CoReMA

Cooking Recipes of the Middle Ages

HELP

Bottom menu: use to switch between data presentations:

  • Description: manuscript description
  • Recipes: semantic annotation of recipes in collection context
  • Transcription: provides a slightly normalized transcription of the collection including a horizontal text image synopses.
  • Full-Width: provides a slightly normalized transcription of the collection including a vertical text image synopses with a larger image area.
  • Metadata: Standardized metadata page for GAMS objects

Buttons of image viewer:

  • + / -: use to zoom in and out of the image
  • Home: display whole image
  • Full-screen: display image full-screen
  • Arrows: use to navigate forward and backward between images, text will adjust accordingly

License, citation suggestion, and change log are available via buttons next to manuscript signature below the manuscript image.

This is the most recent version of this document. See change log [2r] 01: Von leberenn ein gericht
02: Nÿm ein lebern und hertte
03: Eir die stoß in einem morsterstein
04: vnd menig daz mitt guttem lüttern
05: wein oder mit essig vnd daß soll
06: man duech streichein ader mallenn
07: vnd nim zwiffell vnd sewdt die Im
08: Smalcz das soll mann giessenn
09: vber fisch ader wilprett ader fleisch
10: huner adar war vber dw wilst
11: Eÿnne speißle Reading uncertain. voneditorial expansion:  ̅n
12: hünereneditorial expansion:  ̅n

13: Nÿm hüner die gebrotenn sein zu
14: legs nim weiß brott vnd vnd mach
15: ein dv̈nenn Eir tagk stoß saffrann
16: vn[d]supplied because: illegible pffer Imer vnd das zusamenn
17: [vnd m]supplied because: damagedenge es woll in wasser vnd nim
18: [ein m]supplied because: damagedorser mÿtt frschenn Smalltz [2v] 01: vnd stos das zu mulle vnd ebenn
02: es obenn mÿtt einer kellenn
03: vnd deck es mitt einer schüssell
04: zu vnd kere den morser dicke
05: zu dem füre daß er gliche heiß
06: wered vnd richt daß ann In ein
07: Schüssell
08: Gefulte hechte
09: Niem gefuge heche vnd loß die
10: rindenn dar in zu denn orenn nim
11: fisch welecherleÿ die sindt vnd süde
12: Sie vnd leß daß grett stoß in einem
13: morsser hack dar zu salbeineditorial expansion:  ̅n peffer
14: kömell saffran da mitt sol mann denn
15: hecht spreingenn salcz vßwenden vnd
16: leg in vff ein rost vnd brott in Iar
17: schön vnd nicht zu heiß auch mag[st]supplied because: damaged
18: dw einenn auch machenn mÿtt unclear??? [3r] 01: Willtu machenn gehalwirtt
02: oppffel

03: So nim Ein gerurtte eir von vyrlei
04: farbenn schnede ein appffell an
05: einem virttell vnd niem awß yedem
06: theill denneditorial expansion:  ̅n kerenn vnd die scholffenn
07: die vmb den kernn ist vnd ffulle
08: dor ein yede farb vnd steck sye an eineneditorial expansion:  ̅n
09: Spressell vnd zeich Sie durch einenn
10: dünnenn sträwbenn teick vnd wan dw
11: Sie gebeckst so schneidt Sie vff vnd
12: vnd bestres mÿtt zucker
13: Willtu Ein galhartt
14: von fischenn

15: So niem Einenn hecht vnd sewdt denn
16: dem woll vnd loß da von daß gebrett
17: vnd nim hanck Word unclear. vnd Secz eß vff ein
18: [ko]supplied because: damagedllenn vnd loß addedlaß daß Sidenn vnd
19: das predtt vnd thw dar ein
20: vnd zucker genünck vnd [3v] 01: vnd misch es durch ein ander weder
02: zu dÿck ader zu din das es sich
03: gissenn laß alls lattwergenn thu
04: es vff ein schüssell
05: Willthu machenn ein
06: gefullte leber voneditorial expansion:  ̅n unclear???
Word unclear.
07: So niem ein leber vnd hacke die
08: gar klein vnd thu wirtz sie woll
09: vnd niem dann ein heirigenn speck
10: vnd weinber vnd lege das netz for
11: dich vnd bestreich es wol mÿtt
12: Eyr thotterneditorial expansion:  ̅n vnd nim dann die
13: leber vnd schlags vff das netz vnd
14: schlag ein ander nez darüber vnd
15: verspeill das woll vnd leg es daneditorial expansion:  ̅n
16: vff ein rost vnd beschlags mÿtt Eir
17: dotterneditorial expansion:  ̅n vnd mitt petersilge [4r] 01: Willthu machenn gütt wlpratt
02: von rindt fleisch

