[LIBER ORDINARIUS RHENOVIENSIS]
[COMMENTARIUS]
De diversitate festivitatum. Quaedam sunt festivitates, in quibus nihil amplius agitur, quam in qualibet dominica die. Et tales sunt, in quibus hoc superadditur, quod qui invitatorium cantant, albis induuntur et quod sacerdos lecto post nocturnos evangelio in alba redit in chorum, ut ita ad canticum evangelii altaria incenset, ut in natale sanctae Agnetis, sanctae Agathae, sanctae Scolasticae, cathedra sancti Petri, festo sancti Matthiae, si hae duae festivitates infra quadragesimam evenerint, in natale sancti Gregorii, sancti Benedicti, in annuntiatione domini, in illis tribus diebus posterioribus ebdomadadae pascalis et pentecostes et nativitatis domini, in inventione sancti Stephani, in natale sanctae Afrae, Dionysii, sancti Clementis, sancti Nicolai, sanctae Luciae, sancti Silvestri. Et hoc ipsum etiam fieri debet in quinque dominicis, id est, prima dominica adventus domini, septuagesimae, quadragesimae, mediae quadragesimae et in ramis palmarum. In quibus etiam dominicis solet introitus ter cantari, nisi in palmis. In his quoque et insuper in omnibus dominicis quadragesimae altare dominicum ornatius vestitur. Sciendum tamen, quod praedictum festum sancti Petri cum tribus sequentibus, id est, sancti Gregorii, sancti Benedicti, annuntiationis, id est praecedentia in hoc praecellunt, praefatis dominicis equiparanda sunt et insuper duodecim responsorium repetatur et ad missam Kyrie eleison, Sanctus et Agnus dei, si est, in albis canuntur, in annuntiatione vero Alleluia superadditur; quod responsorium ab albatis canitur. Sunt aliae, quae in hoc variantur, quod antequam ad vesperos pulsetur, formae tapetibus cooperiuntur; quod ad vesperos, matutinos et ad missam ante altare cerei quinque accenduntur, cum in dominicis non nisi tres; quod sacerdos altaria incensat in cappa; quod ad easdem horas duo ad gradus decantant et hoc modo: Benedicamus domino pronunciant; quod ad nocturnos duo vel etiam plures responsorium quartum, octavum et duodecimum cantant; quod et ipsum responsorium duodecimum recantatur; quod ad maiorem missam omnes, qui sciunt cantare, sunt in albis, armario tantum in cappa, vel si ipse absens est, adiutore chorum tenente; quod introitus post versum ex toto reciprocatur, sed Agnus dei tertia vice minori melodia canitur; quod hoc modo: Ite missa est dicitur, ut in octava epiphaniae, in conversione sancti Pauli, in natale sancti Mathiae, si extra quadragesimam venerit, in natale sancti Marci evangeliste, sancti Udalrici, commemoratione sancti Pauli, ad vincula sancti Petri et cathedra ipsius, si extra venerit quadragesimam, in decollatione sancti Ioannis Baptistae, Othmari, octava sancti Ianuarii et sancti Findanii, sancti Lucae apostoli. Item quaedam sunt in hoc superiores, quod in choro duo dorsalia et sex in presbyterio suspenduntur; quod hoc modo: Benedicamus domino et Ite missa est pronunciatur; quod tam hi duo, qui invitatorium cantant, cappis induuntur, quam omnes literati ad maiorem missam; quod ad primam signum, quod est secundum a maximo, pulsatur; quod ad horas omnes, nisi ad completorium, tria luminaria de illis quinque accenduntur; quod hymni earundem horarum hac cantantur melodia, id est Iam lucis, Nunc sancte nobis, Rector potens, Rerum deus; quod sacerdos ebdomadadarius aquam non benedicit, si in dominica venit; quod ad missam duo candalabra ponuntur super altare faciesque eius non linteo, sed pallio, velatur; quod Agnus dei in tertia vice maiori melodia cantatur; quod missa finita omnia signa pulsantur, ut in natale sancti Stephani, Ioannis evangelistae, Innocentum, in circumcisione domini, in octava assumptionis sanctae Mariae, in illis tribus diebus paschae, pentecosten post dominicam, ut in octava paschae, in natale sancti Iacobi et sancti Christophori, in translatione sancti Benedicti, in natale sancti Laurentii, sancti Bartholomaei, in exaltatione sanctae crucis, in natale Matthaei, in festivitate sancti Michaelis, in natale sancti Galli, in natale sancti Martini et sancti Andreae et omnium apostolorum. Sed sciendum est, quod illi tres dies post dominicam paschae, pentecosten illa alia festa in hoc praecellunt, quod in eis septem lumina accenduntur et responsoria ad nocturnos a binis cantantur, ad priorem missam una oratio dicitur. Item sunt, quae hoc supereminent, quod in choro quadra pallia et in presbyterio octava suspenduntur; quod invitatorium quattuor fratres, quod singula responsoria duo vel plures, quod ad vesperos et matutinos tres responsorium cantant; quod hoc modo: Benedicamus domino. Deo gratias dicitur; quod ad easdem horas super canticum evangelii antiphona ter cantatur simul ab omnibus, primo videlicet cum incepta fuerit ante primum versum, secundo post ultimum versum, tertio post Gloria patri; quod duobus turibulis incensatur; quod ad utrosque vesperos, matutinos quoque et nocturnos singulis antiphonis, quae sunt de festo, subiunguntur diffinitiones; quod ad matutinalem missam nonnisi una oratio dicitur, si tamen de eodem festo canitur; quod ad primam et ad tertiam hymni hac melodia cantantur: Iam lucis orto, Nunc sancte nobis, quamvis in die nativitatis domini, in epiphania et hypapanti et in annuntiatione dominica et Blasii martyris aliter cantentur, id est Iam lucis orto, Nunc sancte nobis spiritus; quod interim, dum sequentia cantatur, duo signa maxima pulsantur, ut in epiphania, in hypapanti domini, Ioannis Baptistae, Placidi martyris. Item aliae, in quibus hoc apponitur, quod tota ecclesia a fine usque ad finem dorsalibus adornatur; quod infra lectiones nocturnales altare principale ter incensatur ad tertiam lectionem, ad septimam et ad undecimam et turibulum ab ipso sacerdote portatur in choro et extra chorum, ut in inventione sanctae crucis, in qua agitur processio per claustrum, sed sine solito ornamentarum apparatu, in dedicatione ecclesiae, in qua etiam fit processio, sicut descriptum est in hoc libro, post natale virginum, octava pentecostes, quando commemoratio sancte trinitatis agitur, in hoc supereminet, quod ad utrosque vesperos bina et bina signa pulsantur, sicut etiam ad nocturnas premissa tamen tunc temporis in loco scillae omnium signarum pulsatione; quod illi sex cerei magni a priori vespera usque ad secundam, immo post completorium, ardent, sed infra matutinam tantum tres coronae in choro. Ad processionem tamen in die reliquiae sanctorum non portantur. Solae principales festivitates ad superlativum quodammodo pertingunt, id est tria festa dominica, assumptio sanctae Mariae, sanctorum Petri et Pauli et omnium sanctorum, nativitatis Mariae, sancti Blasii, sancti Ianuarii, sancti Findani, sancti Mauritii, dedicatio ecclesiae; ascensio domini, quae hoc habent singulare, quod duo cerei super altare candelabris impositi ante ingressum fratrum ad nocturnas accenduntur et ita perdurant, usque dum missa finiatur et quod ad eosdem nocturnos vice scillae pulsantur omnia signa et postea non singula, sed duo simul, sicut etiam ad utrosque vesperos; quod ille triangulus ante crucem dependens accenditur; quod illi quoque maximi cerei tres post altare principale et tres ad sanctam crucem accensi de vesperis ad vesperos, immo usque post completoriurn, ita perdurant; quod ad nocturnos supradictos tria pallia diversi coloris super altare principale ponuntur singillatim auferenda, primo ad *Gloria quarti responsorii, item ad octavum et quando homilia incipitur; quod octavum recantatur; quod ad primam de maximis signis pulsatur; quod processio per claustrum tam sollemnis agitur, ut non solum cruces, sed etiam textus evangelii, candelabra et cetera quaeque ornamenta mobilia portantur. De vespera, quae in[ter] duas festivitates est media. Hoc sciendum de ipsis festivitatibus, quia si duae continuatim celebrantur et praecedens maioris est, reverentiae, de praecedenti quoque secundi vesperi fiunt ex toto et de sequenti nonnisi una antiphona et collecta: Quam reverentiam non solum illud, quod in cappis vel in albis colitur, sed etiam, quod propriam historiam habet, recipit. Si autem sequens festum priori est aequale vel illud praecellit, capitulum et sequentia recipit, praecedens vero psalmos et antiphonam unam. Collecta post Benedicamus, sicut in natale sancti Sebastiani et sanctae Agnetis. Si qua festivitas duodecim lectionum in qualibet dominica infra adventum domini evenerit, in feriam secundam differimus, festo autem trium lectionum, in quacumque die eiusdem temporis occurrit, si proprium habet, antiphonam tribuimus.
