Feedback
[INCIPIT LIBER ORDINARIUS ECCLESIAE SALISBURGENSIS]
[25r]
Secundum sex aetates saeculi disponitur ordo historiarum per circulum anni incipiens a septuagesima. In ipsa enim agitur de primordiis mundi et gestis primae aetatis. Secunda aetas notatur per diluvium et arcam Noe, tertia per fidelia facta Abrahae et ducatum Moysi. Mox interrumpitur aetatum distinctio propter annuum recursum dominicae passionis et paschalis festi, quo aetas ultima et futurae resurrectionis gloria praesignatur. Finitis sollemnitatibus designatur quarta aetas per David, quinta per transmigrationem Babylonis. Quae, quia usque ad adventum domini protenditur, notabilis efficitur patrum prius scriptis, deinde prophetarum, qui tunc leguntur vaticiniis, quae eundem adventum domini designant, licet quaedam etiam secundum eius adventum praefigurent. Ideo et pars eius ultima, id est ebdomada proxima ante adventum domini, a sanctis patribus praeparatio adventus domini vocatur. Quod dispositor lectionarii ostendit et excitat nos ad recolendum domini adventum dicens: Ecce dies veniunt. Sexta aetas incipit in adventu domini. Quem nullus ante quintas kalendas decembris nec post tertiam nonam decembris debet inchoare, sed in his septem diebus secundum auctoritatem Bedae et aliorum patrum, ubicumque dominicus dies evenerit, nec ultra quattuor ebdomadas protendetur umquam adventus domini minus saepe erit. Ab adventu domini usque ad nativitatem eius Te deum laudamus, Gloria in excelsis, Ite missa est dimittimus, quia maior est gloria novi testamenti quam veteris, cuius typum infra adventum domini observamus. Aliquanto etiam festivius nativitatem domini suscipimus, si huiusmodi glorificationes aliquamdiu suppressas quasi de novo die illa incipimus. In nataliciis apostolorum et sancti Nicolai sive dedicatione ecclesiae praedictas glorificationes non omitti[25v]
mus. Hinc usque post octavam pentecosten solitam mentionem sanctae crucis ad vesperam sive ad matutinum, et in sexta feria, et de sancta trinitate in dominicis diebus reticere solemus. Nam quod quidam illo brevissimo spatio, quod purificationem sanctae Mariae et septuagesimam aliquando disiungit, mentionem sanctae crucis assumunt, non adeo congruum videtur, cum eo tempore de infantia Christi potius quam de eius passione cantetur atque legatur. Item alio modo. In dominica prima de adventu domini quidam legunt EV Erunt signa, eo quod sanctus Gregorius in libro homiliarum illud in primis posuerit. Sed parum attendunt, quia idem apostolicus in eodem libro huiusmodi ordinem non attendit, in quo plura evangelia penitus non tetigit. Insuper et quae exposuit multotiens posteriora prioribus anteponere consuevit. Alii evangelium initii Marci evangelistae legunt, sed quia inusitatum est, pauci assentiunt. Nos autem ex antiqua traditione Cum appropinquaret legimus, non utique sedi apostolicae, si aliter iusserit, praeiudicantes, sed interim auctoritatem sanctorum patrum sectantes. Nam sanctus Hieronymus in libro comitis ita ordinavit, cuius libri ordinem et sanctus Gregorius diligentissime observavit, sive dum lectionibus et evangeliis missales orationes in sacramentario adaptaret, sive dum antiphonas ex eisdem evangeliis quam plurimis diebus in antiphonario attitularet. Ipsum quoque evangelium Cum appropinquaret, etsi de itinere domini ad passionem historialiter videatur, non tamen istius adventus omnino obliviscitur, cum pueri Hebraeorum in laude eius illud psalmistae in altum proclament: Benedictus qui venit. Quod auctor antiphonarii de hoc adventu procul dubio intellexit, cum inde responsorium in historiam dominicae nativitatis composuerit.
[DOMINICA PRIMA ADVENTUS]
In adventum domini Ad vesperam RP Ecce dies veniunt. Post Gloria patri iteratur responsorium, quod quidam contra auctoritatem in priori sabbato anticipent. Conditor alme siderum. VS Rorate caeli desuper. AM Ecce nomen domini 1-a. Hac nocte et in secunda vespera dicetur tantum una oratio. Sed deinceps secunda oratio de sancta Maria [26r]
Deus qui de beatae Mariae. Tertia oratio de omnibus sanctis Conscientias nostras. Versus ad collectas Ave Maria gratia plena. VS Spiritus sanctus superveniet in te. VS Egredietur virga de radice Iesse. VS Egredietur dominus. De omnibus sanctis VS Ex Sion species. Ad matutinum AC Spiritus sanctus. Ad vesperas AC Ne timeas Maria 8-a. AC Angelus domini 1-a. AC Ante*quam convenirent. AC Missus est Gabriel angelus 8-c, differtur, dum idem evangelium legatur. De omnibus sanctis AC Ecce dominus veniet. Sed ideo hac dominica eaedem antiphonae vitantur, quia nondum sunt cantatae in historiis.
Ad completorium CP Patientes estote. *vel Tu in nobis es domine propter collectam. HY Veni redemptor gentium. AD Qui venturus est veniet 4-a.
[Ad matutinum] INV Ecce venit rex. PS Venite exultemus. HY Verbum supernum. In primo nocturno AN Scientes quia hora 4-a. PS Beatus vir. VS Egredietur virga. Ab adventu domini usque ad nativitatem eius legatur Isaias propheta. RP Aspiciens a longe. Quod et sola hac nocte *dicitur cum tribus versibus. Infra ebdomadam repetitur tantum cum uno versu. Tres dicimus versus, ut monstremus Christum *venturum esse omnium salvatorem et eorum, qui in naturali lege fuerant, quos et terrigenas vocat dicens Quique terrigenae. Ite. Quia adhuc tales erant, quales eos terra genuerat: nec lege informati, nec plena fide. Unde et nationes nominantur, qui manent, sicut nati sunt, et gentes, ut geniti sunt. Qui tamen aliqui credebant et optabant adventum domini, ut Moyses, qui dixit Mitte quem missurus es, et eorum, qui erant sub lege: quos significat versus Qui regis Israel. Nuntia nobis. Et eorum iustorum, qui discesserant a saeculo, qui etiam eum expectabant apud inferos: quod significat versus Tollite portas. Qui regnaturus. Gloria patri gratias agit pro eis, qui sub gratia iam sunt. Post Gloria patri iteratur responsorium. RP Aspiciebam. RV Ecce dominator. RP Missus est Gabriel. RV Ave Maria. In secundo nocturno AN Nox praecessit 4-a. VS Egredietur dominus. Hic legantur sermones de adventu domini. RP Ave Maria. RV Tollite portas. RP Salvatorem expectamus. RV Praeoccupemus. RP Audite verbum. RV A solis ortu. In tertio nocturno AN Hora est iam 8-c. VS Ex Sion species. EV Cum appropinquaret Iesus Bethaniam. [26v]
RP Ecce virgo concipiet. RV Tollite portas. RP Obsecro domine. RV A solis ortu. RP Laetentur caeli. RV Ecce dominator. Quod et post Gloria patri iterabitur, quia infra adventum domini et nativitatem eius Te deum laudamus non canitur, nisi in sollemnitatibus sanctorum *ad binos. Sed ad matutinum sanctae Mariae nec tunc quidem dicitur.
Ad laudes AN In illa die stillabunt montes 8-a. AN Iucundare filia Sion 8-c. AN Ecce dominus *veniet et omnes sancti 5-a. AN Omnes sitientes venite ad 7-c. AN Ecce veniet propheta magnus 4-b. HY Vox clara. VS Vox clamantis in deserto. AB Spiritus sanctus 8-a.
Ad primam AN Bethlehem non es minima 4-b. CP Regi saeculorum immortali. Responsorium ad primam mutamus secundum reliqua responsoria cursuum. RB Christe fili dei vivi miserere nobis. RV Qui sedes ad dexteram patris omnipotentis usque in vigiliam nativitatis domini, exceptis festivitatibus sanctorum.
Ad tertiam AN Dicite filiae Sion 8-c. RB Veni ad liberandum nos. RV Et ostende faciem. VS Timebunt gentes.
Ad sextam AN Tuam domine excita potentiam. RB Ostende nobis domine misericordiam. RV Et salutare. VS Memento nostri domini.
Ad nonam AN In tuo adventu erue 1-a. RB Super te Hierusalem. RV Et gloria eius. Domine deus virtutum.
Ipso die ad processionem dicatur RPP Missus est Gabriel. In reditu nonum responsorium.
[Ad missam] Usum etiam dalmaticarum et subtilium omittimus in praesentiam eius, cuius adventum expectamus, ut tanto gloriosior appareat. Praefationes etiam de sancta trinitate et de sancta Maria reticemus, sed tantum cottidianum dicere solemus cum una *tantum collecta ad missam. Credo in unum dicitur. Missa cum Benedicamus domino clauditur.
Ad secundam vesperam RP Festina ne tardaveris. RV Veni domine. RV Gloria patri. RP Festina. HY Conditor alme. VS Rorate caeli desuper. AM Ne timeas Maria 8-a.
[COMMENTARIUS]
Si festum sancti Andreae in dominicam adventus domini evenerit, de adventu domini per omnia cantetur. De sancto Andrea vero antiphona * Mox ut vocem. Videns Andreas et oratio ad vesperas et ad matutinum et ad missam dicatur. In secunda vespera dominici adventus de ipso festo plenarie cantetur. Idem observandum erit de [27r]
festis Nicolai, Luciae virginis, Thomae apostoli.
FERIA SECUNDA PRIVATIS DIEBUS
[Ad matutinum] INV Regem venturum dominum. *Ab hinc flectamus genua in inchoationem horarum usque ad nativitatem domini exceptis festis diebus. Una nocte versus Egredietur virga, alia Egredietur dominus, tertia VS Ex Sion species. Sed ad laudes non mutatur VS Vox clamantis. AB Angelus domini 1-a. Post primam collectam hic de sancta Maria et de omnibus sanctis, ut supra dictum est.
Ad primam AN Veni domine visitare nos 7-a. CP Omnis enim, vel CP Domine miserere nostri de Isaia propheta, quia satis congruum videtur esse tempori adventus et nativitatis domini. *In capitulo dicantur quinque psalmi usque ad nativitatem domini, exceptis festis diebus et dominicis.
Ad tertiam AN Veni et libera nos deus 8-c. Responsoria cum versibus suis, sicut praenotata sunt, dicantur usque in vigiliam nativitatis domini.
Ad sextam AN Tuam domine 4-b.
Ad nonam AN In tuo adventu erue 1-a.
Ad vesperas AM Hierusalem respice 7-a.
FERIA TERTIA
[Ad laudes] AB Antequam convenirent 1-a.
[Ad vesperas] AM Quaerite dominum 4-a.
FERIA QUARTA
[Ad laudes] AB De Sion exibit lex et verbum 2-a.
[Ad vesperas] AM Veniet fortior me 8-g.
FERIA QUINTA
[Ad laudes] AB Benedicta tu in mulieribus 4-b.
[Ad vesperas] AM Expectabo dominum 4-b.
FERIA SEXTA
[Ad laudes] AB Ecce veniet deus et homo 1-d.
[Ad vesperas] AM Ex Aegypto vocavi filium meum 4-c.
SABBATO
[Ad laudes] AB Sion noli timere ecce deus tuus veniet 4-c.
[Ad vesperas] AM Ecce in nubibus caeli filius 1-a.
[COMMENTARIUS]
Ubi plures antiphonae fuerint in feriis, memento, ut ad horas dicantur. Si festum aliquod inciderit, de quo cantandum sit, tamen in fine dicatur ferialis antiphona et oratio dominicalis ad vesperam et matutinum. Et si plenum officium erit, dicantur sollemniter hymni ad cursus, et responsoria ad primam secundum reliqua responsoria * cursuum.
DE SANCTO NICOLAO
[Ad vesperas] Super psalmos AN Omnibus se invocantibus 4-a. PS Laudate pueri. RP Beatus Nicolaus. HY Plaudat. VS Gloria et honore. AM O pastor aeterne 1-a.
[Ad matutinum] INV Confessorum regem. PS Venite exultemus. HY Iste confessor. In prima nocturna AN Nobilissimis 1-a. PS Beatus vir. AN Postquam domi 2-a. PS Quare fremuerunt. AN Pudore bono 3-a. PS Domine quid multiplicati. Gloria et honore. RP Confessor dei. RV Erat enim. RP Operibus sanctis. RV Vocem quippe. RP Quadam die. RV Mox illis clamantibus. In secundo nocturno AN Auro virginum 4-a. PS Cum invocarem. AN Innocenter puerilia 5-b. PS Verba mea. AN Gloriam mundi 6-a. PS Domine dominus noster. VS Posuisti domine. RP Audiens Christi confessor. RV Statimque. [27v]
RP Qui *cum audissent. RV Clara quippe voce. RP Beatus Nicolaus. RV Ut apud Christum. In tertio nocturno AN Pontifices almi divina 7-a. PS Domine quis habitabit. AN Sanctus quidem triticum 8-a. PS Domine in virtute. AN Muneribus datis 1-a. PS Domini est terra. VS Magna est gloria eius. RP Ex eius tumbae. RV Catervatim. RP Summe dei praesul. RV Qui tres pueros. RP Dum mirensium. RV Tam diu quippe. * Te deum laudamus.
Ad laudes AN Beatus Nicolaus 8-a. AN Ecclesiae sic sanctae frequentans limina 8-a. AN Infantia teneriori decursa corpus 8-a. AN Sancte et iuste vivendo ad honorem 8-a. AN Sancte Nicolae 4-d. HY Iesu redemptor. VS Iustus ut palma. AB O per omnia 8-a.
Ad horas laudes dicantur et
Ad secundam vesperam HY Plaudat laetitia. VS Iustus ut palma. AM O Christi pietas 6-a.
[COMMENTARIUS]
Memento etiam, quod *hoc in festo et in festis apostolorum ad primum completorium cantes super canticum Nunc dimittis AD Pacem tuam quaesumus 4-a, ad secundum vero AD *Vigila super nos 4-d. In mediocribus vero festis novem lectionum, verbi gratia beatae Luciae, ad primum completorium dicatur AD Vigila super nos 4-d, ad secundum vero AD Qui venturus est 4-a.
DOMINICA SECUNDA
Ad vesperas RP Rex noster. HY Conditor alme. VS Rorate caeli desuper. AM Leva Hierusalem 1-d.
[Ad matutinum] INV Rex noster. PS Venite. HY Verbum supernum. In primo nocturno AN Scientes 4-a. Tres legantur lectiones de Isaia propheta. RP Hierusalem cito. RV Israel si me. RP Ecce dominus. RV A solis ortu. RP Hierusalem. VS Leva in circuitu. In secundo nocturno AN Nox praecessit 4-a. Quarta LS Superiore dominica capitulum evangelicum. RP Civitas Hierusalem. RV Ecce dominator. RP Ecce veniet dominus. RV Ecce dominator. RP Sicut mater consolatur. RV Deus a Libano. In tertio nocturno AN Hora est 8-c. EV Erunt signa in sola et luna. RP Hierusalem plantabis. RV Deus a Libano. RP Egredietur dominus. RV Deus a Libano. RP Rex noster. RV Ecce agnus.
Ad laudes AN Ecce in nubibus caeli 1-a. AN Urbs fortitudinis nostrae Sion 7-d. AN Ecce apparebit dominus et 7-a. AN Montes et colles cantabant coram 1-a. AN Ecce dominus noster 3-b. HY Vox clara. VS Vox clamantis. AB Super solium David 8-a.
Ad primam AN Bethlehem non es minima 4-d.
Ad tertiam AN Dicite filiae 8-d.
Ad processionem RPP Hierusalem cito. RV Israel. Gloria patri. In reditu RPP Rex noster.
Ad sextam AN Tuam domine excita 4-b.
Ad nonam AN In tuo adventu erue 1-a.
In secundas vesperas RP Festina ne tardaveris. AM Beata es Maria quae credidisti 8-a. [28r]
FERIA SECUNDA
[Ad laudes] AB De caelo veniet dominator 7-a.
[Ad vesperas] AM Ecce rex veniet dominus terrae 4-b.
FERIA TERTIA
[Ad laudes] AB Super te Hierusalem orietur dominus et gloria 4-b.
[Ad vesperas] AM Vox clamantis in deserto 5-b.
FERIA QUARTA
[Ad laudes] AB Ecce mitto angelum meum qui 7-a.
[Ad vesperas] AM Sion renovaberis 4-c.
FERIA QUINTA
[Ad laudes] AB Tu es qui venturus es domine quem 7-c.
[Ad vesperas] AM Qui post me venit 4-b.
FERIA SEXTA
[Ad laudes] AB Cantate domino canticum novum 7-a.
[Ad vesperas] AM Erumpent montes 7-a.
SABBATO
[Ad laudes] AB Dicite *pusillanimes 1-b.
Ad tertiam AN Levabit dominus 1-a.
DE SANCTA LUCIA
[Ad vesperas] RP Grata facta est. RV Adiuvabit. HY Iesu corona. VS Specie tua. AM In tua patientia 1-a.
Ad completorium CP Tu in nobis es domine et nomen tuum. AD Vigila super nos 4-d.
[Ad matutinum] INV Regem virginum. HY Iesu corona. In primo nocturno AN O quam pulchra 7-c. PS Domine dominus. AN Sicut myrra electa 4-b. PS Caeli enarrant. AN Nigra sum sed formosa 3-b. PS Domini est terra. VS Specie tua. RP Veni sponsa. RV Veni electa. RP Concupivit rex. RV Specie tua. RP Haec est virgo. RV Media. In secundo nocturno AN Specie tua et pulchritudine 7-c. PS Eructavit. AN Adiuvabit eam 7-c. PS Deus noster refugium. AN Sicut laetantium 7-c. PS Fundamenta. VS Diffusa est gratia. RP Propter veritatem. RV Dilexisti. RP Dilexisti. RV Specie tua. RP Veni electa. RV Specie tua et. In tertio nocturno AN Surge aquilo 7-c. PS Cantate i. AN Vulnerasti cor meum 8-a. PS Dominus regnavit exultet. AN Aquae multae 8-g. PS Cantate domino ii. VS Audi filia et vide. RP Lucia virgo. RV Sicut per me. RP Rogavi dominum. RV Pro eo ut me. RP Grata facta. Post Gloria patri iterabitur.
Ad laudes AN Orante sancta Lucia 7-d. AN Lucia virgo quid a me petis 7-a. AN Per te Lucia virgo civitas Syracusana 8-a. AN Benedico te pater domini mei Iesu 8-a. AN Tanto pondere eam fixit 7-c. HY Virginis festum. VS Adiuvabit eam dominus. AM Columna es immobilis 1-a.
Ad horas dicimus laudes.
In secunda vespera AN Orante sancta 7-d. PS Dixit dominus. AN Lucia virgo 7-a. PS Laudate pueri. AN Per te Lucia virgo 8-b. PS Laetatus sum. AN Tanto pondere 7-c. PS Nisi dominus. AN Columna es immobilis 1-a. PS Lauda Hierusalem. HY Virginis proles. VS Adiuvabit. AM Soror mea Lucia virgo deo 8-b.