03: So hack es klein vnd niem einenn
04: sweiß von einem kalb vnd thu denn
05: in einenn haffenn vnd sez es vff ein
06: collenn vnd rür es biß es sÿdenn
07: wurdt so gewß es dan vff daß flech
08: So verptt vecht es die gestalt alls
09: wilpratt vnd hack dar vnter eir vnd
10: herthes brott vnd wurtz es woll
11: abe vnd mach dann ballenn dar auß
12: alls die veist vnd seidt die Inne
13: einer fleisch prüe vnd schneidt es
14: klein alls das wilpratt vnd mach
15: ein peffer dar zu vnd wurz es
16: woll vnd lege das wilpratt dar
17: ein vnd versalcz nicht [4v] 01: Willthu machenn ein gütts
02: gebackenes voneditorial expansion:  ̅n lüngenn

03: So hack die lüngen cklein vnd
04: ein wintzigs gesettes specks
05: darvnter vnd zwenn eir totereditorial expansion:  ̕r
06: vnd gutte wirtz vnd hack es gar
07: klein vnd mach clein kugl dar
08: vuß Revision: 'ß' from '?' vnd mach ein guettenn star=
09: ckenn teÿgk vnd zeÿg die kugell
10: durch vnd back es Inne Smaltz
11: vnd versalcz nicht
12: Grün Sülcz vönn
13: hünerenn

14: So nim häwßenn ploßenn vnd Revision: 'v' from 'u' loop between 'ploßenn' and 'vnd'; sic?
15: seydt die in ir eigenn brüe
16: vnd Stoß pettersÿlgenn cleinn
17: vnd nim essig vnd wein wie
18: zu einer anndernn Sulznn [5r] 01: vnd wurcz Sie woll aber kein
02: saffrann vnd gewß vber fleisch ader
03: war vber dw willtt
04: willthu weiß
05: czebrotten huner machen

06: So nÿm das weiß vonn Eirenn
07: vnd ein wenig melbs dar vnter
08: vnd dar mitt solst dus begissenn
09: vnd thus dor noch wider zu dem
10: fewere
11: zu Grünn hünereneditorial expansion:  ̅n
12: Nim petterlenn den stos clein Inn
13: einem morsser vnd ein wennig
14: melbs vnd eÿr vnd bedreff die
15: hüner da mitt vnd legs denn
16: wider zu dem feir
17: zu Swarzenn
18: huner

19: [n]supplied because: damagedim leckcocheinz vnd broneditorial expansion:  ̅n denn
20: unclear??? er swarz wer alls ein [5v] 01: pfeffer brott vnd stoß dein clein
02: in Einem morsser vnd sclag
03: eir dar ein vnd dreib es mÿtt
04: dürch ein thüch vnd begeüß
05: die hiner damütt vnd wan Sie
06: gebrottenn sein so soll Misspelling? Shaft-s more similar to 'l'. mein
07: Sie spickenn mitt neglenn
08: Wilthu machenn
09: küngs hüner

10: So nim gebrottenn hüner vnd
11: hacke die zu clenne stücklenn
12: vnd nim frisch eir vnd misch die
13: mitt gestossem Imgber geẅeß
14: das in einem veistenn According to Gollub 'veißenn'? morsser
15: der heiß seÿ vnd thẅ darzu
16: saffrann vnd salcz ein wenig
17: vn thüm es zu dem fewer vnd
18: loß es Sie siedenn backenn [6r] 01: Wilthu auß einemeditorial expansion:  ̅m
02: ole zwene machenn

