St Patrick's epistles

Transcriptions of the seven medieval manuscript witnesses

Electronic transcription of the P-text of St Patrick's Confessio and Epistola

The chapter, page and line numbers of White's 1905 edition are indicated in [ square brackets ]. These are the canonical numbers of the text which are still in use today. The chapter numbers are hyperlinks pointing to the chapter of Bieler's edition on the Saint Patrick's Confessio website.

The diplomatic transcription of the manuscript follows the text layout of the manuscript witness. Folio, column and line numbers of the manuscript are indicated in (round brackets). Marginal notes and additions are indicated by an asterisk *. The folio numbers are hyperlinks pointing to the folio of the manuscript on the Saint Patrick's Confessio website.


TEI Download
[Chap. 1] [235] [235.01]

(2) [235.02] Ego patritius peccator rusticissimus et minimus omnium
(3) [235.03] fidelium et contemptibilissimus apud plurimos · [235.04]
(4) Patrem habui · calpornium diaconum filium condam
(5) potiti presbyteri [235.05] qui fuit uico banauem taburniae uillulam enim
(6) prope [235.06] habuit ubi ego capturam dedi [235.07] annorum eram tunc fere
(7) xui · Deum enim uerum ignorabam · et [235.08] hiberione in captiuitate
(8) adductus sum cum tot milia hominum [235.09] secundum merita nostra quia
(9) a deo recessimus et precepta eius non [235.10] custodiuimus et sacerdo
(10) tibus nostris inobedientes fuimus qui [235.11] nostram salutem admonebant
(11) et dominus indixit er nos iram [235.12] animationis suae et dispersit nos in
(12) gentibus multis etiam usque ad ultimum [235.13] terrę · Ubi nunc
(13) paruitas mea uidetur · esse inter alienigenas [Chap. 2] [235.14] et ubi dominus apparu
(14) it sensum cordis mei · incredulitatis uel [235.15] sero rememorarem
(15) delicta mea · Et ut conuerterem toto cor de ad [235.16] dominum meum
(16) qui res pexit humilitatem meam et misertus [235.17] adolescentię
(17) meae · et custodit me antequam [236] [236.01] scirem eum et antequam sape
(18) rem · uel distinguerem inter bonum et malum [236.02] et monuit me
(19) consola [Chap. 3] [236.03] tacere non possum neque expedit quidem tanta [236.04] be
(20) nefitia et tantam gratiam quam mihi dominus prestare dignatus [236.05] est
(21) in terra captiuitatis meae quia hec est retributio nostra ut post

(1) [236.06] correptionem uel agnitionem dei exaltaremus et confiteremur
(2) mirabilia eius [236.07] coram omni natione que est sub omni cęlo . [Chap. 4] [236.08] Quia non
(3) est alius deus nec umquam fuit · nec ante erit · [236.09] Post hunc preter deum
(4) patrem ingenitum sine principio a quo est · [236.10] omne principium omnia
(5) tenentem ut dicimus et huius filium [236.11] iesum christum quem cum patre
(6) scilicet fuisse semper testamur [236.12] ante originem saeculi spiritaliter
(7) apud patrem inenarrabiliter gemitum [236.13] ante omne principium
(8) per ipsum facta sunt uisibilia · et [236.14] inuisibilia hominem factum
(9) deuicto morte in caelis a patre [236.15] receptum et dedit illi omnem
(10) potestatem erne ɴomen celestium [236.16] terrestrium et infer
(11) norum · ut omnis lingua confiteatur quia [236.17] dominus et deus est iesus christus
(12) quem credimus et expectamus [236.18] aduentum ipsius · Mox futu
(13) rum iudex uiuorum atque mortuorum [236.19] qui reddit unicu
(14) ique secundum facta sua · Et infudit in nobis [236.20] abunde spiritum sanctum do
(15) num et pignus inmortalitatis qui facit [236.21] credentes et oboe
(16) dientes ut sint filii dei patris et coheredes christi quem [236.22] confi
(17) temur et adoremus unum deum in trinitate sacri nominis ·
(18) [Chap. 5] [236.23] Ipse enim dixit per prophetam · Inuoca me in die tribulationis [236.24]
(19) tue et liberabo te et magnificabis me · et iterum inquit
(20) Opera autem [236.25] dei reuelare et confiteri honorificum est · [237] [Chap. 6] [237.01] Tamen
(21) et si in multis inperfectus sum opto fratribus et cognatis [237.02] meis scire
(22) qualitatem meam · Et ut possint perspicere uotum animę [237.03] meę

(1) [Chap. 7] [237.04] non ignoro testimonium domini mei qui in psalmo ditatur · [237.05] Per
(2) des eos qui locuntur mendatium · Os quod [237.06] mentitur occidit animam
(3) Et idem dominus in euuangelio inquid · [237.07] Uerbum quod locuti fuerint
(4) homines reddent pro eo rationem in [237.08] die iuditii · [Chap. 8] [237.09] Unde autem uehe
(5) menter debueram · cum timore et tremore [237.10] metuere hac sen
(6) tiam in die illa ubi nemo poterit se substrahere [237.11] uel abscondere ·
(7) Sed omnes omnino reddituri sumus rationem etiam [237.12] minimum
(8) peccatorum · Ante tribunal christi domini [Chap. 9] [237.13] quapropter olim cogitaui
(9) scribere sed usque nunc hesitaui · [237.14] Timui enim ne in cederem lin
(10) gua hominum · Et quia non legi [237.15] sicut ceteri qui obtime itaque
(11) iure et sacras litteras utraque [237.16] pari modo cumbiberunt et sermoɴes
(12) illorum ex infantia numquam [237.17] mutarunt sed magis ad perfectum semper addi
(13) derunt · Nam sermo [237.18] et loquela ɴostra translata est in lingua
(14) aliena · sicut facile potest [237.19] probare exaliue scripture meae qua
(15) liter sum ego in sermonibus [237.20] instructus atque eruditus quia
(16) quid sapiens per linguam [237.21] dinoscitur et sensus et scientia et doc
(17) trina uarietatis · [Chap. 10] [237.22] Sed prodest excusatio iuxta ueritatem praeser
(18) tim cum [237.23] presumtione quatenus modo ipse adpeto in senectute
(19) mea quod [237.24] in iuuentute non comparaui quia obstiterunt peccata mea
(20) Ut [237.25] confiterem quodque ante non perlegeram sed quis me credit . et
(21) si [237.26] dixero qui ante prefatus sum [238] [238.01] adulescens . Immo pene puer
(22) inuerbis capturam dedi antequam [238.02] scirem quid adpeterem