INCIPIT ORDO OPERIS DEI PER CIRCULUM ANNI
DOMINICA QUARTA ANTE NATALE DOMINI
Ad [primas] vesperas CP Deus pacis sanctificet vos. RP Ecce dies venient. RV In diebus illis. HY Conditor alme. VS Rorate caeli desuper. AM Ecce nomen domini. OR Excita potentiam, quae ad matutinum et tertiam et maiorem missam et in secunda vespera est dicenda. Quod et in omnibus dominicis et sanctorum festis duodecim lectionum, exceptis quibusdam maioribus, agendum est. Crucis solitam mentionem non facimus ante secundam vesperam purificationis sanctae Mariae. [Ad processionem] ad sanctam Mariam. RPP Missus est Gabriel. Subiungit sacerdos VS Ave Maria gratia plena dominus tecum. Oremus in directum. ORC Deus qui de beatae virginis utero, et ista oratio de illa semper est dicenda usque ad matutinum nativitatis domini. Si quando autem due praeferuntur candelae, quod tunc tantummodo fit, quando formae aliquo festo cooperiuntur et si tunc de eodem festo processio agitur, vel quando cum una candela de festo proceditur, tunc oratio cum Dominus vobiscum et tonaliter pronuntiatur. Ad preces de omnibus sanctis infra adventum domini ad vesperam et matutinum prima est Ave Maria, usque in nativitatem domini.
[Ad matutinum] INV Regem venturum. HY Verbum supernum. In primo nocturno AN Hora est. VS Egredietur virga. RP Aspiciens. RV Quique terrigene. RV Qui regis Israel. RV Tollite portas. RP Aspiciebam in visu. RV Ecce dominator. RP Missus est Gabriel. RV Ave Maria. RP Montes Israel. RV Rorate caeli. In secundo nocturno AN Nox praecessit. VS Egredietur dominus. RP Ave Maria. RV Tollite portas. RP Salvatorem expectamus. RV Praeoccupemus. RP Audite verbum. RV A solis ortu. RP Alieni non transibunt. RV Ego veniam. [In tertio nocturno] ACN Dicite fili Sion. CNT Ecce dominus deus in. VS Ex Sion species decoris eius. RP Ecce virgo. RV Tollite portas. RV Obsecro domine. RP A solis ortu. RV Laetentur caeli. RP Ecce dominator. RP Ecce dies venient. RV In diebus illis.
In matutinis laudibus AN In illa die. AN Iucundare. AN Ecce dominus veniet. AN Omnes sitientes. AN Ecce veniet propheta. CP Ecce dies veniunt. Et hoc est dicendum amodo singulis dominicis diebus ad utrosque vesperos, ad matutinum et ad tertiam usque in proximam dominicam ante natale domini. RP Veni ad liberandum nos. RV Et ostende nobis faciem. Quod cottidie ad matutinas laudes per duas ebdomadadas est canendum. HY Vox clara. VS Vox clamantis in deserto. AB Spiritus sanctus. [Ad processionem] ad sanctam Mariam RPP Ave Maria. VS Benedicta tu in mulieribus. De omnibus sanctis prima est AC Ave Maria, usque in natale domini.
Ad horas matutina laus.
Ad primam CP Domine miserere nostri. Et hoc est dicendum in singulis dominicis diebus et aliis festis ad primam usque in natale domini. Ab hinc usque post purificationem sanctae Mariae solitam mentionem sancti trinitatis non facimus ad priorem missam in dominicis diebus.
In processione ad sanctam Mariam RPP Missus est Gabriel. Sequitur Ave Maria gratia plena dominus tecum. Dominus vobiscum tonaliter. ORC Deus qui de beatae virginis. In exeundo cantatur RPP Aspiciens cum reliquis. In vestibulo RPP Ecce dies venient. In chorum de patrono. Sequitur Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison. Pater noster. Et ne nos. VS Exultabunt sancti in gloria. ORC Via sanctorum omnium in directum.
Ad missam ministri casulis utuntur. Gloria in excelsis et Ite missa est non dicimus exceptis apostolorum nataliciis.
Ad sextam et [ad] nonam capitulum et oratio quaecumque volueris de adventu domini.
In secunda vespera AN Sede a dextris. RP Tu exurgens domine, quod per duas hedomadas ad vesperas cantatur. AM Ne timeas Maria. [Ad processionem] ad sanctam Mariam AP Angelus domini, seu alia eius compar. Interdum quoque AM Beatam me dicent, cum Magnificat privatis diebus usque in nativitatem domini. In hoc tempore nullum festum cum tribus lectionibus celebratur, sed si quod propriam habens missam occurrit, antiphonam et orationem tantum recipit.
FERIA SECUNDA
[Ad matutinum] INV Regem venturum dominum. In hac et in qualibet privata die omnia de adventu domini agenda sunt absque antiphonis super nocturnales et matutinales et vespertinales psalmos, excepto quod in proxima natalis domini ebdomadada matutinae laudes cum antiphonis de adventu domini cantantur. Maiores quoque preces ad matutinum et vesperos dicendae sunt sequente oratione qualibet de adventu domini, non tamen dominica absque tribus quarti temporis diebus. RP Aspiciens, RP Ecce dies venient infra ebdomadadam non cantantur. Versus ad nocturnos ita ordinantur, ut in secunda feria: VS Egredietur virga et VS Egredietur dominus, in feria tertia: VS Egredietur dominus et Ex Sion species dicantur. Talis versuum ordinatio ad nocturnos est observanda, quotiens per annum alicuius festi versuum repetitio est continuanda. [Ad processionem] ad sanctam Mariam AP Missus est Gabriel angelus super psalmos usuales et ita deinceps in privatis noctibus. Feria secunda
Ad primam AN Qui venturus.
Ad tertiam Veni et libera. VS Timebunt gentes.
Ad sextam AN Tuam domine. VS Memento nostri domine.
Ad nonam In tuo adventu. VS Domine deus virtutum.
FERIA SECUNDA
[In matutinis laudibus] AB Angelus domini.
[Ad vesperas] AM Hierusalem.
FERIA TERTIA
[In matutinis laudibus] AB Antequam convenirent.
[Ad vesperas] AM Quaerite dominum.
FERIA QUARTA
[In matutinis laudibus] AB De Sion exibit.
[Ad vesperas] AM Veniet fortior.
FERIA QUINTA
[In matutinis laudibus] AB Benedicta tu.
[Ad vesperas] AM Expectabo dominum.
FERIA SEXTA
[In matutinis laudibus] AB Ex Aegypto.
[Ad vesperas] AM Ecce veniet.
SABBATO
[In matutinis laudibus] Sion noli timere.
IN NATALE SANCTI NICOLAI
Ad [primas] vesperas CP Labia sacerdotis custodiunt. Hoc enim est consuetudinis, ut si in festis duodecimum lectionum aliquod reperitur capitulum de lectione ad missam legenda, hoc ad vesperos utrosque et matutinum et ad tertiam recitetur. RP Beatus Nicolaus. Confessor dei. Ad vesperas HY Iste confessor. AM O pastor aeterne. Oratio sicut de sancto Augustino. Sequitur post Benedicamus ferialis antiphona cum Gloria patri, et VS Rorate caeli desuper, et oratio quaelibet de adventu domini tonaliter cum Dominus vobiscum, dominica tamen non sit et hoc modo ad matutinum et in secunda vespera agitur et in quolibet festo duodecim lectionum in hoc tempore. Insuper quoque ad alterutram missam oratio dominicalis dicitur, nisi sit dies ieiunii. Ad processionem Beatus Nicolaus. Oratio aliqua de uno confessore.
[Ad matutinum] INV Confessorum regem. HY Confessor dei. In primo nocturno AN Nobilissimis siquidem. AN Postquam domi puerilem. AN lnfantia teneriori. AN Innocenter puerilia. AN Pudore bono. AN O mira caritas. RP Confessor dei Nicolaus. RV Erat enim valde. RP Operibus sanctis. RV Voce quippe. RP Quadam die. RV Mox illis clamantibus. RP Vir israelita. RV Ut precibus tuis. In secundo nocturno AN Auro virginum. AN Gloriam mundi. AN Pontifices almi. AN Sanctus quidem. AN Muneribus datis. AN Omnibus se invocantibus. RP Audiens Christi confessor. RV Statimque solutos. RP Qui cum audissent. RV Clara quippe. RP Beatus Nicolaus. RV Ut apud Christum. RP Servus meus es tu. RV Pro eo quod rogasti. [In tertio nocturno] ACN Summe dei praesul. RP Summe dei praesul. RV Qui tres pueros. RP Laudemus dominum. RV Gaudeamus omnes. RP Ex eius tumbae. RV Catervatim. RP Dum Mirensium. RV Tamdiu quippe. EV Homo quidam nobilis.
