mittenꝺa corotici non dico ciuibus meis neque ciuibus
(28) [254.12] sanctorum romanorum sed ciuibus demoniorum ob mala opera ipsorum [254.13] ritu hostili in morte
(29) uiuunt socii scottorum atque pictorum [254.14] apostatarum que sangulentos sanguinare
(30) de sanguine innocentium christianorum [254.15] quos ego innumerum deo genui atque
(31) in christo confirmaui [Chap. 3] [254.16] postera dię qua crismati neofiti in ueste candida fra
(32) grabat [254.17] in fronte ipsorum dum crudeliter tritiꝺati atque mactati gladio [254.18] supra
(33) dictis · et misi epistolam cum sancto presbytero quam ego ex infantia [254.19] docui cum cleri -
(34) cis ut nobis aliquid indulgerent de preda uel [254.20] de captiuis baptizatis quos cepe
(35) runt cachinnos fecerunt di illis [Chap. 4] [254.21] idcirco nescio quiꝺ magis · lugebam an qui
(36) inter fecti uel quos [254.22] ceperunt · uel quos grauiter zabulus inlaqueauit perenne
(37) poena [254.23] gehennam pariter cum ipso mancipabunt quia utique qui facit [254.24] pec -
(38) catum seruus est et filius zabuli nuncupatur · [255] [Chap. 5] [255.01] Qua propter resciat omnis
(39) homo timens deum quoꝺ a me alieni [255.02] sunt et a christo deo meo pro quo legationem
(40) fungor · patriciꝺa fratricida [255.03] lupi rapaces deuorantes plebem domini ut cibum pa -
(41) nis sicut ait [255.04] iniqui dissipauerunt legem tuam dne quam in supermus temporibus

(1) [255.05] hiberione optime benigne plantauerat atque instructa erat [255.06] fauente . domino[Chap. 6] [255.07] non
(2) usurpo · partem habeo · cum his aduocauit et predestinauit [255.08] euangelium predicare
(3) in persecutionibus non paruis · usque [255.09] ad extremum terre · etsi inuidet inimicus
(4) per tirannidem corotici qui [255.10] deum non ueretur nec sacerdotes ipsius quos egegit
(5) et indulsit illis [255.11] summa diuinam sublimam potestatem quos · ligarent super terram
(6) [255.12] ligatos esse et in cęlis [Chap. 7] [255.13] Unde ergo queso primum dei et humiles corde adhulari
(7) [255.14] talibus non licet nec cibum nec potum sumere cum ipsis · nec [255.15] elemosinas ipsorum
(8) recipere debere · donec crudeliter poenitentiam · [255.16] effusis lacrimis satis
(9) deo faciant · et liberent · seruos dei et ancillas [255.17] christi baptizatas pro quibus
(10) mortuus est et crucifixus [Chap. 8] [255.18] dona iniquorum reprobat altissimus ; Qui offert
(11) sacrificium [255.19] ex sub stantia pauperum quasi qui uictimat filium in conspectu
(12) patris [255.20] sui ; Diuitias inquit quas congregauit iniuste · euomentur de uentre
(13) [255.21] eius trahit illum angelum mortis · ira draconum muctabitur interficiet [255.22] illum
(14) lingua colubris ; Comedit autem eum ignis inextinguibilis ; Ideoquę
(15) [255.23] qui replent se qui non sunt sua uel quiꝺ prodest homini [255.24] ut totum
(16) mundum lucretur et animę suę detrimentum patiatur ; [Chap. 9] [255.25] Longum est
(17) per singula discutere uel insuare per totam [255.26] legem carpere testimonia de tali
(18) cupiditate auaritia mortale [256] [256.01] crimen non concupisces rem proximi tui .