(1) uel quid uitare debueram · [238.03] Unde ergo hodie erubesco et ue
(2) hementer pertimeo denudare [238.04] imperitiam meam quia deser
(3) tis breuitate sermone explicare nequeo · [238.05] Sicut enim spiritus
(4) gestat et animus et sensus monstrat adfectus [Chap. 11] [238.06] sed si itaque
(5) datum mihi fuisset sicut et certis ueruntamen [238.07] non sile
(6) rem propter retributionem et si forte uidetur apud [238.08] aliquan
(7) tos me in hoc proponere cum mea in scientia et tardiori lin
(8) gue · [238.09] sed etiam scriptum est enim . Lingue balbutientes
(9) uelociter discent loqui pacem [238.10] quanto magis nos adpetere
(10) debemus qui sumus inquid epistola [238.11] christi in salutem usque ad ul
(11) timum terre · Et si non deserta sed [238.12] ratum et fortissimum
(12) scripta in cordibus ɴostris non atramento sed [238.13] spiritu dei uiui ·
(13) Et iterum spiritus testatur et rusticationem [238.14] ab altissimo crea
(14) ta est · [Chap. 12] [238.15] Unde ergo primus rusticius perfuga indoctus scili
(15) cet · qui [238.16] nescio in posterum prouidere . Sed scio illud certissi
(16) me quia utique [238.17] priusquam humiliarer ego eram uelud
(17) lapis qui iacet in luto profundo [238.18] et uenit qui potens est et in
(18) sua misericor dia sustulit me · et quidem [238.19] scilicet rursum
(19) adleuauit et collo cauit me in summo pariete [238.20] et inde forti
(20) ter debueram exclamare ad retribuenduam quoque [238.21] ali
(21) quid domino pro tantis benefitiis eius hic et in eternum que
(22) [238.22] mens hominum aestimare non potest · [Chap. 13] [238.23] Unde autem admira

(1) mini · Itaque magni et pusilli qui timetis deum [238.24] et uos domni gnari ·
(2) rethorici · Audite ergo et scrutamini · quis me stultum [238.25] excitauit
(3) de medio eorum qui uidentur sapientes esse · et legis periti [238.26]
(4) et potentes In sermone et in omni re · In me quidem detestabilem
(5) [239] [239.01] huius mundi prae ceteris inspirauit si talis essem · Dummodo autem
(6) [239.02] ut cum metu et reuerentia et sine querella fideliter prodessem
(7) genti ad [239.03] quam caritas christi transtulit et donauit me in uita mea
(8) Si dignus [239.04] fuero denique ut cum humilitate · et ueraciter deserui
(9) rem illis [Chap. 14] [239.05] in mensuram · Itaque fidei dignitateis oportet distin
(10) guere sine [239.06] reprehensione periculi notum facere donum dei et
(11) consolationem eternam [239.07] sine timore · Fidutialiter dei nomiɴe
(12) ubique expandere · Ut etiam post [239.08] obitum meum exgaleas
(13) relinquere fratribus et filiis meis quos ego in [239.09] domino baptizaui
(14) tot milia hominum · [Chap. 15] [239.10] Et non eram dignus neque talis ut hoc
(15) dominus seruulo suo [239.11] concederet post erumnas . et ante moles post
(16) captiuitatem · Post [239.12] annos multos in gentem illam tantam
(17) gratiam mihi donaret · Quo ego [239.13] aliquando in iuuentute non
(18) quia disperaui neque cogitaui . [Chap. 16] [239.14] Sed post quam hiberione
(19) deueneram quod cotidie . Igitur pecora [239.15] pascebam et fre
(20) quens in die orabam . Magis ac magis accedebat [239.16] timor dei
(21) et timor illius et fides agebatur et spiritus · augebatur [239.17] ut in die
(22) una usque ad centum orationes et in nocte prope similiter ·

(1) [239.18] etiam in siluis et in monte manebam et ante lucem exer
(2) citabar ad [239.19] orationem · Per niuem . per gelu · per pluuiam et
(3) nihil male sciebam [239.20] neque ulla pigritia erat in me sicut modo
(4) uideo quia tunc spiritus in [239.21] me feruebat · [Chap. 17] [239.22] et ibi scilicet quadam
(5) nocte in somno audiui uocem [239.23] dicentem mihi · Bene ieiunas
(6) cito iturus ad patriam tuam [239.24] et terram · Et post paululum
(7) tempus audiui responsum dicentem mihi · [239.25] Ecce nauis tua
(8) parata est et erat prope sed forte habebat · [239.26] cctos · milia passos · et
(9) ibi numquam fueram · nec ibi notum habebam [239.27] quemquam
(10) de hominibus deinde postmodum conuersus sum [240] [240.01] in fugam
(11) et inter misi hominem cum quo fueram annis sex · et [240.02] ueɴi
(12) in uirtute dei qui uiam meam ad bonum dirigebat et nihil [240.03]
(13) metuebam donec perueni ad nauem illam · [Chap. 18] [240.04] Et illa qua perueni
(14) profecta est nauis de loco suo · et [240.05] locutus sum ut haberem inde
(15) nauigare cum illis et gubernator [240.06] displicuit illi Et hac
(16) artis cum indignatione respondit · Nequaquam tu [240.07] nobis
(17) cum adpetis ire · [240.08] Et cum haec audissem separaui me ab illis
(18) ut et uenirem ut ad [240.09] tuguriolum ubi hospitabam et in iti
(19) nere cepi orare · et antequam [240.10] orationem consummarem
(20) audiui unum ex illis fortiter [240.11] exclamabat post me · Ueni
(21) cito quia uocabant te homines isti et statim ad illos [240.12] reuer
(22) sus sum [240.13] et ceperunt mihi dicere · Ueni quia ex fide recepimus te

(1) et fac [240.14] nobiscum amicitiam quomodo uolueris · Et in illa die itaque
(2) repuli [240.15] fugere manus illorum propter timorem dei . Sed uerumtamen [240.16] speraui ·
(3) ab illis ut mihi dicerent · Ueni in fide iesu christi quia gentes erant
(4) et [240.17] hoc obtinui cum illis et protinus nauigauimus · [Chap. 19] [240.18] Et post triduum
(5) terra cepimus et uiginti et octo dies per desertum [240.19] iter fecimus et cibus
(6) defuit illis · et famis inualuit er eos . [240.20] Et alia die cepit guberna
(7) tor mihi dicere · Quid est christiane ? tu [240.21] dicis deus tuus magnus
(8) et omnipotens est · Quare ergo non potes [240.22] pro nobis quia nos a fame
(9) periclitamur · Difficile [240.23] eɴim ut aliquem hominem umquam uideamus ·
(10) Ego enim uero euidenter [240.24] dixi illis conuertimini ex fide · et ex to
(11) to corde ad dominum deum meum · [241] [241.01] quia nihil est illi inpossibile et
(12) hodie cẏbum mittat uuobis in [241.02] uiam uestram usque dum satiemini ·
(13) quia ubique habundat illi . [241.03] Adiuuante deo ita factum est · Et
(14) ecce grex porcorum in uia [241.04] ante oculos nostros et multos ex illis
(15) interfecerunt et ibi [241.05] duas noctes manserunt · Et bene refecti
(16) et carnes eorum releuati [241.06] sunt quia multi ex illis defecerunt
(17) et secus uiam semiuiui derelicti sunt · [241.07] Et post hoc summas gratias
(18) egerunt deo · et ego honorificatus [241.10] sum sub oculis eorum · et
(19) ex hac die habundanter cẏbum habuerunt · [241.11] Etiam semel silues
(20) trum inuenerunt et mihi partem optulerunt · et unus [241.12] ex illis dixit ·
(21) hoc immolatum est · Deo gratias nihil exinde [241.13] gustaui · [Chap. 20] [241.14] Eadem
(22) uero nocte eram dormiens · et fortiter temptauit me [241.15] sataɴas