In matutinis laudibus AN Beatus Nicolaus. AN Ecclesiae sanctae. AN Opus bonum. AN Sancte et iuste. AN Ex eius tumbae. HY Hic est verus christicola. AB O per omnia. Ad processionem RP Summe dei.
Ad horas de primo nocturno.
Ad missam IN Sacerdotes. LE Scietis quia misi. GR Ecce sacerdos. AL Alleluia. ALV Iuravit dominus. [Congaudentes]. EV Homo quidam nobilis. OF Inveni David. CO Beatus servus.
In secunda vespera matutina laus [super psalmos]. AM O Christi pietas.
DOMINICA SECUNDA ANTE NATALE DOMINI
[In prima vespera] RP Hierusalem surge. AM Leva Hierusalem. OR Excita domine corda nostra. Ad processionem ut in priori dominica.
[Ad matutinum] INV Rex noster. In primo nocturno AN Hora est. RP Hierusalem cito. RV Israel si me. RP Ecce dominus veniet. RV A solis ortu. RP Hierusalem surge. RV Leva in circuitu. RP Ecce veniet dominus. RV Ecce dominator. RP Civitas Hierusalem. RV Ecce dominator. In secundo nocturno AN Nox praecessit. RP Ecce veniet dominus protector. RV Ecce dominator. RP Sicut mater consolatur. RV Deus a Libano. RP Ecce ab austro. RV Aspiciam vos. [In tertio nocturno] ACN Dicite pusillanimes. RP Confortamini manus. RV Civitas Hierusalem. RP Hierusalem plantabis. RV Deus a Libano. RP Egredietur dominus de Samaria. RV Deus a Libano. RP Rex noster. RV Ecce agnus dei.
In matutinis laudibus AN Ecce in nubibus. AN Urbs fortitudinis. AN Ecce apparebit. AN Montes et colles. AN Ecce dominus noster. AB Super solium. Ad processionem ut in priori dominica.
Ad cursum matutina laus.
Ad processionem in die responsoria de praesenti historia, excepto quod ad sanctam Mariam canitur ut in priori dominica.
In secunda vespera AM Beata es Maria.
FERIA SECUNDA
[In matutinis laudibus] AB De caelo veniet.
[Ad vesperas] AM Ecce rex veniet dominus.
FERIA TERTIA
[In matutinis laudibus] AB Super te Hierusalem. AM Vox clamantis.
FERIA QUARTA
[In matutinis laudibus] AB Ecce mitto.
[Ad vesperas] AM Sion renovaberis.
FERIA QUINTA
[In matutinis laudibus] AB Tu es qui venturus.
[Ad vesperas] AM Qui post me veniet.
FERIA SEXTA
[In matutinis laudibus] AN Cantate domino.
[Ad vesperas] AM Erumpent montes.
SABBATO
[Ad vesperas] AN Levabit dominus signum.
IN NATALE SANCTAE LUCIAE VIRGINIS
Ad [primas] vesperas RP Lucia virgo. HY Iesu corona virginum. AM In tua patientia. OR Exaudi nos. Si haec festivitas in feria est celebranda, prioris vesperae capitulum recipit et sequentia. Ad processionem RPP Grata facta es.
[Ad matutinas] INV Regem virginum. HY Virginis proles. Antiphonae et responsoriae de una virgine. [In tertio nocturno] ACN Soror mea. RP Veni electa mea. RV Audi filia. RP Lucia virgo. RV Sicut per me civitas. RP Rogavi dominum. RV Pro eo ut me. RP Grata facta es. RV Adiuvabit eam.
In matutinis laudibus AN Orante sancta Lucia. AN Lucia virgo. AN Per te Lucia virgo. AN Benedico te pater. AN Tanto pondere. HY Iesu corona virginum. AB Columna es. Ad horas et ad vesperas matutina laus.
Ad missam EP Confitebor. EV Simile est regnum caelorum thesauro.
Ad [secundas] vesperas AM Simile est enim. Post Benedicamus AM O sapientia.
[COMMENTARIUS]
Iste antiphonae semper incipiendae sunt in vespera, excepto si haec festivitas in dominica occurrit. Tunc enim in secunda feria est celebranda, sed haec AM O sapientia in secunda vespera dominicae post Benedicamus est canenda sequente oratione dominica. Quando vero inchoantur antiphonae eaedem, antiphona ferialis ad huius diei vesperam pertinens omnino reticetur, nisi sit dominica. Quod si in aliqua feria secundae ebdomadadae praedictae antiphonae incipiuntur, Ab hinc usque in sequentem dominicam antiphona ferialis ad Magnificat pertinens ad nonam cottidie canitur, excepta illa die, quando inchoantur.
DOMINICA ANTE NATALE DOMINI
Ad [primas] vesperas RP Qui venturus est. AM Ante me, vel O, si occurrit. OR Aurem tuam queasumus. [Ad processionem] ad sanctam Mariam RPP Suscipe verbum.
[Ad matutinum] INV Ecce veniet rex. In primo nocturno AN Scientes quia. RP Ecce apparebit. RV Ecce dominator. RP Bethlehem civitas. RV Deus a Libano. RP Qui venturus. RV Ex Sion species. RP Erumpent montes. RV Laetamini. In secundo nocturno AN Bethlehem non es minima. RP Suscipe verbum. RV Ave Maria. RP Aegypte noli flere. RV Ecce dominator. RP Prope est ut veniat. RV Qui venturus. RP Descendet dominus. RV A solis ortu. [In tertio nocturno] ACN Ite dicite Ioanni. RP Ecce apparebit. RV Ecce dominator. RP Veni domine et noli tardare. RV A solis ortu. RP Ecce radix. RV Deus a Libano. RP Docebit nos dominus. RV Ex Sion species.
In matutinis laudibus AN Veniet dominus. AN Hierusalem gaude. AN Dabo in Sion. AN Montes et omnes colles. AN Iuste et pie vivamus. RP Emitte agnum dei, quod usque in natale domini ad matutinas laudes est canendum. AB Ioannes autem cum audisset. Ad processionem RPP Ave Maria.
Ad horas matutina laus.
Ad processionem in die ad sanctam Mariam. Suscipe verbum. In exeundo de primordio historiae. Si in hac die ad vesperas AM O est canenda,
ad nonam canitur AN Tu es qui venturus.
In secunda vespera RP Super te Hierusalem. [Et gloria eius], quod canitur usque in natale domini ad vesperos. AM Tu es qui venturus, si AM O non occurrit.
FERIA SECUNDA
[In matutinis laudibus] AB Dicit dominus.
[Ad vesperas] AM Beatam me dicent. Haec antiphona ad sanctam Mariam cantatur.
FERIA TERTIA
[In matutinis laudibus] AB Consurge consurge.
[Ad vesperas] AM Elevare elevare.
FERIA QUARTA
[In matutinis laudibus] AB Ponam in Sion.
[Ad vesperas] AM Ponent domino.
FERIA QUINTA
[In matutinis laudibus] AB Consolamini.
[Ad vesperas] AM Laetamini.
FERIA SEXTA
[In matutinis laudibus] AB Dies domini sicut.
[Ad vesperas] AM Hoc est testimonium.
[COMMENTARIUS]
In quacumque die huius vel sequentis ebdomadadae aliqua matutina laus canitur, duae eiusdem diei feriales antiphonae, quae prescriptae sunt ad sextam et ad nonam, cantantur. Ad alias vero horas antiphonae quae et supra, excepta feria secunda, cuius prior antiphona, id est AN Dicit dominus, ad nonam cantatur, altera vero, id est AN Beatam me dicent, ad vesperam ad sanctam Mariam. Si autem in praesentis ebdomadadae feria tertia natale sancti Luciae evenerit, in feria secunda AN Dicit dominus ad matutina canitur et Beatam ad vesperam post Benedicamus de adventu domini subiungitur et tamen alia de sancta Maria canitur. Quando vigilia nativitatis domini in feria quinta vel sexta venerit, AN Ponam et Ponent in futurae ebdomadadae feria quarta ad Benedictus et nonam reservantur. Idem fit de AN Dies domini et Hoc est testimonium in feria sexta, quando vigilia in sabbato venerit. Quando autem vigilia in sabbato evenerit, in feria quarta, quia tunc apostoli festivitas celebratur, ad matutinas laudes, quae de adventu domini cantantur, AB Ponam in evangelio canitur. Altera antiphona remanet. Cum autem vigilia in feria quarta venerit, antiphona utraque remanebit.
FERIA QUARTA [QUATTUOR TEMPORUM]
In quarta feria ieiunii ad nocturnos legitur EV Missus est cum homilia sua. [Ad processionem] ad sanctam Mariam canitur AP Spiritus sanctus.
