St Patrick's epistles

Transcriptions of the seven medieval manuscript witnesses

Electronic transcription of the G-text (MS 221, Cathedral Library, Salisbury) of St Patrick's Confessio and Epistola

The chapter, page and line numbers of White's 1905 edition are indicated in [ square brackets ]. These are the canonical numbers of the text which are still in use today. The chapter numbers are hyperlinks pointing to the chapter of Bieler's edition on the Saint Patrick's Confessio website.

The diplomatic transcription of the manuscript follows the text layout of the manuscript witness. Folio, column and line numbers of the manuscript are indicated in (round brackets). Marginal notes and additions are indicated by an asterisk *. The folio numbers are hyperlinks pointing to the folio of the manuscript on the Saint Patrick's Confessio website.


TEI Download
[Chap. 1] [235] [235.01]

(1) INCIPIT CONFESSIO
(2) SANCTI PATRICII EPISCOPI · XVI · KL APRILI ; -
(2) [235.02] EGO PATRICIUS peccator rusticissimus et minimus omnium
(3) [235.03] fidelium · et contemptibilissimus apud plurimos . [235.04] patrem habui
(4) calpornium diaconem · filium quondam potiti presbyteri · [235.05] qui fuit in uico
(5) banauem tabernię ; Uillulam enim prope [235.06] habuit · ubi ego cap -
(6) - turam dedi · [235.07] annorum eram tunc fere sedecim ; Deum enim uerum
(7) ignorabam . et [235.08] hiberionę in captiuitate adductus sum · cum
(8) tot milibus hominum [235.09] secundum merita nostra quia a deo recessimus · et
(9) praecepta eius non [235.10] custodiuimus · et sacerdotibus nostris inobędentes fuimus ·
(10) qui [235.11] nostram salutem admonebant · et dominus induxit super nos iram [235.12] anima -
(11) - tionis suę · et dispersit nos in gentibus multis etiam usque aꝺ ultimum
(12) [235.13] ter ; ubi nunc paruitas mea uidetur esse inter alienigenas · [Chap. 2] [235.14] et
(13) ubi dominus aperuit sensus cordis meę incredulitatis · ut uel [235.15] sero
(14) rememorarem delicta mea · et ut conuerterer toto corde
(15) ad [235.16] deumdominum meum qui respexit humilitatem meam · et misertus est [235.17] aꝺuolescentię
(16) meę et ignorantię · et custodiuit me antequam [236] [236.01] scirem eum ·
(17) et antequam saperem uel distinguerem inter bonum et malum · [236.02] et
(18) monuit me et consolatus est me ut pater filium ; [Chap. 3] [236.03] Unde autem
(19) tacere non possum neque expedit quidem tanta [236.04] beneficia · et
(20) tantam gratiam quam mihi dominus pręstare dignatus [236.05] est in terra capti -
(21) uitatis meę · quia hęc est retributio nostra · ut post [236.06] correctionem
(22) uel agnitionem dei exaltaremur · et confiteremur mirabilia eius
(23) [236.07] coram omni natione quę est sub omni cęlo · [Chap. 4] [236.08] quia non est alius deus ·
(24) nec unquam fuit · nec erit [236.09] post hunc pręter deum patrem

(1) ingenitum sine principio · a quo est [236.10] omne principium omnia tenen-
(2) -tem ; ut dicimus · et huius filium [236.11] iesum christum quem cum patre scilicet
(3) fuisse semper testamur [236.12] ante originem saeculi · spiritualiter apuꝺ patrem
(4) inenarrabiliter genitum [236.13] ante omne principium · per ipsum facta sunt
(5) uisibilia et [236.14] inuisibilia hominem factum · deuicta morte in cęlis
(6) aꝺ patrem [236.15] receptum ; Et dedit illi omn em potestatem super
(7) omne nomen · cęlestium · [236.16] et terrestrium · et infernorum · ut omnis lingua
(8) confiteatur · quia [236.17] dominus et deus est iesus christus quem credimus · et expec -
(9) - tamus [236.18] aduentum ipsius ; Mox futurus iudex uiuorum atque mor -
(10) - tuorum . [236.19] qui reddet unicuique secundum facta sua · et infudit in
(11) nobis [236.20] abunde spiritus sancti donum · et pignus inmortalitatis · qui facit
(12) [236.21] credentes et obędientes ut sint filii dei patris · et coheredes
(13) christi · quem [236.22] confitemur et adoramus unum deum in trinitate sacri
(14) nominis ; [Chap. 5] [236.23] Ipse enim dixit per prophetam ; Inuoca me in die tribu -
(15) - lationis [236.24] tuę ; et liberabo te · et magnificabis me ; Et iterum
(16) inquit ; Opera autem [236.25] dei reuelare et confiteri ; honorificum est ;
(17) [237] [Chap. 6] [237.01] Tamen etsi in multis inperfectus sum ; opto fratres et cognatos [237.02] meos scire
(18) qualitatem meam · et ut possint perspicere uotum animę [237.03] meę ;
(19) [Chap. 7] [237.04] Non ignoro testimonium domini mei . qui in psalmo testatur · [237.05] perdes
(20) eos qui loquuntur mendacium ; Et iterum ; Os quod [237.06] mentitur . occidit
(21) animam ; Et isdem dominus in ęuangelio inquit ; [237.07] Uerbum otiosum
(22) quod locuti fuerint homines · reddent pro eo rationem in [237.08] die
(23) iudicii ; [Chap. 8] [237.09] Unde autem uehementer debueram cum timore et
(24) tremore [237.10] metuere hanc sententiam in die illa · ubi nemo
(25) poterit se subtrahere [237.11] uel abscondere · seꝺ omnes omnino
(26) reddituri sumus rationem · etiam [237.12] minimorum peccatorum ante
(27) tribunal christi domini ; [Chap. 9] [237.13] Qua propter olim cogitaui scribere seꝺ
(28) usque nunc hesitaui · [237.14] timui enim ne incederem linguam
(29) hominum ; Et quia non legi [237.15] sicut cę teri qui optime itaque iure et
(30) sacras litteras utraque [237.16] pari modo cuombiberunt . et sermonem
(31) illorum ex infantia nunquam [237.17] mutauerunt · seꝺ magis aꝺ perfectum
(32) semper aꝺdiderunt ; Nam sermo [237.18] et loquela nostra ; translata
(33) est in linguam alienam ; Sicut fa cile potest [237.19] probari ex saliua
(34) scripturę meę · qualiter sum ego in sermonibus [237.20] instructus
(35) atque eruditus · quia inquit sapiens per linguam [237.21] dinoscitur · et sensus ·
(36) et scientia · et doctrina uarietatis ; [Chap. 10] [237.22] Seꝺ prodest excusatio