(1) quod memor ero quamdiu fuero in hoc corpore · Et cecidit [241.16] er
(2) me ueluti saxa ingentia et nihil membrorum meorum prae [241.17] ualui ·
(3) Sed unde me uenit ignarum in spiritu heliam uocare · [241.18] Et inter hec
(4) uidi in celo solem orire et dum clamabam heliam [241.19] uiribus meis
(5) Et ecce splendor solis cecidit er me · et [241.20] statim discussit a me
(6) omnem grauitudinem et credo quod a [241.21] christo domino meo subuentus
(7) sum et spiritus eius iam tunc [241.22] clamauit pro me et spero quod sic erit
(8) die pressure meae [241.23] sicut in euuangelio inquid · in illa die dominus tes
(9) tatur · Non [242] [242.01] uos estis qui loquimini sed spiritus patris uestri qui loquitur
(10) in [242.02] uobis · [Chap. 21] [242.03] Et iterum post annos multos adhuc capturam dedi
(11) Ea [242.04] nocte prima itaque mansi cum illis · Responsum autem diuinum
(12) [242.05] audiui dicentem mihi · Duos menses eris cum illis quod [242.06] ita fac
(13) tum est nocte illa sexagesimo die liberauit me dominus de [242.07] mani
(14) bus illorum · [Chap. 22] [242.08] Et ecce in itinere praeuidit nobis cẏbum et ignem
(15) et siccitatem [242.09] cotidie donec xiiii · die peruenimus homines
(16) sicut erius [242.10] insinuaui · xx et uiii dies per desertum iter feci
(17) mus et ea nocte qua [242.11] peruenimus homines de cẏbo uero ni
(18) hil habuimus · [Chap. 23] [242.12] Et iterum post paucos annos in brictanniis
(19) eram cum [242.13] parentibus meis qui me ut filium susceperunt
(20) et ex fide rogauerunt me ut [242.14] uel modo me post tantas tribula
(21) tiones quas ego pertuli numquam ab [242.15] illis discederem · [242.16] Et
(22) ibi scilicet uidi in uisu nocte uirum uenientem quasi de

(1) [242.17] hiberione uictoricius nomen cum epistolis innumerabilibus [242.18] oc
(2) cidit mihi · unam ex illis et legi · Principium episto [242.19] cortinentem
(3) uox hiberionacum et tunc recitabam principium episto [242.20] putabam ·
(4) ipso momente audiui uo cem ipsorum qui erant iuxta [242.21] siluam
(5) uirgulti uelutique quae est prope mare occidentem et sic excla
(6) mauerunt [242.22] quasi ex uno hore · Rogamus te sanctum puerum ut ue
(7) nias et ad huc [242.23] ambules inter nos [243] [243.01] et ualde compunctus sum
(8) corde et amplius non potui legere · Et sic [243.02] expergefactus sum
(9) deo gratias quia post annos plurimos prestet illis [243.03] dominus secundum clamo
(10) rem eorum . [Chap. 24] [243.04] et alia nocte nescio deus scit · utrum in me an iuxta
(11) me [243.05] uerbis peritissimi quos ego audiui et non potui intellige
(12) re nisi [243.06] ad posttremum orationis sic effitiatus est qui dedit
(13) pro te [243.07] animam suam et sic expergefactus sum gaudebundus
(14) [Chap. 25] [243.08] Et iterum uidi in me ipsum orantem et eram quasi intra
(15) [243.09] corpus meum · Et audiui er me hoc est er interiorem ho
(16) minem [243.10] et ibi fortiter orabat gemitibus · Et inter hec stupebam
(17) et admirabar [243.11] et cogitabam quis esset quioret in me sed
(18) posttremum [243.12] orationis sic effitiatus est ut sit spiritus et sic excep
(19) tus sum et sic [243.13] recordatus sum apostolo dicente · Spiritus adiuuat
(20) firmitatem nostram orationis · [243.14] Nam quid oremus sicut opor
(21) tet nescimus sed ipse spiritus [243.15] postulat pro nobis gemitibus in enar
(22) rabilibus qui uerbis exprimi non [243.16] potest · Et iterum dominus aduocatus est

(1) noster postulat pro nobis [Chap. 26] [243.17] et quando <te>mptatus sum ab aliquantis se
(2) nioribus meis qui [243.18] uenerunt et peccata mea contra laboriosum epis
(3) copato meo [243.19] utique illo die fortiter inpulsus ut caderem · hic in
(4) eternum [243.20] sed dominus pepercit proselito et peregrino propter nomen suum
(5) benigne [243.21] et ualde mihi subuenit in hac conculcatione quod
(6) labe et in obproprium [243.22] non male deueni deo oro ut non illis
(7) peccatum reputetur [Chap. 27] [243.23] occasionum · Post annos XXXta inuenerunt
(8) me aduersus [243.24] uerbum quod confessus fueram ante quod essem
(9) diaconus propter [244] [244.01] anxietatem mesto animo insinuaui amicissi
(10) mo meo que in pueritia [244.02] mea una die gesseram · Immo in u
(11) na hora quia necdum preualebam [244.03] nescio deus scit · si habebam
(12) tunc annos xu · et deum uiuum [244.04] non credebam · neque ex infan
(13) tia mea sed in morte et in increduli [244.05] tate mansi donec ualde
(14) c<a>stigatus sum et in ueritate humiliatus sum [244.06] a fame et nu
(15) ditate et cotidie [Chap. 28] [244.07] contra hiberione non sponte pergebam · [244.08] sed
(16) hec potius bene mihi fuit qui ex hoc emendatus sum a [244.09] domino
(17) et aptauit me ut hodie essem quod aliquando longe a me [244.10] erat
(18) ut ego curam haberem aut satagerem pro salute aliorum
(19) quando [244.11] autem tunc etiam de me ipso non cogitabam · [Chap. 29] [244.12] Igitur
(20) in illo die quo reprobatus sum a memoratis radictis [244.13] ad
(21) noctem illam uidi in uisu noctis scriptum erat contra fati
(22) em [244.14] meam sine honore et inter haec audiui responsum diuiɴum