[ANTIPHONAE MAIORES]
AM O sapientia. Veni ad docendum 2-a. AM O adonai et dux domus Israel. Veni ad redimendum nos in bracchio 2-a. AM O radix Iesse qui stas in signum. Veni ad liberandum nos iam noli 2-a. AM O clavis David et sceptrum. Veni ed educ vinctos de domo 2-a. [28v]
AM O oriens splendor lucis aeternae. Veni et illumina sedentes 2-a. AM O rex gentium et desideratus. Veni salva hominem quem de 2-a. AM O Emmanuel rex et legifer. Veni ad salvandum nos domine deus 2-a. AN O virgo virginum quomodo fiet istud quia nec primam 2-a. AN O Gabriel nuntius caelorum qui ianuis clausis ad me intrasti 2-a. AN O rex pacifice tu ante saecula nate per auream egredere portam 2-a. AN O Hierusalem civitas regis summi leva in circuitu oculos tuos 2-a. AN O mundi domina regio ex semine orta ex tua iam Christus processit alvo 2-a. AN O Thoma Didyme per Christum quem meruisti tangere te precibus 2-a. Has antiphonas solemus initiare quintas decimas kalendas ianuarii. Quae autem restant, si placet, ad horas cantare poteris.
DOMINICA TERTIA
Ad vesperas RV Ecce radix Iesse. RV Deus a Libano. HY Conditor alme. VS Rorate caeli. AM Ante me non est formatus 1-a.
[Ad matutinum] INV Dominum qui venturus. PS Venite. Hymnum et antiphonas super nocturnos cum versibus suis ut in prima dominica. [In primo nocturno] RP Ecce apparebit. RV Ecce dominator. RP Bethlehem civitas. RV Deus a Libano. RP Qui venturus est. RV Ex Sion species. [In secundo nocturno] RP Suscipe verbum. RV Ave Maria. RP Aegypte noli flere. RV Ecce dominator. RP Prope est ut veniat. RV Qui venturus est. [In tertio nocturno] EV Cum audisset Ioannes in vinculis. RP Descendet dominus. RV A solis ortu. RP Docebit nos dominus. RV Ex Sion species. RP Ecce radix Iesse. RV Deus a Libano.
Laudes AN Veniet dominus et non tardabit 1-e. AN Hierusalem gaude gaudio magno 8-a. AN Dabo in Sion salutem et in Hierusalem 8-a. AN Montes et omnes colles humiliabuntur 5-a. AN Iuste et pie vivamus 2-a. HY Vox clara. VS Vox clamantis. AB Ioannes autem cum audisset 1-a.
Ad primam AN Bethlehem.
Ad tertiam AN Dicite filiae.
Ad processionem RPP Suscipe verbum. Ave Maria. Quod si non suffecerit, cantabis RPP Veni domine. In reditu RPP Ecce radix.
Ad sextam AN Ite dicite Ioanni 1-e.
Ad nonam AN In tuo adventu 1-a.
Ad [secundas] vesperas AM Tu es qui venturus es 8-c.
FERIA SECUNDA
[Ad laudes] AB Dicit dominus paenitentiam 8-a.
[Ad vesperas] AM Beatam me dicent 8-a.
FERIA TERTIA
[Ad laudes] AB Consurge consurge induere 2-a.
[Ad vesperas] AM Elevare elevare consurge 8-a.
FERIA QUARTA
[Ad laudes] AB Ponam in Sion salutem et in Hierusalem 8-c.
[Ad vesperas] AM Ponent domino gloriam et laudem 5-a.
FERIA QUINTA
[Ad laudes] AB Consolamini consolamini popule 2-a.
[Ad vesperas] AM Laetamini cum Hierusalem 5-a.
FERIA SEXTA
[Ad laudes] AB Dies domini sicut fur ita in nocte 1-f.
[Ad vesperas] AM Hoc est testimonium quod perhibuit 1-a. [29r]
SABBATO
[Ad laudes] AB Quomodo fiet istud 7-a.
[Ad vesperas] AM Dabit illi dominus 1-a.
DE IEIUNIO HIEMALI IN EBDOMADA TERTIA ADVENTUS DOMINI SEMPER CELEBRANDO
In hiemali ieiunio, quod in proximo sabbato ante vigiliam nativitatis dominicae semper est observandum, nihil in officiis variatur. Et notandum omnes apostolicos, a beato Petro usque ad Simplicium papam, ordinationes tantum in ieiunio decembris celebrasse, ut in romano pontificali legitur. Unde et istud ieiunium non immerito plenius quam reliqua suum habet officium. Nam reliqua aliunde nunc ex toto, nunc ex magna parte per suas ferias inofficiantur. In omni ieiunio quattuor temporum, nisi infra pentecosten, genua flectimus, in quarta quidem feria ad priorem tantum orationem sine salutatione prolatam, nam secunda sine genuflexione recitatur. In sabbato autem omnes orationes genuflexio * sine salutatione praecedit, praeter illam de camino, ubi etiam salutatio praemittitur absque flexione genuum, more trium puerorum, qui statuam adorare noluerunt cum gentibus. Ordo etiam praecipit, ut infra hymnum trium puerorum non sedeamus, ne illis in camino laborantibus nos inertiae sessionis dediti esse videamur contrarii.
CUR SABBATUM DUODECIM LECTIONUM DICATUR
Hoc autem sabbatum, quamvis sex lectiones habeat tantum, dicitur tamen duodecim lectionum, eo quod antiquitus eaedem lectiones bis legebantur graeca lingua videlicet et latina. Sciendum autem secundum Callistum papam et martyrem huiusmodi ieiunia quater in anno celebrari constituisse, quae prius ter in anno tantum celebrata sunt. Sicut idem apostolicus ad Benedictum episcopum scribens testatur. Observandum etiam est, ut in hoc ieiunio ad nocturnos evangelia legantur. Quarta quidem feria Missus est Gabriel [29v]
cum antiphona super Benedictus Missus est Gabriel 8-d. Sexta vero feria EV Exurgens Maria cum antiphona super Benedictus Ex quo facta 1-a. Sabbato autem EV Anno quintodecimo cum antiphona ex eo sumpta super Benedictus Omnis vallis implebitur 5-b.
[DE FESTO SANCTI THOMAE APOSTOLI]
Si festum sancti Thomae apostoli in quamlibet harum feriarum inciderit, de ipso per omnia dicatur. Verbi gratia: Si secunda vel tertia vel quinta feria vigilia eius fuerit, de vigilia ad nonam missa celebretur. Si vero in diem ieiuniorum occurrerit, recitata prima collecta de ieiunio, secunda de vigilia dicatur. Dicta itaque collecta de festo *ad vesperam, antiphona dicatur de adventu domini O clavis David. Ad matutinum legatur EV Thomas unus ex duodecim usque ad illum locum Beati qui non viderunt et crediderunt. Homiliam ab eo loco incipe, ubi dicitur Iste unus discipulus defuit. Lege tres lectiones usque ad illum locum, ubi Gregorius de pascha loquitur. In evangelio Thomas qui dicitur Didymus 1-a. Post collectam de festo omni anno memor esto, ut semper cantes AC Nolite timere quinta enim die 8-a. Cavendum vero est, ne haec sola antiphona usquam transponatur, quia haec dies *est quinta a nativitate domini. In secunda vespera AM Quia vidisti 8-a. Notandum quoque et observandum diligenter, ut, cum feriales antiphonae inciderint super Magnificat vel Benedictus cantandae, quae videntur sonare de sancta Maria, ad adventum domini pertinere, verbi gratia: Angelus domini. Antequam convenirent. AE Beatam me dicent. AE Beata es Maria. Ideoque collectam de adventu domini recipere, qua dicta nihilominus de sancta Maria una quaelibet ex ipsis dici debere.
DOMINICA QUARTA
Ad vesperas RP Non auferetur. HY Conditor alme. VS Rorate caeli desuper.
[Ad matutinum] INV Vigilate animo. PS Venite exultemus. Hymnum et antiphonas super nocturnas cum versibus ut in prima dominica. [In primo nocturno] RP Canite tuba. RV A solis ortu. RP Vicesima quarta die. RV Ego sum. RP Non auferetur sceptrum. RV Pulchriores sunt oculi eius vino. [In secundo nocturno] sermo Augustini Vos inquam convenio o Iudaei. RP Me oportet minui. RV Hoc est testimonium. RP Ecce iam venit plenitudo. RV Prope est ut veniat. RP Virgo Israel revertere. RV A solis et occasu. [In tertio nocturno] EV Miserunt Iudaei. [30r]
RP Iuravi dicit dominus. RV A solis ortu. RP Non discedimus. RV Domine. RP Intuemini quantus. RV Et dominabitur.
Matutinales laudes AN Canite tuba in Sion 1-a. AN Ecce veniet desideratus cunctis 1-a. AN Erunt prava in directa et aspera 1-f. AN Dominus veniet occurrite illi 1-a. AN Omnipotens sermo tuus 2-a. HY Vox clara. VS Vox clamantis. AB Ave Maria gratia plena 1-a.
Ad primam AN Bethlehem non es minima 4-d.
Ad tertiam AN Dicite filiae Sion 8-c.
Ad processionem RPP Ecce iam venit vel Virgo Israel. In reditu RPP Intuemini quantus.
Ad sextam AN Ecce deus noster et expectabamus 8-a.
Ad nonam AN In tuo adventu 1-a.
[DE HISTORIA CLAMA]
Regula de feriis quomodo vel quando cantandae sint, quas quidam aestimant propter hiemale ieiunium esse institutas, sed falluntur propter rationem subiectam. Si romana auctoritas illas ferias, scilicet Clama in fortitudine, cum sequentibus feriis *ad hoc instituisset, ante dominicam vacantem, id est Canite tuba, has quoque sicut diurnalia eiusdem ieiunii officia collocaret. Nam hoc quoque in omnibus eiusmodi ieiuniis observatur, ut officia eorum semper dominicam vacantem praecedant, quae etiam semper post ipsa observatur iuxta statuta sanctorum patrum, aut penitus praetermittitur. Nec utique aliqua dominica vacans proprie dicitur, nisi quae huiusmodi ieiunii officia indivise sequitur, a quibus etiam ipsa inofficiatur, si necesse fuerit, ut observetur. Praeterea si eaedem feriae pro ieiunio institutae essent, secundam, tertiam, quintam feriam eodem modo ut quartam et sextam et sabbatum inofficiatas haberet, dum tamen nihil ad illas praedictum ieiunium pertineret. Patet igitur has ferias non pro ieiunio, sed potius ad hoc esse institutas, ut proxima ebdomada ante nativitatem domini sicut et ante pascha tanto plus in officiis habeat, quanto vicinior dominicae sollemnitati existit. Nam et antiphonarius hoc innuere videtur, qui historiam Canite tuba proximam dominicam ante nativitatem domini vocat et hanc, id est Clama in fortitudine, infra ebdomadam eiusdem dominicae canendam subsequenter insinuat, singulis feriis singulas matutinales laudes attribuens. Sunt autem ita descriptae, ut eo anno observantur, cum nativitas domini in dominica et vigilia in sabbato occurrit, quod et sic habet antiphonarius Nolite timere in quarta praece[30v]
denti feria descripta, et AN Expectetur sicut pluvia de cantico sabbati vigiliae ascripta demonstratur. Unde et ipsum sabbatum speciali matutinali laude insigniri non necesse habuit. Nam omni anno aut eiusdem vigiliae officium obtinebit aut alterius feriae, quam eadem vigilia eo anno occupaverit, illo non neglegenter observato, ut sabbatum semper de vigilia ferialem psalmum et canticum cum antiphona possideat. Et vigilia ipsius feriae, quam sibi vindicavit, ferialem psalmum et canticum cum antiphona obtineat. Sciendum autem in antiquis antiphonariis ante nativitatem domini nonnisi septem officia continuari, videlicet vacantis dominicae et quinque feriarum, atque vigiliae. Unde et annuatim eadem officia ab octava die, quae nativitatem domini praecedit, congrue incipimus, ut totam illam septimanam statutis officiis celebrem habeamus, nec tamen aliquam diem praeter sanctorum patrum institutionem huic celebritati ex parte nostra applicemus. Et hoc quoque non otiose notandum, quia huius septimanae officia, etsi specialiter pro ieiunio, ut probatum est, non sint instituta, numquam tamen illud omnino relinquunt, nisi eo anno, dum nativitas domini in dominica occurrit. Tunc enim vigilia in sabbato evenit, et hoc ieiunium extra hanc septimanam in praecedenti sabbato celebrari compellit. Nam officium vigiliae et ieiunii simul in una die competenter nequeunt observari. In omnibus autem aliis annis idem ieiunium aut ex integro aut ex alia parte praedictae septimanae includitur et per legitimas ferias eius celebratur. Unde et antiphonae de evangeliis huius ieiunii, quamvis multotiens cum ipso anticipentur, merito tamen quarta et sexta feria et sabbato eiusdem septimanae describuntur, quia easdem ferias idem ieiunium adeo frequentat, ut vix uno anno illas ex integro derelinquat. Item de eodem. Sciendum est septem ferias ante vigiliam domini cum matutinalibus laudibus antiphonarii celebrari debere, septimaeque feriae antiphonas deesse, nisi a praecedentibus colligantur, sicut in ipsis feriis annotabimus. Quaecumque autem feriae in proxima ebdomada propter missam sancti Thomae apostoli aut festos dies natalis [31r]
impediuntur, ne suo in loco celebrentur, in tertia ebdomada adventus domini celebrentur, in easdem antecedentis septimanae ferias transponantur. Verbi gratia: Festum sancti Thomae, si sit in secunda vel tertia feria proximae ebdomadae, matutinale officium illarum feriarum in prioris septimanae feriam secundam vel tertiam transponatur, ceterae omnes feriae, nisi a diebus natalis fiat impeditio, in eadem videlicet proxima natali ebdomada agentur. Item, si vigilia natalis domini tertia vel quarta feria extiterit, praecedentes feriae, hoc est secunda ac tertia, cum antiphonis suis celebrabuntur. Ceterae in priori, ut dictum est, ebdomada observabuntur. Observandum est etiam, ut, quotienscumque vacantis ebdomadae feriae in ebdomadam praecedentem transferuntur, feriales antiphonae eiusdem ebdomadae ad horas dicantur. His annectendum congruum videtur, ut quotienscumque festa sanctorum, de quibus agitur plenum officium, verbi gratia sancti Nicolai, sanctae Luciae, sancti Thomae, infra adventum et nativitatem domini sabbato occurrerint, secundam vesperam non de ipsis, sed de adventu domini esse celebrandam.
FERIA SECUNDA
[Ad matutinum] INV Surgite vigilemus venite adoremus. PS Venite exultemus domino. RP Clama in fortitudine. RV Supra montem. RP Orietur stella ex Iacob. RV Et adorabunt. RP Modo veniet dominator. RV Orietur in.
Matutinales laudes AN Ecce veniet dominus princeps regum terrae 4-b. AN Dum venerit filius hominis 8-g. AN Ecce iam veniet plenitudo temporis 5-a. AN Haurietis aquas in gaudio de 5-b. AN Egredietur dominus de loco 4-a. AB Egredietur virga de radice 1-a.
FERIA TERTIA
[Ad matutinum] INV Surgite vigilemus ut in priori nocte. RP Egredietur dominus. RV Ex Sion. RP Praecursor pro nobis ingreditur. RV Ecce dominator dominus. RP Videbunt gentes iustum. RV Et eris corona.
Matutinales laudes AN Rorate caeli desuper et nubes pluant 4-a. AN Emitte agnum domine dominatorem 4-a. AN Ut cognoscamus domine in 4-a. AN Da mercedem domine sustinentibus 4-b. AN Lex per Moysen data est 1-a. AB Tu Bethlehem terra Iuda 3-b. [De sancta Maria] AC Ecce ancilla domini 8-e.
FERIA QUARTA
[Ad matutinum] INV Surgite vigilemus. PS Venite. RP Emitte agnum domine. RV Ex Sion species. RP Rorate caeli desuper. RV Emitte agnum. RP Germinaverunt. RV Ecce dominator.
Matutinales laudes AN Propter Sion 4-b. AN Prophetae praedicaverunt nasci 1-a. [31v]
AN Spiritus domini super me evangelizare 1-a. AN Ecce veniet dominus ut sedeat 4-b. AN Annuntiate populis et dicite 4-a. AB Missus est Gabriel 8-c.
FERIA QUINTA
[Ad matutinum] INV Ecce venit plenitudo. PS Venite exultemus. RP Egredietur virga. RV Rorate caeli. RP Annuntiatum est. RV Descendit. RP Nascetur nobis. RV Ecce advenit.
Ad laudes AN De Sion veniet dominus omnipotens ut salvum faciat 1-b. AN Convertere domine aliquantulum 8-a. AN De Sion veniet qui regnaturus est 1-b. AN Ecce deus meus et honorabo eum 8-a. AN Dominus legifer noster dominus 3-b. AB Intuemini quantus sit 4-b.
FERIA SEXTA
[Ad matutinum] INV Populus Sion ecce. PS Venite exultemus. RP Radix Iesse. RV Ex Sion species decoris. RP Montes Israel ramos. RV Rorate. RP Ecce dominus veniet. RV Ecce dominus.
Ad laudes AN Constantes estote 2-a. AN Ad te domine levavi animam meam 4-b. AN Veni domine et noli tardare relaxa 4-b. AN Deus a Libano veniet et splendor 1-a. AN Ego autem ad dominum 4-b. AB Ex quo facta est 1-a.
SABBATO
[Ad matutinum] INV Populus Sion ecce. PS Venite exultemus. RP Egredietur virga. RV Rorate. RP Annuntiatum est. RV Descendit. RP Nascetur nobis. RV Ecce advenit.
Ad laudes AN Ponam in Sion 8-c. AN Ponent domino gloriam et laudem eius 5-a. AN Consolamini consolamini popule meus 2-a. AN Expectetur sicut pluvia eloquium 4-b. AN Laetamini cum Hierusalem 5-a. AB Omnis vallis implebitur 5-b.
IN VIGILIA NATALIS DOMINI
Ad vesperam RP De illa occulta. RV Ex Sion species. HY Conditor. VS Rorate caeli. AM O Emmanuel 2-a. Preces omittimus ab hinc usque post octavam epiphaniae *praeter ad completorium et primam. Cursum sanctae Mariae, quindecim gradus omittimus usque post octavam sancti Stephani.
Ad completorium CP Propter Sion. HY Veni redemptor. AD Qui venturus est veniet 4-a. Preces dicantur more solito * Hoc quoque providendum est, quod vigilia domini, cum in dominicam evenerit, sex sibi responsoria de dominicali historia Canite tuba in Sion cum dominicalibus psalmis assumat et tria de vigilia domini, tria vero ultima historiae et matutinales laudes *et invitatorium Vigilate cum ferialibus psalmis sabbato concedat.
[Ad matutinum] INV Hodie scietis quia. PS Venite. HY Verbum supernum. In prima nocturna AN Scientes 4-a. VS Hodie scietis. Tres lectiones legantur de Isaia propheta. In secundo nocturno AN Nox praecessit 4-a. [32r]
VS Crastina die delebitur iniquitas terrae. Hic legantur tres *lectiones de sermonibus patrum Legimus sanctum Moysen. In tertio nocturno AN Hora est 8-b. VS Expectetur sicut pluvia. EV Cum esset desponsata mater. Haec ita peragantur, cum vigilia domini in dominicam venerit. Quando vero in secundam vel aliam quamcumque feriam occurrerit, legatur tantum evangelium praedictum. RP Sanctifi*camini. RV Hodie scietis. RP Constantes estote. RV Vos qui in pulvere. RP Sanctificamini filii. RV Ecce.