(1) iuxta ueritatem praesertim cum [237.23] praesumptione · quatinus modo ipse appeto in
(2) senectute mea quod [237.24] in iuuentute non comparaui · quia obstiterunt peccata
(3) mea ; ut [237.25] confirmarem quoꝺque ante non perlegeram ; Seꝺ quis me credit ?
(4) Etsi [237.26] dixero quod ante pręfatus sum [238] [238.01] aꝺuolescens immo pene puer
(5) inuerbis capturam dedi · antequam [238.02] scirem quid aꝺpeterem uel quiꝺ
(6) uitare debueram ; [238.03] Unde ergo hodie erubesco et uehementer per -
(7) timeo denudare [238.04] imperitiam meam · quia disertis breuitate ser -
(8) - mon<i>s explicare nequeo · [238.05] sicut enim spiritus gessit ; et animus et sensus ;
(9) monstrat affectus ; [Chap. 11] [238.06] Seꝺ si itaque datum mihi fuisset sicut cę teris · ueruntamen
(10) [238.07] non silerem propter retributionem ; Et si forte uidetur apuꝺ [238.08] aliquantos
(11) me in hoc praeponere cum mea inscientia et tardiori linguea ; [238.09] seꝺ etiam
(12) scriptum est enimlinguę , balbutientes ; uelociter discent loqui pacem ·
(13) [238.10] quanto magis nos aꝺpetere debemus qui sumus inquit epistola [238.11] christi in
(14) salutem usque aꝺ ultimum terrę ? Et si non deserta · sed [238.12] rata · et fortissi -
(15) - me scripta in cordibus nostris · non atramento seꝺ [238.13] spiritu dei uiui ; Et iterum
(16) spiritus testatur ; et rusticitatio [238.14] ab altissimo creata est ; [Chap. 12] [238.15] Unde ego
(17) primus rusticius · perfuga · indoctus · scilicet qui [238.16] nescio in posterum
(18) prouidere ; Seꝺ scio illud certissime quia utique [238.17] priusquam humi -
(19) - liarer · ego eram uelut lapis qui iacet in luto profundo . [238.18] et uenit
(20) qui potens est · et in sua misericordia sustulit me . et quidem [238.19] scilicet
(21) sursum aꝺleuauit · et collocauit me in summo pariete ; [238.20] Et inde
(22) fortiter debueram exclamare aꝺ retribuend um quoque [238.21] aliquiꝺ
(23) domino pro tantis beneficiis eius hic et in ę ternum ; quę [238.22] mens hominum
(24) ęstimare non potest ; [Chap. 13] [238.23] Unde autem aꝺmiramini itaque magni et
(25) pusilli qui timetis deum · [238.24] et uos domni ignari nethorici ;
(26) audite ergo et scrutamini quis me stultum [238.25] excitauit de
(27) medio eorum qui uidentur sapientes esse et legis periti · [238.26] et
(28) potentes in sermone et in omni re · et me quidem detestabilem [239] [239.01] huius mundi
(29) prae cęteris inspirauit si talis essem ; Dum modo autem [239.02] ut cum metu et reue -
(30) - rentia et sine querela fideliter prodessem genti·aꝺ [239.03] quam caritas
(31) christi transtulit · et donauit me in uita mea si dignus [239.04] fuero ;
(32) Denique ut cum humilitate et ueraciter deseruirem illis · [Chap. 14] [239.05] in mensura
(33) itaque fidei trinitatis oportet distinguere · sine [239.06] reprehensione
(34) periculi notum facere donum dei · et consolationem ę ternam ; [239.07]
(35) sine timore fiducialiter dei nomen nomine ubique expandere .
(36) ut etiam post [239.08] obitum meum exgall<ic>is relinquerem fratribus et filiis

(1) meis quos ego [239.09] baptizaui in domino tot milia hominum · [Chap. 15] [239.10] et non etiam dignus
(2) neque talis ut hoc dominus seruulo suo [239.11] concederet post erumnas · et tantę
(3) molis · post captiuitatem post [239.12] annos multos in gentem illam tantam
(4) gratiam mihi donaret · quod ego [239.13] aliquando in iuuente mea non quia
(5) desperaui neque cogitaui · [Chap. 16] [239.14] seꝺ postquam hiberione deueneram ;
(6) cotidie igitur pecora [239.15] pascebam · et frequens in die orabam · magis
(7) ac magis accedebat [239.16] timor dei · et timor illius et fides augebatur ·
(8) et spiritus agebatur · [239.17] ut in die una usque aꝺ centum orationes · et in nocte prope
(9) similiter · [239.18] ut etiam in siluis · et in monte manebam · et ante lucem exerci -
(10) - tabar ad [239.19] orationem per niuem · per gelu · per pluuiam · etnichil mali sentiebam ·
(11) [239.20] neque ulla pigritia erat in me sicut modo uideo · quia tunc in me
(12) spiritus [239.21] feruebat · [Chap. 17] [239.22] et ibi scilicet quadam nocte in somno audiui uocem
(13) [239.23] dicentem mihi ; Bene ieiunas · cito iturus aꝺ patriam tuam [239.24] et terram ;
(14) Et post paululum tempus ; audiui responsum dicens mihi ; [239.25] Ecce nauis tua
(15) parata est ; Et erat prope · seꝺ forte habebat [239.26] ducenta milia passus ·
(16) et ibi nunquam fueram · nec ibi notum habebam [239.27] quenquam de
(17) hominibus · et de inde postmodum conuersus sum [240] [240.01] in fugam ·
(18) et inter misi hominem cum quo fueram annis sex · et [240.02] ueni in uir
(19) - tute dei qui uiam meam aꝺ bonum dirigebat · ex nichilo [240.03] metuebam
(20) donec perueni aꝺ nauem illam · [Chap. 18] [240.04] et illa adquam perueni profecta est
(21) nauis de loco suo · et [240.05] locutus sum ut haberem unde nauigare cum
(22) illis · et gubernatori [240.06] displicuit · <illi > et acriter cum indignatione
(23) respondit · nequaquam tu [240.07] nobiscum aꝺpetas ire ; [240.08] Et cum hęc
(24) audissem ; separaui me ab illis · ut et uenirem [240.09] tuguriolum ibi
(25) hospitabam · et in itinere cępi orare ; Et antequam [240.10] orationem
(26) consummarem ; audiui unum ex illis fortiter [240.11] exclamantem post me ;
(27) Ueni cito · quia uocant te homines isti ; Et statim aꝺ illos [240.12] reuer -
(28) - sus sum · [240.13] et cęperunt mihi dicere ; Ueni quia ex fide recepimus
(29) te · et fac [240.14] nobiscum amicitiam quomodo uolueris ; Et in illa die
(30) itaque repulsus sum [240.15] fugere amicitias illorum propter timorem
(31) dei ; <sed> ueruntamen [240.16] speraui ab illis ut mihi dicerent · ueni in
(32) fide iesu christi ; quia gentes erant ; et [240.17] hoc obtinui cum illis ;
(33) et protinus nauigauimus ; [Chap. 19] [240.18] Et post triduum terram cępimus · et uiginti
(34) et septem dies per desertum [240.19] iter fecimus · et cibus defuit illis ·
(35) et fames inualuit super eos · [240.20] et alia die cępit gubernator
(36) mihi dicere ; Quiꝺ est christiane · tu [240.21] dicis deus tuus magnus et omnipotens est