(1) dicentem [244.15] mihi · Male uidimus fatiem dei signati · Nudato nomi
(2) ne · nec [244.16] sic predixit male uidisti · sed male uidimus quasi ibi se iunxit ·
(3) [244.17] sicut dixit · Qui uos tangit quasi tangit pupilla oculi mei · [Chap. 30] [244.18] Idcirco gratias
(4) ago ei qui me in omnibus confortauit et non me [244.19] impediret a profectione
(5) quam statueram et de mea quoque opera [244.20] quod a christo meo didiceram
(6) sed magis ex eo sensi in [244.21] me uirtutem non paruam et fides mea pro
(7) bata est coram deo et [244.22] hominibus · [Chap. 31] [244.23] Unde autem audenter dico · Non me
(8) reprehendit conscientiam · [244.24] hic et in futurum testem deo habeo quia
(9) non sum mentius [244.25] in sermonibus quos ego retuli · [Chap. 32] [244.26] sed magis doleo
(10) pro amicissimo meo cur hoc meruimus audire [244.27] talem responsum
(11) Cui ego credidi etiam animam et comperi ab [244.28] aliquantis fratribus an
(12) te dissensionem illam quod ego non inter · [245] [245.01] nec in brictanniis eram nec
(13) a me orietur ut et ille in mea absentia [245.02] pulsar et pro me etiam mihi
(14) ipse ore suo dixerat · Ecce dandus es [245.03] tu ad gradum episcopatus ·
(15) quod non eram dignus · Sed un de uenit [245.04] ille postmodum ut curam
(16) cunctis bonis et malas ut me publice dehonestaret [245.05] quod ante spon
(17) te et letus indulserat · et dominus qui [245.06] maior omnibus est [Chap. 33] [245.07] satis dico sed tamen
(18) non debeo abscondere donum dei quod [245.08] largitus est nobis in terra captiuitatis
(19) meae quia tunc fortiter inquisiui [245.09] eum · et ibi inueni illum et ser
(20) uauit me ab omnibus iniquitatibus [245.10] sic credo propter inhabitantem spiritum eius ·
(21) qui operatus est usque [245.11] in hanc diem in me audenter rursus · Sed scit deus
(22) si mihi homo [245.12] hoc effatus fuisset forsitan tacuissem propter caritatem christi

(1) [Chap. 34] [245.13] Unde ergo indefessam gratiam ago deo meo qui me fidelem [245.14] seruauit ·
(2) in die temptationis meae ita ut hodie confidenter offeram illi [245.15]
(3) sacrifitium ut hostiam uiuentem animam meam · Christo domino
(4) meo [245.16] qui me seruauit ab omnibus angustiis meis ut et dicam · Quis
(5) ego sum [245.17] domine · uel que est uocatio mea qui mihi tanta diuinitatem
(6) [245.18] co operasti ita ut hodie in in gentibus constanter exultarem et
(7) magnificarem [245.19] nomen tuum ubicumque loco fuero · nec non
(8) etiam in secundis [245.20] sed etiam in praesuris · Ut quicquid mihi euene
(9) rit siue bonum siue [245.21] malum equaliter debeo suscipere et deo gratias
(10) semper agere qui [245.22] mihi ostendit ut indubitabilem eum sine fine
(11) crederem · Et qui me [245.23] audierit ut ego inscius et in nouissimis di
(12) ebus hoc opus tam pium et [245.24] tam mirificum eum auderem adgredere
(13) Ita ut imitarem quispiam illos [245.25] quos ante dominus iam olim praedixe
(14) rat praenuntiaturus euuangelium [245.26] suum in testimonium omnibus
(15) gentibus ante finem mundi quod ita [245.27] ergo uidimus · Itaque sub
(16) pletum est · Ecce testes sumus quia [245.28] euuangelium predicatum est
(17) usque ubi nemo ultra est · [246] [Chap. 35] [246.01] Longum est autem totum per singula
(18) enarrare laborem meum · [246.02] uel pre partes breuiter dicam qualiter
(19) piissimus dominus de seruitute [246.03] sepe liberauit · Et duodecim peri
(20) culis quibus periclitata est anima [246.04] mea praeter insidias multas · Et que
(21) uerbis exprimere non ualeo nec et [246.05] in iniuriam legentibus fatiam sed deum
(22) auctorem habeo qui nouit [246.06] omnia etiam antequam fiant ut pauperculum pu

(1) pillum · Ideo [246.07] tamen responsum diuinum creuerat monere
(2) [Chap. 36] [246.08] Unde mihi hec sapientia que in me non erit qui nec numerum
(3) [246.09] dierum noueram neque sapiebam unde mihi postmodum [246.10]
(4) donum tamen magnum tam salubre deum agnoscere uel diligere ·
(5) Sed [246.11] ut patriam et pareɴtes amitterem [Chap. 37] [246.12] et munera multa mihi
(6) offerebantur cum fletu et lacrimis et [246.13] offendi illos nec non con
(7) tra uotum aliquantis de senioribus meis · [246.14] Sed gubernante
(8) deo nullo modo consensi · neque adquieui illis · Non [246.15] mea gratia sed
(9) deus qui uincit in me et resistit illis omnibus · Et ut [246.16] ego ueneram
(10) ad hibernas gentes euuangelium praedicare et ab incredulis [246.17] con
(11) tumelias per ferre ut audirem obproprium peregrinationis [246.18] meę
(12) et persecutiones multas usque ad uincula et ut darem me [246.19] inge
(13) nuitatem meam pro utilitate aliorum · Et si dignus fuero [246.20]
(14) prumptus sum ut etiam animam meam incunctanter et liben
(15) tissime pro [246.21] nomine eius et ibi opto iɴpendere eam usque ad mor
(16) tem si dominus [246.22] mihi indulgeret [Chap. 38] [246.23] quia ualde debitor sum deo qui mihi
(17) tantam gratiam donauit [246.24] ut populi multi per me in deum renascantur ·
(18) et postmodum consumarentur [246.25] et ut clerici ubique illis ordina
(19) rentur ad plebem [246.26] nuper uenientem ad credulitatem quam sump
(20) sit dominus ab extremis [246.27] terre · Sicut olim promiserat per prophetas suos ad gen
(21) tes · ueniant [246.28] ab extremo ter et dicent · Sicut falsa conparuerunt patres
(22) nostri idola · [247] [247.01] et non est utilitas in eis et iterum · Posui te lumen in gentibus ut [247.02] sis

(1) in salutem usque ad extremum terre · [Chap. 39] [247.03] Et ibi uolo expectare promis
(2) sum ipsius qui utique numquam [247.04] fallit · sicut in euuangelio pollicetur ·
(3) Uenient ab oriente et occidente [247.05] et recumbent cum abraham et
(4) isaac et iacob · [247.06] sicut credimus ab omni mundo uenturi sunt cre
(5) dentes · [Chap. 40] [247.07] Idcirco itaque oportet quidem bene et diligenter piscare
(6) sicut [247.08] dominus permonet dicens · Uenite post me et fatiam uos [247.09] piscato
(7) res hominum · Et iterum dicit per prophetas · Ecce mitto [247.10] piscato
(8) res et uenatores multos dicit dominus et cetera · [247.11] Unde autem ualde
(9) oportebatur retia nostra tendere ita ut multitudo [247.12] copiosa
(10) et turba deo caperetur · Et ubique essent clerici qui [247.13] baptiza
(11) rent et exortarent propter indigentem et desiderantem · [247.14] sicut
(12) dominus inquid in euuangelio admonet et docet dicens · Euntes [247.15]
(13) docete omnes gentes baptizantes eos in nomine patris · et filii ·
(14) [247.16] et spiritus sancti · Docentes eos seruare omnia quecumque mandaui [247.17] uobis ·
(15) Et ecce ego uobis cum sum omnibus diebususque ad consummationem [247.18] saeculi ·
(16) Et iterum dicit · Euntes ergo in mundum uniuersum predi
(17) cate [247.19] euuangelium omni creature · Qui crediderit et baptizatus
(18) fuerit [247.20] saluus erit · Qui uero non crediderit condempnabitur ·
(19) Et iterum [247.21] praedicabitur hoc euuangelium regni in uniuerso
(20) mondo · in testimonium [247.22] omnibus gentibus et tunc ueniet finis · [247.23]
(21) Et item dominus per prophetam prenuntiat inquid et erit [247.24] in nouissimis
(22) diebus dicit dominus · Effundam de spiritu meo er omnem [247.25] carnem et prophetabunt