Ad laudes AN Iudaea et Hierusalem nolite 8-a. AN Hodie scietis quia veniet dominus 8-e. AN Crastina die delebitur iniquitas 4-a. In quacumque feria vigilia natalis domini evenerit, antiphona congrua eiusdem feriae super canticum de supradictis feriabus imponatur, verbi gratia: Si dominica fuerit, dicatur AB Dominus veniet occurrite illi dicentes 1-a. Si fuerit feria secunda AB Haurietis aquas 5-b. Si fuerit feria tertia AB Da mercedem 4-b. Si feria quarta AB Ecce veniet Dominus ut sedeat 4-b. Si feria quinta AB Ecce deus meus et honorabo 8-a. Si feria sexta AN Deus a Libano veniet 1-a. Si sabbato AB Expectetur sicut pluvia 4-b. AB Crastina erit vobis salus 8-f. HY Vox clara. VS Constantes estote. AB Ioseph fili David noli 7-a.
Ad primam AN Scitote quia prope est regnum dei 8-b. Secundum melodiam responsoriorum sequentium horarum dicatur RB Christe fili dei vivi miserere nobis. RV Qui sedes ad dexteram dei patris omnipotentis. *Hac die in capitulo pronuntiatur nativitas domini. Singuli procedentes dicant silentio orationem dominicam, et praelatus dicat collectam Deus qui nos redemptionis. Idem observetur in annuntiatione beatae Mariae cum collecta Deus qui de beata Maria.
Ad tertiam AN Levate capita vestra ecce 1-a. RB Hodie scietis quia veniet dominus. RV Et mane videbitis. VS Crastina die delebitur.
[Ad processionem] Si dominica fuerit post aspersionem, cantabitur *ad processionem RPP Sanctificamini hodie. Quod si non suffecerit, dicatur responsorium sequens Constantes estote absque statione. Ad introitum templi De illa occulta.
Ad missam omnia de vigilia domini, sed festive absque Gloria in excelsis cum una oratione tantum Deus qui nos redemptionis nostrae. Duae lectiones leguntur continuatim, sicut lectionarium continet, primam Isaiae, sequentem Pauli. ALV Veni domine et cantabitur et Credo in unum et praefatio cottidiana. Cum Benedicamus domino missa clauditur. Haec agantur festivius, sicut fieri solet in reliquis dominicis diebus. Ceterum, in quamcumque aliam feriam eadem vigilia occurrerit, simplici melodia missa post nonam agatur absque Alleluia.
Ad sextam AN Rex pacificus 8-a. RB Crastina die delebitur iniquitas terrae. RV Et regnabit super nos. VS Expectetur sicut pluvia. [32v]
Ad nonam AN Magnificatus est rex pacificus 7-a. RB Expectetur sicut pluvia eloquium domini. RV Et descendet super nos. VS Crastina erit vobis salus.
IN SANCTA NOCTE NATIVITATIS DOMINI
Ad vesperas AN Iudaea et Hierusalem nolite 8-a. PS Laudate pueri. AN Orietur sicut sol salvator 8-a. PS Laudate dominum omnes gentes. AN Dum ortus fuerit sol de 8-a. PS Lauda anima mea dominum. AN Gaude et laetare 8-a. PS Laudate dominum quoniam bonus psalmus. AN Bethlehem non es minima 4-d. PS Lauda Hierusalem dominum. RP Iudaea et Hierusalem. RV Constantes estote. HY Veni redemptor. VS Constantes estote. AM Cum esset desponsata mater 8-a a toto choro ex toto cantetur. Deinde sequitur Magnificat cum Gloria patri. Quibus finitis antiphona a principio repetatur. Sequitur oratio versu praemisso VS Hodie scietis quia veniet dominus vel alio quolibet festo congruenti.
Ad completorium CP Populus gentium. Quod usque ad vigiliam epiphaniae domini dicendum erit. HY Verbum supernum. AD Paratus esto Israel in occursum 2-a. Preces dicantur usque Sacerdotes. Sequitur VS Crastina erit vobis salus. OR Deus qui nos redemptionis. Preces omittimus usque post octavam *, ne ex toto dicantur, sicut fieri solet feriatis diebus.
[Ad matutinum] INV Christus natus est. PS Venite exultemus. HY Agnoscat omne saeculum. In primo nocturno AN Dominus dixit 8-f. PS Quare fremuerunt. AN Tamquam sponsus 8-a. PS Caeli enarrant. AN Diffusa est gratia in labiis 1-c. PS Eructavit. VS Tamquam sponsus. Prima LE Primo tempore alleviata usque Vae Assur. In duobus versibus, quos in sacrosancta nativitatis domini primis duobus responsoriis succantamus, duo praecepta novi testamenti videlicet dilectionem dei et proximi designamus, vel salutem duorum populorum, iudaici scilicet et gentilis, vel redemptionem corporis et animae. Hodie nobis caelorum rex. RV Gloria in excelsis. RV Gloria patri. Secunda LE Consolamini consolamini usque Prope facite. RP Hodie nobis de caelo. RV Gloria in excelsis deo. RV Gloria patri. Tertia LE Consurge consurge usque Domine quis credidit. RP Descendit de caelis missus. RV Missus ab arce veniebat magnam. RV Tamquam sponsus dominus. Et exivit per. Versus Gloria piae trinitati. RV Gloria patri. Et exivit. Facturae plasmator. Responsorium hoc cum versibus et tropis suis ita cantetur, sicut antiphonarius continet. In secundo nocturno AN Suscepimus deus 8-a. PS Magnus dominus. AN Orietur diebus domini 3-b. PS Deus iudicium tuum. AN Veritas de terra 8-e. PS Benedixisti domine. VS Speciosus forma. Quarta LS Natalis *domini dies ea de causa a sanctis patribus. [33r]
RP Quem vidistis. RV Natus est. Quinta LS Salvator noster dilectissimi natus est. RP O magnum mysterium. RV Domine audivi. Sexta LS Exultemus et spiritali iucunditate. RP Beata dei genitrix. RV Beata et venerabilis. In tertio nocturno AN Ipse invocabit me 6-a. PS Misericordias domini. AN Laetentur caeli et 4-a. PS Cantate i. AN Notum fecit dominus 6-a. PS Cantate ii. VS Ipse invocabit me. Pater meus es et ego. Septima EV Exiit edictum cum sua expositione. RP Sancta et immaculata. RV Benedicta tu. Octava EV Pastores loquebantur cum sua homilia. RP Beata viscera. RV Beata et venerabilis. In principio erat verbum cum sua homilia. RP Verbum caro factum. RV In principio erat verbum. Finito nono responsorio et Gloria patri dicto, rursum a capite incipitur, in quo descenditur ad mediam ecclesiam cum processione cum duobus candelabris praecedentibus cereis accensis. Ibique completo responsorio cum versibus et neuma compulsatis omnibus signis missa inchoatur.
[Ad primam missam] Dominus dixit ad me. Ad quam missam propter officii magnitudinem cantetur unum de mediocribus Kyrie eleison cum Gloria in excelsis deo. Prophetia et epistula continue legantur. SE Grates nunc omnes. Credo in unum. Praefatio de nativitate usque ad epiphaniam. Communicantes et noctem. Et sic missa compleatur usque ad orationem, quae dicitur complendum. Qua finita clauditur cum Benedicamus domino, non cum Ite missa est, ne populo quasi licentiam abeundi infra matutinales laudes dedisse videamur. Deinde cantetur EV Liber generationis. Sequitur Te deum laudamus cum compulsatione signorum et sic reditur in chorum.
[Ad laudes] Et dicat sacerdos VS Benedictus qui venit in nomine domini, et sic laudes incipiantur. AN Quem vidistis pastores annuntiate 2-a. AN Genuit puerpera regem cui nomen 2-a. AN Angelus ad pastores ait annuntio 7-d. AN Facta est cum angelo multitudo caelestis 7-d. AN Parvulus filius hodie natus est 8-c. Capitula dicantur secundum ordinem, quo in libro officialis continentur. HY Christe redemptor. VS Benedictus qui venit. AB Gloria in excelsis deo 8-c. Post orationem dicatur antiphona de sancta Maria , continuatim sequente illa AC Completi sunt dies Mariae 8-f. VS Post partum virgo. ORC Deus qui per beatae.
[Ad secundam missam] Itur, si tempus permittat, aliquantulum pausatum. Deinde, ut visum fuerit, compulsentur duae magnae campanae, ut convocetur [33v]
populus ad secundam missam. Convocato vero tam clero quam populo compulsentur omnia signa. Haec autem missa sollemnius agitur et in crepusculo, ob recordationem novae lucis, quia Christus exortus est lumen in tenebris. Tunc cantores incipiunt Lux fulgebit. Dicimus autem paschale Kyrie eleison cum Gloria in excelsis. Duae collectae dicuntur: de nativitate domini una, altera de sancta Anastasia sub una conclusione. Prophetia et epistula continue. Infra actionem Communicantes et diem sacratissimum. Similiter fiat ad publicam missam * Finitur cum Ite missa est. Indecens esset enim populum continuare diem cum nocte expectando tertiam missam.
Ad primam AN Lux orta est 1-a. CP Apparuit benignitas et humanitas salvatoris nostri. RB Christe dei vivi miserere. Qui natus es de virgine. Preces ad primam dicantur usque Sacerdotes tui, sequente versu quolibet de nativitate domini cum oratione ad ipsum diem pertinente.
Ad tertiam AN Virgo hodie fidelis 6-a. RB Speciosus forma prae filiis hominum. RV Diffusa est gratia. VS Notum fecit dominus.
[Ad processionem] Si in dominicam haec sollemnitas evenerit, facta aspersione fiat processio cum RPP Descendit de caelis. Quod si non suffecerit, subiungatur RPP Sancta et immaculata. Absque statione. Ad introitum RPP Verbum caro factum.
[Ad tertiam missam] Tunc cantores praemissis tropis sollemniter inchoant missam Puer natus est cum Kyrie eleison, Gloria in excelsis, una oratione tantum Concede quaesumus omnipotens ut nos unigeniti. Prophetia et epistula coniunctim legantur.
Ad sextam AN Gaudeamus omnes fideles 6-a. RB Notum fecit dominus salutare suum. RV In conspectu gentium. VS Benedictus qui venit.
Ad nonam AN Hodie intacta virgo 6-a. RB Benedictus qui venit in nomine domini. RV Deus dominus et illuxit. VS Ipse invocabit me.
In secundas vesperas AN Tecum principium in die virtutis tuae 1-a. PS Dixit dominus domino meo. AN Redemptionem misit dominus populo 7-a. PS Confitebor tibi domine. AN Exortum est in tenebris lumen 7-d. PS Beatus vir qui timet. AN Apud dominum misericordia et copiosa 4-c. PS De profundis clamavi. AN De fructu ventris tui ponam 8-a. PS Memento domine David. RP Verbum caro factum est. RV In principio erat verbum. HY A solis ortus. VS Tecum principium. AM Hodie Christus natus est hodie. Presbyter in hac sollemnitate utitur his versibus ad omnes horas canonicas: VS Speciosus forma prae filiis hominum. VS Notum fecit dominus salutare suum. VS Benedictus qui venit in nomine domini. VS Ipse invocabit me pater. [34r]
Concede quaesumus omnipotens deus. Qua finita agatur processio depositis cappis in superpelliciis ad sanctum Stephanum cantando hoc RPP Patefactae sunt. RV Vidit beatus absque Gloria patri. AM Stephanus autem 8-a. MA Magnificat. Dicat sacerdos VS Gloria et honore, sequente salutatione Da nobis quaesumus domine imitari. In redeundo cantatur de sancta Maria AP Sancta et immaculata. VS Post partum virgo. ORC Deus qui per beatae Mariae.
Ad completorium HY Corde natus ex parentis. AD Glorificamus te 4-a. OR Deus qui per beatae.
[COMMENTARIUS]
Sciendum, quod passio beati Stephani facta est in augusto die illa, qua eius celebratur inventio, et inventio eiusdem in crastino nativitatis domini. Sed quia dignius est festum passionis quam inventionis, ideo transportatum est ad tempus natalis, vel quia ea die dedicata est ei basilica. Est tamen alia ratio: Stephanus post passionem domini primus pro Christo martyrium sustinuit, quod est nasci in caelis. Cuiusmodi natalem nativitas Christi in carnem nobis contulit. Decuit ergo, ut nativitati Christi continuaretur natale Stephani, ut per hoc notaretur unam ex alia sequi. Unde etiam dicitur in legenda ipsius: Heri natus est Christus in terris, ut hodie Stephanus nasceretur in caelis.
[DE SANCTO STEPHANO]
[Ad matutinum] INV Regem protomartyris Stephani. PS Venite exultemus. HY Deus tuorum. In primo nocturno AN Hesterna die dominus natus 1-a. PS Beatus vir qui non. AN Qui enim corpori suo 1-a. PS Quare fremuerunt. AN Praesepis angustia 8-a. PS Domine quid multiplicati. VS Gloria et honore. Hic de actibus apostolorum legantur tres lectiones ab eo loco, ubi scriptum est: In diebus illis crescente numero apostolorum. Hesterna die dominus natus in terris. RV Stephanus vidit caelos. RP Lapidabant. RV Positis autem genibus. RP Videbant omnes Stephanum. RV Stephanus autem. In secundo nocturno AN Stephanus autem plenus gratia et 8-f. PS Cum invocarem. AN Omnes intendentes in eum 4-a. PS Verba mea. AN Eicientes eum extra civitatem 1-a. PS Domine dominus noster. VS Posuisti Domine. Hic sermo Fulgentii Fratres carissimi heri celebravimus dividaturque in tres lectiones. RP Stephanus autem. RV Stephanus vidit. RP Stephanus servus dei. RV Stephanus autem. RP Intuens in caelum. RV Cumque aspiceret. In tertio nocturno AN Lapidaverunt Stephanum 8-a. PS In domino confido. AN Lapides torrentes illi 7-a. PS Domine quis habitabit. AN Ecce video caelos apertos 4-b. PS Domine in virtute. VS Magna est gloria eius. EV Ecce ego mitto ad vos cum expositione Hieronymi. RP Impii super iustum iacturam. RV Captabant in animam. RP Impetum fecerunt unanimes. RV Positis autem genibus. RP Patefactae sunt. RV Vidit beatus. Te deum laudamus.
Ad laudes [34v]
AN Cum autem esset Stephanus 1-f. AN Lapidabant Iudaei Stephanum 1-f. AN Adhaesit anima mea post te quia 8-a. AN Stephanus vidit caelos apertos 8-c. AN Positis autem genibus clamabat 1-a. HY Sancte dei pretiose. VS Iustus ut palma florebit. AB Patefactae ianuae caeli 8-a. De sancta Maria AC Nesciens mater 6-a.
Ad primam AN Stephanus servus dei 8-c.
Ad tertiam AN Lapidabant Iudaei Stephanum 1-f.
Ad sextam AN Stephanus vidit caelos 8-c.
Ad nonam AN Positis autem genibus 1-a.
In secunda vespera AN Iucundus homo qui miseretur in domino 1-f. PS Beatus vir qui timet. AN Quid retribuam domino 1-a. PS Credidi propter. AN Domine libera animam 7-c. PS Ad dominum cum tribularer. AN Miserere mihi domine 8-a. PS Ad te levavi. AN Sustinuit anima mea 8-a. PS De profundis clamavi. RP Lapides torrentes. RV Mortem enim. HY Sancte dei. VS Iustus ut palma florebit. AM Sepelierunt Stephanum 8-a. Post orationem itur ad sanctum Ioannem cum candelabris absque cruce. Ita faciendum est in priori nocte scilicet sancti Stephani. RPP Vox tonitrui. RV Victo senatu absque Gloria patri. AM Valde honorandus est 8-a. MA Magnificat. Prosequente sacerdote VS Cibavit eum dominus cum salutatione. OR Ecclesiam tuam. Reditur cum antiphona Continet in gremio 1-a.
Ad completorium HY Corde natus usque ad octavam epiphaniae. AD Glorificamus te dei 4-a usque ad epiphaniam domini cantetur.
[COMMENTARIUS]
Memoriter retinendum est de festo sancti Ioannis evangelistae, quo die deposuit se in foveam post celebrationem divinorum, fuit dies natalis beati Ioannis Baptistae. Sed cessit ei, quia dictum erat a domino: Inter natos mulierum non surrexit maior Ioanne Baptista, et transportatum est ad tertiam diem natalis domini, ut omnes comites suos haberet sponsus, qui rubicundus est et candidus, vel quia ea die dedicata est ei basilica, vel etiam quia ea die infulatus est, quia fuit patriarcha Ephesius. Tunc fecit evangelium, de quo Beda dicit, quod si paulo altius intonasset, totus mundus vix capere potuisset.
[DE SANCTO IOANNE EVANGELISTA]
[Ad matutinum] INV Adoremus regem apostolorum. PS Venite exultemus. HY De patre verbum. In primo nocturno AN Qui vicerit faciam 1-f. PS Caeli enarrant. AN Cibavit eum dominus pane 7-c. PS Benedicam domino in. AN Spiritu sapientiae salutaris 2-a. PS Eructavit. VS In omnem terram. Legantur tres lectiones de Apocalypsi. Lectio prima Apocalypsis Iesu Christi quam dedit. RP Valde honorandus. RV Mulier ecce filius tuus. Et angelo Ephesi scribe. RP In illo die suscipiam. RV In tribulatione. Et angelo ecclesiae Sardis scribe usque Quia tu creasti omnia. RP Qui vicerit faciam. RV In illo die suscipiam. [35r]
In secundo nocturno AN Dedit illi dominus claritatem aeternam et nomine 1-a. PS Omnes gentes. AN Tu es discipulus meus 1-d. PS Exaudi deus deprecationem. AN Ponam te signaculum 8-a. PS Exaudi deus orationem. VS Constitues eos principes. Ad quartam lectionem legatur relatio Eusebii de gestis sancti Ioannis apostoli Audi fabulam, non fabulam sed rem gestamque et dividatur in tres lectiones. RP Hic est discipulus. RV Quanta audivimus. RP Iste est Ioannes qui. RV Valde honorandus. RP Diligebat autem eum. RV In cruce denique. In tertio nocturno AN Ioannes autem apostolus virgo dei electus cui 1-a. PS Confitebimur. AN Iste est Ioannes cui 1-a. PS Dominus regnavit exultet. AN Dixit dominus matri 1-a. PS Dominus regnavit irascantur. EV Dixit Iesus Petro sequere me. RP Ecce puer. RV Iste est Ioannes. RP Cibavit illum dominus. RV In medio ecclesiae. RP In medio ecclesiae. RV Misit dominus manum.
Ad matutinales laudes AN Hic est discipulus ille 1-a. AN Hic est discipulus meus sic eum volo 3-b. AN Ecce puer meus electus quem 1-a. AN Misit dominus manum suam 7-b. AN Sic eum volo manere 3-c. HY Sollemnis dies. VS Dedisti hereditatem. AB Iste est Ioannes qui supra pectus 1-a. De sancta Maria AC Virgo verbo concepit 1-f. De sancto Stephano AC Stephanus autem plenus 8-f.
Ad primam AN Ioannes apostolus et evangelista 1-a.
Ad tertiam AN Supra pectus domini Iesu 2-a.
*In missa dicatur praefatio de apostolis, similiter in octava eius fiat.
Ad sextam AN Quasi *unus de paradisi 3-b.
Ad nonam AN In ferventis olei dolium 4-a.
Ad secundas vesperas AN Propter insuperabilem evangelizandi constantiam 5-a. PS Dixit dominus. AN Occurrit beato Ioanni 6-a. PS Laudate pueri dominum. AN Apparuit caro suo dominus 7-a. PS Credidi. AN Expandens manus suas 8-a. PS In convertendo dominus. AN Domine suscipe me 4-d. PS Domine probasti. RP In medio ecclesiae. RV Misit. HY De patre. VS Dedisti hereditatem. AM In medio ecclesiae 1-a. Ad processionem RP Centum. AM *Istorum est enim regnum 8-a. De sancta Maria AC Sancta et immaculata 6-a. De sancto Stephano AC Sepelierunt Stephanum 8-a.