(1) quare ergo non potes [240.22] pro nobis orare . quia nos fame periclitamur ? Difficile
(2) [240.23] est enim ut aliquem hominem unquam uideamus ; Ego enim euidenter
(3) [240.24] dixi illis ; Conuertimini ex fide et ex toto corde ad dominum deum meum ·
(4) [241] [241.01] quia nichil est illi impossibile · ut hodie cibum mittat uobis in
(5) [241.02] uiam uestram usque dum satiemini · quia ubique abundat illi ; [241.03] Aꝺiu -
(6) - uante deo ; ita factum est ; Ecce grex porcorum in uia [241.04] ante
(7) oculos nostros · et multos ex illis interfecerunt et ibi [241.05] duas noctes
(8) manserunt bene refecti · et carne eorum releuati [241.06] sunt · quia multi
(9) ex eis defecerunt · et secus uiam semiuiui derelicti sunt ; [241.07] Et post
(10) hoc summas gratias egerunt deo · et ego honorificatus [241.10] sum sub oculis
(11) eorum ; et ex hac die abundanter cibum habuerunt [241.11] · etiam mel
(12) siluestre inuenerunt · et mihi partem obtulerunt ; Et unus [241.12] ex illis dixit ;
(13) Hoc immolatium est ; Deo gratias · exinde nichil [241.13] gustaui ; [Chap. 20] [241.14] Eadem
(14) uero nocte eram dormiens · et fortiter temptauit me [241.15] satanas ·
(15) cuius memor ero quamdiu fuerio in hoc corpore · et cecidit [241.16] super
(16) me ueluti saxa ingentia · et nichil membrorum meorum prae [241.17] ualui ;
(17) Seꝺ unde mihi uenit ; ignoruo · in spiritu heliam uocare ; [241.18] et inter hęc
(18) uidi in cęlo solem oriri · et dum clamabam heliam heliam [241.19] uiribus
(19) meis ; ecce splendor solis illius decidit super me · et [241.20] statim dis -
(20) - cussit a me omnem grauitudinem ; et credo quod a [241.21] christo domino meo
(21) subuentus sum · et spiritus eius iam tunc [241.22] clamauit pro me ; Et spero
(22) quoꝺ sic erit in die pressurę meę · [241.23] sicut in euangelio inquit ;
(23) In illa die dominus testatur ; non [242] [242.01] uos estis qui loqumini ; seꝺ spiritus patris uestri
(24) qui loquitur in [242.02] uobis ; [Chap. 21] [242.03] Et iterum ; post annos moultos aꝺ huc cap -
(25) turam dedi ; ea [242.04] nocte prima itaque mansi cum illis ; Responsum
(26) autem diuinum [242.05] audiui dicens mihi ; duos menses eris cum illis ;
(27) Quod [242.06] ita factum est ; Nocte illa sexagesimo die ; liberauit me
(28) dominus de [242.07] manibus eorum ; [Chap. 22] [242.08] Ecce in itinere praeuidit nobis cibum · et
(29) ignem · et siccitatem [242.09] cotidie · donec quarto decimo die per -
(30) uenimus aꝺ homines · sicut superius in [242.10] sinuaui ; Uiginti et octo dies
(31) per desertum iter fecimus · et ea nocte qua peruenimus aꝺ homines ;
(32) [242.11] de cibo uero nichil habuimus ; [Chap. 23] [242.12] Et iterum post paucos annos in
(33) [[±7]]eram cum [242.13] parentibus meis · qui me ut filium susceperunt .
(34) et ex fide rogauerunt me ut [242.14] uel moꝺo me post tantas tribu -
(35) lationes quas ego pertuli nunquam ab [242.15] illis discederem ; [242.16] Et ibi scilicet
(36) uidi in uisu nocte uirum uenientem quasi de [242.17] hiberione . uictoricius

(1) nomen cum epistolis innumerabilibus et [242.18] dedit mihi unam ex illis · et legi
(2) principium episto [242.19] continentem · uox hiberionacum ; Et cum recitabam
(3) principium epistu · [242.20] putabam ipso momento audire uocem ipsorum qui erant
(4) iuxta [242.21] siluam uirgulti · uolutique quę est prope mare occidentem .
(5) et sic exclamauerunt [242.22] quasi ex uno ore ; Rogamus te sanctum puerum
(6) ut uenias ; et aꝺhuc [242.23] ambules inter nos ; [243] [243.01] Et ualde compunctus
(7) sum corde · et amplius non potui legere · et sic [243.02] experge factus
(8) sum deo gratias · quia post annos plurimos prestitit illis [243.03] dominus secundum
(9) clamorem eorum ; [Chap. 24] [243.04] Et alia nocte nescio deus scit utrum in me an
(10) iuxta me [243.05] uerbis peritissimis quos ego audiui et non potui intel -
(11) - ligere . nisi [243.06] aꝺ postremum orationis sic affatus est qui pro te [243.07] animam
(12) suam posuit · et sic experge factus sum gaudebundus ; [Chap. 25] [243.08] Et iterum
(13) uidi in me ipsum orantem · et eram quasi intra [243.09] corpus meum ; Et
(14) audiui super me hoc est super interiorem hominem · [243.10] et ibi fortiter
(15) orabat gemitibus · et inter hęc stupebam et aꝺmirabar · [243.11] et
(16) cogitabam quis esset qui oret in me ; Seꝺ aꝺ postremum [243.12] orationis
(17) sic effatus est ut sit spiritus ; Et sic expertus sum et [243.13] recordatus sum
(18) apostolo dicente · spiritus aꝺiuuat infirmitatem nost orationis ;
(19) [243.14] Nam quiꝺ oremus sicut oportet nescimus · seꝺ ipse spiritus [243.15] postulat pro
(20) nobis gemitibus inenarrabilibus quę uerbis exprimi non [243.16] potest ;
(21) Et iterum ; Dominus aꝺuocatus noster ; postulat pro nobis ; [Chap. 26] [243.17] Et quando
(22) temptatus sum ab aliquantis senioribus meis qui [243.18] uenerunt · et pec
(23) - cata mea contra laboriosum episcopatum meum · [243.19] utique in illo die
(24) fortiter inpulsus sum ut caderem hic et in ę ternum · [243.20] seꝺ dominus
(25) pepercit proselito et peregrino propter nomen suum benigne · [243.21] et ualde
(26) michi subuenit in hac conculcatione quod in labem et in obpro -
(27) - brium [243.22] non male de-ueni deum oro · ut non illis in peccatum reputetur
(28) [Chap. 27] [243.23] occasionum ; Post annos triginta . inuenerunt me et aꝺuersus
(29) [243.24] uerbum quod confessus fueram ante quam essem diaconus · propter
(30) [244] [244.01] ancmxietatem mesto animo insinuaui amicissimo meo quę
(31) in pueritia [244.02] mea una die gesseram ; immo incina hora · quia
(32) nec dum praeualebam [244.03] nescio deus scit · si habeam tunc annios
(33) quindecim · et deum uiuum [244.04] non credebam · neque ex [[±1]]mus·et uio[[±1]]
(34) infantia mea · seꝺ in morte et in increduli [244.05] tate mansi donec
(35) ualꝺe castigatus sum · et in ueritateo humiliatus sum [244.06] a fame
(36) et nuditate · et cotidie [Chap. 28] [244.07] contra hiberionem non sponte pergebam ·