(1) filii uestri · et filie uestrae · et iuuenes uestri [248] [248.01] uisiones uidebunt ; et seniores
(2) uestri somnia somnia somniabunt · Et quidem er [248.02] seruos meos et er
(3) ancillas meas in diebus illis effundam de spiritu meo [248.03] et prophetabant ·
(4) Et oseae dicit · Uocabo non plebem meam [248.04] et non misericordiam conse
(5) cutam · Et erit in [248.05] loco ubi dictum est eis · Non plebs mea uos ibi uo
(6) cabuntur filii dei uiui · [Chap. 41] [248.06] Unde autem hiberione · qui num quam notitiam
(7) dei habuerant [248.07] nisi idola · et inmunda usque nunc semper coluerunt ·
(8) Quomodo [248.08] nuper fecta est plebs domini et filii dei nuncupatur filii scot
(9) torum [248.09] et filii regulorum monachi et uirgines christi esse · uidentur ·
(10) [Chap. 42] [248.10] Et etiam una benedicta scotta genetiua ɴobilis pulcherrima.
(11) [248.11] adulta erat quam ego baptizaui et post paucos dies una causa
(12) uenit [248.12] ad nos insinuauit nobis responsum accepisse a nuntio dei
(13) et [248.13] monuit eam ut esset uirgo christi et ipsa deo proximaret · Deo [248.14] gratias
(14) sextoa ab hac die optime et auidissime arripuit . Illud quod [248.15] etiam
(15) omnes uirgines dei ita hoc fatiunt non sponte patrum [248.16] earum sed et
(16) persecutionem patiuntur et inproperia falsa a parentibus [248.17] suis
(17) et nihil hominus plus augetur numerus et de genere ɴostro
(18) [248.18] qui ibi nati sunt nescimus numerum eorum preter uiduas et continentes
(19) [248.19] [248.20] Sed illas maxime laborant que seruitio detinentur usque [248.21] terro
(20) res ut minas assidue perferunt · Sed dominus gratiam dedit [248.22] multis ex an
(21) cillis suis · Nam et siue tantum tamen fortiter imitantur · [Chap. 43] [248.23] Unde autem
(22) et si uoluero imitare illas et ita pergens in britanniis [248.24] et libentissime

(1) paratus eram quasi ad patriam et [248.25] parentes . Non id solum sed etiam
(2) usque gallias uisitare fratres et [248.26] uiderem fatiem sanctorum domini mei · Scit deus quod
(3) ego ualde [248.27] optabam sed alligatus spiritus qui mihi protestatur · si hoc fecero
(4) ut [248.28] futurum reum me esse designat et timeo perdere laborem
(5) quem [248.29] incoaui · Et non ego sed christus dominus qui me imperauit ut [249] [249.01] ueni
(6) rem essem com illis residuum aetatis meae . si dominus [249.02] uoluerit et cus
(7) todierit me ab omni uia mala ut non peccem coram illo · [Chap. 44] [249.03] Spero
(8) autem hoc debueram sed memet ipsum non credo [249.04] quamdiu fuero
(9) in hoc corpore mortis quia fortis est qui cotidie nitantur [249.05] subuer
(10) titur me a fide et praeposita castitate religionis non ficta usque
(11) [249.06] in finem uite meae christo domino meo · Sed caro inimica semper [249.07] trahit
(12) ad mortem . Id est inlecebras inlicitate perfitiendas . [249.08] Et scio ex
(13) parte quare uitam perfectam ego non egi sicut ecceteri [249.09] cre
(14) dentes sed confiteor domino meo et non erubesco in conspectu [249.10] ipsius
(15) quia non mentior ex quo cognoui eum a iuuentute mea creuit
(16) [249.11] in me amor dei et timor ipsius et usque nunc fauente domino fidem
(17) [249.12] seruaui . [Chap. 45] [249.13] Rideat autem et insultet qui uoluerit ego non
(18) similabo neque [249.14] abscondo signa et mirabilia que mihi a domino mons
(19) trata sunt . [249.15] Ante multos annos quam fierent quasi qui nouit omnia
(20) etiam ante [249.16] tempora saecularia · [Chap. 46] [249.17] Unde autem debueram sine cessatio
(21) ne deo gratias agere qui [249.18] sepe indulsit insipientiae meae · neg
(22) legentiae meę de loco non [249.19] in uno quoque ut mihi uehementer irasceretur ·

(1) qui adiutor datus [249.20] sum ut non cito adquieui secundum quod mihi osten
(2) sum fuerat · et [249.21] sicut spiritus suggerebat et misertus est mihi dominus in mi
(3) lia [249.22] milium quia uidet in me quod paratus eram sed quod mihi per
(4) [249.23] his nesciebam de statu meo quid facerem quia multe hac le
(5) gationem [249.24] prohibebam etiam inter se ipsos postergum in eum
(6) narrabam et [249.25] dicebam iste quare se mittit in periculo inter
(7) hostes qui deum [249.26] non nouerunt non ut causam militiae sed non sa
(8) piebat illis sicut [249.27] et ego ipse testor intellegi propter rusticitatem
(9) meam et non [249.28] cito agnoui gratiam que tunc erat in me . Nunc
(10) mihi sapit quod [249.29] ante debueram [Chap. 47] [249.30] nunc ergo simpliciter insinu
(11) aui fratribus et conseruis meis [249.31] qui mihi crediderunt · Propter quod
(12) predixi et praedico ad roboranduam [249.32] et confirmandam fidem
(13) uestram · Utinam ut et nos imitemini maiora et [250] [250.01] potiora fati
(14) atis hoc erit gloria mea quia filius sapiens gloria [250.02] patris est· [Chap. 48] [250.03] Uos
(15) citis et deus qualiter inter uos conuersatus sum a iuuentute [250.04] mea
(16) in fide ueritatis et in sinceritate cordis · etiam ad gentes
(17) [250.05] illas inter quos ego habito fidem illis pręstaui · et praestabo ·
(18) Deus [250.06] scit neminem illorum circumueni nec cogito propter deum
(19) et [250.07] ecclesiam ipsius nec excitem illis et nobis omnibus persecutionem
(20) et [250.08] ne per me blasphemaretur nomen domini quia scriptum est · Ue
(21) [250.09] homini per quem nomen domini blasphematur · [Chap. 49] [250.10] Nam etsi impe
(22) ritus ut in omnibus tamen conatus sum quippiam [250.11] seruarem