[In matutinis laudibus] Si haec feria intra octo dies nativitati domini proximos continetur, matutina laus Prophetae canitur. Sin autem AN Redde mihi. Capitulum quale volueris. AB Quomodo fiet istud maior. OR Presta quaesumus omnipotens deus ut redemptionis; altera oratio, id est Festina, ad vesperas.
Ad horas [ad primam] AN Missus est Gabriel.
[Ad tertiam] AN Ave Maria.
[Ad sextam] AN Dabit illi dominus.
[Ad nonam] AN Ecce ancilla.
[Ad missam] Ad priorem collectam missae dicitur Oremus. Flectamus genua, ad alteram Dominus vobiscum, sed non Flectamus genua, adiunctis usualibus collectis sicut in ceteris temporum feriis quartis, excepto in pentecosten.
[COMMENTARIUS]
Si in aliqua istius ieiunii die festum praedictum evenerit, post capitulum fratres in claustro lectioni vacant. Deinde pulsato signo ad tertiam, orationem faciunt et albis se induunt. Finita tertia missa sequitur, postquam se fratres exuentes iterum lectioni vacant, usque dum signum sextae audiant. Tunc facta denuo oratione sedent in choro, donec sacerdos ceterique ministri altaris se induant. Quibus reversis, sexta canitur, statimque missa, non praecedente letania, cum Flectamus genua et Benedicamus domino sequitur. Quod si est sabbatum, post sextam statim vestiuntur lectores et gradualis cantores. Finitis vero familiaribus ad Per dominum agitur pulsatio missae de ieiunio. Missa finita, ad nonam pulsatur et oratio agitur. Conventus iterum sedens in choro ministros se exuentes expectat eisdemque revertentibus cantatur nona.
FERIA SEXTA [QUATTUOR TEMPORUM]
In feria sexta ad nocturnos legitur EV Exurgens Maria cum homilia sua.
[In matutinis laudibus] De matutina laude regulam, quae et in feria quarta una praecedenti est praescripta, observa. AB Ex quo facta est. Oratio missalis.
SABBATO [QUATTUOR TEMPORUM]
Ad nocturnos EV Anno quinto decimo cum homilia sua.
Matutina laus AN Intuemini, sive sit incepta historia Clama, sive non. AB Omnis vallis. Oratio prima missalis.
[Ad missam] In hac die ante missam letania non canitur, sicut nec in aliis quattuor temporum sabbatis, sed facta oratione fratres in choro sedent, donec sacerdos aliique *qui ministraturi [sunt] induantur. Quibus paratis missa inchoatur ab uno chorum in cappa tenente. Ad quam collectarum non amplius quam de officio est dicendum. Dominus vobiscum non dicitur, nisi ante ultimam orationem. Singuli cantores singula gradualia cantant, ita ut post incoatum initium chorus ea non repetat, sicut nec post finem versuum. A duobus canitur hymnus trium puerorum. Quo tamen hymno in ultima vice repetito et duobus verbis primis a cantoribus dictis cetera chorus percantat.
IN VIGILIA SANCTI THOMAE APOSTOLI
Ad missam IN Ego autem per totum. Oratio sicut in vigilia sancti Andreae, secunda de adventu domini, id est dominicalis. EP Benedictio domini. EV Hoc est praeceptum meum. Si haec vigilia in aliqua quarti temporis die occurrerit, secundam orationem recipit, etiam si sit sabbatum et festum in feria secunda sit differendum.
Ad vesperas AM Ecce ego mitto. OR Da nobis quaesumus domine beati Thomae. Post Benedicamus AM O, quae occurrit. Sequitur oratio quaelibet de adventu domini, nisi sit feria quarta ieiunii; tunc altera missalis oratio huius diei.
[IN NATALE SANCTI THOMAE APOSTOLI]
Ad nocturnos sermo de apostolis legitur. In tertio nocturno EV Thomas unus, et in eius homilia ab eo loco: Iste unus discipulus, usque: Haec apud vos sollicita mente cogitate, legendum est. Idem autem evangelium in loco: Et crediderint terminatur. Post Benedicamus AN Nolite timere canitur, sed tamen collecta de dominica non dicitur. Per singulos autem annos in hoc festo neque antiphona haec, neque huius diei ferialis matutina laus omittitur, excepto cum ista festivitas in dominica occurrens in feriam secundam differtur; tunc in dominica AN Nolite timere canitur, sed in feria secunda matutina laus non remanet. Ad sanctam Mariam canitur matutina laus huic feriae ascripta pleniter cum appendiciis suis de adventu domini. Kyrie eleison tot vicibus, quod et in choro dicitur. PE Ego dixi. Oratio de adventu domini, post cuius Per omnia secula seculorum. Amen. AB Sancti dei omnes cum oratione sua consequenter adiungitur et tunc demum cum Benedicamus domino clauditur.
Ad horas matutina laus.
Ad missam IN Mihi autem. EP Benedictus deus et pater domini nostri Iesu Christi qui benedixit nos. GR Nimis honorati. AL Alleluia. ALV Iam non estis. OF In omnem terram. CO Dico autem vobis.
In [secunda] vespera AN Iuravit dominus, cum reliquis.
DOMINICA PROXIMA NATALIS DOMINI
[Ad primas vesperas] CP Gaudete in domino. RP Non auferetur. RV Pulchriores. AM O. OR Excita domine. Ad processionem RPP Egredietur virga.
[Ad matutinum] INV Vigilate. In [primo] nocturno AN Scientes. RP Canite tuba. RV A solis ortu. RP Vicesima quarta. RV Ego sum dominus. RP Non auferetur. RV Pulchriores. RP Me oportet. RV Hoc est testimonium. In secundo nocturno AN Bethlehem non est. RP Ecce iam veniet. RV Prope est ut veniat. RP Virgo Israel. RV A solis ortu. RP Non discedimus. RV Domine deus virtutum. [In tertio nocturno] ACN A finibus terrae. RP Intuemini quantus. RV Et dominabitur a mari. RP Festina ne tardaveris. RV Veni domine. RP Egredietur virga. RV Et requiescet. RP Nascetur nobis. RV Ecce advenit.
In matutinis laudibus AN Canite tuba. AN Ecce veniet desideratus. AN Erunt prava. AN Dominus veniet. AN Omnipotens sermo. AB Dixerunt pharisaei. Ad processionem RPP Virgo Israel.
Ad horas matutina laus.
Ad processionem in die. RPP Egredietur virga. De cetero RPP Canite tuba, cum reliquis. Ad stationem RPP Nascetur nobis.
IN VIGILIA NATALIS DOMINI
Si in dominica venit:
[Ad matutinum] INV Vigilate animo. Duae nocturnae historia Canite tuba. Isti VS Egredietur virga. VS Egredietur dominus. In tertio nocturno AN Propter Sion. VS Videbunt gentes iustum tuum. Et cuncti reges inclitum tuum. EV Cum esset desponsata, cum homilia, quod postea super analogium legitur adiuncta OR Deus qui nos redemptionis.
In matutinis laudibus RP Sanctificamini, cum reliquis. AN Iudaea et Hierusalem. PS Dominus regnavit, cum reliquis. CP Propter Sion. RP Hodie scietis. VS Hodie scietis. Post Benedicamus domino mentio dominicae non agitur, quia matutina laus Canite tuba ad sanctam Mariam canitur et oratio dominicalis adiungitur. Ad processionem RPP Virgo Israel.
Ad cursum sicut in vigilia natalis domini scriptum est.
Ad priorem missam [de] dominica.
Ad processionem in die RPP Egredietur virga et RPP Suscipe verbum, si opus est. Egrediendo de sancta Maria canitur ad stationem: RPP Sanctificamini, cum reliquis. In vestibulo RPP Nascetur nobis. CP Paulus servus.
Ad missam diaconus dalmatica et subdiaconus tunica induitur, sed tamen Gloria in excelsis et Ite missa est reticetur. Alleluia. Veni domine, sicut ad priorem missam.
[COMMENTARIUS]
Quando incipienda sit historia Clama. Haec historia in ea die est incipienda, quando in futura eiusdem diei octava nativitatis domini occurrerit vigilia. Verbi gratia: si vigilia nativitatis in feria secunda venerit, tunc in praecedentis ebdomadadae feria secunda incipitur, id est, post dominicam, in qua canitur historia Ecce apparebit. Si in tertia feria vigilia venerit, item in praecedenti feria tertia inchoatur et ita per ordinem usque in sabbatum. Quod si vigilia in sabbato occurrerit, in praecedenti sabbato non incipitur, sed in feria secunda post historiam Canite tuba. Si vero vigilia in dominica occurrit, Clama incipitur in feria secunda post historiam Ecce apparebit. In quacumque autem die inchoatur, in ea quoque die matutina laus eiusdem feriae simul incipitur et non prius. Verbi gratia: si Clama in feria tertia incipitur, simul matutina laus Rorate caeli et tunc matutina laus feriae secundae, id est, Ecce veniet dominus, in futura feria secunda differtur et ita de reliquis, nisi de matutina laude Intuemini, quae sola, ut praedictum est, anticipatur ante historiam Clama, quando vigilia domini in sabbato occurrit. Quandocumque autem eadem historia incipitur, tunc in priori tantum vespera RP Festina ne tardaveris canitur, nisi in feria secunda incipiatur. Haec historia semel finita iterum incipitur, sed in die novissimo canitur de ea, ut tertium sit Radix Iesse.