(1) [244.08] donec prope deficiebam ; Seꝺ hoc potius bene mihi fuit qa ex hoc emen -
(2) datus sum a [244.09] domino · et aptauit me ut hodie essem · quod aliquando
(3) longe a me [244.10] erat · ut ego curas haberem · aut satagerem pro
(4) salute aliorum ; quando [244.11] autem tunc etiam de me ipso non cogitabam ;
(5) [Chap. 29] [244.12] Igitur in illo die quo reprobatus sum a memoratis supra dictis · [244.13] aꝺ
(6) noctem illam uidi in uisu noctis · scriptum erat contra faciem [244.14] meam
(7) sine honore ; Et inter hęc audiui responsum diuinum dicens
(8) [244.15] michi ; Male uidimus faciem dei signati nudato nomine · nec
(9) [244.16] sic praedixit male uidisti · seꝺ male uidimus quasi ibi se iunxit
(10) [244.17] sicut dixit ; qui uos tangit ; quasi tangit pupillam oculi mei ; [Chap. 30] [244.18] Iccirco
(11) gratias ago ei qui me in omnibus confortauit · ut non me [244.19] inpe diret
(12) a profectione quamstatueram ; Et de meo quoque opere [244.20] quod a christo meo
(13) didiceram · seꝺ magis ex eo sensi in [244.21] me uirtutem non paruam · et
(14) fides mea probata est coram deo et [244.22] hominibus ; [Chap. 31] [244.23] Unde autem audenter
(15) dico · non me reprehendit conscientia mea [244.24] hic et in futurum ;
(16) Testem deum habeo quia non sum mentitus [244.25] in sermonibus quos ego retuli ·
(17) [Chap. 32] [244.26] seꝺ magis doleo pro amicissimo meo · cur hoc meruimus audire
(18) [244.27] tale responsum ; Cui ego credidi etiam animam · et comperi
(19) ab [244.28] aliquantis fratribus · ante defensionem illam quod ego noninter fui ·
(20) [245] [245.01] nec in brittanniis eram · nec a me orietur · ut et ille in mea
(21) absentia [245.02] pro me pulsaret · etiam mihi ipse ore suo dixerat ;
(22) Ecce dandus es [245.03] tu aꝺ gradum episcopatus quod non eram dignus ; seꝺ unde
(23) uenit [245.04] illi postmodum ut coram cunctis bonis et malis et me puplice
(24) de honestaret · [245.05] quod ante sponte et lętus indulserat ; Et dominus
(25) qui [245.06] maior omnibus est [Chap. 33] [245.07] satis dico · seꝺ tamen non debeo abscondere
(26) donum dei quod [245.08] largitus est nobis in terra captiuitatis meę ; quia
(27) tunc fortiter inquisiui [245.09] eum et ibi inueni illum · et seruauit
(28) me ab omnibus iniquitatibus ; [245.10] Sic credo propter inhabitantem spiritum
(29) eius · qui operatus est usque [245.11] in hanc diem in me audenter rursus · seꝺ
(30) scit deus si mihi homo [245.12] hoc effatus fuisset ; forsitan tacuissem
(31) propter caritatem christi ; [Chap. 34] [245.13] Unde ergo indefessam gratiam ago deo meo ·
(32) qui me fidelem [245.14] seruauit in die temptationis meę · ita ut hodie
(33) confidenter offeram illi [245.15] sacrificium · ut hostiam uiuentem
(34) animam meam christo domino meo · [245.16] qui me seruauit ab omnibus angustiis
(35) meis ; Ut et dicam quis ego sum [245.17] domine · uel quę est uocatio mea ·
(36) qui mihi tantam diuinitatem [245.18] cooperuisti · ita ut hodie in gentibus constanter

(1) exultarem et magnificarem · [245.19] nomen tuum ubicumque fuero ; Nec non
(2) in secundis ; [245.20] sed etiam in pressuris · ut quicquid mihi euenerit · siue bonum
(3) siue [245.21] malum ; ęqualiter debeo suscipere · et deo gratias semper agere .
(4) qui [245.22] mihi ostendit ut indubitabilem eum sine fine crederem ; Et qui me
(5) [245.23] audierit ut et ego inscius sim in nouissimis diebus ; hoc opus tam
(6) pium et [245.24] tam mirificum aꝺire aggrederer . ita ut imitarer quospiam
(7) illos · [245.25] quos ante dominus iam olim praedixerat prenuntiatus euan -
(8) gelium [245.26] suum in testimonium omnibus gentibus ante finem mundi ;
(9) quoꝺ ita [245.27] ergo ut uidimus itaque suppletum · est ; Ecce testes sumus ·
(10) quia [245.28] euangelium predicatum est usque ubi nemo ultra est ; [246] [Chap. 35] [246.01] Longum est
(11) autem totum per singula enarrare laborem meum · [246.02] uel per partes
(12) breuiter dicam qualiter piissimus deus de seruitute [246.03] sępe libe -
(13) - rauit ex duodecim periculis quibus periclitata est anima [246.04] mea ·
(14) pręter insidias multas ; Et quę uerbis exprimere non ualeo
(15) nec et [246.05] iniuriam legentibus faciam ; sed dum auctorem habeo qui
(16) nouit [246.06] omnia etiam antequam fiant · ut me pauperculum pupillum ;
(17) ideo [246.07] tamen responsum diuinum creberrime aꝺmonuit · [Chap. 36] [246.08] unde
(18) mihi hęc sapientia quę in me non erat qui nec numerum [246.09] dierum
(19) noueram · neque deum sapiebam ; unde mihi postmodum [246.10] donum tam
(20) magnum tam salubre deum agnoscere uel diligere ; seꝺ [246.11] ut patriam
(21) et parentes amitterem ; [Chap. 37] [246.12] et munera multa mihi offerebantur cum fletu
(22) et lacrimis et [246.13] offendi illos ; nec non contra uotum aliquantis de seni -
(23) oribus meis ; [246.14] seꝺ gubernante deo nullo modo consensi neque aꝺqueui
(24) illis · non [246.15] mea gratia seꝺ deus qui ui<n>cit in me · et restitit illis omnibus ;
(25) ut [246.16] ego ueneram aꝺ hibernas gentes euangelium predicare ; et ab in -
(26) credulis [246.17] contumelias perferre · ut haurirem obprobrium peregrinationis
(27) [246.18] meę · et persecutiones multas usque aꝺ uincula · et ut darem [246.19] inge
(28) -nuitatem meam pro utilitate aliorum ; Et si dignus fuero ; [246.20] promtus sum ·
(29) ut etiam animam meam incunctanter et libentissime pro [246.21] nomine eius ;
(30) et ibi opto inpendere eam usque aꝺ mortem si dominus [246.22] mihi indulgeret ·
(31) [Chap. 38] [246.23] quia ualde debitor sum deo qui mihi tantam gratiam donauit · [246.24] utpopuli
(32) multi per me in deum renascantur ; et postmodum consummarentur ;
(33) [246.25] Et ut clerici ubique illi ordinarentur ad · plebem [246.26] nuper uenientem
(34) aꝺ credulitatem . quam sumpsit dominus ab extremis [246.27] ter · sicut olim
(35) promiserat per prophetas suos aꝺ gentes ; uUenient [246.28] ab extremis ter
(36) et dicent ; Sicut falsa conparauerunt patres nostri idola · [247] [247.01] et non est