(1) etiam et fratribus christianis et uirginibus christi · [250.12] et mulieribus reli
(2) giosis que mihi ultro munus cula donabant et [250.13] er altare iac
(3) tabant · EX ornamentis suis et iterum reddebam illis [250.14] et ad
(4) uersus me scandalizabantur quur hoc fatiebam · Sed ego propter
(5) [250.15] semper ennitatis ut me in omnibus caute propterea conseruarem
(6) [250.16] me in alio titulo meo infideli caperent uel ministerium ser
(7) uitutis meae [250.17] nec etiam in minimo incredulis locum dare in
(8) famare siue [250.18] detractarent [Chap. 50] [250.19] forte autem quando baptizaui tot mi
(9) lia hominum sperauerim [250.20] ab aliquo illorum uel dimidium
(10) scriptule dicite mihi et reddam [250.21] uobis . Aut quando ordina
(11) uit ubique dominus cleros per mollicitatem [250.22] meam et ministerium
(12) gratis distribui illis ab aliquo [250.23] illorum uel pretium uel ca
(13) menti mei dicite aduersus me et reddam [250.24] uobis [Chap. 51] [250.25] magis et ego
(14) inpendi pro uobis ut me caperet et inter uos et ubique [250.26] pergebam
(15) causa uestra in multis periculis etiam usque ad dextras [250.27] partes
(16) ubi nemo ultra erat et ubi numquam aliquis peruenerat quid
(17) [250.28] baptizaret aut clericos ordinaret · aut populum consumma
(18) ret · Donante [250.29] domino diligenter et libentissime pro salute uestra omnia
(19) generaui . [Chap. 52] [250.30] Interim premia dabam regibus praeter quod dabam
(20) [250.31] mercedem filiis ipsorum qui mecum ambulant et nihilhominum
(21) [251] [251.01] comprehenderunt mecum et comitibus meis · Et illa die audisseme
(22) cupiebant [251.02] interficere me · Sed tempus nundum uenerat et omnia

(1) quecumque [251.03] nobiscum inuenerunt rapuerunt illud et me ipsum
(2) ferro unixerunt · et [251.04] xiiii · die absoluit me dominus de potestate eorum
(3) et [251.05] quicquid nostrum fuit redditum esset nobis propter deum et necessa
(4) rios [251.06] amicos quos ante preuidimus [Chap. 53] [251.07] uos autem experti estis quantum
(5) ego erogaui illis qui iudicabant [251.08] per omnes regiones quos ego fre
(6) quentius uisitabam . Censeo enim [251.09] non minimum quam pretium
(7) xu hominum distribui illis ita [251.10] ut me fruamini et ego uobis
(8) semper fruar in deo · Non me penitet [251.11] nec satis est mihi adhuc im
(9) pendo et er inpendam . Potens est [251.12] dominus ut det mihi postmo
(10) dum ut meipsum inpendat pro animabus [251.13] uestris · [Chap. 54] [251.14] Ecce testem
(11) deum inuoco in animam meam quia non mentior [251.15] neque ut
(12) sit occasio adolationis uel auaritiae scripserim uobis [251.16] neque
(13) ut honorem sperarem uestrum · Sufficit enim mihi honor
(14) qui [251.17] nondum uidetur sed corde creditur fidelis autem qui pro
(15) misit [251.18] numquam mentitur · [Chap. 55] [251.19] Sed uideo iam in praesenti saeculo
(16) me ra modum exaltatum [251.20] a domino et non eram dignus neque talis
(17) ut hoc mihi prestaret [251.21] dum scio certissime quod mihi melius cum
(18) uenit paupertas et calamitas [251.22] quam dilitias et diuitias . Sed christus
(19) dominus pauper fuit [251.23] pro nobis · Ego uero miser et infelix etsi opes uo
(20) luero iam [251.24] non habeo neque me ipsum iudico quia cotidie spero aut
(21) [251.25] internitionem aut circum ueniri aut redigi in seruitutem · siue occa
(22) sio [251.26] cuiuslibet sed nihil horum uereor propter promissa cęlorum [251.27] quia iactaui

(1) meipsum in manus dei omnipotentis qui ubique [251.28] dominatur
(2) sicut propheta dicit · Iacta cogitatum tuum in deum et [251.29] ipse te enutriet .
(3) [Chap. 56] [251.30] Ecce nunc commendo animam meam fidelissimo deo meo
(4) pro [252] [252.01] qua legationem fungor In ignobilitate mea · Sed quia
(5) personam non accipit [252.02] et elegit me de hoc offitium ut unus
(6) essem de suis minimis ministris · [Chap. 57] [252.03] Unde autem retribuam illi
(7) pro omibus qui retribuet mihi · [252.04] Sed quid dicam uel quid pro
(8) mittam domino meo quia nihil ualeo [252.05] nisi ipse mihi dederit ·
(9) Sed scrutatur corda et reɴes quia satis et nimis [252.06] cupio et pa
(10) ratus eram ut donaret et mihi bibere calicem eius sicut
(11) indulsit [252.07] et ceteris amantibus se [Chap. 58] [252.08] quapropter non contingat mihi
(12) a deo meo ut umquam [252.09] ammittam plebem suam quam adqui
(13) siuit in ultimis terrę · Oro deum [252.10] ut det mihi perseuerantiam et dig
(14) netur ut reddam illi testem [252.11] fidelem usque ad transitum meum .
(15) propter deum meum [Chap. 59] [252.12] et si aliquit boni umquam imitatus sum propter
(16) deum meum [252.13] quem diligo · Peto illi det mihi ut cum illis proselitis
(17) et captiuis [252.14] pro nomine suo effundam sanguinem meum . etsi ipsam
(18) etiam caream [252.15] sepulturam aut miserissime cadauer per sin
(19) gula membra diuidatur [252.16] canibus aut bestiis asperis aut uo
(20) lucres caeli comederem illud . [252.17] Certissime reor . si mihi hoc
(21) incurrisset lucratus sum animam cum [252.18] corpore meo quia sine ulla
(22) dubitatione in die illa resurgimus in [252.19] claritate solis hoc est in gloriam