03: So nim ein frische alle vnd wasche Inne
04: abe denn scleim mitt calter eschenn
05: vnd zeig ime abe die hawtt piß
06: vff denn zagell hacke salbeaddedinn vnd
07: petterlenn vnd darzu gestossenn peffer
08: vnd Salcz es zu massenn wirff eß
09: vff die elle zeig die hüett wider
10: dar vber besprengs vswemdig
11: mÿtt salcz vnd brott In schon
12: Wilthu machenn ein
13: guettenn weyscheditorial expansion:  ̅enn kuchen

14: So nim vff zehenneditorial expansion:  ̅n Eÿr vnd zu
15: schlag die woll vnd nim dor
16: zu pettersilgenneditorial expansion:  ̅n vnd rüre es
17: vndter ein ander vnd nÿme einen
18: morsser vnd secz in vff ein glutt [6v] 01: vnndt thu dor ein einenn loffell
02: voll smalcz vnd loß das heyß werden
03: vnd geweß die eir dor ein vnd
04: laß es kulle backenn vnd richt
05: es dann allso ganz ann versalz nÿtt One shaft too few at 'n'.
06: Wilthu machenn ein
07: hirßcornn

08: Itemeditorial expansion:  ̅m zu der zeÿtt alls es weig ist
09: So nim das gehürnn vnd seidtt
10: das vnd mach es sawber vnd
11: schneidt das zu scheibenn alls
12: vill dw wilst ader des gehirns
13: gebinenn magst vnd nim ein
14: hoeng vnd sewdt die vnsawber=
15: ichkeitt daüon vnd nim dan leckücheditorial expansion:  ̅en
16: vnd veditorial expansion:  ̕erebe in vnd nim den die peis
17: die du nitt gewinenn canst vnd
18: hacke die vnd stoß die clein [7r] 01: vnnd nyme ein wenig hoengs
02: vnd geribenn leckuchenn vnd des
03: horenn swaÿs vnd streich es vnder
04: durch ein thüch vnd leg das
05: Gehornn dar ein vnd laß es Siedenn
06: Wilthu machenn ein
07: Sulzenn die dreyerleÿ
08: gestaltt hatt

09: So nim haweßenn plossenn die
10: versewdtt Inn wasser schonneditorial expansion:  ̅n vnd
11: nÿme dan dicke mandell vnd
12: petersiligenn vnd hacke den gar
13: klein vn reib In ein scherbenn
14: der mandell milch vndunclear?eine vnd
15: thu dan denn trithell der milch
16: dor vntter vnd zuckers den woll
17: abe das wirdt ein grüne varbe
18: [v]supplied because: damagednd nÿme dan disse zweÿ theill
19: unclear??? Sewdt Inne Einer [7v] 01: pffanenn vnd zucker es auch
02: abe vnd loß es Sidenn vnd
03: geweß ein theill alls weiß vff
04: ein pffenlenneditorial expansion:  ̅n vnd mach dann
05: das drytthell gell gleich vnd
06: gewß vnd geweß das auch vff
07: ein pffendleinn vnd laß es dann
08: stenn vnd sewdt vnd sewdt dann
09: die grin varbe auch In einer
10: pffanenn vnd gewß dann alls
11: vff ein pffanenn also hastẅ
12: drewerleÿ varbe vnd las esß steineditorial expansion:  ̅n
13: biß es hertt wirtt vnd habe das
14: es denn vber das fewre vnd
15: zuck es baldt her abe vnd schag
16: es denn vff ein panck vnd schneidt [8r] 01: eß dann schagzaglett vnd leg
02: es denn vff ein schussell ein
03: weill weiß ein weill gell einn
04: grine biß die schüssell vol wÿrdt
05: vnd versalcz nicht
06: Wilthu ein gemüeß
07: von huzellen machenn