(19) non occidies ; Homicidia [256.02] non potest esse cum christo ; Qui odit fratrem suum
(20) homicida adscribitur uel qui non diligit fratrem suum · in morte manet quanto
(21) [256.04] magis reus est qui manus suas coinquinauit in sanguine filiorum [256.05] dei quos nuper
(22) adquisiuit in ultimis terre per exortationem [256.06] paruitatis nost [Chap. 10] [256.07] Numquid sine
(23) deo uel secundum carnem hiberione ueni [256.08] quis me compulit · alligatus sum spiritu
(24) ut non uideam aliquem de [256.09] cognatione mea ; Numquid a me piam misericordiam
(25) quod ago [256.10] erga gentem illam qui me aliquanꝺo coeperunt · et deuastaruerunt
(26) [256.11] seruos et ancillas domus patris mei · , Ingenuus fui secundum [256.12] carnem decorione
(27) patre nascor ; uendidi enim nobilitatem [256.13] meam · non erubesco neque me poe
(28) nitet pro utilitate aliorum . [256.14] Denique seruus sum in christo genti extere ob gloriam
(29) ineffabilem [256.15] perennis uite ; que est in christo iesu domino nostro ; [Chap. 11] [256.16] Et si mei me non cog
(30) noscunt propheta in patria sua honorem [256.17] non habet forte non sumus ex uno
(31) ouili · neque unum deum [256.18] patrem habemus · sicut ait qui non est mecum contra -
(32) me est et qui [256.19] non congregat mecum spargit ; Non conuenit unus destruit
(33) alter ędificat ; [256.20] Non quero que mea sunt [256.21] non mea gra̅tia sed deus quidem hanc
(34) sollicitudinem in [256.22] corde meo ut unus essem de uenatoribus siue peccatoribus
(35) siue peccatoribus quos olim [256.23] deus in nouissimis diebus ante penuntiauit ;
(36) [Chap. 12] [256.24] Inuidetur mihi quid faciam domine ualꝺe dispiciorum ; [256.25] Ecce ouest circa me lani -
(37) antur atque depredantur et supradictis [256.26] latrunculis iubente corotico hosti
(38) le mente longe est a caritate [256.27] dei traditor christianorum in manus scottorum
(39) atque pictorum [256.28] lupi rapaces deglutierunt gregem domini ; qui utique hiberione
(40) cum summa [256.29] diligentia optime crescebat · et filii scottorum et filie [257] [257.01] regulorum
(41) monachi et uirgines christi enumerare nequeo quam ob [257.02] rem iniuria iustorum

(1) non te placeat ? etiam usquę ad inferos non [257.03] placebit [Chap. 13] [257.04] quis sanctorum non
(2) orreat iocundare uel conuiuium fruere [257.05] cum talibus de spoliis ꝺefunc
(3) torum christianorum repleuerunt [257.06] domus suas · ꝺe rapinis uiuunt nesciunt mi
(4) seri uenenum · [257.07] letale cẏbum porrigunt et amicos et filios suos ; sicut eua
(5) non [257.08] intellexit quod utique mortem tradidit uiro suo ? sic sunt omnes [257.09] qui ma -
(6) le agunt mortem perennem poenam operantur [Chap. 14] [257.10] consuetuꝺo romanorum
(7) gallorum christianorum mittunt [257.11] uiros sanctos idoneos ad francos et ceteras
(8) gentes cum tot [257.12] milia solidorum ad redimendos captiuos baptizat
(9) tu totius interficis [257.13] et uenꝺis illos genti exterae ignoranti deum quasi in
(10) lupanar [257.14] tardis menbris christi qualem spem habes in deum uel qui [257.15] te consentit
(11) aut qui te communicat uerbis adulationis deus [257.16] iudicabit scriptum est enim ·
(12) Non solum facientes mala sed etiam [257.17] consentientes damnandi sunt · [Chap. 15] [257.18] nescio
(13) quiꝺ dicam uel quid loquar amplius de defunctis [257.19] filiorum dei quos gladius supra
(14) modum durę tetigit · Scriptum est [257.20] enim flete cum flentibus et iterum · Si ꝺolet
(15) unum membrum [257.21] comdoleant omnia membra quapropter ecclesia ploret et planget [257.22] filios