IN NATIVITATE SANCTORUM INNOCENTUM
Gloria in excelsis et Alleluia iuxta ordinem reticemus. Item Te deum laudamus et Ite missa est, quae cum Gloria in excelsis romano more solent admitti vel praetermitti. Haec, inquam, omnia omittuntur, nisi fuerit dominica. Gloria patri vero numquam dimittimus, nisi de passione domini. Merito autem passio sanctorum Innocentum minus festive quam aliorum sanctorum celebratur, quia licet martyrio coronati, nondum tamen ad gloriam, sed ad infernalem poenam descenderunt. Nam ante descensum Christi ad inferos nullus sanctus ad illam gloriam pervenit, ad quam Christus antiquos sanctos perduxit, et deinceps suos sequaces perducere non desinit. Sed quia ipsi [35v]
in resurrectione dominica cum reliquis sanctis liberari et conglorificari meruerunt, convenientissime et ipsi iuxta ordinem solitam gloriam in officiis cum reliquis sanctis obtinebunt, si nativitas eorum usque *ad diem resurrectionis, id est dominicam, pervenerit. Octavam quoque eorum eodem modo ut aliorum sanctorum celebramus, quia iam transacta die resurrectionis non dubitamus eos coronari cum aliis sanctis. Item et notandum est, quod Innocentes non statim post nativitatem domini quarto die passi sunt, sed quarto die anno revoluto, quia accusatus fuit Herodes et oportuit eum ire Romam tamquam responsurum. Postquam vero expedivit se, rediit et facinus perpetravit occidens pueros a bimatu et infra. Credebat enim puerum natum magnum fore, cui astra famulabantur, et timebat per illum suum regnum amittere.
[Ad matutinum] INV Regem regum dominum. PS Venite exultemus. HY Aeterna Christi. In prima nocturna AN Secus decursus aquarum 4-a. PS Beatus vir. AN Praedicantes praeceptum 3-b. PS Quare fremuerunt gentes. AN Filii hominum sancti 1-f. PS Cum invocarem. VS Laetamini in domino. Hic legantur tres lectiones de Apocalypsi, ubi scriptum est: Et vidi in dextera sedentis super thronum usque: Et facta sunt tonitrua et voces et fulgura et terrae motus. RP Sub altare. RV Vidi sub ara dei. RP Effuderunt sanguinem. RV Vindica domine. RP Adoraverunt viventem. RV Venientes autem. In secunda nocturna AN Scuto bonae voluntatis 2-a. PS Verba mea auribus. AN In universa terra 2-a. PS Domine dominus. AN Habitabunt in tabernaculo 4-a. PS Domine quis habitabit. VS Exultent iusti. Hic legantur sermones patrum ad ipsum diem pertinentes. RP Isti sunt sancti. RV Vindica domine. Quia. RP Cantabant sancti. RV Isti sunt. Et resonabat. RP Ecce vidi agnum. RV Hi sunt qui cum. Et habebant. In tertio nocturno AN Sanctis qui in terra 4-a. PS Conserva me domine. AN Haec est generatio quaerentium 3-b. PS Domini est terra. AN Vindica domine sanguinem 4-a. PS Deus venerunt gentes. VS Iusti autem. EV Angelus domini apparuit. RP Coronavit eos dominus. RV Amaverunt. RP Isti sunt sancti. RV Hi sunt qui cum mulieribus. RP Centum quadraginta quattuor. RV Hi empti sunt. RV Et in ore ipsorum non est inventus. Ideo regnant.
Ad laudes AN Herodes iratus occidit occidit omnes 1-a. AN A bimatu et infra occidit multos 2-b. AN Vox in Rama audita est ploratus 2-a. AN Sub throno dei omnes sancti 8-f. AN Cantabant sancti canticum 7-a. HY Rex gloriose. VS Iustorum animae. AB Hi sunt qui cum mulieribus 1-d. AC Virgo dei genitrix 1-f. AC Lapidabant [4]. AC Sunt de hic stantibus qui non gustabant mortem donec videant filium hominis [venientem] in regno suo 1-a.
Ad primam AN Ambulabunt mecum in albis 4-a. [36r]
Ad tertiam AN Laverunt stolas suas 1-a. *Notandum, quod, si festum sancti Stephani, Ioannis, Innocentum, Thomae in dominicam venerit, antiphona cum collecta dominicali ad vesperas et matutinum non debet praetermitti. Similiter ad priorem missam dominicalis oratio dicatur.
Ad sextam AN Angeli eorum semper vident 8-a.
Ad nonam AN Sinite parvulos venire 4-a.
In secunda vespera AN Virgam virtutis 8-c. PS Dixit dominus. AN Generatio rectorum 8-a. PS Beatus vir. AN Venientes venient 8-a. PS In convertendo. AN Iusti confitebuntur 1-a. PS Eripe me. AN Lauda Hierusalem 7-b. Psalmum ipsum. HY Rex gloriose. VS Iustorum animae. AM Hi sunt qui venerunt 1-a. Fiat processio ad sanctum Thomam incepta cum RP Iacet granum. RV Cadit custos absque Gloria patri. AM Pastor caesus in gregis 1-a. MA Magnificat. VS Iustum deduxit dominus. Dominus vobiscum. OR Deus pro cuius ecclesia beatus Thomas. In reditu AC Nesciens mater virgo 6-a. AC Positis autem genibus. AC Hic est discipulus ille.
[DE SANCTO THOMA CANTUARIENSI]
[Ad matutinum] INV Adsunt Thomae. PS Venite exultemus. HY Deus tuorum militum. In primo nocturno AN Summo sacerdotio 1-a. PS Beatus vir. AN Monachus sub clerico 2-a. PS Quare fremuerunt. AN Cultor agri domini 3-a. PS Domine quid. VS Gloria et honore. Legantur sex lectiones de passione eius. RP Studens livor. RV Ordo sexus. RP Thomas manum. RV Clamat. RP Post sex annos. RV Ne sit lupis. In secundo nocturno AN Nec in agnos 4-a. PS Cum invocarem. AN Exulat vir optimus 5-a. PS Verba mea. AN Exulantis praedia praeda 6-a. PS Domine dominus noster. VS Posuisti domine. RP Ex summa rerum laetitia. RV Concurrit. RP Mundi florem. RV Vox cruoris. RP Christe Iesu per Thomae. RV Per te Thoma. In tertio nocturno AN Satanae satellites 7-b. PS In domino confido. AN Strictis Thomas ensibus 8-a. PS Domine quis habitabit. AN Hosti pandit ostium 1-a. PS Domine in virtute. VS Magna est gloria eius. EV Ego sum pastor bonus. RP Ferro pressos Thomas. RV Pacat bella tyrannis. RP Thomae cedunt. RV Thomas. RP Iesu bone. RV Actu mente.
Laudes AN Granum cadit copiam 1-f. AN Totus orbis martyris certat in amorem 2-a. AN Aqua Thomae quinquies varians 3-b. AN Ad Thomae memoriam quater 6-a. AN Tu per Thomae sanguinem quem pro te 8-a. HY Martyr dei. VS Iustus ut palma. AB Opem nobis o Thoma porrige. De nativitate domini AC Dum medium. *Haec antiphona cum collecta dicatur, si fuerit dominica. Sin autem alia feria fuerit, dicatur antiphona et collecta de nativitate domini. VS Notum fecit dominus. OR Omnipotens sempiterne deus dirige actus nostros. OR Omnipotens sempiterne dirige actus nostros. De sancta Maria AC Sancta et immaculata 6-a. De sancto Stephano Lapidabant. AC Ecce puer. AC Sinite parvulos.
Ad primam AN Patrem nati perimunt 2-a.
Ad tertiam AN Fusum *spargunt 3-a.
Ad sextam AN Sol inclinans radios 8-a.
Ad nonam AN *Flagrat virtus arboris 5-b.
Ad secundas vesperas AN Granum cadit. PS Beatus vir cum reliquis. HY Martyr dei. VS Iustus ut palma florebit. AM Salve Thoma virga iustitiae 1-a. [36v]
De nativitate AC O regem caeli 4-a. De sancta Maria Continet in gremio caelum. Lapides torrentes. Hic est discipulus meus. Angeli eorum.
[COMMENTARIUS]
Cum aliqua harum festivitatum, vel etiam beati Silvestri, in dominicam infra octavam domini occurrerit, responsoria ad processionem, sicut in sancta die praenotata sunt, cantabuntur. Sed in reditu haec dicantur: de sancto Stephano quidem RP Lapides torrentes illi, de sancto Ioanne vero RP Vox tonitrui tui, de Innocentibus autem RP Centum quadraginta, de sancto Thoma RP Iacet granum, de sancto Silvestro RP Sint lumbi vestri. Sciendum est etiam, quod tria responsoria, quae in hoc loco antiphonarius repraesentat, scilicet Ecce agnus dei. RV Hoc est testimonium. RP Hic qui advenit. RV Ecce advenit. RP Benedictus qui venit. RV Lapidem impediente festo beati Thomae, ut cantentur, et idcirco oportet, ut in vigiliam epiphaniae domini differantur. Sequentis autem diei ista erit observantia. In hac die quamvis nonnisi tres lectiones faciamus, in nocturnis atque vespertinis horis et ad missam omnes campanae compulsentur. Officium Dum medium silentium. Kyrie eleison et Gloria in excelsis. CL Omnipotens sempiterne dirige. EP Quanto tempore. EV Erat Ioseph et Maria mater. Credo in unum. Praefatio festive celebrentur, * et per singulas horas hymnum festive sicut diebus dominicis cantamus.
[DIE TERTIA POST FESTUM INNOCENTUM]
Ad matutinum INV Christus natus est nobis venite adoremus. HY Agnoscat omne. Infra ebdomadam dicantur antiphonae super psalmos nocturnales, quas ipsi psalmi habuerint domini de nativi*tate domini. Si vero non habuerint, cantetur AN Verbum caro factum 6-a. VS Speciosus forma. Hic legatur sermo beati Maximi episcopi Cupientes aliquid de huius diei. RP O regem caeli. RV Domine audivi. RP Continet in gremio. RV Domus pudici. RP Confirmatum est. RV Domus pudici.
Laudes AN Quem vidistis. HY Christe redemptor. VS Benedictus qui venit. AB Pastores *loquebantur 7-d. De sancta Maria AC Beatus venter qui 8-e. De sancto Stephano AC Stephanus vidit caelum 8-d. De sancto Ioanne AC Sic eum volo manere 3-c. De Innocentibus Laverunt stolas.
Ad primam AN In principio et ante saecula deus erat 8-a.
Ad tertiam AN Natus est nobis deus de deo 8-a. Responsoria ad horas dicantur sicut in sancta die.
Ad sextam AN Natus est nobis salvator mundi 8-a.
Ad nonam AN Nato domino angelorum 8-c. [37r]
DE SANCTO SILVESTRO PAPA
[Ad vesperas] AN Tecum principium in die cum reliquis. RP Amavit eum. HY Iste confessor. VS Gloria et honore. AM Sacerdos et pontifex 1-a. Finitis vesperis de sancto Silvestro haec antiphona dicatur de sancta Maria Virgo dei genitrix 1-f. AC Stephanus autem. AC Misit dominus. AN Ambulabunt mecum.
Matutinale officium per totum agatur ut de confessore et pontifice. Legantur tamen sex lectiones de nativitate domini. EV Vigilate.
[Laudes] De sancta Maria. AC Nesciens mater virgo virum 6-a. AC Positis. AC Sunt de hic stantibus AC Sinite parvulos.
[DOMINICA INFRA OCTAVAM NATIVITATIS DOMINI]
Si infra octavam evenerit dominica, hoc modo cantetur:
Ad vesperas Tecum principium cum reliquis. RP Verbum factum est. RV Puer natus est nobis. HY A solis ortus. VS Tecum principium. AM Puer Iesus proficiebat 6-a.
[Ad matutinum] INV Christus natus est nobis. PS Venite. HY Agnoscat omne. In primo nocturno AN Dominus dixit ad 8-f. PS Quare fremuerunt gentes. AN Tamquam sponsus 8-a. PS Caeli enarrant. AN Diffusa est gratia 1-c. PS Eructavit. VS Speciosus forma. Legantur sex lectiones de sermonibus patrum de nativitate domini. RP Descendit de caelis. RV Tamquam sponsus. RP Quem vidistis. RV Dicite quid nam vidistis. RP O magnum. RV Domine audivi. In secundo nocturno AN Suscepimus deus misericordiam 8-a. PS Magnus dominus. AN Orietur diebus 3-b. PS Deus iudicium tuum. AN Veritas de terra 8-f. PS Benedixisti domine terram. VS Notum fecit dominus. RP Continent in gremio. RV Maternis vehitur. RP Confirmatum est. RV Domus pudici. RP Hic qui advenit. RV Ecce advenit. In tertio nocturno AN Ipse invocabit. PS Misericordias domini. AN Laetentur caeli. PS Cantate i. AN Notum fecit dominus. PS Cantate ii. VS Ipse invocabit me. EV Erat Ioseph et Maria mater Iesu. RP Ecce agnus. RV Hoc est testimonium. RP Benedictus qui. RV Lapidem quem reprobaverunt. RP O regem caeli cui. RV Domine audivi.
Laudes Quem vidistis 2-a per totum. HY Christe redemptor. VS Benedictus qui venit. AB Dum medium silentium 8-a. Post orationem AC Maria autem conservabat omnia 8-a.
Ad primam AN In principio et ante saecula 8-a.
Ad tertiam AN Natus est nobis deus 8-a.
Ad processionem sicut in sancta die praenotata sunt.
Officium missae Dum medium silentium.
Ad sextam AN Natus est nobis salvator 8-a.
Ad nonam AN Nato domino angelorum chori 8-c.
[COMMENTARIUS]
Ratio de officio Dum medium silentium qualiter observandum sit vel cantandum. Si nativitas domini vel aliqua subsequentium sollemnitatum in dominica [37v]
evenerit, officium Dum medium silentium post natalem Innocentum ad privatos dies congrue servatur, sicut et in aliis dominicis agimus. Si quando in his celebrius festum habuerimus, idem etiam officium romano more repetitur, si quando ab octava domini usque ad epiphaniam dominica evenerit. Omnis enim dominica a natale domini usque ad epiphaniam ex antiqua traditione illud obtinebit, quae tamen celebriori festo occupata non fuerit. Nam cum hoc officium de nativitate domini agat, convenientissime illis dominicis adaptatur, quae et reliqua officia de eadem sollemnitate solent obtinere. Non enim illi sunt audiendi, qui hoc officium, eo quod de nativitate agat, numquam post octavam domini dicendum aestimant, cum tamen ipsi vigiliam epiphaniae de nativitate domini ex integro inofficiare soleant et debeant. Ipsi quoque, si dominica in octava sancti Stephani vel aliorum evenerit, dominicam de octava domini inofficiant, dum tamen ecclesiastica sollemnitas non pro octava, sed pro dominica agatur. Hoc autem sancti patres in dispositione officiorum summopere procreaverunt, ut officium semper instanti celebritati concordaret, ne clerus aliud quam populus in ecclesiasticis celebritatibus observaret. Praeterea omnes dominicae sollemnitates sibi invicem affines hoc habent privilegium, ut earum observatio ad invicem continuetur, ut resurrectionis usque ad ascensionem et ascensionis usque ad pentecosten commemoremus, et omnes dominicas his sollemnitatibus interpositas de eisdem inofficiamus. Sic igitur et nativitatis dominicae usque ad epiphaniam memoriam agimus, nisi in quantum festis sanctorum vel octavis satisfacere cogimur. Eodem quoque modo infra hunc terminum occurrentes dominicae officium de nativitate domini possidebunt. Quamvis autem duae dominicae multotiens eveniant eo tempore, numquam tamen ambas dominicali officio occupari festa sanctorum permittent, nisi eo anno tantum, dum vigilia epiphaniae in dominica evenerit. Unde sanctus Gregorius satis competenter unum dominicale officium eo tempore ordinavit, eo quod ibi una tantum dominica omni paene anno occurrat, quae huiusmodi officio indigeat. Nec utique sanctus Gregorius vel post epiphaniam vel post pentecosten servare curavit, ut tot officia semper haberemus, *quot dominicae possent evenire. Nam optime praevidit huiusmodi inaequalitatem repetitione officiorum facile emendari posse. Unde et nos, [38r]
cum vigilia epiphaniae in dominica occurrit, prioris dominicae officium pleniter repetimus, sicut et in dominicis post epiphaniam et pentecosten, quotiens necesse fuerit, iuxta romanam consuetudinem facere debemus. Sicut enim historias dominicarum, in quantum tempori sufficit, repetimus, nihilominus et officia repetere possumus. Nam et dominicale officium alii dominicae, quae eiusdem observantiae est, competentius adhibebitur quam singulis privatis diebus, quae dominicarum officia, dum recipiunt, ex festivis ferialia efficiunt. Hoc tamen ecclesiastici conventus non tam necessitate *quam ex propria devotione usquequaque usitant. Non ergo magis incongruum videatur, si idem officium in alia dominica, ut ecclesiastico conventui satisfaciat, repetatur.
IN CIRCUMCISIONE DOMINI
Ad vesperas AN Tecum principium cum reliquis . RP Verbum caro. RV In principio erat. HY A solis ortus. VS Tecum principium. AM Magnum hereditatis 2-a.
[Ad matutinum] INV Christus natus. PS Venite. HY Agnoscat omne. In primo nocturno AN Dominus dixit 8-f. PS Quare fremuerunt. AN In sole posuit tabernaculum 5-a. PS Caeli enarrant. AN Elevamini portae 5-a. PS Domini est terra. VS Speciosus forma. Legatur sermo beati Maximi episcopi Quamquam non dubitem *vos fratres carissimi, divisus in quinque lectiones. Ad sextam vero legatur Circumciditur itaque puer. RP Descendit de caelis. RV Tamquam sponsus dominus. RP O magnum mysterium. RV Domine audivi. RP Sancta et immaculata. RV Benedicta tu in mulieribus. In secundo nocturno AN Speciosus forma 1-a. PS Eructavit. AN Rex omnis terrae deus 8-f. PS Omnes gentes. AN Suscepimus deus 8-a. PS Magnus dominus. VS Notum fecit dominus. Salutare. RP Beata et venerabilis. RV Domine audivi. RP Congratulamini. RV Ecce enim. RP Continet in gremio. RV Maternis vehitur. In tertio nocturno AN Homo natus 7-c. PS Fundamenta. AN Exultabunt omnia 3-b. PS Cantate i. AN Notum fecit dominus 6-a. PS Cantate ii. VS Ipse invocabit me. Pater meus. EV Cum consummati essent dies octo. RP Confirmatum est. RV Domus pudici. RP Nesciens mater. RV Beata viscera. RP Verbum caro. RV Puer natus.
Laudes AN O admirabile commercium 6-a. AN Quando natus est ineffabiliter 3-a. AN Rubum quem viderat Moyses 4-a. AN Germinavit radix Iesse orta 1-a. AN Ecce Maria genuit 2-a. HY Christe redemptor. VS Benedictus qui venit. AB Mirabile mysterium 8-a.
Ad primam AN O admirabile commercium 6-a. [38v]
Ad tertiam AN Quando natus est ineffabiliter 3-a. RB Speciosus forma prae.