(1) utilitas in eis · Etiterum ; Posui te lumen in gentibus ut [247.02] sis in salutem
(2) usque aꝺ extremum ter ; [Chap. 39] [247.03] Et ibi uolo expectarem promissum ipsius qui utique
(3) nunquam [247.04] fallit · sicut in euangelio pollicietur ; Uenient ab oriente
(4) et occidente · [247.05] recumbent cum abraham et isaac et iacob · [247.06] sicut
(5) credimus ab omni mundo uenturi sunt credentes ; [Chap. 40] [247.07] Idcirco oportet
(6) quidem bene et diligenter piscari ; sicut [247.08] dominus praemonet dicens ;
(7) Uenit post me · et faciam uos [247.09] piscatores hominum ; Et iterum dicit
(8) per prophetas ; Ecce ego mitto [247.10] piscatores et uenatores multos dicit
(9) dominus . et cę tera ; [247.11] Unde autem ualde oportebat retia nostra tendere .
(10) ita ut multitudo [247.12] copiosa et turba deo caperetur · ut ubique essent
(11) clerici qui [247.13] baptizarent · et exortarentur populum indigentem
(12) et desiderantem · [247.14] sicut dominus in euangelio aꝺmonet et docet
(13) dicens ; Euntes [247.15] ergo docete omnes gentes · baptizantes eos in nomine
(14) patris et filii [247.16] et spiritus sancti ; docentes eos obseruare omnia quęcumque
(15) mandaui [247.17] uobis ; Et ecce ego uobiscum sum omnibus diebus · usque aꝺ con
(16) summationem [247.18] saeculi ; Et iterum dicit ; Euntes ergo in mundum uniuersum ·
(17) praedicate [247.19] euangelium omni creaturę · qui crediderit et baptizatus
(18) fuerit · [247.20] saluus erit ; Qui uero non crediderit · condempnabitur ; Et iterum ;
(19) [247.21] Predicabitur hoc euangelium regni in uniuerso mundo · in testimo -
(20) - nium [247.22] omnibus gentibus et tunc ueniet finis ; [247.23] Et item dominus per prophetam
(21) praenuntians inquit ; Et erit [247.24] in nouissimis diebus dicit dominus · effundam
(22) de spiritu meo super omnem [247.25] carnem et prophetabunt filii uestri et filię
(23) uestrę · et filii uestri [248] [248.01] uisiones uidebunt et seniores uestri somnia som -
(24) - niabunt · et quidem super [248.02] seruos meos et super ancillas meas in diebus
(25) illis effundam de spiritu meo [248.03] et prophetabunt ; Et in osee dicit ;
(26) Uocabo non plebem meam plebem meam [248.04] et non misericordiam consecutam · misericordiam
(27) consecutam ; Et erit in [248.05] loco ubi dictum est non plebs mea uos · ibi uo -
(28) cabuntur filii dei uiui ; [Chap. 41] [248.06] Unde autem hiberione qui nunquam notitiam
(29) dei habuerant · [248.07] nisi idola et inmunda usque nunc semper coluerunt
(30) quomodo [248.08] nuper perfecta est plebs domini et filii dei nuncupantur
(31) filii scottorum [248.09] et filię regulorum monachi et uirgines christi ipsę
(32) uidentur ; [Chap. 42] [248.10] Et etiam una benedicta scotta genetiua nobilis
(33) pulcherrima [248.11] aꝺulta erat · quam ego baptizaui ; Et post paucos
(34) dies una causa uenit [248.12] aꝺ nos · insinuauit nobis responsum
(35) accepisse a nutu dei · et [248.13] monuit etiam ut esset uirgo christi
(36) et ipsa deo proximaret ; Deo [248.14] gratias sexta ab hac die optime

(1) et auidissime arripuit illuꝺ · quod [248.15] etiam omnes uirgines dei ita hoc
(2) faciunt non sponte patrum [248.16] earum · seꝺ et persecutionem patiantur
(3) et inproperia falsa a parentibus [248.17] suis · et nichilominus plus augetur
(4) numerus · et de genere nostro [248.18] qui ibi nati sunt nescimus numerum
(5) eorum prę ter uiduas et continentes ; [248.19] [248.20] Sed et illa maxime
(6) laborant quę seruitio detinentur usque [248.21] aꝺ terrores et minas
(7) assiduę persuaserunt · sed dominus gratiam dedit [248.22] multis ex ancillis
(8) meis · nam siue tantum tamen fortiter imitantur ; [Chap. 43] [248.23] Unde autem et
(9) si uoluero amittere illas et ut pergens in brittanniis
(10) [248.24] et libentissime paratus eram quasi aꝺ patriam et [248.25] parentes non
(11) id solum seꝺ etiam usque gallias uisitare f<ratres> ; et [248.26] ut uiderem
(12) faciem sanctorum domini mei ; scit deus quod ego ualde [248.27] optabam · seꝺ alligatus
(13) spiritu qui mihi protestatur si hoc fecero ut [248.28] futurum reum me esse de -
(14) signat · et timeo perdere laborem quem [248.29] inchoaui · et non ego sed christus
(15) dominus qui me imperauit ut [249] [249.01] uenirem esse <m>ecum illis residuum ętatis
(16) meę si dominus [249.02] uoluerit · et custodierit me ab omni uia mala ut
(17) non peccem coram illo ; [Chap. 44] [249.03] Spero autem hoc debueram · seꝺ memet ipsum
(18) non credo [249.04] quam diu fuero in hoc corpore mortis · quia fortis est qui
(19) cotidie nititur [249.05] subuertere me a fide et proposita castitate
(20) religionis non fictę usque [249.06] in finem uitę meę christo deo meo ; Sed
(21) caro inimica semper [249.07] trahit aꝺ mortem · iꝺ est aꝺ illecebras in-
(22) -licitate perficiendas ; [249.08] Et scio ex parte quare uitam perfectam ego
(23) non egi sicut et cę teri [249.09] credentes · seꝺ confiteor domino meo et non erubesco
(24) in conspectu [249.10] ipsius quia non mentior · ex quo cognoui eum a iuuen -
(25) - tute mea creuit [249.11] in me amor dei · et timor ipsius et usque nunc
(26) fauente domino fidem [249.12] seruaui ;[Chap. 45] [249.13] Rideat autem et insultet qui uo-
(27) - luerit ; ego non silebo neque [249.14] abscondo signa et mirabilia
(28) quę mihi a omino ministrata sunt [249.15] ante multos annos . quam fue-
(29) rant quasi qui nouit omnia etiam ante [249.16] tempora saecularia ; [Chap. 46] [249.17] Unde
(30) autem debuero sine cessatione deo gratias agere qui [249.18] sępe indul -
(31) - sit insipientię meę · neglegentię meę · et de loco non [249.19] in uno quoque
(32) ut non mihi uehementer irasceretur qui aꝺiutor datus [249.20] sum · et non cito
(33) aꝺquieui secundum quod mihi ostensum fuerat · et [249.21] sicut spiritus suggerebat ·
(34) et misertus est mihi dominus in milia [249.22] milium · quia uidit in me quod paratus
(35) eram · seꝺ quod michi pro [249.23] his nesciebam de statu meo quiꝺ facerem ·
(36) quia multi hanc legationem [249.24] prohibebant · etiam inter se ipsos