(16) et filias suas quas adhuc gladius nondum inter fecit ; Sed [257.23] prolongati et ex
(17) portati in longa terrarum ; ubi peccatum manifeste [257.24] grauetur ; inpuden -
(18) ter abundat ibi uenundati ingenui [257.25] homines christiani in seruitute reꝺacti -
(19) sunt ; Presertim indignissimorum [257.26] pessimorum apostatarum que pictorum [Chap. 16] [257.27] idcirco
(20) conum tristitia et merore uociferabo ; O spetiosissimi [258] [258.01] atque amantissimi fratres et filii
(21) quos in christo genui enumerare [258.02] nequeo quiꝺ faciam uobis ; non sum dignus
(22) deo neque hominibus [258.03] subuenire preualuit iniquitas iniquorum super nos ; Quasi ex -
(23) tranei [258.04] facti sumus forte non credunt unum baptismum percipimus uel [258.05] unum deum
(24) patrem habemus · indignum est illis hiberia nati [258.06] sumus sicut ait · Nonne
(25) unum deum habetis quiꝺ dereliquistis [258.07] unusquisque proximum suum ; [Chap. 17] [258.08] idcirco
(26) doleo pro uobis doleo carissimi mihi sed iterum · [258.09] gaudeo intra meipsum non
(27) gratis laboraui uel peregrinatio mea [258.10] in uacuum fuit et contigit scęlus
(28) tam horendum [258.11] in effabilem deo gratias creduli baptizati de cęlo recessistis
(29) [258.12] ad paradisum ; Cerno uos migrare coepistis ubi nox non erit [258.13] neque luctus
(30) neque mors amplius · sed exultabitis sicut uituli ex [258.14] uinculis resoluti ; et con
(31) culcabitis iniquos et erunt cinis sub pedibus [258.15] uestris · [Chap. 18] [258.16] Uos ergo regnabitis cum
(32) apostolis et prophetis atquę martiribus [258.17] eterna regna · capietis · sicut ipse testa -
(33) tur inquit ; Uenient [258.18] ab oriente et occidente ; et recumbent · cum abra -
(34) ham et isaac et iacob in [258.19] regno celorum Foris canis et uene ficos et homi -
(35) cidię et mendacibus [258.20] periuriis par eorum in stagnum ignis eterni · non merito ait
(36) [258.21] apostolus ubi iustus uix saluus erit peccator et impius trans gressor [258.22] legis ubi
(37) se recognoscit ? [Chap. 19] [258.23] Unde enim coroticus cum suis sceleratissimi s rebel -
(38) latores [258.24] christi ubi se uidebunt quam mulierculas baptizatas premia
(39) [258.25] distribuuntur ob miscere regnum temporale quoꝺ utiquę in momento
(40) [258.26] transeat sicut nubes uel fumus qui utique uento dispergitur ; ita [258.27] peccatores
(41) fraudulenti a facie domini peribunt ; Iusti autem epulentur [258.28] in magna constantia

(1) cum christo iudica bunt nationes et regibus [258.29] iniquis dominabuntur in saecula
(2) saeculorum amen [259] [Chap. 20] [259.01] Testificor coram deo et angelis suis quo ita erit sicut [259.02] intimab<it>
(3) imperitię meę non mea uerba sed dei et apostolorum [259.03] atque prophetarum quoꝺ ego la -
(4) tinum exposui qui numquam enim [259.04] mentiti sunt qui crediderit saluus erit ·
(5) qui uero non crediderit condempnabitur ; [259.05] Deus locutus est [Chap. 21] [259.06] queso plurimum
(6) ut quicumquę famulus dei ut promptus [259.07] fuerit · ut sit gerulus litterarum ha
(7) rum ut nequaquam subtra habatur [259.08] a nimine sed magis potius legatur
(8) coram cunctis plebibus et presente [259.09] ipso corotico quoꝺ si deus inspirat illos ut quan
(9) do quę deo [259.10] resipiscant · ita uel sero poeniteant ; quoꝺ tam inpie gesserunt ;
(10) [259.11] Homicida erga fratres domini et liberent captiuas baptizatas [259.12] quas ante ceperunt ·
(11) ita ut mererentur deo uiuere et sani efficiantur [259.13] hic et in eternum pax patri
(12) et filio et spiritu sancto amen