De officio missae In octava domini, hoc est hodie, iuxta romanam auctoritatem non officium Puer natus, sed Vultum tuum, ut in graduali libro habetur, cum ALV Post partum virgo cantamus et orationem Deus qui salutis aeternae et non illam Deus qui *nobis nati salvatoris dicimus. Et notandum huius octavae officium evidentissime de sancta Maria agere, unde et Romani ea die ad sanctam Mariam stationem faciunt, nec immerito. Nuper enim, cum nativitatem domini celebraremus, nullum tam speciale officium matri eius attribuere potuimus. Unde non incongrue illam specialius in octava domini veneramur, ne in sollemnitate filii sui expers esse videatur, quam tamen in eadem sollemnitate post deum maxime venerandam esse non dubitamus. Matutinales quoque laudes huius octavae de sancta Maria agunt expresse. Unde et illa responsoria de nativitate domini, quae de sancta Maria commemorant, huic diei congrue attitulavimus, ne a gregoriano eiusdem diei officio discrepemus in aliquo. Notandum autem in octava domini nocturnalem cantum de sancta Maria multum agere, quia diurnale officium in honorem eius videtur institutum. In dominicali autem nocte non tam de sancta Maria quam de nativitate domini agimus, quia et in diurnali officio specialiter de nativitate commemoramus. Est autem traditio sanctorum patrum, ut huiusmodi festivitatibus officio missae reliqua concordemus officia.
Ad sextam AN Rubum quem 4-a. RB Notum fecit.
Ad nonam AN Germinavit radix 1-a. RB Benedictus qui venit.
In secunda vespera AN O admirabile commercium 6-a. PS Dixit dominus cum reliquis. RP Verbum caro. RV In principio. HY A solis ortus. VS Tecum principium. AM Qui de terra est de terra 3-a. Post orationem dicitur antiphona de octava sancti Stephani Stephanus autem 8-a. Dicta oratione de sancto Stephano fiat processio cum duobus cereis accensis ad sanctum Virgilium ob reverentiam dedicationis altaris cum RP Terribilis absque Gloria patri. Dicaturque antiphona super Magnificat O quam metuendus 6-a. Dicat sacerdos VS Altaria tua domine virtutum cum salutatione et oratione. Ibique vespera finiatur. Sciendum est, quod omnes dedicationes [39r]
altarium in monasterio positorum huiusmodi processione visitandae sunt.
[IN OCTAVA SANCTI STEPHANI]
[Ad matutinum] INV Regem protomartyris. HY Deus tuorum militum. In primo nocturno AN Qui enim corpori suo 1-a. PS Beatus vir. AN Praesepis angustia 8-a. PS Quare fremuerunt gentes. AN Stephanus autem 8-f. PS Domine quid. Legantur sex lectiones de octava sancti Stephani, sicut in homiliario abbreviatas inveneris. RP Lapidabant Stephanum. RP Videbant omnes. RV Stephanus. RP Stephanus autem. RV Stephanus. In secundo nocturno AN Omnes intendentes 4-a. PS Cum invocarem. AN Eicientes eum 1-a. PS Verba mea. AN Lapidaverunt 8-a. PS Domine dominus noster. RP Stephanus servus. RV Stephanus. RP Intuens in caelum. RV Cumque. RP Impii super iustum. RV Captabant. In tertio nocturno AN Lapides torrentes 7-a. PS In domino confido. AN Ecce video caelos apertos 4-b. PS Domine quis habitabit. AN Stephanus servus 8-c. PS Domine in virtute tua. Evangelium ut in festo eius. RP Impetum fecerunt. RV Positis autem. RP Patefactae sunt. RV Vidit. RP Lapides torrentes. RV Mortem enim.
Laudes AN Cum autem 1-f cum reliquis. HY Sancte dei pretiose. AB Patefactae 8-a. De sancta Maria Rubum quem viderat 4-a. AC Ecce puer. AC Sinite parvulos. Laudes Ad horas dicantur. *Ad primam et completorium preces plenarie dicantur cum capitulo et oratione de nativitate domini.
In secundas vesperas AN Iucundus 1-f cum reliquis. HY Sancte dei pretiose. AM Sepelierunt 8-a. In octava sancti Ioannis AC Valde honorandus 8-a. De sancta Maria AC Ecce Maria 2-a. De Innocentibus AC Ambulabunt 4-a.
[IN OCTAVA SANCTI IOANNIS APOSTOLI]
[Ad matutinum] INV Regem apostolorum. HY Exultet caelum. Antiphonae et responsoria eadem hic per ordinem dicantur, quae in nocte sancta dicebantur. Sex lectiones legantur de gestis beati Ioannis *Melito servus Christi. Evangelium, quod in sancta nocte.
Laudes AN Hic est discipulus ille cum reliquis. HY De patre. AB Iste est Ioannes qui supra pectus 1-a. De sancta Maria AC Rubum quem 4-a. De Innocentibus Angeli eorum.
Laudes ad horas dicantur.
In secunda vespera AN Iuravit dominus 7-a cum reliquis. Require in festo sanctorum Petri et Pauli. HY De patre. AM In medio ecclesiae 1-a. De octava Innocentum AC Istorum est enim regnum. De sancta Maria Germinavit.
[IN OCTAVA SANCTORUM INNOCENTUM]
[Ad matutinum] INV Regem martyrum. HY Aeterna Christi munera. Matutinale officium per totum ut in festo eorum, excepto, ut dicatur PS Beati quorum cum antiphona sua Laetamini. Legantur sex lectiones de sermone Zelus quo tendat cum evangelio sicut in sancta die.
Laudes AN Herodes iratus 1-a cum reliquis. HY Rex gloriose. AB Hi sunt qui cum mulieribus 1-d. De sancta Maria Ecce Maria.
Laudes ad horas dicantur.
In secunda vespera AN Virgam virtutis cum reliquis. AM Hi sunt qui venerunt 1-d. [39v]
De sancta Maria Rubum quem viderat.
IN VIGILIA EPIPHANIAE
[Ad matutinum] INV Christus natus est nobis. HY Agnoscat omne. Antiphona de nocturna feriae earum, quae in sancta *nocte dictae sunt, sumatur. Si vero non habuerit, dicatur AN Verbum caro factum 6-a. VS Speciosus forma. EV Defuncto Herode. RP Ecce agnus. RV Hoc est testimonium. RP Hic qui advenit. RV Ecce advenit. RP Benedictus qui venit. RV Lapidem quem.
Ad laudes AN Quem vidistis pastores 2-a solam. HY Christe redemptor. VS Benedictus qui venit. AB Ecce advenit dominator 8-f. De sancta Maria Rubum quem.
Ad primam AN In principio et ante 8-a.
Ad tertiam AN Natus est nobis deus 8-a. RB Speciosus forma.
Ad sextam AN Natus est nobis salvator 8-a. RB Notum fecit dominus.
Ad nonam AN Nato domino angelorum 8-c. RB Benedictus qui venit.
[COMMENTARIUS]
Cum venerit vigilia epiphaniae domini in dominicam diem, hoc modo dicatur: Vespera AN Tecum principium cum reliquis. RP Verbum caro. RV Puer. HY A solis ortus. VS Tecum principium. AM Pastores dicite quidnam vidistis 8-a. AC Puer Iesus non cantetur, quia saepius repetitur. De sancta Maria O admirabile. [Ad matutinum] INV Christus natus est. Antiphonae super psalmos nocturnales, versus et responsoria eodem modo dicantur hic ut in circumcisione domini. Legantur sex lectiones de sermonibus patrum de nativitate domini et EV Defuncto Herode. Laudes AN Quem vidistis 2-a per totum. HY Christe redemptor. AB Ecce advenit 8-f. De sancta Maria Germinavit. Ad horas dicantur antiphonae, sicut praenotatae sunt. Ad processionem et ad reditum dicantur responsoria sicut in sancta die. Si vigilia epiphaniae in dominicam venerit, in nocte, ut praedictum est, canimus. In die quoque officium Dum medium silentium, scilicet ut in priori dominica pleniter observamus * * cum lectione Scimus et EV Defuncto Herode, unde et CO Tolle puerum sumptam canimus, quia hoc officium ante usum huius vigiliae ibi cantabatur, utpote dominicae eiusdem ebdomadae, sicut et Vocem iucunditatis canitur in vigilia ascensionis, assumiturque communio de eiusdem diei evangelio.
IN EPIPHANIA DOMINI
Ad vesperas super psalmos AN O admirabile 6-a. PS Laudate pueri. RP Illuminare. HY Hostis Herodes. VS Reges Tharsis et insulae. AM Magi videntes stellam 8-c.
Ad completorium capitulum per totam ebdomadam dicitur Omnes de Saba venient. HY Corde natus. AD Salutis nostrae auctor 1-e. [40r]
Preces dicantur usque Sacerdotes tui. Subiungatur VS Venient ad te qui detrahebant tibi. OR Illumina quaesumus domine populum tuum. In hac nocte ad nocturnos iuxta romanum ordinem invitatorium reticemus, ut a dolosa invitatione Herodis discrepemus. Ab antiphonis AN Afferte domino 7-a ea nocte incipitur. AN Fluminis impetus 6-a cum psalmo in tertiam nocturnam differtur, quia maior laudatio, quod Alleluia sonat, sub gratia est, cuius typum tertia nocturna gerit, quam ante legem vel sub lege, quod praecedentes nocturnae significant. Unde et omnes historiae, quae sibi Alleluia vindicant, plus Alleluia in tertia nocturna frequentant.
[Ad matutinum] Hymnus non canitur, quia invitatorium non praecessit. In primo nocturno AN Afferte domino filii 7-a. Psalmum ipsum. AN Psallite deo nostro 1-a. PS Omnes gentes. AN Omnis terra adoret 4-a. PS Iubilate deo. VS Omnes gentes quascumque fecisti. Prima LE Omnes sitientes usque Erit dominus. RP Hodie in Iordane. RV Caeli aperti sunt. Secunda LE Surge illuminare usque In tempore eius. RP Omnes de Saba venient. RV Reges Tharsis. Tertia LE Gaudens gaudebo usque Oculus non vidit. RP Stella quam viderant. RV Et intrantes domum. In secundo nocturno AN Reges Tharsis 1-e. PS Deus iudicium. AN Omnes gentes 4-a. PS Inclina domine. AN Venite adoremus eum 8-a. Psalmum ipsum. VS Omnis terra adoret te deus. Hic legantur sermones patrum ad ipsum diem pertinentes. RP Interrogabat magos Herodes. RV Magi veniunt. RP Hic est dies praeclarus. RV Et intrantes domum. RP Dies sanctificatus. RV Venite adoremus. In tertio nocturno AN Fluminis impetus laetificat 6-a. PS Deus noster refugium. AN Adorate dominum 6-a. PS Cantate i. AN Adorate deum 6-a. PS Cantate ii. VS Venient ad te. EV Cum natus Iesus in Bethlehem. RP Illuminare. RV Et ambulabunt. RP Tria sunt munera. RV Reges Tharsis et. RP In columbae specie. RV Caeli aperti sunt.
Laudes AN Ante luciferum genitus 2-a. AN Venit lumen tuum Hierusalem 1-b. AN Apertis thesauris suis obtulerunt 1-c. AN Maria et flumina benedicite 4-a. AN Stella ista sicut flamma coruscat 7-b. HY Gratuletur omnis. VS Omnes de Saba venient. AM Hodie caelesti sponso iuncta est 8-c.
Ad primam AN Lux de luce apparuisti 8-f. CP Surge illuminare Hierusalem usque in octavam.
Ad tertiam AN Vidimus *stellam eius 4-a. RB Reges Tharsis et insulae. RV Reges Arabum et Saba. VS Omnes gentes quascumque fecisti.
[Ad processionem] Si dominica fuerit, cantentur RPP Hodie in Iordane et Illuminare. In reditu autem RPP In columbae specie. De officio missae. Si epiphania in dominica evenerit, [40v]
nihil ea die de officio dominicae tangimus. Si autem per interiacentes dies ab epiphania usque in octavam eius dominica evenerit, necessario ea die ecclesiastico conventui cum dominico officio satisfacimus, quem non pro epiphania, sed pro dominica convenisse scimus.
Ad sextam AN Magi videntes 1-a. RB Omnes gentes. RV Venient et adorabunt. VS Venient ad te.
Ad nonam AN Stella ista sicut flamma coruscat 7-b. RB Venient ad te. RV Et adorabunt. VS Omnis terra adoret te deus.
In secunda vespera AN Tecum principium cum reliquis. RP In columbae. HY Hostis Herodes. VS Reges Tharsis et insulae. AM Tribus miraculis ornatum diem sanctum 1-a.
[Ad matutinum] INV Christus apparuit. HY A patre unigenitus. Iuxta romanum ordinem ferialem nocturnam numquam dimittimus, cum tria responsoria tantum dicimus, nisi in ebdomada paschae et pentecosten. Antiphonae super psalmos sumantur de his, quae in sancta nocte dictae sint, scilicet ut, si est feria secunda, dicatur AN Afferte domino 7-a. Si feria tertia AN Fluminis impetus 6-a. Si feria quarta AN Omnis terra 4-a. Si feria quinta AN Reges Tharsis 1-e. Si feria sexta AN Omnes gentes 4-a. Si sabbatum AN Notum fecit 6-a. Hic leguntur sermones patrum de epiphania domini, sed si pauciores dominicae occurrerint usque ad septuagesimam, legitur apostolus. RP Magi veniunt. RV Vidimus stellam. RP Omnes de Saba venient. RV Reges Tharsis. RP Stella quam viderant. RV Et intrantes.
Laudes AN Ante luciferum sola. HY Gratuletur. AB Ab oriente venerunt magi in Bethlehem 8-a. Ab hinc dicatur de sancta Maria una antiphonarum, quam volueris ex laudibus. AC O admirabile commercium 6-a usque ad purificationem eius cum oratione Deus qui salutis. *Quindecim gradus, cursum sanctae Mariae et agenda mortuorum et preces ad primam et completorium plenarie recipimus cum capitulo et collecta de epiphania.
Ad vesperas AM Tria sunt munera 4-a.
DIE TERTIA
[Ad matutinum] RP Videntes stellam RV Reges. RP Interrogabat magos Herodes. RP Illuminare.
Matutinales laudes AN Venit lumen 1-b. AB Venient ad te qui detrahebant 8-a.
Ad vesperas AM Vox de caelis sonuit 4-a.
DIE QUARTA
[Ad matutinum] RP Illuminare. RP Tria sunt munera. RP Videntes stellam.
Laudes AN Apertis thesauris 1-c. AB Videntes stellam magi 7-a.
Ad vesperas AM Caeli aperti sunt super 8-f.
DIE QUINTA
[Ad matutinum] RP Magi veniunt. RP Hic est dies. RP In columbae.
Laudes AN Ante luciferum 2-a. AB Ioannes quidem clamabat 1-a.
Ad vesperas AM Pater de caelis filium 7-d.
DIE SEXTA
[Ad matutinum] RP Omnes de Saba. RP Stella quam viderant. RP Interrogabat.
Laudes AN Venit lumen 1-b. Baptizatur Christus et sanctificatur 7-a. [41r]
[Ad vesperas] AM Super ripam Iordanis 8-a.
DIE SEPTIMA
[Ad matutinum] RP Illuminare. RP Tria sunt munera. RP In columbae.
[Ad laudes] AB Baptizat miles regem 8-a.
[COMMENTARIUS]
* * * Quando autem ita evenit, ut in aliqua feriarum officium In excelso throno dicimus et Gloria in excelsis et Credo in unum reticemus, praefationem vero * et Ite missa est non omittimus.
[COMMENTARIUS]
Si dominica infra octavam evenerit, ad vesperam dicetur capitulum de dominica. RP In columbae. HY Hostis Herodes. AM Puer Iesus. OR Vota quaesumus domine. Sequitur antiphona *de epiphania, quam feria repraesentat. Ad matutinum leguntur sex lectiones de sermonibus patrum *Si terminus septuagesimae brevior occurrerit, epistulae Pauli legantur et EV Cum factus esset Iesus duodecim annorum. AB Fili quid fecisti 8-c cum oratione Vota quaesumus domine. Deinde sequitur antiphona de epiphania, quam ipsa feria indicat. Matutinum vero officium peragatur per totum, sicut in octava epiphaniae invenitur, exceptis laudibus AN Veterem. Sed recipit laudes AN Ante luciferum 2-a per totum. In secunda vespera nulla fitmentio de dominica, sed tantum de epiphania.
IN OCTAVA EPIPHANIAE
Ad vesperas AN Tecum principium 1-a. RP In columbae. AM Fontes aquarum sanctificati 8-a.
[Ad matutinum] INV Christus apparuit nobis. HY A patre unigenitus. In primo nocturno AN Afferte domino 7-a. Psalmum ipsum. AN Fluminis impetus 6-a. PS Deus noster. AN Psallite deo nostro 1-a. PS Omnes gentes. VS Omnes gentes quascumque fecisti. Legatur sermo Augustini annotatus epiphaniae domini Gaudete in domino fratres dilectissimi iterum dico gaudete. RP Hodie in Iordane. RP Omnes de Saba venient. RP Stella quam viderant. In secundo nocturno AN Omnis terra 4-a. PS Iubilate deo. AN Reges Tharsis 1-e. PS Deus iudicium. AN Omnes gentes 4-a. PS Inclina domine. VS Omnis terra adoret deus. RP Interrogabat magos. RP Magi veniunt. RP Illuminare. In tertio nocturno AN Adorate dominum 6-a. PS Cantate i. AN Adorate deum 6-a. PS Dominus regnavit. AN Notum fecit 6-a. PS Cantate ii. VS Venient ad te. EV Venit Iesus a Galilaea. RP Videntes stellam. RP Tria sunt munera. RP In columbae specie spiritus. Celebratur res, pro qua baptizatus est Christus, id est lavacrum nostrum, quo nostra abluuntur peccata, quod sonat prima antiphona [ad laudes].
Laudes AN Veterem hominem renovans 7-d. [41v]
AN Te qui in spiritu et igne purificans 7-d. AN Baptista contremuit et non audet 7-d. AN Caput draconis salvator contrivit 7-d. AN Magnum mysterium declaratur hodie 7-d. AB Praecursor Ioannes exultat cum 7-d.
Ad primam AN Aqua comburit peccatum hodie 7-d.
Ad tertiam AN Te qui in spiritu et igne 7-d.
Ad sextam AN Baptista contremuit et non 7-d.
Ad nonam AN Caput draconis 7-d.
In secunda vespera AN Tecum 1-a cum reliquis. AM Christo datus est principatus et honor 8-a.