(1) christi iesu redemptoris nostri [252.20] quasi filii dei uiui et coheredes christi et
(2) conformes futuri imaginis [252.21] ipsius quam ex ipso [252.22] regnaturi sumus
(3) [Chap. 60] [252.23] Nam sol iste quam uidemus iubente propter nos cotidie oritur [252.24] sed
(4) numquam regnabit neque permanebit splendor eius · Sed et
(5) [252.25] omnes qui adorant eum in penam miseri male deuenient · Nos
(6) autem [252.26] qui credimus et adoramus solem uerum christum qui numquam
(7) [253] [253.01] interibit · neque qui fecerit uoluntatem ipsius · Sed manebit
(8) in eternum [253.02] quomodo et christus permanet in eternum qui regnat
(9) cum [253.03] deo patri omnipotenti · et cum spiritu sancto ante saecula et nunc [253.04] per omnia
(10) saecula saeculorum amen · [Chap. 61] [253.05] Ecce iterum qui breuiter exponam uerba con
(11) fessionis [253.06] meae testificabor in ueritate et in exultatione cor
(12) dis coram deo et [253.07] sanctis angelis eius qui numquam habui aliquam
(13) occasionem preter [253.08] euuangelium et promissa ipsius ut num
(14) quam reddere agente illam [253.09] unde autem prius uix euaseram
(15) [Chap. 62] [253.10] Sed precor credentibus et timentibus deum quicumque [253.11] dignatus
(16) fuerit inspicere uel recipere hanc scripturam · quam patritius
(17) [253.12] peccator · et doctus scilicet hiberione conscripsit ut nemo
(18) umquam [253.13] dicat quod mea ignorantia · si aliquid pusillum egi
(19) uel demonstrauerim [253.14] secundum dei placitum . Sed arbitramiɴi
(20) et uerissime credatur [253.15] quod dei fuisset et hec est confessio mea an
(21) tequam [253.16] moriar
(22) [Chap. 1] [254] [254.01] Patritius peccator indoctus scilicet hiberione a deo coɴsti

(1) tutus [254.02] episcopum me esse fateor certis sime deo accepi id quod sum [254.03] inter
(2) barbaras itaque habito prosilitis et profuga ab amore [254.04] dei testis est ille
(3) Si ita est non quod optabam tam dure et tam [254.05] aspere aliquid ex ore
(4) meo effundere sed cogor zelo dei et ueritas [254.06] christi excitauit pro
(5) dilectione proximorum atque filiorum pro [254.07] quibus tradidi patriam et
(6) parentes et animam meam usque ad mortem . [254.08] Si dignus sum ui
(7) uo deo meo docere gentes et sic contempnor [254.09] aliquibus dam [Chap. 2] [254.10] manu
(8) mea scripsi adtque condidi uerba ista danda et tradenda [254.11] mili
(9) tibus mittenda corotici · Non dico ciuibus meis · neque ciuibus
(10) [254.12] sanctorum romanorum sed ciuibus demoniorum ob mala opera ip
(11) sorum [254.13] ritu hostili in morte uiuunt · Socii scottorum atque pictorum
(12) [254.14] apostatorum que sangulentos sanguinare de sanguine
(13) innocentium christianorum [254.15] quos ego innumero deo genui atque
(14) in christo confirmaui · [Chap. 3] [254.16] Postera die qua crismati . neophẏti in
(15) ueste candida flagrabat [254.17] in fronte ipsorum dum crudeliter
(16) trucidati atque mactati gladio [254.18] radictis misi epistolam cum
(17) sancto presbytero quem ego ex infantia [254.19] docui cum clericis ut nobis
(18) aliquid indulgerent de praeda uel [254.20] de captiuis baptizatos qui
(19) ceperunt cahinnos fecerunt · de illis [Chap. 4] [254.21] idcirco nescio quid magis
(20) lugeam aut qui interfecti uel quos [254.22] ceperunt aut quos grauiter
(21) zabulus inlaqueauit perhenni poena [254.23] gehennam pariter cum ipso
(22) mancipabunt quia utique qui facit [254.24] peccatum seruus est peccati ·

(1) et filius zabuli nuncupatur · [255] [Chap. 5] [255.01] Quapropter re sciat omnis homo timens
(2) deum quod alieni [255.02] sunt et a christo deo meo pro quo legationem fungor · pa
(3) tricida · fratricida · [255.03] lupi rapaces deuorantes plebem domini ut cibum panis
(4) sicut ait . [255.04] Iniqui dissipauerunt legem tuam domine quam in remis tempo
(5) ribus [255.05] hiberione obtime benigne plantauerat atque instructa
(6) erat [255.06] fauente deo [Chap. 6] [255.07] non usurpo · Partem habeo cum his quos deus aduo
(7) cauit et praedestinauit [255.08] euuangelium praedicare in persecutionibus
(8) non paruis usque [255.09] ad extremum terrę · Etsi inuidet inimicus
(9) per tẏrannidem corotici qui [255.10] deum non ueneretur nec sacerdotes
(10) ipsius quos elegit et indulsit illis [255.11] summam diuinam sublimam
(11) potestatem quos ligarent er terram [255.12] ligatos esse · et in celis ·
(12) [Chap. 7] [255.13] Unde ergo queso plurimum sancti et humiles corde adolari [255.14] talibus
(13) non licet . nec cẏbum nec potum sommere cum ipsis nec [255.15] elemosi
(14) nas ipsorum recipi debeat donec penitentiam crudeliter [255.16] ef
(15) fusis lacrimis satis deo fatiunt et liberent seruos dei et ancillas
(16) [255.17] christi baptizatas pro quibus mortuus est et crucifixus . [Chap. 8] [255.18] Dona ini
(17) micorum reprobat altissimus qui offert sacrifitium [255.19] ex subs
(18) tantia pauperum quasi qui uictimat filium in conspectu
(19) patris [255.20] sui · Diuitias inquid quas congregauit iniuste ·
(20) emouentur de uentre [255.21] eius . Trahit illum angelum mortis
(21) Ira draconum mulcabitur . Interfitiet [255.22] illum lingua colubris co
(22) medit autem eum ignis inextinguibilis . Ideoque [255.23] uae qui replent

(1) se que non sunt sua · Uel quid prodest homini [255.24] ut totum mundum
(2) lucretur et animę suę detrimentum patiatur . [Chap. 9] [255.25] Longum est
(3) per singula discutere uel insinuare per totam [255.26] legem carpere testimo
(4) nium · De tali cupiditate auaritia mortale [256] [256.01] crimen · N
(5) concupisces rem proximi tui · Non occides · Homicida [256.02] non po
(6) test esse cum christo · Qui odit fratrem suum homicidia est adscri
(7) [256.03] bitur · Uel qui non diligit fratrem suum in morte manet quan
(8) to [256.04] magis reus est qui manus suas coinquinauit in sanguine ·
(9) filiorum [256.05] dei quos nuper adquisiuit in ultimis terrę per exoratio
(10) nem [256.06] paruitatis nostrae · [Chap. 10] [256.07] Numquid sine deo uel secundum carnem ·
(11) in hiberione ueni [256.08] quis me com pulit . Alligatus sum spiritu ut
(12) non uideam aliquam de [256.09] cognatione mea · Numquid a me
(13) piam misericordiam quod ago [256.10] erga gentem illam qui me aliquan
(14) do ceperunt et deuastauerunt et [256.11] seruos et ancillas domus
(15) patris meae . Ingenuus fui secundum [256.12] carnem decurione patre
(16) nascor · Uendidi enim nobilitatem [256.13] meam non erubesco
(17) neque me penitet pro utilitate aliorum . [256.14] Denique
(18) seruus sum in christo gente exiere ob gloriam ineffabi
(19) lem [256.15] perhennis uite que est in christo iesu domino nostro · [Chap. 11] [256.16] et si
(20) mei me non agnoscunt propheta in patria sua honorem
(21) [256.17] non habet · Forte non sumus ex uno ouile neque unum deum [256.18] patrem
(22) habemus sicut ait . Qui non est mecum contra me est · Et qui