08: So wasche die huzell gar schöne
09: vnd stos Sie clein vnd streich Sie
10: durch mÿtt wein vnd seidt sÿe
11: dann woll vnd thu dan dar ein
12: guett Hoengk vnd wurz genück
13: vnd wer es zu din so reib prott
14: dar ein vnd thu es In ein haffenn
15: so bleybptt es dir vir ader vj
16: wochenn guett das magst kallt
17: ader warm gebenn vnd stre zucker
18: [dar]supplied because: damagedvff vneditorial expansion:  ̅d zimett rindenn [8v] 01: Eÿm gudt bastede
02: Nim fisch vnd schoppe die vnd
03: zeich eim abe die haẅtt
04: wan er her walldt so haẅe
05: ein zu klein stücklenn hacke
06: pettersilge vnd salbenn dar
07: ein vnd thu dar zu peffer
08: Inber zimettrindenn vnd saffraneditorial expansion:  ̅n
09: temper er das woll vnder ein
10: ander mit wein vnd mach
11: ein dunenn dickenn priben Passage around revision is unclear.
12: vnd thu die fysch dar ein
13: vnd gewß denn wein dar vff
14: vnd deck es mÿtt einem deyge
15: vnd mag das v̈men vnd v̈menn
16: Gantz vnd brig vnd obenn [9r] 01: eÿmeditorial expansion:  ̅m logh dar ein vnd mach
02: dar for ein blezelenn von
03: deÿge vnd las es vast packenn
04: also magstu auch von hünernn
05: vogellen wilpratt ader von
06: fleische also machenn
07: Wylthu machenn g?d
08: gudtt morsser kuchenn

09: So schneidt semell gewurfflett
10: vnd kloppff eÿr clain vnd thü
11: die semell dar vnter vnd schneidt
12: das vnter musckatt ader musckatt
13: blude vnd mach eß gell vnd
14: schneidt dar vnder geprottenn
15: hüner ader magst nemenn lebern
16: vnd meglen vnd Fusslenn [9v] 01: vnd setz es vff ein glutt
02: vnd gewß dan die Full dor ein
03: vnd loß es packenn vnd gibß
04: hin
05: Wilthu machenn
06: morsser kochenn

07: So reib semel clein vnd
08: schlag eyer dor vntter
09: vnd thu mach es gell vnd
10: wurtz es woll vnd schneid
11: müsckatten clein dor vnder
12: ader musckatten blude vnd
13: thu ein smalcz in einenn
14: morsser vnd setz In vff
15: ein gludt vnd gewß eß dar
16: ein vnd weri es gebeckett
17: so schneidts zu scheiben [10r] 01: Wilthu prott wurst
02: Inn der fasstenn machenn

03: So nim gutt veigenneditorial expansion:  ̅n vnd vber
04: seÿdt die vnd stoß die clein
05: vnd soltst sie auch vor clein
06: hackenn vnd leg sÿe vff ein
07: ein prett vnd nim geribenn
08: leckogen dar vnder vnd welchs
09: als langk als ein brott wurst
10: ist vnd mach ein dickeneditorial expansion:  ̅n
11: straẅben tagk voneditorial expansion:  ̅n wein
12: vnd zeich die wirst der dirch
13: vnd packs dann schoneditorial expansion:  ̅n gib ein
14: zucker dar zu [10v] 01: Wilthu geprest sweinß
02: koppff machenneditorial expansion:  ̅n

03: So nim karppffenn scheleneditorial expansion:  ̅n
04: ader parbenn vnd schüpp
05: sie schon vnd mach sie zu
06: stüczkenn vnd thü sie In ein
07: pffanen vnd geweß dor
08: ann halbß wasser vnd halbß
09: wein das die prüe einß
10: fingers lanck vber die fisch
11: gee vnd halt sie vber ein gutt
12: feẅer vnd loß sie sideneditorial expansion:  ̅n vnd
13: wan sie halp ein gesoten sindt
14: so seuch die prüe abe da
15: vonn vnd nim die fysch vn[d]supplied because: damaged
16: thu die grett dor auß vnd [11r] 01: hacks das geprett clain
02: ein wenig durch ein ander
03: vnd thu es wider In die pfaneeditorial expansion:  ̅n
04: vnd geweß die prüe wider
05: dar anneditorial expansion:  ̅e vnd laß es wider ein
06: wenig ein sideeditorial expansion:  ̅n vnd die schupeeditorial expansion:  ̅n
07: sewdt vnd strewch sie durch
08: vnd geẅß es als samptt In ein
09: hefflen vnd los eß sten piß herdt
10: so habe es wider vber das feueditorial expansion:  ̕e
11: vnd zuck eß pald wider her
12: abe vnd schlag es vff ein
13: panck vnd schnewdt es In
14: ein kalte susse prüe In der fasten
15: fur geprest sweinß koppff [11v] 01: Ein guette salcz
02: Reÿbe kloblech auch mitt salcz
03: die heubptt schoelle schone vnd
04: menge vj eir dar vndrer an daß
05: weÿß vnd ein wenig wassers
06: darzu so wirtt es ein guette
07: salcz
08: Nÿme weinber vnd stos dar zu
09: Saẅer oppffell vnd meinge
10: das zusamenn vnd truckenn das
11: woll awß die Salcz ist gutt
12: Salczeneditorial expansion:  ̅n zu weyssen
13: hunern
14: nÿme weinber die stoß clein
15: vnd nim deneditorial expansion:  ̅n pesteeditorial expansion:  ̅n wein vnd
16: schlag es durch mitt guttenn unclear???
17: wurtzenn [12r] 01: Salczen zu rotten
02: hunerenn