[COMMENTARIUS]
De officiis trium ebdomadarum post epiphaniam. Quibus, ut doctores volunt, insinuantur tres anni praedicationis Christi post baptismum eius, si prolixius aut brevius fuerit tempus usque ad septuagesimam, qualiter celebranda sint. Primae igitur dominicae officium videlicet In excelso throno infra octavam epiphaniae omni anno rite observatur, etiam si propter pluralitatem ebdomadarum usque ad septuagesimam repetendum videatur, sicut et alia duo officia scilicet Omnis terra, Adorate deum, cum multotiens sex occurrant ebdomadae his officiis inofficiandae. Cum autem una tantum dominica inter epiphaniam et septuagesimam accidit, duo officia nullo ecclesiastico conventu hoc fieri exigente in unam ebdomadam coniungere debet, quicumque eo anno nullum ex statutis officiis praetermittere voluerit. Non ergo minus competenter idem officium aliquando in alia dominica repetimus, cum nullum celebrius officium habuerimus, unde ecclesiastico conventui rite valeamus satisfacere. Ipsi quoque privati dies romano more officium prioris dominicae recipiunt, si aliunde competenter inofficiari non possunt. Sciendum autem, cum in aliqua dominica aliud festum sollemniter observamus, processionem tamen et aquae benedictae aspersionem iuxta decretum sancti Alexandri papae et Credo in unum non dimittimus. Item de eodem. In excelso throno neque ante epiphaniam est canendum, neque post octavam eiusdem festi differendum. Quod si temporis praetitulata longi*nquitas exposcit, per duas ebdomadas sicut et sequentia duo officia cantari poterit, repetita epistulae et evangelii lectione propter communionem Fili quid fecisti nobis sic, suppressis tunc in sequente ebdomada eiusdem officium ferialibus evangeliis *quae ad epiphaniam domini spectare videntur, si tamen in praecedenti legi potuerunt. Omnis terra eadem praedicti temporis prolixitate cogente, si quando altera vice canitur officium, prius recipit EV Nuptiae factae sunt cum suis antiphonis et oratione Omnipotens sempiterne deus qui caelestia, [42r]
postea vero EV Cum descendisset cum suis antiphonis et oratione Omnipotens sempiterne deus infirmitatem nostram. Simili modo cum bis cantandum erit officium Adorate deum, primo assumit EV Ascendente Iesu in naviculam cum sequentibus antiphonis cum oratione Deus qui nos in tantis, secundo vero recipit EV Confiteor tibi domine pater caeli et terrae, licet antiphonas non habeat, sed tamen illae repetendae sunt, quas prior dominica habuit, adiunctis missarum collectis Familiam, Conserva. Hoc etiam tunc agatur, quando idem officium nonnisi per unam ebdomadam cantatur, si tamen a festis sanctorum in eadem ebdomada occurrentium id non impeditur. Interdum vero pro eiusdem temporis brevitate eadem duo officia, id est Omnis terra et Adorate in una ebdomada, si ita evenerit, in singulis feriis cantabimus, potius quam ea ex toto dimittamus. Lectiones et evangelia feriarum quartae et sextae, si in eisdem feriis festo impediente legi nequeunt, in aliis feriis a festo vacantibus legimus, et ita in alio anni tempore. Evangelium feriae sextae propter officium de cruce numquam dimittimus.
DE CAPITULIS IN DOMINICIS DICENDIS
Sciendum autem est, quod in omnibus dominicis noctibus prima vespera recipit CP Benedictus deus et pater domini nostri Iesu Christi, ab octava epiphaniae usque ad quadragesimam cum oratione ad dominicam pertinente, quia prior vespera cuiuslibet dominicae crastinam exigit orationem.
DOMINICA PRIMA POST EPIPHANIAM DOMINI
AE Fili quid fecisti nobis sic ego et pater tuus 8-c. AE Quid est quod me quaerebatis an 8-a. AE Puer Iesus proficiebat 6-a.
DOMINICA SECUNDA [POST EPIPHANIAM DOMINI]
AE Nuptiae factae sunt in Cana 8-c. AE Quid mihi et tibi est mulier 7-a. AE Deficiente vino iussit Iesus impleri 1-a.
DOMINICA TERTIA [POST EPIPHANIAM DOMINI]
AE Cum autem descendisset Iesus de monte 8-a. AE Domine si tu vis potes me mundare 1-b. AE Domine puer meus iacet paralyticus 1-b. AE Domine non sum dignus ut intres 1-b. AE Nam et ego homo sum sub potestate 1-f. AE Multi veniunt ab oriente et recumbent 8-c.
DOMINICA QUARTA [POST EPIPHANIAM DOMINI]
AE Ascendente Iesu in naviculam ecce motus 8-a. AE Domine salva nos perimus impera 8-a. AE Domine salva nos perimus impera 1-b. AE Surgens Iesus imperavit ventis 8-a. AE Porro homines mirati sunt dicentes 1-f.
[COMMENTARIUS]
Post octavam epiphaniae, sive privata dies sit, sive dominica, legantur epistulae Pauli usque ad septuagesimam. Quae si adeo vicina fuerit, verbi gratia, ut est in decimo sexto anno, in quinque quoque seu etiam [42v]
circa purificationem sanctae Mariae intermissis sermonibus, qui leguntur infra octavam epiphaniae, sicut supra notavimus, proximo die apparitionis apostolus initiatur. Sed tamen in quarta feria EV Vidit Ioannes cum homilia sua legatur. * * * Hic etiam dicimus quindecim gradus, cursum sanctae Mariae, et agenda mortuorum, et cottidianum cantum, et qualem habuimus ante adventum domini scilicet versuum et hymnorum.
[DOMINICALE OFFICIUM]
Ad vesperam AN Benedictus dominus 6-b. PS Benedictus. AN In aeternum et in saeculum 8-f. PS Exaltabo. AN Laudabo deum meum 4-a. PS Lauda anima. AN Deo nostro iucunda 8-f. PS Laudate dominum. AN Benedixit filiis tuis 6-b. PS Lauda Hierusalem. CP Benedictus deus et pater domini nostri. RP Deus qui sedes. RP Notas mihi fecisti. RP Custodi nos. HY Deus creator. VS Vespertina oratio.
[Ad matutinum] INV Praeoccupemus faciem domini. PS Venite. HY Primo dierum. In primo nocturno AN Servite domino in timore 7-a. PS Beatus vir. AN Domine deus meus in te 8-a. Psalmum ipsum. AN Respice et exaudi me 8-f. PS Salvum me fac domine. VS Memor fui in nocte. Domine ne in ira. RV Timor et tremor. RP Deus qui sedes super. RV Tibi enim. RP A dextris est. RV Conserva me. In secundo nocturno AN Bonorum meorum 3-c. PS Conserva. AN Inclina domine aurem 7-c. PS Exaudi domine. AN Vivit dominus et 7-b. PS Diligam te. VS Media nocte surgebam. Ad confitendum. RP Notas mihi fecisti. RV Conserva me. RP Custodi nos domine. RV Mirifica misericordias. RP Diligam te domine. RV Laudans invocabo. In tertio nocturno AN Non sunt loquelae 7-a. PS Caeli enarrant. AN Exaudiat te dominus 8-f. Psalmum ipsum. AN Domine in virtute 8-c. Psalmum ipsum. VS Exaltare domine. RP Domini est terra. RV Ipse super. RP Ad te domine levavi. RV Neque irrideant me inimici. RP Audiam domine. RV Domine dilexi. RP Afflicti pro peccatis. RV Domine deus.
Laudes istas * canimus tantummodo hiemali tempore propter longiturnitatem noctium. Indutus est dominus 2-a cum reliquis. AN Alleluia alleluia alleluia alleluia alleluia alleluia alleluia alleluia 4-d.
Ad primam AN Benedicat nos deus pater 1-a.
Ad tertiam AN Alleluia alleluia alleluia alleluia 1-f. RB Inclina cor meum. RV Averte oculos meos. VS Ego dixi domine.
Ad sextam AN Alleluia alleluia alleluia 1-e. RB In aeternum domine permanet. RV In caelo et in saeculum saeculi veritas tua. VS Dominus regit me.
Ad nonam AN Alleluia alleluia 8-c. [43r]
RB Clamavi in toto. RV Iustificationes tuas requiram. VS Ab occultis meis.
In secunda vespera AN Sede a dextris meis 1-a. PS Dixit dominus . AN Fidelia omnia mandata 4-c. PS Confitebor. AN In mandatis eius timet. PS Beatus vir. AN Sit nomen domini. PS Laudate pueri. AN Domus Iacob de populo. PS In exitu Israel. HY Lucis creator. VS Dirigatur domine.
FERIA SECUNDA
[Ad matutinum] INV Venite. PS Iubilemus deo. HY Somno refectis. Antiphonae super nocturnam AN Dominus defensor 1-b. PS Dominus illuminatio mea . AN Adorate dominum 8-c. PS Afferte domino. AN In tua iustitia libera 2-a. PS In te domine. AN Rectos decet collaudatio 4-a. PS Exultate iusti in domino. AN Expugna impugnantes 4-a. PS Iudica domine nocentes me. AN Revela domino 6-a. PS Noli aemulari. VS Domine in caelo. RP Adiutor meus. RV Neque despicias me deus. RP Quam magna multitudo. RV Perfecisti eis. RP Benedicam domino. RV In domino laudabitur.
Ad laudes AN Secundum magnam 1-b. AN Intellege clamorem meum 2-b. PS Verba mea auribus percipe. AN Deus deus meus ad te 8-c. Psalmum ipsum. AN Conversus est furor 8-a. PS Confitebor tibi domine. AN In excelsis laudate 6-a. PS Laudate dominum de caelis. HY Splendor paternae gloriae. VS Repleti sumus mane. AB Benedictus deus Israel 6-a.
Ad primam AN Tu mandasti domine 7-a.
Ad tertiam AN Deduc me domine in semita 2-a. RB Sana animam meam. RV Ego dixi domine. VS Adiutor meus esto domine.
Ad sextam AN Adiuva me et salvus ero domine 8-a. RB Benedicam domino. RV Semper laus eius. VS Dominus regit me.
Ad nonam AN Aspice in me et miserere 8-f. RB Redime me domine. RV Pes enim meus. VS Ab occultis meis.
Ad vesperam AN Inclinavit dominus 1-b. PS Dilexi quoniam . AN Credidi propter quod 2-a. PS Credidi. AN Laudate dominum omnes 2-a. Psalmum ipsum. AN Clamavi et exaudivit me 4-a. PS Ad dominum cum tribularer. AN Auxilium meum a domino 2-a. PS Levavi oculos meos. HY Immense caeli conditor. VS Dirigatur domine.
FERIA TERTIA
[Ad matutinum] INV Iubilemus deo salutari. PS Venite. HY Consors paterni luminis. Antiphonae super nocturnam AN Ut non delinquam 4-a. PS Dixi custodiam . AN Ego dixi domine miserere 6-a. PS Beatus qui intellegit. AN Adiutor in tribulationibus 4-a. PS Deus noster refugium. AN Auribus percipite qui habitatis 2-a. PS Magnus dominus et laudabilis. AN Deus deorum dominus locutus 8-f. Psalmum ipsum. VS Immola deo. Sacrificium. RP Auribus percipe. RV Dixi custodiam vias meas. RP Statuit dominus. RV Expectans expectavi dominum. RP Ego dixi domine. RV Domine ne.
Laudes AN Amplius lava me deus ab 8-c. PS Miserere mei deus . AN Salutare vultus mei deus 6-a. PS Iudica me deus. AN Ad te de luce vigilo deus 1-c. PS Deus deus meus. AN Cunctis diebus vitae nostrae 4-d. PS Ego dixi in dimidio. AN Omnes angeli eius 5-b. PS Laudate dominum de caelis. HY Ales diei nuntius. VS Repleti sumus mane. AB Erexit dominus nobis 7-a.
Ad vesperam AN In domum domini laetantes 4-c. PS Laetatus sum . AN Qui habitas in caelis 8-a. PS Ad te levavi oculos meos. AN Adiutorium nostrum. PS Nisi quia dominus. [43v]
AN Benefac domine bonis 2-a. PS Qui confidunt. AN Facti sumus sicut 4-a. PS In convertendo. HY Telluris ingens conditor. VS Dirigatur.
FERIA QUARTA
[Ad matutinum] INV In manu tua domine. HY Rerum creator optime. Antiphonae super nocturnam AN Avertit dominus 8-a. PS Dixit insipiens . AN Quoniam in te confidit 8-c. PS Miserere mei deus quoniam conculcavit. AN Iuste iudicate filii hominum 2-a. PS Si vere. AN Da nobis domine auxilium 2-a. PS Deus repulisti. AN A timore inimici eripe 2-a. PS Nonne deo subiecta. AN In ecclesiis benedicite 8-c. PS Iubilate deo omnis terra. VS Deus vitam meam. RP Ne perdideris me. RV Miserere mei. RP Paratum cor meum deus. RV Exurge gloria mea. RP Adiutor meus tibi. RV Eripe me de inimicis.
Laudes AN Tibi soli peccavi 8-c. PS Miserere mei domine . AN Te decet hymnus deus in Sion 2-a. Psalmum ipsum. AN Labia mea laudabunt te 8-a. PS Deus deus meus. AN Exultavit cor meum in 2-a. Psalmum ipsum. AN Caeli caelorum laudate dominum 2-a. PS Laudate dominum de caelis. HY Nox et tenebrae. VS Repleti sumus. AB Salutem ex inimicis 7-a.
Ad vesperas AN Nisi tu domine servabis 1-b. Psalmum ipsum . AN Beati omnes qui timent 2-a. Psalmum ipsum. AN Benediximus vobis in nomine 2-a. PS Saepe expugnaverunt. HY Caeli deus sanctissime. VS Dirigatur domine.
FERIA QUINTA
[Ad matutinum] INV Adoremus dominum. Nox atra rerum. AN Domine deus in adiutorium 2-a. PS Salvum me fac deus . AN Esto mihi dominein 6-a. PS In te domine speravi. AN Liberasti virgam hereditatis 8-f. PS Quam bonus Israel deus. AN Et invocabimus nomen 8-f. PS Confitebimur tibi deus. AN Tu es deus qui facis mirabilia 4-a. PS Voce mea. AN Propitius esto peccatis 8-f. PS Deus venerunt. VS Gaudebunt labia mea. RP Deus in te speravi. RV Esto mihi. RP Repleatur os meum laude. RV Gaudebunt. RP Gaudebunt labia mea. RV Sed et lingua mea.
Ad laudes AN Averte faciem tuam 8-a. PS Miserere mei . AN Domine refugium tu factus 6-b. Psalmum ipsum. AN In matutinis domine 4-a. PS Deus deus meus. AN In aeternum dominus 4-a. PS Cantemus. AN In sanctis eius laudate 6-b. PS Laudate dominum de. HY Lux ecce. VS Repleti sumus. AB In sanctitate serviamus 7-a.
Ad vesperam AN Et omnis mansuetudinis 4-a. PS Memento domine . AN Habitare fratres in unum 4-a. PS Ecce quam bonum. AN Omnia quaecumque voluit dominus 3-b. PS Laudate nomen domini. AN Quoniam in aeternum misericordia 3-b. PS Confitemini. AN Hymnum cantate nobis 8-a. PS Super flumina Babylonis. HY Magnae deus potentiae. VS Dirigatur domine.
FERIA SEXTA
[Ad matutinum] INV Dominum qui fecit nos. HY Tu trinitatis unitas. [Antiphonae super nocturnam] AN Exultate deo adiutori 2-a. Psalmum ipsum . AN Tu solus altissimus 6-b. PS Deus quis similis. AN Benedixisti domine terram 6-a. Psalmum ipsum. AN Fundamenta eius in montibus 1-b. Psalmum ipsum. AN Benedictus dominus 6-a. PS Misericordias domini. AN Cantate domino 6-a. Psalmum ipsum. VS Beatus homo. RP Confitebor tibi. RV Et eripuisti. RP Misericordia tua. RV Deus iniqui insurrexerunt. RP Factus *est mihi dominus. RV Deus ultionum. [44r]
Ad laudes AN Spiritu principali 1-e. PS Miserere mei deus . AN In veritate tua exaudi. PS Domine exaudi orationem meam auribus. AN Illumina domine vultum 4-a. PS Deus deus meus. AN Domine audivi auditum 4-a. Psalmum ipsum. AN In tympano et choro in 1-a. PS Laudate dominum de caelis. HY Aeterna caeli gloria. VS Repleti sumus mane. AB Per viscera misericordiae 8-a.
Ad vesperas AN In conspectu angelorum 5-a. PS Confitebor tibi . AN Domine probasti me et cognovisti 3-b. Psalmum ipsum. AN A viro iniquo libera me 4-c. PS Eripe me domine. AN Domine clamavi ad te 2-a. Psalmum ipsum. AN Portio mea domine sit in 2-a. PS Voce mea. HY Plasmator. VS Dirigatur.
SABBATO
[Ad matutinum] INV Dominum deum nostrum. HY Summae deus clementiae. [Antiphonae super nocturnam] AN Quia mirabilia 4-a. PS Cantate . AN Iubilate deo omnis terra 4-a. Psalmum ipsum. AN Clamor meus ad te veniat 4-a. PS Domine exaudi orationem meam. AN Benedic anima mea domino 8-f. Psalmum ipsum. AN Visita nos domine in salutari 2-a. PS Confitemini. AN Confitebor domino 5-b. PS Paratum cor. VS Domine exaudi. Misericordiam et iudicium. RV Perambulabam. Domine exaudi. RV De profundis. Velociter exaudi. RV Dies mei sicut.
Ad laudes AN Benigne fac 4-a. PS Miserere mei deus . AN Bonum est confiteri domino 2-a. Psalmum ipsum. AN Metuant dominum omnes 8-f. PS Deus deus meus. AN Et in servis *suis dominus 4-a. PS Audite caeli. AN In cymbalis bene sonantibus 4-a. PS Laudate dominum de caelis. HY Aurora iam spargit. VS Repleti sunt. AB Illuminare domine 8-a.
Ad vesperas Benedictus dominus ut supra.
[COMMENTARIUS]
Itaque, ut dictum est, de historia Domine ne in ira ab octava epiphaniae usque ad septuagesimam observetur. Porro in ipsis dominicis, si quando occurrerit, post aspersionem aquae benedictae solemus canere AP Salvator mundi vel Sancta Maria. Quod si una earum non suffecerit, quia numquam simul cantabuntur, semper adiungendum est RPP Civitatem istam cum suo versu Avertatur usque ad stationem, ubi dicendus *est psalmus pro defunctis PS De profundis prosequente sacerdote VS Requiem aeternam dona eis domine et lux cum oratione dominica. A porta inferi cum collecta Deus in cuius miseratione. Qua finita, si non est festum alicuius sancti, quod ipsa *die agatur, prosequitur sacerdos VS Introibo in domum tuam domine. Adorabo ad templum sanctum tuum et confitebor nomini tuo. OR Deus qui introitu portarum. Finita hac collecta incipit cantor AP Iniquitates nostras aufer a nobis . Antiphona finita dicit sacerdos VS Beati qui habitant in domo tua domine. In saecula. Via sanctorum omnium. Si autem festum fuerit alicuius sancti, unde officium missae ipso die cantandum est, istae duae collectae intermittantur, et ad introitum templi responsorium aliquod de ipso [44v]
festo cantetur subsequente officio missae. Haec observantia erit ab octava pentecostes usque adventum domini. De festis sanctorum, quae aut antiphona aut tribus aut novem lectionibus per circulum anni agimus, qualiter celebrentur post festum sancti Andreae, cum de communi eorum historia agitur, invenies. Nunc vero de festis sanctorum, quae a septuagesima usque ad pascha eveniunt, quomodo observanda sint, perstringamus. Si festum *novem lectionum cuiuscumque sancti a septuagesima usque ad pascha in dominica occurrerit, in secundam feriam differri oportebit, excepto festo purificationis beatae Mariae, quod propter excellentiam suae dignitatis suo die celebrabitur, etiam si in dominicam septuagesimae occurrerit. Si festum sanctorum martyrum Sebastiani et Fabiani in dominica septuagesimae evenerit, proximo sabbato anticipandum erit propter duo festa sequentia. Sed si festum beatae Agnetis in ipsa dominica occurrerit, in secundam feriam differatur, et tertia feria de sancto Vincentio festum sollemne agatur.