IN PROXIMA EBDOMADADA NATALIS DOMINI
[Ad matutinum] INV Surgite vigilemus, quod cottidie in privatis diebus usque in vigiliam nativitatis domini est canendum. Clama in fortitudine. RV Super montem. RP Orietur stella. RV A solis ortu. RP Modo veniet. RV Ecce dominator. RP Egredietur dominus. RV Ex Sion species. RP Praecursor pro nobis. RV Ecce dominator. RP Videbunt gentes. RV Et eris corona. RP Emitte agnum. RV Ex Sion species. RP Rorate caeli. RP Emitte agnum. RP Germinaverunt campi. RV Ecce dominator. RP Radix Iesse. RV Ex Sion species. RP Annuntiatum est. RV Ave Maria.
[FERIA SECUNDA]
In matutinis [laudibus] AN Ecce veniet dominus princeps. AN Dum venerit filius. AN Ecce iam veniet. AN Haurietis aquas. AN Egredietur dominus. AB Egredietur virga.
FERIA TERTIA
In matutina laudibus AN Rorate caeli. AN Emitte agnum. AN Ut cognoscamus. AN Da mercedem. AN Lex per Moysen. AB Tu Bethlehem terra.
FERIA QUARTA
In matutina laudibus AN Prophetae praedicaverunt. AN Spiritus domini super. AN Annuntiate. AN Ecce veniet dominus ut sedeat. AN Propter Sion. AB Quomodo fiet, vel Ponam in Sion. Quando autem haec antiphona sit canenda ante feriam quartam ieiunii, invenitur in praecedenti septimana; idipsum quoque est agendum in sequenti feria quinta.
[FERIA QUINTA]
In matutinis laudibus De Sion veniet dominus. AN De Sion veniet qui regnaturus. AN Convertere domine. AN Ecce deus meus. AN Dominus legifer noster dominus. AB Vigilate animo.
FERIA SEXTA
[In] matutinis laudibus AN Constantes estote. AN Veni domine et noli. AN Ego autem ad dominum. AN Deus a Libano. AN Veni domine visitare. AB Ex quo facta est.
SABBATO
[In] matutinis laudibus Intuemini quantus. AN Ad te domine levavi. AN Expectetur sicut pluvia. AN Veniat iterum. AB Omnis vallis.
[DE ANTIPHONIS MAIORIBUS]
AM O sapientia. AM O Adonai. AM O radix lesse. AM O clavis David. AM O oriens splendor. AM O rex gentium. AM O rex pacifice. AM O Emmanuel. AE O Gabriel nuntius. AE O Hierusalem. AE O virgo virginum. AE O mundi domina.
[IN VIGILIA NATIVITATIS DOMINI]
In priori vespera vigiliae nativitatis domini. RP De illa occulta. [Ex Sion species], nisi in dominica veniat viglia. Hymnus quoque Veni redemptor ad hanc vesperam et in crastino tantum ad matutinas laudes canitur. In vigilia nativitatis domini nocturni fiunt, sicut in quolibet privato die, triginta psalmis praecedentibus, nec quid remanet de cetera psalmodia, que ante matutinas laudes cantari solet.
Ad nocturnos legitur LH Quae fuit necessitas. INV Hodie scietis quia. In primo nocturno AN Propter Sion. VS Crastina die delebitur. RP Sanctificamini. RV Hodie scietis. RP Constantes estote. RV Vos qui pulvere. RP Sanctificamini filii. RV Ecce dominus veniet. RP De illa occulta. RV Ex Sion species. In secundo nocturno AN Paratus esto Israel. CP Propter Sion. VS Crastina erit vobis salus. OR Da nobis quaesumus omnipotens deus.
[Ad processionem] Postquam fratres ad sanctam Mariam processerint, chorus et presbyterium et altare cum omnibus, quae ad diem festum pertinent, adornantur. Conventus rediens ex more intervallum agit. Ad matutinas laudes signo primum pulsato agitur oratio super formas procidendo et tunc demum formae complicantur tapetibusque operiuntur et omnia pulsantur signa et quinque candelabra incenduntur.
In matutinis laudibus AN Iudaea et Hierusalem. PS Dominus regnavit cum reliquis. AN Hodie scietis. AN Crastina die. AN Ecce deus noster. AN Crastina erit vobis. CP Paulus servus. RP Hodie scietis a duobus canitur. VS Constantes estote. Sacerdos infra hymnum vestitur, ut altare ab eo incensetur. AB Ioseph fili David. Post suffragia sanctorum et post familiares, qui sunt PS Deus in adiutorium et De profundis clamavi, Voce mea, sed PS De profundis postea ad horas pro oboedientiarum parentibus additur. Subsequitur prima cum melodia hymni in privatis diebus solita.
[Ad primam] AN Antequam convenirent. Sequitur PS Deus in adiutorium meum. PS Miserere mei deus. PS De profundis clamavi. PS Voce mea, septem quoque psalmi cum letania. Tres orationes ad tertiam stando aguntur et de cetero horae sicut in duodecim lectionibus canuntur, excepta hymni melodia ad tertiam. Qui vestiendi sunt ad missam, ad preces exeunt. Missa pro oboedientiarum parentibus defunctis cantatur. Ad capitulum prolixius solito pulsatur, quia nullum pro oboedientiae alicuius occasione ibi oportet deesse. Mox autem ut nativitas domini pronuntiatur, omnes in longum prostrati aliquamdiu in oratione iacent, donec oratio dominica et oratio pro peccatis aliqua sit finita. In annuntiatione autem domini super genua tantum veniam petunt. Deinde domino abbate incipiente postquam residetur, brevis in martyrologio perlegitur, altera lectio de homilia sequitur. Quod si natalis domini in dominicam venit, futura ebdomadada domino abbati et ministris tali festo idoneis ad missam ascribitur. In qua tamen ebdomadada alius sacerdos ei per armarium deputatus vicem eius agit. Si in alia die occurrerit, illam solam diem dominus abbas peragit pridie ad hanc notatus, de cetero sacerdos cum aliis in sabbato ad missale scriptis officium ebdomadadam perficiunt. Ad duas missas, id est in galli cantu et in primo mane, notantur singuli sacerdotes cum singulis ministris ad libitum armarii, ita tamen, ut secunda, qui in secunda missa ministrant, priores sint in ordine in praecedenti missa servientibus. Dominus abbas in vigilia sermonem facit in capitulo aliquantum prolixius. Nam in crastino omnino ultra solitum breviatur.
Ad tertiam AN Rex pacificus. VS Crastina die delebitur. Capitulum et oratio sicut ad matutinas laudes.
Ad sextam AN Magnificatus est. CP Videbunt gentes iustum. VS Crastina erit vobis salus. OR Da nobis domine ut.
Ad nonam AN Orietur sicut sol. CP Gaudete et exultate simul. VS Videbunt gentes iustum tuum. OR Praesta quaesumus omnipotens deus ut [ad] suscipiendum. Post capitulum et sextam loquuntur fratres. Signo ante missam pulsato priores versus altare se locant factaque oratione sacerdos et ministri altaris exeunt ad missam vestiendi, diaconus dalmatica, subdiaconus tunica, qui tenet chorum, qui cantant graduale cappis et, si est dominica, qui Alleluia. Accelerans ante alios vestiri impositor officii, priusquam cappam induat, missam pulsat. Cantores in utroque choro ad formas vicissim supra seniores se locant. Ante altare quinque luminaria accenduntur.
[Ad missam] Introitus ter repetitur. Kyrie eleison, Sanctus, Agnus dei sicut in qualibet dominica canitur. Gloria in excelsis non cantatur, etiam si sit dominica. Cantores ante finem missae non divestiuntur. Pax a priore et a communicantibus tantum recipitur. Benedicamus domino dicto et Deo gratias, nona pulsatur. Facta oratione sedent fratres in choro ministros missae expectantes.
[IN NATIVITATE DOMINI]
Ad vesperam Scitote. PS Laudate pueri. AN Levate capita. PS Lauda anima. AN Dum ortus. PS Laudate dominum quoniam. AN Completi sunt. PS Lauda Hierusalem. CP Paulus servus. RP Iudaea et Hierusalem. [Constantes]. HY Veni redemptor gentium. VS Hodie scietis. AM Cum esset desponsata. Oratio sicut ad missam. Ad processionem AP Ave spes nostra. VS Ave Maria gratia plena. ORC Deus qui de beate.