(1) posttergum meum narrabant et [249.25] dicebant ; Iste quare se mittit in
(2) periculum inter hostes qui deum [249.26] non nouerunt ? Non ut causa malitię · seꝺ
(3) non sapiebat illis sicut [249.27] et ego ipse testor intelligi propter rusticitatem
(4) meam · et non [249.28] cito agnoui gratiam quę tunc erat in me · nunc mihi
(5) capit quod [249.29] ante debueram ; [Chap. 47] [249.30] Nunc ergo simpliciter insinuaui fratribus
(6) et conseruis meis · [249.31] qui mihi crediderunt propter quod praedixi et praedico aꝺ ro -
(7) borandam [249.32] et confirmandam fidem uestram utinam ut et uos imitemini
(8) maiora et [250] [250.01] potiora faciatis ; hoc erit gloria mea · quia filius sapiens ;
(9) gloria [250.02] patris est [Chap. 48] [250.03] Uos scitis et deus qualiter apuꝺ uos conuersatus sum
(10) a iuuentute [250.04] mea · et fide ueritatis et in sinceritate cordis ·
(11) etiam aꝺ gentes [250.05] illas inter quas habito ego fidem illis praestaui
(12) et praestabo ; Deus [250.06] scit neminem illorum circumueni · nec cogito propter
(13) deum et [250.07] ęcclesiam ipsius · ne excitem illis et nobis omnibus per -
(14) secutionem · [250.08] et ne per me blasphemaretur nomen domini quia scriptum
(15) est ; [250.09] homini per quem nomen domini blasphematur ; [Chap. 49] [250.10] Nam et
(16) si imperitus sum ; in omnibus tamen conatus sum quippiam [250.11] seruare
(17) me · etiam et fratribus christianis et uirginibus christi [250.12] et mulieribus
(18) religiosis quę mihi ultronea munuscula donabant et [250.13] super
(19) altare iactabant exornamentis suis · et iterum reddebam illis
(20) [250.14] et aꝺuersum me scandalizabantur cur ego faciebam ; Seꝺ ego
(21) propter [250.15] spem perhennitatis · ut me in omnibus caute proerea
(22) conseruarem · [250.16] ita ut me in aliquo titulo infideli caperent
(23) uel ministerium seruitutis meę · [250.17] nec etiam in minimo in -
(24) credulis locum darem infamare siue [250.18] detrectare ; [Chap. 50] [250.19] Forte
(25) autem quando baptizaui tot milia hominum · sperauerim
(26) [250.20] ab aliquo illorum uel dimidium scriptulę · dicite mihi ; et reꝺꝺam
(27) [250.21] uobis ; aut quando ordinauit ubique dominus clericos per modi -
(28) - citatem [250.22] meam et ministerium ; gratis distribui illis ; si poposci
(29) ab aliquo [250.23] illorum uel pretium uel calciamenti mei ; dicite aꝺ -
(30) uersus me · et reꝺꝺam [250.24] uobis [Chap. 51] [250.25] magis ; Ego impendi pro uobis ut
(31) me caperet et inter uos et ubique [250.26] pergebam causa uestra in multis
(32) periculis etiam usque aꝺ exteras [250.27] partes ubi nemo ultra erat ·
(33) et ubi nunquam aliquis peruenerat qui [250.28] baptizaret aut
(34) clericos ordinaret · aut populum consummaret · donante
(35) [250.29] domino diligenter et libentissime pro salute uestra omnia generaui ;
(36) [Chap. 52] [250.30] Interim premia dabam regibus propter quod dabam [250.31] mercedem · filiis

(1) ipsorum qui mecum ambulant et nichil [251] [251.01] comprehenderunt me cum comitibus
(2) meis ; Et illa die auidissime cupiebam [251.02] interficere me · seꝺ tempus
(3) nondum uenerat · et omnia quę cumque [251.03] nobiscum inuenerunt rapuerunt
(4) illa · et me ipsum ferro uinxerunt ; Et [251.04] quarto decimo die
(5) absoluit me dominus de potestate eorum · et [251.05] quicquiꝺ nostrum fuit red
(6) - ditum est nobis propter deum et necessarios [251.06] amicos quos ante prę
(7) uidimus ; [Chap. 53] [251.07] Uos autem experti estis quantum ego erogaui illis · qui
(8) indicabant [251.08] per omnes regiones quos ego frequentius uisitabam ;
(9) Censeo enim [251.09] non minimum <quod> pretium quindecim hominum distribui
(10) illis · ita [251.10] ut me fruamini · et ego uobis semper fruar in deum non me
(11) pęnitet · [251.11] nec satis est mihi ;aꝺhuc impendato et super impendam ;
(12) Potens est [251.12] dominus ut det mihi postmodum · ut me ipsum impendam
(13) pro animabus [251.13] uestris ; [Chap. 54] [251.14] Ecce testem deum inuoco in animam meam quia
(14) non mentior · [251.15] neque ut sit occasio aꝺulationis uel auaritię scrip -
(15) - serim uobis [251.16] neque ut honorem sperarem uestrum · sufficit enim mihi
(16) honor qui [251.17] nondum uidetur seꝺ corꝺe creditur ; Fidelis autem qui
(17) promisit ; [251.18] nunquam mentitur ; [Chap. 55] [251.19] Seꝺ uideo iam in praesenti saeculo me
(18) supra modum exultatum [251.20] a domino ; et non eram ꝺignus · neque talis
(19) ut hoc mihi praestaret [251.21] dum scio certissime quod mihi melius conuenit
(20) paupertas et calamitas ; [251.22] quam deliciae et diuitiae ; Seꝺ et christus
(21) dominus pauper fuit [251.23] pro nobis · ego miser et infelix Etsi opus uoluero
(22) iam [251.24] non habeo neque me ipsum iudico · quia cotidie sperno
(23) aut [251.25] inter nicionem · aut circum ueniri · aut redigi in seruitutem
(24) siue occasionem [251.26] cuiuslibet ; Seꝺ nichil horum uereor propter promissa
(25) cęlorum · [251.27] quia iactaui me ipsum in manus dei omnipotentis · qui
(26) ubique [251.28] dominatur sicut propheta dicit ; Iacta cogitatum tuum in deum · et [251.29] ipse
(27) te enutriet ; [Chap. 56] [251.30] Ecce commendo nunc animam meam fidelissimo deo
(28) meo · pro [252] [252.01] quo legatione fungor in ignobilitate mea · seꝺ quia
(29) personam non accipit [252.02] et elegit me aꝺ hoc officium ut unus essem
(30) de suis minimis minister ; [Chap. 57] [252.03] Unde autem retribuam illi pro
(31) omibus quę retribuat mihi ? [252.04] Seꝺ quiꝺ dicam uel quiꝺ promittam
(32) domino meo ? quia nichil uideo [252.05] nisi ipse mihi dederit · seꝺ scru -
(33) - tabor corda · et renes · quia satis et nimis [252.06] cupio · et paratus
(34) eram ut donaret mihi bibere calicem eius · sicut indulsit [252.07] cę teris
(35) amantibus se ; [Chap. 58] [252.08] Quia propter non contingunt mihi a deo meo·
(36) ut numquam [252.09] amittam plebem suam quam aꝺquisiuit in ultimis ter ;