[COMMENTARIUS]
QUANDO GLORIA IN EXCELSIS SIT CANTANDUM
Symmachus papa in ordine quinquagesimus tertius constituit, ut in dominicalibus diebus et nataliciis martyrum hymnus Gloria in excelsis diceretur, quod et nos observamus in omni dominica et in festis novem lectionum, excepto infra adventum domini et septuagesimam usque in pascha. In his tamen diebus natalicia apostolorum et festa sanctae Mariae iuxta romanam consuetudinem Gloria in excelsis recipiunt. Semper cum Gloria in excelsis etiam Te deum laudamus et Ite missa est recitamus, nisi in missa de nativitate domini in nocte et in cena domini et vigilia paschae et pentecostes. Congrue autem et in festis diebus Ite missa est dicitur, quia tunc generalis conventus solet adesse, qui per huiusmodi denuntiationem licentiam discedenti accipere debet. Ad cottidiana autem missarum sollemnia non generaliter ab omnibus, sed a religiosis convenitur, qui plus spiritualibus negotiis quam saecularibus invigilant, qui et reliqua dum licet officia cottidie frequentant. Ergo convenienter illis post missam, ut non statim discedant, sed ut deum benedicant, denuntiatur. Huic assertioni et ecclesiastica consuetudo indicitur astipulari, quia, cum Ite missa est dicimus, ad populum vertimur, quem discedere iubemus. Cum autem Benedicamus domino dicimus, non ad populum, sed ad altare, id est ad dominum, convertimur, nosque ipsos non ad discedendum, sed ad benedicendum domino adhortamur. Sciendum tamen, quod Ite est infra ad[45r]
ventum domini et septuagesimam reticetur, non quasi eo tempore nullus fiat conventus, qui sit dimittendus, sed potius pro tristitia temporis insinuanda. Sic et Gloria in excelsis dimittitur.
QUANDO CREDO IN UNUM SIT DICENDUM
Credo in unum iuxta canonem in omni dominica et omnibus dominicis sollemnitatibus, item in festis sanctae Mariae et sancti Michaelis et apostolorum et sanctae crucis et dedicationis debet cantari, nec immerito. Nam et his singulis in eodem symbolo aliqua reperitur commemoratio. Hoc quoque notandum, quod cum Gloria in excelsis semper dalmaticae et subdiaconialia resumuntur.
DE SANCTO SEBASTIANO
[Ad vesperas] RP Egregie dei martyr. HY Sanctorum meritis. VS Laetamini in domino. AM Elegit dominus virum de plebe 8-c.
[Ad matutinum] INV Regem martyrum. HY Aeterna Christi munera In primo nocturno AN Sebastianus Mediolanensium partium 7-a. PS Beatus vir qui non. AN Erat enim in sermone 8-g. PS Quare fremuerunt. AN Christo cottidie sedulum 7-a. PS Cum invocarem. VS Laetamini in domino. Legantur sex lectiones de passione eius. Sebastianus dei cultor. RV Deo igitur studebat. RP Sebastianus vir christianissimus. RV Quem perfuderat. RP Erat namque in sermone. RV Incommisso quoque. In secundo nocturno AN Ad hoc tantum sub clamide 1-a. PS Verba mea. AN Clarissimis cottidie 8-a. PS Domine dominus. AN Sebastianus vir christianus 7-a. PS Domine quis habitabit. VS Exultent iusti. RP Christo cottidie sedulum. RV Ad hoc tantum. RP Zoe uxor Nicostrati. RV Benedicti qui. RP Egregie dei. RV Socius enim. In tertio nocturno AN Ut vidit beatus 8-a. PS Conserva. AN Sebastianus dixit Marcelliano 8-a. PS Domini est terra. AN Nolite timere 8-a. PS Beati quorum. VS Iusti autem. RP Elegit dominus. RV Beatus es. RP In isto loco promissio. RV Nolite timere. RP Beatus es tu. RV Beatus es.
Ad laudes AN Sebastianus dei cultor 1-b. AN Si ego verus Christi servus sum et 6-a. AN Ad hanc vocem Christi martyris Sebastiani 1-a. AN Zoe uxor Nicostrati dixit beato 8-a. AN Multitudo languentium 8-a. HY Rex gloriose. VS Iustorum animae. AB Beatus es et bene tibi erit egregie 8-g. Ad utramque vesperam, primam et secundam, et ad matutinum et ad missam duae orationes continue dicuntur, prior de sancto Fabiano, sequens de sancto Sebastiano.
Et ad horas: ad primam AN Sebastianus dixit ad Nicostratum 7-a.
Ad tertiam AN Si ego 6-a.
Ad sextam AN Ad hanc vocem 1-a.
Ad nonam AN Policarpus presbyter.
In secunda vespera AN Virgam 8-c cum reliquis. AM Egregie dei martyr Sebastiane 7-a. Post collectam dicatur antiphona de sancta Agnete Christi virgo nec 1-a. [45v]
[DE SANCTA AGNETE]
[Ad matutinum] INV Regem virginum. HY Iesu corona virginum. In primo nocturno AN Discede a me pabulum 8-a. AN Dextram meam et collum 7-c. PS Caeli enarrant. AN Posuit signum in faciem 7-c. PS Domini est terra. VS Specie tua. Legantur sex lectiones de passione eius. Diem festum. RV Ingressa Agnes. RP Dextram meam. RV Induit me. RP Amo Christum in. RV Mel et lac. In secundo nocturno AN Induit me 7-c. PS Eructavit. AN Mel et lac ex eius ore 1-b. PS Deus noster. AN Ipsi soli servo 1-a. PS Fundamenta. VS Diffusa est gratia. RP Omnipotens adorande. RV Ingressa Agnes. RP Ipsi sum desponsata. RV Propter veritatem. RP Induit me dominus. RV Induit me. In tertio nocturno AN Cuius pulchritudinem 2-a. PS Cantate i. AN Christus circumdedit me 7-c. PS Dominus regnavit i. AN Ipsi sum desponsata 7-c. PS Cantate ii. VS Audi filia et vide. RP Iam corpus eius. RV Ipsi sum desponsata. RP Pulchra facie. RV Specie tua et pulchritudine. RP Mel et lac. RV Cuius pulchritudinem.
Laudes AN Ingressa Agnes turpitudinis 7-c. AN Mecum enim habeo custodem corporis 7-c. AN Anulo suo subarravit me dominus 7-c. AN Benedico te pater domini mei Iesu 8-a. AN Congaudete mecum 8-a. HY Virginis proles. VS Adiuvabit eam deus. AB Beata Agnes in medio flammarum expansis manibus 8-a.
Ad primam AN Ecce quod concupivi iam video quod 1-a.
Ad tertiam AN Mecum enim habeo 7-c.
Ad sextam AN Anulo suo subarravit 7-c.
Ad nonam AN Congaudete 8-a.
In secunda vespera AN Ingressa 7-c. PS Dixit dominus. AN Mecum 7-c. PS Laudate. AN Anulo suo. PS Laetatus. AN Congaudete. PS Nisi dominus. AN Ecce quod 1-a. PS Lauda Hierusalem. HY Virginis festum. VS Adiuvabit. AM Stans beata Agnes 1-a.
[COMMENTARIUS]
Infra octavam eius antiphona et oratio ad matutinum et ad vesperam et ad missam dicatur. Vespera quidem de beata Agnete, ut praescripta est, dici debuerat, sed propter excellentius festum beati Vincentii eam intermittimus, et de ipso sicut de apostolo per omnia sollemniter celebramus.
IN CONVERSIONE SANCTI PAULI
Ad vesperam super psalmos * dicatur AN Sancte Paule apostole 8-a. RP Magnus sanctus Paulus. HY Doctor egregie. AM O gloriosum lumen omnium 3-a.
Matutinale officium peragendum est ut in passione eius, exceptis versibus antiphonarum. Legantur sex lectiones de sermone, qui eius attitulatur conversioni. EV Homo quidam erat dives qui habebat villicum.
OCTAVA SANCTAE AGNETIS
Ad vesperas AM Stans beata 1-a. MA Magnificat.
[Ad matutinum] RP Iam corpus. RP Pulchra facie. RP Mel et lac.
Laudes Ingressa Agnes 7-c cum reliquis. AB Ecce quod concupivi 1-a. Laudes ad horas dicantur.
DE PURIFICATIONE SANCTAE MARIAE SIVE HYPAPANTE DOMINI
Ad vesperam [46r]
AN O admirabile 6-a cum reliquis. PS Laudate pueri. RP Videte miraculum. HY Quod chorus vatum. VS Post partum virgo. AM Senex puerum portabat 1-a.
Ad completorium CP Multae filiae congregaverunt. HY Corde natus. AD Glorificamus te 4-a. Preces dicantur usque Sacerdotes, sequitur versus Post partum. OR Deus qui salutis aeternae.
[Ad matutinum] INV Ecce venit. PS Venite exultemus. HY Ave maris stella. In prima nocturna AN Benedicta tu in mulieribus 4-b. PS Domine dominus. AN Sicut myrra electa 4-b. PS Caeli enarrant. AN Ante torum 4-b. PS Domini est. VS Specie tua. Legantur sex lectiones ad ipsum diem pertinentes. RP Adorna thalamum. RV Accipiens Simeon. RP Senex puerum portabat. RV Accipiens. RP Simeon iustus. RV Responsum. In secundo nocturno AN Specie tua 7-c. PS Eructavit. AN Adiuvabit eam deus 7-c. PS Deus noster refugium. AN Sicut laetantium 7-c. PS Fundamenta. VS Diffusa est gratia. RP Suscipiens Iesum. RV Responsum. RP Responsum accepit. RV Lumen ad revelationem. RP Postquam impleti. RV Obtulerunt pro. In tertio nocturno AN Haec est quae 3-a. PS Cantate i. AN Speciosa facta es et 4-b. PS Dominus regnavit exultet. AN Post partum 4-a. PS Cantate ii. VS Audi filia et. EV Postquam impleti [sunt] dies purgationis. RP Videte miraculum. RV Castae parentis. RP Gaude Maria virgo. RV Gabrielem. RP Cum inducerent. RV Quia viderunt.
Laudes AN Simeon iustus et timoratus 3-b. AN Responsum accepit Simeon a spiritu 7-a. AN Accipiens Simeon puerum in manibus 3-b. AN Tolle puerum et matrem eius et vade 3-b. AN Revertere in terram 7-a. HY Fit porta. VS Adiuvabit eam deus. AB Cum inducerent puerum Iesum 1-a.
Ad primam AN Simeon iustus 3-b. CP Ego sapientia ex ore. RB Christe fili dei. RV Qui natus.
Ad tertiam AN Accipiens Simeon 3-b. RB Speciosus forma. Tunc fiat benedictio cereorum eo ordine, sicut in benedictionali continetur, et aspergantur aqua benedicta et ture adoleantur. Postea cantentur antiphonae a *clero AP Adorna thalamum tuum Sion et 8-c. AP Hodie beata virgo 8-c. Inter cantandum antiphonas accipiunt singuli cereos de manu pontificis *. Tunc illuminentur omnes cerei cantando AP Lumen ad revelationem 8-f. ND Nunc dimittis. Rursus Lumen ad revelationem, et sic fiat de singulis versibus. Antiphona et psalmo finito dicit sacerdos versum Accipiens Simeon puerum in manibus, respondeat chorus Gratias agens benedixit dominum. Dominus vobiscum tonaliter. OR Omnipotens sempiterne deus.
Ad processionem AP Ave gratia. AP Adorna thalamum tuum. Ad stationem [46v]
AP Responsum accepit Sime[on] cantores on et sic per totum. Qua finita incipiatur RPP Gaude Maria cum versu Gabrielem usque ad introitum templi, ubi incipitur RPP Cum inducerent. Quo finito dicat sacerdos VS Suscepimus deus misericordiam, sequitur OR Domine Iesu Christe qui hodierna vel alia Perfice in nobis quaesumus domine. Candelae in manibus ardentes teneantur usque *ad offertorium. Si purificatio sanctae Mariae infra septuagesimam evenerit, nihil in ea iuxta romanam consuetudinem praeter Alleluia de solita glorificatione mutamus. Sergius papa a beato Petro octogesimus constituit, ut in diebus annuntiationis domini et dormitionis, id est assumptionis et nativitatis sanctae Mariae et sancti Simeonis, quod hypapante Graeci vocant, letania exeat a sancto Adriano, et ad sanctam Mariam populus occurrat. Quia gentiles eo mense sacrificantes februo, id est plutoni, qui deus lustrationum putabatur, cum faculis ardentibus civitatem lustrare solebant, christiani modo in melius versa vice, in honore veri luminis et agni, quem mater in templo praesentavit, cereos ardentes solent portare. Hypapante autem interpretatur obviatio, quia venerabiles personae Simeon et Anna ea die obviaverunt domino, cum praesentaretur in templo.
[Ad missam] Processione peracta ut praedictum est, missa incipiatur et ordine suo peragatur. PF Quia per incarnati de nativitate domini dicatur.
Ad sextam AN Nunc dimittis domine 4-b. RB Notum fecit dominus.
Ad nonam AN Obtulerunt pro eo 8-a. RB Benedictus qui venit.
In secunda vespera AN Tecum principium cum reliquis. RP Verbum caro factum est. RV In principio. HY A solis ortus. Si autem septuagesima fuerit, pro hymno cantetur SE Concentu parili sequente versu Tecum principium. AM Hodie beata virgo Maria 8-c. Post orationem AC Ecce completa sunt omnia quae. VS Post partum virgo. Deus qui per beatae Mariae.
[COMMENTARIUS]
Si purificatio sanctae Mariae in dominicam septuagesimae evenerit, omnia de festo agantur, et post orationem dicatur antiphona de septuagesima Plantaverat 4-a. Nihilominus officium missae in mane post primam a conventu agatur. Sequitur antiphona et oratio de sancto Blasio.
DE SANCTA AGATHA
Ad vesperas RP Beata Agatha. HY Iesu corona. AM Mentem sanctam .
[Ad matutinum] INV Regem virginum. In primo nocturno AN Ingenua sum et expectabilis genere 7-d. PS Domine dominus. AN Summa ingenuitas ista est 8-f. PS Caeli enarrant. AN Ancilla Christi sum. PS Domini est terra. VS Specie tua. Legantur sex lectiones de passione eius. [47r]
RP Dum ingrederetur beata. RV Ego autem. RP Vidisti domine. RV Propter veritatem. RP Quis es tu qui venisti. RV Nam et ego. In secundo nocturno AN Agatha sancta dixit 7-c. PS Eructavit cor. AN Si ignem adhibeas rorem 8-a. PS Deus noster refugium. AN Agatha laetissima 7-c. PS Fundamenta eius. VS Diffusa est gratia. RP Ipse me coronavit. RV Vidisti domine. RP Agatha laetissima et glorianter. RV Mens mea. RP Ego autem adiuta. RV Medicinam. In tertio nocturno AN Nisi diligenter perfeceris 4-e. PS Cantate i. AN Vidisti domine agonem 7-c. PS Dominus regnavit exultet. AN Propter fidem 7-c. PS Cantate ii. VS Audi filia et vide. RP Gaudeamus omnes. RV Immaculatus. RP Medicinam carnalem. RV Ego autem adiuta. RP Beata Agatha. RV Agatha ingressa.
Laudes AN Quis es tu qui venisti 7-c. AN Medicinam carnalem corpori meo 1-a. AN Gratias tibi ago domine quia memor 7-c. AN Benedico te pater domini mei Iesu Christi 8-a. AN Qui me dignatus 7-a. HY Virginis proles. AB Paganorum multitudo 5-b.
Ad primam AN Mens mea solidata est 7-c.
Ad tertiam AN Medicinam carnalem 1-a.
Ad sextam AN Gratias tibi.
Ad nonam AN Qui me dignatus es.
In secunda vespera AN Quis es tu qui venisti. PS Dixit dominus domino. AN Medicinam. PS Laudate pueri. AN Gratias tibi ago. PS Laetatus sum. AN Qui me dignatus. PS Nisi dominus. AN Mens mea. PS Lauda Hierusalem. HY Virginis proles. AM Beata Agatha ingressa carcerem expandit 7-a.
DE CATHEDRA SANCTI PETRI
Ad vesperas super psalmos * AN Solve iubente 7-c. RP Petre amas. HV Iam bone pastor. Sit trinitati. VS In omnem terram. AM Simon Bar Iona 4-d.
[Ad matutinum] In nocturnali officio leguntur sex lectiones de epistula, quae est Petrus apostolus Iesu Christi electis advenis, tres de evangelio Venit Iesus in partes. Eadem historia, quae et in passione eius canitur, et Te deum laudamus. Ipsum festum in officio missae romano more cum dalmaticis et Gloria in excelsis, sive infra septuagesimam seu quadragesimam venerit, sollemnissime celebramus.
In matutinali officio praetermissum *esse videtur ad nocturnam HY Exultet caelum, ad laudes vero HV Iam bone pastor. AB Tu es pastor ovium princeps 1-a. Observa etiam, ut statim post purificationem sanctae Mariae solitae antiphonae tam ad matutinum quam ad vesperas usque ad quadragesimam *in suffragiis dicantur. Eodem modo fiat post octavam pentecostes usque ad adventum domini.
Laudes ad horas de sancto Petro dicantur.
In secundas vesperas AN Iuravit dominus. PS Dixit dominus cum reliquis. HV Iam bone. AM Quodcumque ligaveris 8-a.
[COMMENTARIUS]
Cum autem festivitates novem lectionum in quadragesima agimus, omnia de festo die et nocte et missam de ipso ad tertiam festive dicimus. De quadragesima vero post orationem antiphonam ferialem ad primam vesperam et ad matutinum et ad secundam vesperam [47v]
tantum, missam quoque de quadragesima ad nonam cum genuflexione. Ad primum completorium eiusdem festi solemus dicere antiphonam AD Vigila super nos 4-d. Ad secundum autem dicatur antiphona de quadragesima. Super haec autem, si tale festum inciderit, ut bini cantent, ad primum completorium dicimus AD Pacem tuam 4-a, in secundo vero AD Vigila super nos.
DE SANCTO MATTHIA
In natalicio sancti Matthiae apostoli agitur plenum officium sicut et in ceteris nataliciis apostolorum.
[Ad matutinum] Hae antiphonae dicendae sunt ad tertiam nocturnam. AN Exaltabuntur cornua iusti in aeternum 6-b. AN Beati qui persecutionem patiuntur 8-a. AN Beati pacifici beati mundo corde 1-a.
[COMMENTARIUS]
Haec autem festivitas sicut cathedra sancti Petri, sive infra septuagesimam seu quadragesimam evenerit, cum Te deum laudamus et Gloria in excelsis et dalmaticis et subtilibus sollemniter celebratur. De festo missa festive agitur, ut supra dictum est, ad tertiam. Ad nonam vero officium quadragesimale cum genuflexionibus celebratur. Notandum etiam, quod in anno bissextili natalicium sancti Matthiae apostoli colimus in illa die, quae vigiliam eius proxime sequitur non in altera, quae propter bissextum eo anno in eodem kalendario iteratur.
DE SANCTO GREGORIO
Ad vesperas super psalmos AN Gregorius ut creditur 4-a. PS Laudate pueri. RP O pastor. HY Iste confessor. AM Gloriosa sanctissimi 1-a.
[Ad matutinum] INV Ad dominum vigiles. PS Venite exultemus. HY Iste confessor. In primo nocturno AN Gregorius ortus Romae ex senatorum 1-f. PS Beatus vir. AN Lineam sui generis 2-a. PS Quare fremuerunt. AN Adhaerebat moralibus 3-a. PS Domine quid. VS Gloria et honore. Legantur sex lectiones de vita eius. RP Fulgebat in venerando. RV Beatus vir. RP Videns Romae vir beatus. RV Quoniam domini. RP Dum oraret. RV Quia misericordiam. In secundo nocturno AN Gregorius ut creditur 4-a. PS Cum invocarem. AN Studiis liberalibus 5-a. PS Verba mea. AN Hic ab adulescentia 6-a. PS Domine dominus noster. RP Propter intolerabiles. RV Nec fecit proximo. RP Orante beatissimo ad dominum. RV Multum enim valet. RP Vere felicem praesulem. RV A domino factum est. In tertio nocturno AN Sex struxit in 7-a. PS Domine quis habitabit. AN His sane monasteriis 8-a. PS Domine in virtute. AN Qui solebat in sericis 1-a. PS Domini est terra. RP Sanctus papa. RV Innocens manibus. RP Hodie praeclarissimus. RV Ecce vere Israelita. RP O pastor apostolice. RV Memor esto congregationis. Post Gloria patri responsorium iteratur, quia Te deum laudamus non cantatur.