[Ad completorium] Ad hymnum completorii adduntur hi versus: Memento salutis, Gloria tibi domine qui natus. Post completorium mittuntur tria pallia super altare inter nocturnos auferenda. In ipsa nocte nativitatis domini, priusquam consurgatur ad nocturnos, quattuor cerei per quattuor angulos claustri accenduntur iugiter usque ad diem arsuri. Quintus ponitur in medio lavatorii. Ponuntur in utraque parte presbyterii turibula cum sufficienti ture, quae et mox incenso consumpto auferuntur. Accenduntur et lumina tria de his septem, quae ante altare sunt posita et tunc vice scillae pulsantur omnia signa. Quamvis autem missarum solemnia ter sint celebranda, tamen cantica quindecim graduum non praetermittuntur.
[Ad matutinum] INV Christus natus est. HY Agnoscat omne saeculum. In primo nocturno AN Dominus dixit. PS Quare fremuerunt. AN Tamquam sponsus. PS Caeli enarrant. AN Diffusa est gratia. PS Eructavit. AN Rex omnis terrae. PS Omnes gentes. AN Suscepimus deus. PS Magnus dominus. AN Orietur diebus domini. PS Deus iudicium. VS Tamquam sponsus dominus procedens e thalamo suo. Legitur de Isaia propheta. RP Hodie nobis. RV Gloria in excelsis. RP Hodie nobis de caelo. RV Gloria in excelsis. RP Quem vidistis. RV Natus est nobis. RP Descendit de caelis. RV Tamquam sponsus. In secundo nocturno tres neumae cantantur. AN Veritas de terra. PS Benedixisti. AN Homo natus est. PS Fundamenta. AN Laetentur caeli. PS Cantate. AN In principio. PS Dominus regnavit exultet. AN Notum fecit. PS Cantate domino ii. AN Nato domino. PS Dominus regnavit irascantur. VS Speciosus forma. Leguntur sermones. RP O magnum mysterium. RV Domine audivi. RP Beata dei genitrix. RV Beata et venerabilis. RP Beata viscera. RV Dies sanctificatus. RP Sancta et immaculata. RV Benedicta. [In tertio nocturno] ACN Parvulus filius. RV Ipse invocabit me. Hic leguntur quattuor evangeliorum initia, id est Liber generationis. Exiit aedictum. Pastores loquebantur ad invicem. In principio, et de singulorum homilia lectio una [legitur]. RP Beata et venerabilis. RV Domine audivi. RP Nesciens mater. RV Beata dei genitrix. RP Confirmatum est. RV Domus pudici. RP Verbum caro. RV In principio. EV Liber generationis. OR Deus qui hanc sacratissimam noctem.
[Ad processionem] Interim ponuntur duo candelabra super gradum, cum quibus mox finita oratione ad sanctam Mariam procedatur lectore evangelii cum suis coadiutoribus exitum conventus in sanctuario expectantibus. Canitur illuc RPP Confirmatum est, ac subsequenter armarius imponit AP O mundi domina, et sacerdos adiungit VS Post partum virgo. ORC Deus qui per beatae Mariae virginis partum. Sequuntur matutinae laudes de omnibus sanctis, sed non Verba mea, etiamsi trigesimus agitur. Deinde fratres, postquam corporali indigentiae et ad dormitorium et, si opus est, ad calefactorium satisfaciunt, communiter manus et facies lavant, capita pectitant. Cum autem signum auditum fuerit, ad ecclesiam conveniunt. Cum vero sacerdos ceterique ministraturi pene fuerint vestiti, quia tunc oratio non fit in choro, inchoante armario pulsantur signa
Ad missam Dominus dixit, ad quam cum ipso duo cantores cappis induti sicut etiam ad sequentem tenent chorum et utrimque illorum duo candelabra ex illis ante altare sumpta. Hi autem, qui cantant graduale, et alleluia, mox ut percantaverint, adiunguntur praedictis tribus cantoribus una cum eis chorum recturi. Quod et in secunda missa similiter agitur. Ad istam missam imponitur Kyrie eleison. Gloria in excelsis deo. Credo in unum canitur. Una hostia offertur et pax ab uno recipitur. Missa cum Benedicamus domino terminatur. Conventus interim sedet, usque dum ministri exuantur et a custode ad matutinas laudes pulsetur, quas domnus abbas vel eius vicarius inchoaturus est, non tamen alba indutus.
In matutinis laudibus AN Genuit puerpera. AN Angelus ad pastores. AN Facta est cum angelo. AN Pastores loquebantur. AN Maria autem. CP Multifariam multisque. RP Benedictus qui venit. [Lapidem]. HY Christe redemptor. VS Benedictus qui venit. AB Gloria excelsis deo. OR Concede quaesumus omnipotens deus. Suffragia et psalmi familiares subsequuntur, inter quos ad singulas horas PS Ad te levavi pro oboedientiariis dicitur. Itur in dormitorium, si tempus permittit, aliquantum pausatum, pedibus etiam infra lectos collocatis non discalciatis. Cum visum fuerit custodi ecclesiae, pulsat aliquantum, ut ad ecclesiam veniatur.
[In primo mane ad missam] Praecedente ea vice missam oratione sacerdos cum ceteris ministris exit ad induendum. Qui tamen meliori paratura vestiuntur quam ministri praecedentis missae. Quaecumque pro solemni officio cantata sunt ad priorem missam, cantantur et ad istam et insuper SE Eia recolamus laudibus. Kyrieleison. Gloria in excelsis deo. Tres hostiae offeruntur, ut si forte quis fratrum voluerit communicare, possit. Si quis voluerit missam cantare, post offertorium potest licentiam accipere. Missam autem Puer natus est cantat cum una oratione. Pax ab uno choro est recipienda. Missa itaque finita fratres diurnalibus induti, manus et, si volunt, facies lavant, capita pectunt, tres orationes ex more faciunt.
Maximo uno signo prima pulsatur. Hymnus hac melodia Iam lucis orto cantatur. Hymnis omnibus horarum hi versus Memento salutis, Gloria tibi domine adduntur, et ante completorium secundum octavae epiphaniae non omittuntur. Ad primam AN Lux orta est. Post capitulum primo signo ad tertiam pulsato et oratione facta albis generaliter vestiuntur et secundum signum·pulsatur. Si est dies dominica, statim post benedictionem aquae processio agitur, sin autem post tertiam.
[Ad processionem] Primo ad sanctam Mariam cum Beata viscera addito, si opus est, versu. Sequitur VS Post partum virgo. ORC Deus qui per beatae Mariae. Inde cum AP O beata infantia, cui adiungitur, si opus est, RPP Hodie. Ad stationem RPP Descendit de caelis. In chorum cum RPP Verbum caro factum.
Sequente mox missa si non est dominica, praemissis tamen tropis. Si autem est dominica, sequitur VS Benedictus qui venit in nomine domini. Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison. Pater noster. VS Notum fecit dominus salutare suum. Dominus vobiscum tonaliter. OR Largire quaesumus famulis tuis.
Ad tertiam HY Nunc sancte nobis spiritus. AN Hodie intacta virgo. Cum venturo fuerit ad eum locum omnes ipsum adoremus, solet ab omnibus generaliter venia peti. CP Multifariam multisque modis. VS In sole posuit. OR Concede quaesumus deus.
Ad sextam AN Hodie natus. VS Laetentur caeli.
Ad nonam AN Gaudeamus omnes. VS Notum fecit dominus.
In secunda vespera AN Tecum principium. PS Dixit dominus domino. AN Redemptionem. PS Confitebor. AN Exortum est. PS Beatus vir. AN Apud dominum. PS De profundis. AN De fructu ventris. PS Memento domine. Iste duae antiphonae vicissim sunt cantandae. RP Verbum caro. HY A solis ortus cardine. VS Tecum principium. AM Hodie Christus natus est. OR Concede quaesumus. Post Benedicamus de sancto Stephano AC Stephanus autem cum Gloria patri. ORC Da nobis quaesumus domine. De sancta Maria AC Virgo hodie fidelis. Ad processionem RPP Stephanus servus. Unde supra.
INFRA EBDOMADADAM
[Ad matutinum] RP Ecce agnus dei. RV Hoc est testimonium. Post octavam diem canitur RV Qui de terra. RP Continet in gremio. RV Domus pudici. RP Benedictus qui venit. RV Lapidem quem. RP Hic qui advenit. RV Ecce advenit. RP Congratulamini. RV Beatam me dicent. RP O regem caeli. RV Domine audivi.