(1) Oro deum [252.10] ut det mihi perseuerantiam · et dignetur ut reddam illi testem
(2) [252.11] fidelem usque aꝺ transitum meum propter deum meum ; [Chap. 59] [252.12] Et si aliquid boni
(3) umquam imitatus sum propter deum meum [252.13] quem diligo · peto illum det mihi
(4) ut cum illis proselitis et captiuis [252.14] pro nomine suo effundam sangui -
(5) - nem meum · etsi ipse etiam caream [252.15] sepultura aut miser -
(6) - ri me cadauer per singula membra diuidatur [252.16] canibus · aut
(7) bestiis asperis aut uolucres cęli comederuint illuꝺ ; [252.17] certissime
(8) reor · si mihi hoc incurrisset lucratus sum animam cum [252.18] corpore
(9) meo ; quia sine ulla dubitatione in die illa resurgemus
(10) in [252.19] claritate solis ; Hoc est in gloria christi iesu redemptoris nostri ·
(11) [252.20] quasi filii dei uiui et cohereꝺes christi · et conformes futurę
(12) imaginis [252.21] ipsius ; Quoniam ex ipso et per ipsum · et in ipso regnaturi sumus ;
(13) [Chap. 60] [252.23] Nam sol iste quem uidemus deoiubente propter nos cotidie oritur · [252.24] seꝺ
(14) numquam regnabit et neque permanebit splendor eius · seꝺ et [252.25] omnes
(15) qui aꝺorant eum in pęnam miseri male deuenient ; Nos autem
(16) [252.26] credimus et aꝺoramus solem uerum christum qui nunquam [253] [253.01] interibit
(17) neque qui fecerit uoluntatem ipsius seꝺ manebit in ęternum ;
(18) [253.02] Quomodo et christus permanebit in ę ternum qui regnat cum [253.03] deo patre omni -
(19) - potente et cum spiritu sancto ante saecula et nunc et [253.04] per omnia saecula
(20) saeculorum amen ; [Chap. 61] [253.05] Ecce iterum iterumque breuiter exponam uerba
(21) confessionis [253.06] meę · testificor in ueritate et in exultatione
(22) cordis coram deo et [253.07] sanctis angelis eius · qui nunquam habui aliquam
(23) occasionem propter [253.08] euangelium et promissa illius ut unquam redderem
(24) agentem illam ; [253.09] Unde autem prius uix euaseram [Chap. 62] [253.10] seꝺ precor credentibus
(25) et timentibus deum qui cumque [253.11] dignatus fuerit inspicere uel recipere
(26) hanc scripturam quam patricius [253.12] peccator indoctus scilicet hiberione
(27) conscripsit · ut nemo umquam [253.13] dicat quod mea ignoratia si
(28) aliquiꝺ pusillum ego uel demonstrauerim [253.14] seccundum dei placitum ·
(29) seꝺ arbitramini et uerissime credatur [253.15] quod dei fuisset · et hęc est
(30) confessio mea antequam [253.16] moriar ; EXPLICIT LIBER · I · [Chap. 1] [254] [254.01]
INCIPIT LIBER · II ·
(31) Patricius peccator indoctus scilicet · hiberione constitutum
(32) [254.02] episcopum me esse fateor ; certissime reor · a deo accepi · id quod sum ;
(33) [254.03] Inter barbaraos itaque habito proselitus · et profuga ab amorem [254.04] dei ;
(34) testis est illesi ita est non quod obtabam tam dure et tam [254.05] aspere aliquid
(35) ex ore meo effundere · seꝺ cogor zelo dei et ueritatis [254.06] christi ; exci -
(36) - tauitmepro dilectione proximorum atque filiorum pro [254.07] quibus tradidi patriam

(1) et parentes et animam meam usque aꝺ mortem ; [254.08] si dignus sum ; uoui deo
(2) meo docere gentes · etsi contempnor [254.09] quibus [Chap. 2] [254.10] manu mea scripsi
(3) atque condidi uerba ista danda et tradenda [254.11] militibus mittenda ·
(4) corotici non dico ciuibus meis neque ciuibus [254.12] sanctorum romanorum · seꝺ ciuibus
(5) demoniorum ob mala opera ipsorum [254.13] ritu hostili in morte uiuunt
(6) socii scottorum · atque pictorum [254.14] apostatarum·quę sanguinolentos san -
(7) - guinare de sanguine innocentium christianorum · [254.15] quos ego innu -
(8) - merum deo genui · atque in christo confirmaui [Chap. 3] [254.16] postera die qua
(9) crismate neofiti in ueste candida flagrabatnt [254.17] in fronte ipsorum ·
(10) dum crudeliter trucidati atque mactati gladio ; [254.18] supradictis
(11) misi epistolam cum sancto presbytero quem ego ex infantia [254.19] docui cum clericis ·
(12) ut nobis aliquiꝺ indulgerent ꝺe pręda · uel [254.20] de captiuis bapti -
(13) zatis quos cęperant · cachinnos fecerunt de illis ; [Chap. 4] [254.21] Iꝺcirco nescio
(14) quos magis lugebam an qui interfecti uel quos [254.22] cęperunt · uel quos gra -
(15) - uiter zabulus inlaqueauit perhenni pęna [254.23] gehennae pariter
(16) cum ipso mancipabaunt ; Quia utique qui facit [254.24] peccatum seruus
(17) est · et filius zabuli nuncupatur ; [255] [Chap. 5] [255.01] Propter quam rem sciat omnis
(18) homo timens deum quod a me alieni [255.02] sunt et a christo deo meo pro quo
(19) legatione fungor ; patricida fratricida · [255.03] lupi rapaces · deuo -
(20) - rantes plebem domini ut cibum panis sicut ait ; [255.04] Iniqui dissipauerunt
(21) legem tuam domine ; Quam in supremis temporibus [255.05] hiberione optime
(22) benigne plantauerat · atque instructa erat [255.06] fauente deo [Chap. 6] [255.07] non
(23) usurpo · partem habeo cum his quos aꝺuocauit et predestinauit
(24) [255.08] euangelium praedicare in persecutionibus non paruis · usque [255.09] aꝺ extremum
(25) terrę ; Et si inuidet inimicus per tirannidem corotici · qui [255.10] deum
(26) non ueretur nec sacerdotes ipsius quos elegit et indulsit illis
(27) [255.11] summam · diuinam · sublimem potestatem · quos ligarent super terram
(28) [255.12] ligatos esse et in cęlis ; [Chap. 7] [255.13] Unde ergo quęso plurimum sancti et humiles
(29) corde aꝺulari [255.14] talibus non licet · nec cibum nec potum sumere
(30) cum ipsis · nec [255.15] elemosinas ipsorum recipere debere · donec crudeliter
(31) pęnitentiam [255.16] effusis lacrimis satis deo faciant · et liberent seruos
(32) dei et ancillas [255.17] christi baptizatas · pro quibus mortuus est et crucifixus ;
(33) [Chap. 8] [255.18] Dona iniquorum reprobat altissimus qui offert sacrificium [255.19] ex substantia
(34) pauperum ; quasi uictimat filium in conspectu patris [255.20] sui ; Diuitiae
(35) inquit quas congregabit iniustus ; euomentur de uentre [255.21] eius trahit
(36) illum angelus mortis · ira draconum multabitur · interficiet [255.22] illum lingua

(1) colubris · comedit eum ignis inextinguibilis ; Ideoque [255.23] qui replent
(2) se quę non sunt sua ; Uel quiꝺ proꝺest homini [255.24] ut totum mundum
(3) lucretur · et animę suę detrimentum patiatur ? [Chap. 9] [255.25] Longum est per singula
(4) discutere · uel insinuare per totam [255.26] legem carpere testimonia ·
(5) de tali cupiditate ; Auaritia mortale [256] [256.01] crimen · non concupisces
(6) rem proximi tui . non occides ; homicid a [256.02] non potest esse cum christo ;
(7) Qui odit fratrem suum ; homicida aꝺscribitur · uel qui non diligit fratrem suum
(8) in morte manet · quanto [256.04] magis reus est qui manus suas coinqui -
(9) - nauit in sanguine filiorum [256.05] dei quos nuper aꝺquisiuit in ultimis
(10) ter per exhortationem [256.06] paruitatis nostraę ; [Chap. 10] [256.07] Numquiꝺ sine deo uel secundum
(11) carnem hiberione ueni · [256.08] quis me compulit alligatus spiritu · ut non
(12) uideam aliquem de [256.09] cognatione mea ; Nunquiꝺ[[±5]]piam
(13) misericordiam[[±5]]ago [256.10] erga gentem illam quaequi me aliquando cęperunt
(14) et deuastauerunt [256.11] seruos et ancillas domus patris mei; Ingenuus
(15) fui secundum [256.12] carnem decorione patre nascor · uendidi enim nobili -
(16) -tatem [256.13] meam · non erubesco neque me pęnitet pro utilitate aliorum ;
(17) [256.14] Denique seruus sum in christo genti extere · ob gloriam ineffabilem [256.15] perhennis
(18) uitę · quę est in christo iesu domino nostro ; [Chap. 11] [256.16] Et si mei me non cognoscunt ·
(19) propheta in patria sua honorem [256.17] non habet · forte non sumus ex uno ouili ·
(20) neque deum unum [256.18] patrem habemus · sicut ait · qui non est mecum ; contra me
(21) est · et qui [256.19] non congregat mecum ; spargit ; Non conuenit ; uUnus
(22) destruit · alter ędificat ; [256.20] Non quęro quę mea sunt [256.21] non mea gratia ·
(23) seꝺ deus quidem hanc sollicitudinem in [256.22] corde meo · ut unus essem
(24) de uenatoribus siue piscatoribus quos olim [256.23] deus in nouissimis diebus
(25) ante prenuntiauit ; [Chap. 12] [256.24] Inuidetur mihi quiꝺ faciam domine ; Ualde despicior ;
(26) [256.25] Ecce oues tuę circa me laniantur atque depraedantur · et supra dictis
(27) [256.26] latrunculis iubente corotico hostili · mente longe est a caritate
(28) [256.27] dei traditor christianorum in manus scottorum atque pictorum [256.28] lupi rapaces
(29) deglutierunt gregem domini · qui utique hiberione cum summa [256.29] diligen -
(30) - tia crescebat optime · et filii scottorum et filię [257] [257.01] regulorum · monachi
(31) et uirgines christi enumerare nequeo ; Quam ob [257.02] rem iniuria
(32) iustorum non tibi placeat · etiam usque aꝺ inferos non [257.03] placebit ;
(33) [Chap. 13] [257.04] Quis sanctorum non horreat iocundare uel conuiuiuo frui[[±3]] [257.05] cum talibus
(34) de spoliisdefunctorum christianorum repleuerunt [257.06] domuos suas ; De
(35) rapinis uiuunt · nesciunt miseri uenenum · [257.07] lętalem cibum porri -
(36) gunt aꝺ amicos et filios suos · sicut eua non [257.08] intellexit quod utique mortem .