Laudes AN Gregorius vigiliis confectus 2-a. AN Lentis quidem sed iugibus hic 3-a. AN Caelesti cinctus verbere vir mirae 4-d. AN Bissenos nummos angelo 5-a. AN Virginum tria milia 6-a. HY Iesu redemptor. AB Christi fidelis famulus 7-a.
Ad horas antiphonae dicantur quae et in laudibus. [48r]
Et ad vesperas AM O Gregori dulcissimum sancti 4.
DE FESTO BEATI BENEDICTI
novem agantur lectiones, quod, si in ebdomadam passionis evenerit, ibi celebretur. Hoc idem et de beato Ambrosio observetur. Si vero in dominicam palmarum evenerint, haec duo festa per antiphonam et orationem celebrari licebit.
DE ANNUNTIATIONE SANCTAE MARIAE VIRGINIS
Sancti patres in Toletano concilio de annuntiatione sanctae Mariae constituerunt, ut de quadragesima in decimas quintas kalendas ianuarii transferetur, ubi annuatim sollemniter et convenienter ante nativitatem domini posset celebrari, ut puta cum omnia illius temporis officia de eadem resonent annuntiatione, quod et in ambrosiana observatur ecclesia. Sed nos magis sanctae romanae ecclesiae morem gerentes infra quadragesimam celebramus, sicut et aliorum quorundam . Synodaliter autem statutum legitur, ut eadem annuntiatio, si in triduo ante pascha occurrat, in sabbato ante palmas anticipetur, quae dies et proprio officio caret et per totum annum venerationi sanctae Mariae solet obsecundare. Quae *anticipatio et omni anno necessaria videretur, dum eadem festivitas idem sabbatum subsequitur, eo quod duae sequentes septimanae propriis officiis in tantum sunt occupatae, quod huic sollemnitati digne nequeant deservire. Sed nos nihil temere usurpare debemus, nisi quod ex romana auctoritate aut ecclesiastica traditione canonizatum deprehendimus.
Ad vesperas Missus est Gabriel 8-c. PS Laudate pueri. RP Quomodo fiet. HY Ave maris stella. VS Ave Maria gratia plena. AM Ingressus angelus ad Mariam ait 4-a. Post orationem dicatur antiphona ferialis cum oratione. Hoc etiam fiat per totam quadragesimam, quando agitur plenum officium.
Ad completorium CP Multae filiae congregaverunt. HY Fit porta. AD Glorificamus te dei genitrix 4-a
[Ad matutinum] INV Ave Maria gratia. PS Venite exultemus. HY Ave maris stella. In primo nocturno AN Missus est angelus Gabriel 1-f. PS Domine dominus noster. AN Ingressus angelus ad Mariam 2-a. PS Caeli enarrant. AN Maria turbatur in sermone 3-a. PS Domini est terra. VS Specie tua. Legantur tres lectiones de Isaia. Prima sic continet in capite Erit in novissimis diebus usque Exaltabitur. RP Ingressus angelus. RV Benedicta tu. Secunda LE Et adiecit dominus loqui ad Achaz usque A diebus separationis. RP Benedicta tu. RV Ave Maria. Tertia LE Egredietur virga usque Ipsum. [48v]
RP Maria ut audivit. RV Quomodo fiet. In secundo nocturno AN Respondens angelus 4-a. PS Eructavit. AN Ecce virgo concipiet et pariet 5-b. PS Deus noster refugium. AN Dabit illi deus sedem David 6-a. PS Fundamenta. VS Diffusa est gratia. Legantur *tres lectiones de sermonibus patrum. RP Dixit angelus. RV Ecce concipies. RP Ecce concipies. RV Hic erit magnus. RP Dabit illi dominus. RV Et regni eius. In tertio nocturno AN Dixit autem 7-a. PS Cantate i. AN Ideoque et quod nascetur 8-a. PS Dominus regnavit exultet. AN Dixit autem Maria 1-a. PS Cantate ii. VS Audi filia. EV Missus est Gabriel. RP Dixit autem. RV Spiritus sanctus. RP Christi virgo dilectissima. RV Quoniam. RP Quomodo fiet. RV Ideoque quod
Laudes AN Quando venit ergo sacri 2-a. AN Verbum supernum a patre ante tempora 3-a. AN Beatus auctor saeculi servile corpus 4-a. AN Clausa parentis viscera caelestis 5-a. AN Domus pudici pectoris templum 6-a. HY Fit porta. VS Adiuvabit. AB Quomodo fiet istud 7-a.
Laudes ad horas et in secunda vespera.
[Ad processionem] Hac die, sicut etiam in reliquis sollemnitatibus sanctae Mariae, processionem agimus cum usu dalmaticarum et subtilium cantantes RPP Missus est Gabriel. RPP Suscipe verbum cum versibus suis. Ad stationem dicatur AP Haec est dies. Qua finita dicitur OR Deus qui de beatae. In reditu Christi virgo dilectissima.
Deinde missa cum summa veneratione celebretur.
In secunda vespera si placet, cantetur RP Salve nobilis virga. HY Ave maris stella. VS Adiuvabit eam deus. AM Haec est dies quam fecit dominus 4-a.
[HISTORIA] DE SANCTO RUPERTO PATRONO NOSTRO
[Ad vesperam] Eia laude condigna 8-a. PS Laudate pueri. RP Felix tantae. HY Eia fratres extollamus. VS Gloria et honore. AM Gloriosissime praesul Ruperte quem pro certo 3-a.
[Ad matutinum] INV Maximum regem. PS Venite. Iste confessor. In primo nocturno AN Crebrescente christianae fidei religiositate 4-a. PS Beatus. AN Illius in temporis cyclo 2-a. PS Quare fremuerunt. AN Tunc regia de stirpe 7-a. PS Domine. VS Gloria et honore. Sex lectiones legantur de vita sua. RP Generosa Rupertus. RV Divina. RP Maiore potitus. RV Erga caelestia. RP Sanctis succrescens. RV Non passa caelestis. In secundo nocturno AN Tanti praesulis 8-a. PS Cum invocarem. AN Hic multorum saluti 4-a. PS Verba. AN Hunc superior inferiorque 1-a. PS Domine dominus. RP Praesul insignis. RV Praecepta cum. RP Iustum deduxit. RV Immortalis. RP Ecce vir prudens. RV Vere israelita. In tertio nocturno AN Cumque sanctus 4-a. PS Domine quis habitabit. AN Invocans bonorum 4-a. PS Domine in virtute. AN Longaevae caecitatis obsitos. PS Domini est. RP Laudemus dominum. RV Vere mirabilis. RP Iste sanctus. RV Vinculis carnis. [49r]
RP Felix tantae prolis. RV Ut ante magnificae.
Laudes AN Sanctam viri dei innocentiam 3-b. AN Dum enim longae suae vocationis 7-a. AN Hac voce magno fratres maerore 4-a. AN Cum ergo christiana militia sacris 8-a. AN Die orto resurrectionis Christi missarum 7-a. HV Macte summe. VS Iustus ut palma. AB Ad sepulchrum beati Ruperti 1-f.
Laudes ad horas dicantur.
In secunda vespera AN Iuravit dominus 7-a. PS Dixit dominus. AN Confessio et magnificentia 7-d. PS Confitebor. AN Potens in terra erit semen 8-a. PS Beatus. AN Collocet eum dominus 8-f. PS Laudate. AN Stola iucundidatis 8-c. PS In convertendo. HY Macte summe. VS Iustus ut. AM Regi regum Christo laudes dicamus.
[OFFICIUM DE COMMUNI]
Si *annuntiatio beatae Mariae virginis vel festum *sancti Ruperti in ebdomadam palmarum sive in paschalem ebdomadam evenerint, in praecedenti ebdomada dominicae passionis anticipentur secundum quod competentius pro temporum varietate ordinari potuerint. *Si festum annuntiationis in sabbatum ante palmarum proximum et festum Ruperti in quinta feria eiusdem ebdomadae scilicet post Iudica, etiam statutum est in concilio generali proximo habito Salczburge per episcopos cuiusdem provinciae. Qui propria historia non utuntur, ut festivius agant, hoc modo colligant.
[Ad vesperas] Sacerdos et pontifex 1-a. PS Laudate pueri. RB Sint lumbi. HY Eia fratres extollamus. VS Gloria et honore. AM Iste homo 4.
Ad completorium AD Pacem tuam 4-a.
[Ad matutinum] INV Confessorum. HY Iste confessor. In primo nocturno AN Beatus vir qui in 3-a. Psalmum ipsum. AN Beatus iste sanctus qui 1-f. PS Quare fremuerunt. AN Tu es gloria mea 8-c. PS Domine quid. VS Gloria et honore. RP Euge serve. RV Domine quinque talenta. RP Ecce sacerdos magnus. RV Benedictionem omnium. RP Servus meus. RV Pro eo quod. In secundo nocturno AN Invocantem 1-f. PS Cum invocarem. AN Laetentur omnes qui sperant 8-a. PS Verba. AN Domine dominus 1-d. Psalmum ipsum. VS Posuisti. RP Iustum deduxit. RV Immortalis est enim. RP Hodie praeclarissimus et Noricorum apostolus. RP Beatus Rupertus. RV Ut apud. In tertio nocturno AN Domine iste 8-c. PS Domine quis. AN Vitam periit a te tribuisti 8-c. PS Domine in virtute. AN Hic accipiet 7-a. PS Domini est terra. VS Magna. RP Sint lumbi. RV Vigilate ergo. RP Summe dei. RV Ora pro nobis beate. RP O pastor apostolice. RV Memor esto.
Laudes AN Ecce sacerdos 7-c cum reliquis. AB O per omnia laudabilem 8-a.
In secunda vespera AN Ecce sacerdos 7-c cum reliquis. HY Macte summe, qui et ad laudes dicatur. AM O quam miranda est 5-b.
DE DEDICATIONE [ECCLESIAE USQUE IN CENAM DOMINI]
Si festum dedicationis ecclesiae vel altaris infra septuagesimam aut quadragesimam usque in cenam domini eve[49v]
nerit, sollemnissime celebretur cum omni cantu ad idem pertinente, excepta sequentia et Alleluia, pro quibus cantandus erit TR Qui confidunt in domino. Te deum laudamus et Gloria in excelsis et Credo in unum et Ite missa est non omittimus.
DE DOMINICA SEPTUAGESIMAE
In septuagesima ad vesperam nullam mentionem de Alleluia facimus, quia ad nonam terminavimus.
Ad vesperam AN Benedictus cum reliquis. CP Benedictus deus et pater. RP Formavit igitur. HY Dies absoluti. VS Vespertina oratio. AM Plantaverat autem dominus 4-a.
Ad completorium HY Iesu redemptor saeculi, qui in historia Domine ne in ira tua est incipiendus et usque ad quadragesimam cantandus. In evangelio AD Pacem tuam 4-a. Haec antiphona in omnibus dominicis noctibus et festis maioribus est dicenda.
[Ad matutinum] INV Adoremus dominum qui fecit nos. PS Venite exultemus. Hymni cum nocturnalibus antiphonis et psalmis, uti historia Domine ne in ira tua continet, cantentur. In septuagesima Romani eptaticum incipiunt. Unde et Alexander papa secundus constituit, ut et responsoria de eadem historia in eadem dominica incipiantur, quae et in sequenti dominica repetuntur. Alleluia autem in sabbato ad vesperam iussit dimitti. Septuagesima videtur dici posse propter septuaginta dies, qui sunt ab ipso die ad sabbatum ante octavam paschae, quo die alba tolluntur vestimenta a nuper baptyzatis. Septuagesima vero, ut praedictum est, computatur secundum titulationem sacramentarii et antiphonarii. Novem ebdomadibus ante pascha in septem sabbati populus dei in Babylonem ductus est captivus septuaginta annis. Quibus expletis reversus est Hierusalem. Ideo auctor officii nostri septuagesimam posuit in officiis nostris, ut hoc tempore a deliciis abstinendo ostenderemus in nostra conversatione, qualiter per omne tempus saeculi vivere debeatur, qui post baptismum peccatis se alienant a caelesti Hierusalem. Quapropter Alleluia illo tempore non cantatur apud nos, sed tractus vel luctus, nec Gloria in excelsis deo, quae sunt cantica caelestia. * * * * * [50r]
Hic legantur tres lectiones de historia, tres de sermonibus patrum omni dominica usque in pascha. Legitur Pentateucum Moysi usque in dominicam passionis. Nonum responsorium post Gloria patri iteratur, quia Te deum laudamus non dicitur, sed nec ad matutinum sanctae Mariae usque in pascha. [In primo nocturno] RP In principio fecit. RV Formavit igitur. RP In principio deus. RV Igitur perfecti sunt. RP Formavit igitur. RV Igitur perfecti. [In secundo nocturno] RP Tulit ergo dominus. RV Formavit igitur. RP Dixit dominus. RV Adae vero non inveniebatur. RP Immisit dominus. RV Hoc nunc os. [In tertio nocturno] RP Dum deambularet. RV Domine audivi. RP In sudore vultus. RV Pro eo quod oboedisti. RP Ecce Adam. RV Cherubim et flammeum gladium. In secunda dominica RP Ubi est Abel frater. RV Maledicta terra.
Laudes AN Miserere mei deus 1-e. Psalmum ipsum. AN Confitebor tibi domine 8-c. PS Confitemini. AN Deus deus meus ad te de 1-a. Psalmum ipsum. AN Benedictus es in firmamento 1-a. PS Benedicite. AN Laudate dominum de caelis 1-e. Fratres. CP Nescitis quod hi qui in stadio. HY Aeterne rerum. VS In matutinis domine. AB Simile est enim regnum 1-a.
Ad primam AN Conventione autem facta 7-a. Dominicis diebus et in festis novem lectionum dicatur CP Regi saeculorum usque ad pascha.
Ad tertiam AN Ite et vos in vineam meam 8-f. Responsorium cum versibus suis tam dominicis quam privatis diebus, sicut historia Domine ne in ira repraesentat, usque in quadragesimam dicantur.
Ad processionem dicantur RPP In principio. RPP Dixit dominus. In reditu RPP Ecce Adam.
Sequitur officium missae Quia primi hominis lapsus et populi dei captivitas, seu cuiuslibet hominis post baptismum lapsi, sed paenitentiam agentis typus in septuagesima agitur, ideo usus dalmaticarum et subtilium et reliqui ornatus et Gloria in excelsis et Alleluia et sequentia et Ite missa est omittuntur. Alleluia, inquam, dimittitur, quod laudem dei sonat, non quod ab ore ecclesiae vel cuiuslibet hominis fidelis his diebus usque ad pascha tolli debeat, sed pro ipso aliis verbis idem sonantibus ad laudandum deum exhortamur dicendo Laus tibi domine rex aeternae gloriae. Tractum etiam ab hinc usque ad sabbatum sanctum paschae, qui proprie significat cantum laborantium aut lugentium pro Alleluia recitamus.
Ad sextam AN Quid hic statis tota die 1-f. [50v]
Ad nonam AN Voca operarios et redde 8-a.
Ad vesperam AM Dixit pater familias 7-a. AM Cum autem sero factum esset dixi t 7-a. AM Hi novissimi una hora fecerunt 1-d. AM Amice non facio tibi iniuriam 1-f. AM Tolle quod tuum est et vade quia 8-f. AM Non licet mihi facere quod volo 8-a. AM Dixit autem pater familias amice 8-a. AM Erunt primi novissimi et novissimi 1-e. AM Sic erunt novissimi 8-a.
DE DOMINICA SEXAGESIMA
Graeci proximam ebdomadam, id est sexagesimam, sanctificant suo ieiunio. Porro sexagesima inde dici potest, quia sexaginta sunt dies usque ad medium paschae, quod est feria quarta paschalis ebdomadae.
Ad vesperas CP Benedictus deus et pater domini nostri. HY Dies absoluti. AM Multi enim sunt vocati 8-c.
[Ad matutinum] Tota historia, quae et in priori dominica dicta est, repetatur excepto RP Ecce Adam, pro quo cantandum erit RP Ubi est Abel.
Laudes ut supra. CP Libenter suffertis. AB Cum turba plurima 8-a.
Ad primam AN Exiit qui seminat 4-a.
Ad tertiam AN Semen cecidit in terram 8-f.
Ad processionem RPP Immisit dominus. In reditu RPP Ubi est Abel frater.
[Ad missam] EP Libenter suffertis in dominica tota legatur, sed per ebdomadam, quandocumque legenda est, dividatur in loco, ubi dicitur Damasci praepositus. Ibique sequenti die legi incipiatur.
Ad sextam AN Semen cecidit in terram bonam 8-f.
Ad nonam AN Iesus haec dicens clamabat 1-a.
Ad vesperas AM Vobis datum est nosse 6-a. AM Quod autem cecidit in terram 4-b. AM Qui verbum dei retinent corde 1-a. AM Si vere fratres divites esse cupitis 7-c. AM Si culmen *veri honoris quaeritis 7-c.
DE QUINQUAGESIMA
Cleri nostri auctore Telesphoro papa sequentem, id est quinquagesimam, sanctificavit, qui constituit septem ebdomadarum ieiunium ante pascha. Quinquagesima vero ideo dicitur, quia decurrit usque in diem resurrectionis dominicae.
Ad vesperas CP Benedictus deus. RP Temptavit deus. Dies absoluti. VS Vespertina oratio. AM Quod autem cecidit 4-d.
[Ad matutinum] INV Adoremus deum. PS Venite exultemus. RP Quadraginta dies. RV Noe vero. RP Ponam arcum. RV Cumque obduxero. RP Per memetipsum. RV Ponam arcum meum. RP Aedificavit Noe. RV Ecce [ego] statuam pactum. RP Locutus est dominus. RV Benedicens benedicam. RP Dum staret Abraham. RV Dixit dominus. RP Tentavit deus. RV Immola deo sacrificium. RP Angelus domini. RV Et benedicentur. RP Caecus sedebat secus. RV Et qui praeibant. RP Vocavit angelus. RV Et benedicentur. [51r]
RP Deus domini mei. RV Deus in cuius conspectu. RP Veni hodie ad. RV Igitur puella cui dixero.
Laudes AN Secundum multitudinem 1-a. AN Deus meus es tu et confitebor tibi 8-g. AN Ad te de luce vigilo deus ut videam 7-a. AN Hymnum dicite et superexaltate eum 4-a. AN Omnes angeli eius laudate 5-b. HY Aeterne rerum. VS In matutinis. AB Cum appropinquaret Iericho caecus 7-a. Si linguis hominum loquar.
Ad primam AN Iter faciente Iesu dum 1-f.
Ad tertiam AN Miserere mei filii David 8-a.
Ad processionem RPP Quadraginta dies. RPP Tentavit deus. In reditu RPP Caecus sedebat. Sciendum est, quod per has tres ebdomadas usque ad quadragesimam dominicis diebus ad missam collectae tres dicuntur, quia ad maiores cursus scilicet ad matutinum et ad vesperas suffragia sanctorum non omittuntur, quod a quadragesima usque ad pascha fieri non debet.
Ad sextam AN Caecus sedebat secus 7-a.
Ad nonam AN Caecus magis ac magis 1-a.
Ad vesperas AM Transeunte domino clamabat 1-a. AM Omnis plebs ut vidit dedit 8-g.