[Ad laudes] AN Quem vidistis. Unde supra. AE Pastores dicite. AE Ecce nomen domini. AE Verbum caro. AE O regem caeli. AE Natus est nobis hodie. AE Ecce agnus dei. AE Natus est nobis deus. AE Ecce de quo Ioannes. AE Ecce advenit. AE Verbum caro. De sancta Maria AC Continet in gremio. AC Beatus venter qui te portavit. AC Sancta et immaculata. AC Nesciens mater. AC Virgo dei genitrix. AC Virgo verbo concepit.
IN NATALE SANCTI STEPHANI MARTYRIS
[Ad vesperas] AC Stephanus autem.
[Ad matutinum] INV Regem protomartyris. HY Sancte dei pretiose. In primo nocturno AN Hesterna die. [Beatus vir qui]. AN Qui enim corpori. [Quare fremuerunt]. AN Praesepis angustia. [Domine quid multiplicati]. AN Stephanus autem. [Cum invocarem]. AN Nemo poterat. [Verba mea]. AN Omnes intendentes. [Domine dominus noster]. [Gloria et honore coronasti eum domine]. RP Hesterna die. RV Stephanus vidit. RP Stephanus autem plenus. RV Stephanus vidit. RP Intuens in caelum. RV Cumque aspiceret. In secundo nocturno AN Videbant omnes. [In domino confido]. AN Ecce video. [Domine quis habitabit]. AN Eicientes eum. [Domine in virtute]. AN Lapidaverunt. [Benedicam]. AN Lapides torrentis. [Te decet]. AN Stephanus servus dei. [Bonum est]. [Posuisti domine super caput eius coronam]. RP Exclamantes autem. RV Et testes deposuerunt. RP Impetum fecerunt. RV Positis autem genibus. RP Lapidabant Stephanum. RV Positis autem genibus. RP Lapides torrentis. RV Vidit beatus Stephanus. [In tertio nocturno] ACN Saule quid persequeris. [Magna est gloria eius]. RP Impii super iustum. RV Captabant in animam. RP Stephanus servus dei. RV Stephanus autem. RP Patefactae sunt. RV Vidit beatus Stephanus. RP Sancte dei pretiose. RV Ut tuo propitiatus.
In matutinis laudibus AN Cum autem esset Stephanus. AN Lapidabant Iudaei. AN Adhaesit anima. AN Positis autem genibus. AN Stephanus vidit. AN Stephanus plenus gratia. HY Stephano primo. AB Patefactae sunt. Si dominica [in] aliquam horum trium [dierum] inciderit, post Benedicamus domino AC Dum medium silentium. VS Speciosus forma. ORC Omnipotens sempiterne deus dirige actus. Sequitur antiphona de nativitate domini. ORC Concede quaesumus omnipotens. In secunda vespera AC Puer Iesus, quamvis in priori [vespera] nulla mentio fiat inde. Si de festivitate processio est agenda, canitur responsorium aliquod. Sin autem, de sancta Maria RPP Continet in gremio, sicut et in priori vespera RPP Nesciens mater.
Ad priorem missam IN Dum medium silentium, ad quam tres orationes dicuntur, id est [de] dominica, de nativitate domini, de festo praesenti. Salis et aquae exorcismus non agitur a sacerdote missam celebraturo, sed ab alio per armarium ad hoc deputato, sicut in qualibet dominica, cum generaliter cappis induuntur.
Ad processionem RPP Sancta et immaculata. Versus et oratio sicut in die sancto. Inde O beata infantia, adiuncto, si opus es, RPP Benedictus vel O regem caeli. In vestibulo RPP Verbum caro factum. In chorum de patrono. ORC Via sanctorum omnium. Si autem non est dominica et si de festo ad matutinas et vesperos cum psalmis usualibus, id est ad sanctam Mariam. proceditur.
Ad matutinas [laudes] quidem AC Veritas de terra, vel Homo natus est. Ad vesperos vero cum AC Continet, vel alia eius similium, sicut et cottidie infra hanc octavam agitur.
Ad primam AN Hesterna die.
Ad tertiam AN Qui enim corpori.
Ad sextam AN Eicientes eum.
Ad nonam AN Sepelierunt Stephanum.
[Ad missam] In his tribus diebus ad sanctam Mariam canitur matutinalis missa Puer natus est, ad quam dicuntur due orationes, prior de nativitate domini, secundo de festo instanti. EP Multifariam multisque. EV In principio. Prefatio sicut et cottidie ad hanc missam usque in octavam, sed tamen ad missas de sanctis non dicitur.
In secunda vespera [super psalmos] AN Iucundus homo. PS Beatus vir. AN Quid retribuam. PS Credidi. AN Domine libera. PS Ad dominum. AN Sustinuit anima. PS De profundis. AM Intuens in caelum. Post Benedicamus de sancto Ioannae AC Valde honorandus. ORC Ecclesiam tuam. Sequitur antiphona de nativitate domini. Ad processionem RPP Cibavit illum.
IN NATALE IOANNIS [APOSTOLI]
Ad nocturnos INV Adoremus regem. HY Exultet caelum laudibus. In primo nocturno AN Qui vicerit. [Caeli enarrant]. AN Hic est discipulus ille. [Domini est terra]. AN Sic eum volo manere. [Exultate]. AN Cibavit eum dominus. [Benedicam]. AN Spiritum sapientiae. [Eructavit]. AN Dedit illi dominus. [Omnes gentes]. [In omnem terram]. RP Valde honorandus. RV Mulier ecce. RP In illo die. RV In tribulationibus. RP Qui vicerit. RV Vincenti dabo. RP Vir israelita. RV Ut precibus tuis. In secondo nocturno AN Tu es discipulus. [Exaudi deus deprecationem]. AN Ponam te signaculum. [Exaudi deus orationem]. AN Dixit dominus. [Te decet]. AN Exiit sermo. [Confitebimur]. AN Iste est Ioannes. [Dominus regnavit exultet]. AN Cum reverteretur Ioannes. [Dominus regnavi irascantur]. [Constitues eos principes]. RP Ecce puer meus. RV Iste est Ioannes. RP Hic est discipulus. RV Quanta audivimus. RP Cibavit illum. RV In medio ecclesiae. RP Iste est qui ante dominum. RV Iste est qui contempsit. [In tertio nocturno] ACN Iste est Ioannes. RP Iste est Ioannes. RV Valde honorandus. RP Diligebat autem. RV In cruce denique. RP Famulo meo. RV Inimicos eius. RP In medio ecclesiae. RV Misit dominus manum.
In matutinis laudibus AN Ecce puer meus. AN Hic est discipulus. AN Misit dominus manum. AN Sunt de hic stantibus. AN Ioannes autem apostolus. RP Sancte Ioannes. RV Ut digni. HY Sollemnis dies. VS Valde honorandus est. AB In medio ecclesiae. Sequitur antiphona de nativitate domini. Ad processionem In medio ecclesiae. Sancti Stephani et aliorum infra octavas eorum memoriam non agimus.
Ad horas de primo nocturno.
Ad missam dicitur PF Qui ecclesiam tuam.
In secunda vespera matutina laus. Cetera ut ad matutinum. AM Iste est discipulus.
IN NATALE SANCTORUM INNOCENTUM
[Ad vesperas] Post Benedicamus AC Istorum est enim regnum. Antiphona de nativitate domini. Ad processionem RPP Ecce vidi.
[Ad matutinum] INV Regem regum. PS Venite cum Gloria patri sicut et responsorium quartum, octavum et duodecimum. HY Rex gloriose. In primo nocturno AN Secus decursus. [Beatus vir]. AN Praedicantes praeceptum. [Quare fremuerunt]. AN Filii hominum. [Cum invocarem]. AN Scuto bonae voluntatis. [Verba mea]. AN In universa terra. [Domine dominus]. AN Habitabunt. [Domine quis]. [Laetamini in domino]. RP Sub altare dei. RV Vidi sub ara dei. RP Effuderunt sanguinem. RV Vindica domine. RP Adoraverunt viventem. RV Venientes autem. RP Isti sunt sancti. RV Vindica domine. In secundo nocturno AN Sanctis qui in terra sunt. [Conserva]. AN Haec est generatio. [Domini est terra]. AN Laetamini in domino. [Beati quorum]. AN Clamaverunt. [Benedicam]. AN Beati quos elegisti. [Te decet]. AN Vindica domine. [Deus venerunt]. [Iusti autem in perpetuum vivent]. RP Cantabant sancti. RV Sub throno dei. RP Ambulabunt. RV Hi sunt qui cum mulieribus. RP Isti sunt sancti qui non inquinaverunt. RV Hi sunt qui cum mulieribus. RP Hi sunt qui cum mulieribus. RV Hi empti sunt. [In tertio nocturno] ACN Laverunt stolas suas. [Exultent iusti in conspectu dei]. RP Sub throno dei. RV Sub altare dei. RP Coronavit eos. RV Amaverunt Christum. RP Ecce vidi agnum. RV Hi sunt. RP Centum quadraginta quattuor. RV Hi empti sunt.