(1) [257.09] perennem pęnam opera[[±1]]tur ; [Chap. 14] [257.10] Consuetudo romanorum gallorum christianorum mit-
(2) tunt [257.11] uiros sanctos iꝺoneos aꝺ francos · et cę teras gentes · cum tot [257.12] milia soli -
(3) - dorum aꝺ redimendos captiuos baptizat · tu toties interficis [257.13] et uendis
(4) illos genti exterę ignoranti deum · quasi in lupanar [257.14] tardis membra
(5) christi ; Qualem spem habes in deum · uel qui [257.15] te consentit · aut qui te
(6) communicat uerbis aꝺulationis · deus [257.16] iudicabit ? Scriptum est enim ;
(7) Non solum facientes mala · seꝺ etiam [257.17] consentientes dampnandi sunt ;
(8) [Chap. 15] [257.18] Nescio quid dicam uel quiꝺ loquar amplius de defunctis [257.19] filiorum dei · quos
(9) gladius supra modum dure tetigit ; Scriptum est [257.20] enim · flete cum
(10) flentibus ; ; Et iterum ; Si dolet unum membrum · [257.21] condoleant omnia
(11) membra ; Quapropter ęcclesia plorat et planget [257.22] filios et filias suas
(12) quas aꝺhuc gladious nondum interfecit · seꝺ [257.23] prolongati et exportati
(13) in longa terrarum · ubi peccatum manifeste [257.24] grauetur inpudenter
(14) habundat · ibi uenundati ingenui [257.25] homines christiani in seruitute
(15) redacti sunt ; Presertim indignissimorum [257.26] pessimorum apostatarumque
(16) pictorum · [Chap. 16] [257.27] iꝺcirco cum tristitia et merore uociferabor ; ;O specio -
(17) sissimi [258] [258.01] atque amantissimi fratres et filii quos in christo genui enumerare
(18) [258.02] nequeo · quiꝺ faciam uobis ; Non sum dignus deo neque hominibus
(19) [258.03] sub uenire · praeualuit iniquitas iniquorum · super nos ; Quasi extranei
(20) [258.04] facti sumus · forte non credunt ; unum baptismum percipimus · uel [258.05] unum
(21) deum patrem habemus ; Indignum est illis hiberia nati [258.06] sumus · sicut ait ;
(22) Non me unum deum habetis ? Quiꝺ dereliquistis [258.07] unusquisque proximum
(23) suum ; [Chap. 17] [258.08] Iccirco doleo pro uobis · doleo carissimi mihi seꝺ iterum [258.09] gaudeo
(24) intra me ipsum non gratis laboraui · uel peregrinatio mea [258.10] in uacuum
(25) non fuit · et contigit scelus tam horrendum [258.11] ineffabile ; Deo gratias
(26) creduli baptizati de saeculo recessistis [258.12] aꝺ paradisum ; Cerno uos
(27) migrare cępistis ubi nox non erit [258.13] neque luctus neque mors amplius ·
(28) seꝺ exultabitis sicut uituli ex [258.14] uinculis resoluti · et conculcabitis iniquos ·
(29) et erunt cinis sub pedibus [258.15] uestris ; [Chap. 18] [258.16] Uos ergo regnabitis cum apostolis et
(30) prophetis atque martiribus [258.17] ę terna regna capietis · sicut ipse testatur ;
(31) Inquit ; Uenient [258.18] ab oriente · ab occidente · et recumbent cum
(32) abraham · et isaac et iacob in [258.19] regno cęlorum ; Foris canes et uene -
(33) - fici · et homicidę · et mendaces · [258.20] periuri · pars eorum in stagnum
(34) ignis ę terni · non inmerito ait [258.21] apostolus . uUbi iustus uix saluus erit ;
(35) peccator et impius transgressor [258.22] legis ubi se recognoscit ? [Chap. 19] [258.23] Unde
(36) enim coroticus cum suis sceleratissimis rebellatoribus [258.24] christi ubi se uidebunt ·

(1) Qui mulierculas baptizatas praemia [258.25] distribuunt · ob miserum regnum
(2) temporale ; quod utique in momento [258.26] transeat ; sicut nubes uel fumus · qui utique
(3) uento dispergitur · ita [258.27] peccatores fraudulenti a facie domini peribunt ;
(4) Iusti autem epulentur [258.28] in magna constantia cum christo · iudicabunt
(5) nationes · et regibus [258.29] iniquis dominabuntur in saecula saeculorum amen ; [259] [Chap. 20] [259.01] Testificor
(6) coram deo et angelis suis quod ita erit sicut [259.02] intimauerunt imperitię meę
(7) non mea uerba · seꝺ dei · et apostolorum [259.03] atque prophetarum ; quod ego latinum
(8) exposui ; qui numquam enim [259.04] mentiti sunt · qui crediderit saluus erit ·
(9) qui uero non crediderit ; condempnabitur ; [259.05] Deus locutus est [Chap. 21] [259.06] quęso
(10) plurimum · ut qui cumque famulus dei · ut promptus [259.07] fuerit ; ut sit
(11) gerulus litterarum harum · ut nequaquam subtrahatur [259.08] a nimine ·
(12) seꝺ magis potius legatur coram cunctis plebibus · et praesente [259.09] ipso
(13) corotico ; Quod si deus inspirat illos ut quandoque deo [259.10] resipiscant ·
(14) ita ut uel sero pęniteatnt . quod tam impie gesserunt ; [259.11] homicidae
(15) erga fratris domini liberent captiuas baptizatas [259.12] quos ante cęperunt ·
(16) ita ut mereantur deo uiuere · et sani efficiantur [259.13] hic et in
(17) ę ternum · pax patri et filio et spiritui sancto amen ;
EXPLICIT PASSIO;-