03: So nÿm petterleneditorial expansion:  ̅n vnd essig
04: vnd dreyb es durch ein ander
05: Sawarzes
06: hüneres

07: So nime mandell vnd weinber
08: geleich vnd schlags thurg mÿtt
09: esseig vnd wein
10: Wilthu machenn Eÿnn
11: Gutte Salsen

12: So nim asschlauch vnd stoß denn
13: mytt salcz vnd meng Inn
14: mit wein ader essig vnd drück
15: denneditorial expansion:  ̅n safft awß die salls ist
16: [gu]supplied because: damagedett zu Rinderenneditorial expansion:  ̅n prottenn [12v] 01: Wilthu machen Eÿnn
02: Gütte salseneditorial expansion:  ̅n voneditorial expansion:  ̅n letzelteneditorial expansion:  ̅n

03: So schneidt In din alls ein
04: peffer prott vnd Seidt Inne
05: abe mitt wein vnd streicheneditorial expansion:  ̅n
06: durch als ein peffer vnd
07: thu darzu zimendtrinttenn
08: vnd Inber des genüg seÿ vnd
09: welles ab In einer pfaneditorial expansion:  ̅nen
10: vnd geẅß vff die salsenn
11: schüssell vnd thu ein zucker
12: dar vff
13: Wilthu ein guette
14: Salssen macheneditorial expansion:  ̅n

15: So nim weintreiblenn vnd
16: saẅer oppffel vnd stoß [13r] 01: Eß zusameditorial expansion:  ̅men meng eß mÿtt
02: weÿnn ader mitt essig die sals
03: ist guett zu safftigeditorial expansion:  ̅en prattenn
04: vnd zu fÿschenn
05: Wilthu machenn eÿnn
06: gemacht Craẅtt

07: So seẅdt weysse heẅptt
08: vnd ein zweÿthell sennffs
09: vnd das dritthell hoengs
10: vnd die selbing mach vnder
11: ein ander mitt wein vnd thu
12: dar ein koemel vnd einß des
13: genüg vnd leg dan des gesoteditorial expansion:  ̅en
14: ckrawt dar ein vnd gebe es
15: kalt also magst auch piesen
16: die seudt mitt wurczenn vnd
17: [gy]supplied because: damagedb sÿ hin [13v] 01: Wilthu machenn
02: Groß Eÿer

03: So sewdt dÿe eir totter weig
04: vnd mach dann Inn ein unclear??lichs First letters of the word are illegible.
05: eÿ ein scheiblichs lochelein
06: Ine die Spitzenn vnd thu denn
07: totter herawß vnd hack Peter
08: sÿlienn vnd reib die cotter addedhunclear?? dor
09: ?tnn dotter dar anneditorial expansion:  ̅n vnd wermß
10: eß Inneditorial expansion:  ̅n schmalcz vnd mach es nÿtt
11: zu den hertt vnd full es wyder
12: In die eyr schalenn vnd sewdt
13: sÿe wider vnd schel sÿ dann schoenn
14: vnd machs Inn guete prüe
15: Copplaÿtt eÿr
16: So reib ein wunclear???
17: semell vnd unclear??? ??? Manuscript transmission breaks off.
B6 - "Berlin, GStA PK, XX. HA, OBA, Nr. 18384"