(1) [256.19] non con gregat mecum spargit · [256.20] Non quero que mea sunt [256.21] non
(2) mea gratia sed deus qui dedit hanc sollicitudinem in [256.22] cor de meo ut u
(3) ɴus essem de uenatoribus siue piscatoribus quos olim [256.23] deus
(4) nouissimis diebus ante praenuntiauit [Chap. 12] [256.24] inuidetur mihi · Quid
(5) fatiam domine ualde dispitior [256.25] ecce oues tuas circa me laniantur atque
(6) depredantur et radictis [256.26] latrunculis iubente coritico hostili
(7) mente longe est a caritate [256.27] dei traditor christianorum in manus scot
(8) torum atque pictorum [256.28] lupi rapaces deglutierunt legem domini qui utique
(9) hiberione consumma [256.29] diligentia optime crescebat · et filii scot
(10) torum et filię [257] [257.01] regulorum monachi et uirgines christi enumerare
(11) nequeo , · Quam ob [257.02] rem iniuria iustorum non te placeat etiam
(12) usque ad inferos non [257.03] placebit · [Chap. 13] [257.04] Quis sanctorum non orreat iocundare ·
(13) uel conuiuium furere [257.05] cum taliBus de spoliis defunctorum christianorum
(14) repleuerunt [257.06] domos suas de rapinis uiuunt · Nesciunt miseri ue
(15) nenum [257.07] letale cẏbum porrigunt ad amicos et filios suos sicut
(16) eua non [257.08] intellexit quod utique mortem dedit uiro suo sic sunt omnes
(17) [257.09] qui male agunt perhennem penam mortem operantur · [Chap. 14] [257.10] Consue
(18) tudo romanorum gallorum mittunt [257.11] uiros sanctos idoneos ad fran
(19) cos et ceteras gentes cum tot [257.12] milia solidorum ad redimendos cap
(20) tiuos baptizatos · Tu potius interficis [257.13] et uendis illos genti exte
(21) re ignorante deum quasi in lupanar [257.14] tardis membra christi qualem
(22) spem habes in deum uel qui [257.15] te consensit aut qui te communicat uerbis

(1) adolationis deus [257.16] iudicabit · Scriptum est enim · ɴon solum fatientibus
(2) mala · sed etiam [257.17] consentientes damnandi sunt . [Chap. 15] [257.18] Nescio quid dicam
(3) uel quid loquar amplius de defunctis [257.19] filiorum dei quos gladius ra
(4) modum dure tetigit · Scriptum est [257.20] enim flete com flentibus . Et iterum
(5) Si dolet unum membrum [257.21] com doleant omnia membra · Quapropter
(6) ecclesia plorat · et plangit [257.22] filios et filias suas quas adhuc gladius non
(7) dum interficit . Sed [257.23] prolongati et exportati in longa terrarum
(8) ubi peccatum manifeste [257.24] grauiter inpudenter habundat · Ibi uenun
(9) dati ingenui [257.25] homiɴes christiani in seruitute redacti sunt . Presertim
(10) indignissimorum [257.26] pessimorum apostatorumque pictorum · [Chap. 16] [257.27] Idcirco
(11) cum tristitia et merore uociferabo · O spetiosissimi [258] [258.01] atque aman
(12) tissimi fratres et filii iIn christo genui enumerari [258.02] nequeo · Quid fatiam
(13) uobis non sum dignus deo neque hominibus [258.03] subuenire preualuit
(14) iniquitas inimicorum er nos quasi extranei [258.04] facti sumus . Forte non
(15) credunt unum baptismum percipimus uel [258.05] unum deum patrem habemus · In
(16) dignum est illis hiberia nati [258.06] sumus sicut ait · Nonne unum deum
(17) habetis quid dereliquistis · [258.07] Unusquisque proximum suum · [Chap. 17] [258.08] Idcirco
(18) doleo de uobis · doleo karissimi mihi sed iterum [258.09] gaudeo intra meipsum
(19) non gratis laboraui · uel peregrinatio mea [258.10] in uacuum non fuit
(20) et contigit scelus tam orrendum [258.11] ineffabile deo gratias . creduli baptizati
(21) de saeculo recessistis [258.12] ad paradẏsum · cerno uos migrare coepistis
(22) Ubi nox non erit · [258.13] neque luctus · neque mors · amplius sed exultabitis

(1) sicut uituli ex [258.14] uinculis resoluti et conculcabitis iniquos et erunt
(2) cinis sub pedibus [258.15] uestris · [Chap. 18] [258.16] Uos ergo regnabitis cum apostolis et prophetis atque
(3) martẏribus [258.17] aeterna regna capietis sicut ipse testatur · Inquid uenient
(4) [258.18] ab oriente et occidente et recumbent cum abraham · et isaac · et iacob ·
(5) in [258.19] regno cęlorum · foris canes · et ueneficos . et homicide et mendacibus
(6) [258.20] periuris pars eorum in stagnum ignis aeterni · Non inmerito ait [258.21] apostolus
(7) Ubi iustus uix saluus erit · peccator et impius transgressor [258.22] legis u
(8) bi se recognoscit · [Chap. 19] [258.23] Unde enim coroticus · cum suis sceleratissimis rebel
(9) latores [258.24] christi ubi se uidebunt quas mulierculas baptizatas praemia [258.25] distri
(10) buuntur . O misere regnum temporale quod utique in momento [258.26] transeat ·
(11) sicut . nubs · uel fumus · qui utique uento dispergitur ita [258.27] peccatores fraudu
(12) lentes a fatie domini peribunt . Iusti autem epulentur [258.28] in magna constantia cum
(13) christo iudicabunt nationes et regibus [258.29] iniquis dominabuntur in saecula saeculorum
(14) amen · [259] [Chap. 20] [259.01] Testificor coram deo et angelis suis quod ita erit · quod ita erit sicut [259.02] in
(15) timauit inperitiae meae · Non mea uerba sed dei et apostolorum [259.03] atque
(16) prophetarum quod ego latinum exposui qui numquam enim [259.04] mentiti sunt qui credide
(17) rit saluus erit · qui uero non crediderit condempnabitur · [259.05] Deus locutus est ·
(18) [Chap. 21] [259.06] Queso plurimum ut quicumque famulus dei prumtus [259.07] fuerit ut sit gerulus litte
(19) rarum harum ut nequaquam subtrahatur uel abscondatur [259.08] a nemine · sed ma
(20) gis potius legatur coram cunctis plebibus et praesenti [259.09] ipso coritico . Quid
(21) sit deus inspirat illos ut quandoque deo [259.10] resipiscant . Ita ut uel sero penite
(22) ant . quod tam impie gesserunt [259.11] Homicida erga fratres domini et liberent captiuas

(1) baptizatas [259.12] quas ante ceperunt ut mereantur deo uiuere et sani
(2) efficiantur [259.13] hic et in ęternum · pax patri et filio et spiritu sancto amen ·