In matutinis laudibus AN Herodes iratus. [Dominus regnavit] cum reliquis. AN A bimatu et infra. AN Vox in Rama. AN Sub throno dei. AN Cantabant sancti. RP Sancti et iusti. RV Vos elegit deus. HY Salvete flores. [Iustorum animae in manu]. AB Hi sunt qui cum mulieribus. Antiphona de nativitate domini. Ad processionem RP Centum quadraginta quattuor.
Ad horas [ad primam] AN Angeli eorum semper. [Exurge domine].
[Ad tertiam] AN Laverunt stolas. [Laetamini in domino].
[Ad sextam] AN Ambulabunt. [Iusti autem].
[Ad nonam] AN Sinite parvulos.
Ad missam Gloria patri canitur. Gloria in excelsis, Alleluia et Ite missa est dimittuntur, etiam si in dominicam venerit.
In secunda vespera matutina laus, cetera ut supra. AM Hi sunt qui venerunt. Antiphona de nativitate domini.
DOMINICA INFRA NATALE DOMINI
[Ad vesperas] AN Tecum principium cum ceteris. RP Verbum caro factum est. HY A solis ortus cardine. VS Tecum principium in die. AM Verbum caro. Oratio dominicalis. Hanc autem priorem vesperam dominica non recipit, nisi in tertia post natale Innocentum die evenerit. Ad processionem RPP Confirmatum est.
[Ad matutinum] INV Christus natus est. HY Agnoscat omne saeculum. In primo nocturno AN Natus est nobis. [Domine in virtute] cum reliquis. VS Tamquam sponsus dominus procedens. RP Quem vidistis. RV Dicite quidnam. RP O magnum mysterium. [Domine audivi]. RP Beata dei genitrix. [Beata et venerabilis]. RP Beata viscera. [Dies sanctificatus]. In secundo nocturno AN Natus est nobis hodie. [Dominus illuminatio] cum reliquis. [Speciosus forma]. RP Hic qui advenit. [Ecce advenit]. RP Continet in gremio. [Domus pudici]. RP O regem caeli. [Domine audivi]. RP Sancta et immaculata. [Benedicta]. [In tertio nocturno] ACN Verbum caro factum est alleluia. [Ipse invocabit]. RP Ecce agnus. RV Hoc est testimonium. RP Nesciens mater. [Beata dei genitrix]. RP Confirmatum est. RV Domus pudici. RP Verbum caro. RV Puer natus est. EV Erat Maria et Ioseph. Oratio dominicalis.
In matutinis [laudibus] AN Genuit puerpera [sola. Dominus regnavit cum reliquis]. RP Notum fecit dominus. [In conspectu]. HY Christe redemptor. [Benedictus qui venit]. AB Dum medium silentium. Post Benedicamus antiphona de nativitate domini. Ad processionem RPP Continet in gremio.
Ad horas [ad primam] AN In principio. [Exurge domini].
[Ad tertiam] AN Ecce agnus dei. [In sole posuit].
[Ad sextam] AN Ecce de quo Ioannes. [Laetentur caeli].
[Ad nonam] AN Nato domino. [Notum fecit dominus].
Ad priorem missam Puer natus per totum et cetera sicut in die sancto. Secunda oratio de patrono, deinde reliquae consuetudinariae.
Processio sicut in nativitate sancti Stephani praescriptum est.
Ad maiorem missam Dum medium silentium.
In secunda vespera AN Tecum principium cum reliquis quattuor AN De fructu ventris. RP Verbum caro factum. HY A solis ortus cardine. AM Puer Iesus. Oratio dominicalis. Sequitur antiphona de nativitate domini.
[COMMENTARIUS]
Quomodo agatur per duos dies post natale Innocentum, si neuter in dominica venerit. Si nativitas domini in dominica venit, in proxima die post nativitatem Innocentum AB Dum medium. Oratio dominicalis, deinde de nativitate domini et tamen eadem oratio dominicalis ad tertiam ea die non est dicenda. Ad sanctam Mariam prior missa Puer natus. Publica missa dominicalis. Ad utramque praefatio de nativitate domini. In secunda vero vespera non canitur AC Puer Iesus. In sequenti die Puer natus est ad utramque missam. Quod si dominica in aliqua trium dierum post nativitatem domini venerit, ad publicam missam Dum medium non canitur prius, quam in dominica post octavam domini. Item si dominica in natale sancti Silvestri evenerit, per istos duos dies Puer natus ad utramque missam cum omnibus appendiciis suis sicut in die sancto canitur, excepto Credo in unum et Communicantes. Nocturnale ergo officium hoc modo per istud biduum agitur: Ad nocturnos duo luminaria accenduntur et omnia signa pulsantur. INV Christus natus est in albis canitur. HY Agnoscat inter has duas noctes dividitur in HV Praesepe. Si antiphonae de psalmis in alterutra vel in utraque nocturna de historia nativitatis domini occurrit, illae canuntur, sin autem, hae: AN Natus est nobis deus. AN Verbum caro factum [est] alleluia. Sermo de nativitate domini legitur, responsoria illa sex, quorum primum est Ecce agnus dei. Post nocturnos in fine orationis ad matutinas laudes omnia signa pulsantur, tertium luminare accenditur, velamen de facie altaris tollitur. AN Genuit puerpera sola canitur. RP Notum fecit dominus. HY Christe redemptor omnium. Sacerdos infra hymnum dealbatur ad altare incensandum et ita ad vesperas. AM Verbum caro. OR Concede quaesumus omnipotens deus. Hymnorum melodia ad horas sicut in dominica qualibet. Ad horas sicut in dominica praescriptum est. Ad capitulum legitur de regula. Silentium in claustro observatur. In secunda vespera AN Tecum principium cum reliquis. RP Verbum caro factum. [Et vidimus]. HY A solis ortus cardine. AM O regem caeli. In crastino ad matutinas laudes. AN Angelus ad pastores. AB Ecce nomen domini.
IN NATALE SANCTI SILVESTRI
[Ad vesperas] CP Ecce sacerdos magnus. RP Iuravit dominus. [Dixit dominus]. AM Sacerdos et pontifex. [Iste confessor]. [Ecce sacerdos magnus]. Antiphona de nativitate domini. Si in feria secunda istud festum evenerit, hanc vesperam, in secunda autem psalmos tantum et post Benedicamus antiphonam unam habebit. Ad matutinam omnia de uno confessore. Invitatorium in albis canitur.
In matutinis laudibus AN Ecce sacerdos [cum reliquis]. Antiphona de nativitate domini et prior missa canitur.
Ad horas matutina laus.
Ad missam publicam sicut in officialibus libris de ilio specialiter invenitur. EP Ecce sacerdos magnus. Alleluia. Iuravit. EV Vigilate quia.
In secunda vespera AN Iuravit dominus cum reliquis. PS Dixit dominus.
[COMMENTARIUS]
Quod si praedictum festum in dominica occurrerit, non amplius quam duas primas nocturnas cum invitatorio ceterisque eius appendiciis et ad utrosque vesperos et matutinos antiphonam et priorem missam recipit.
IN OCTAVA DOMINI
[Ad vesperas] CP Quid impossibile. RP Sancta et immacutata. [Benedicta]. HY Corde natus ex parentis. VS Tecum principium. AM Qui de terra est. ORC Deus qui salutis. De sancto Silvestro AC Amavit eum. De sanctis Basilio et Odilo AC In circuitu. VS Laetamini in domino. Deus qui nos sanctorum, require in natale sancti Processi et Martiniani. [Ad processionem] ad sanctam Mariam RPP Confirmatum est. ORC Deus qui salutis aeterne.
[Ad matutinum] INV Christus natus est. HY Agnoscat omne saeculum. In primo nocturno AN Dominus dixit. PS Quare fremuerunt. AN In sole posuit. PS Caeli enarrant. AN Elevamini portae. PS Domini est terra. AN Speciosus forma. PS Eructavit. AN Rex omnis terrae. PS Omnes gentes. AN Suscepimus. PS Magnus dominus. [Tamquam sponsus dominus procedens de thalamo suo]. RP Quem vidistis. RV Dicite quidnam. RP O magnum mysterium. RP Beata dei genitrix. [Beata et venerabilis]. RP Beata viscera. [Dies sanctificatus]. In secundo nocturno AN Veritas de terra. PS Benedixisti. AN Homo natus est. PS Fundamenta. AN Ipse invocabit. PS Misericordias domini. AN Exultabunt omnia. PS Cantate domino. AN In principio. PS Dominus regnavit exultet. AN Notum fecit dominus. PS Cantate domino ii. [Speciosus forma prae filiis hominum. Diffusa est]. RP Benedictus qui venit. [Lapidem quem]. RP Congratulamini. [Beatam me dicent]. RP Hic qui venit. [Ecce advenit]. RP Sancta et immaculata. [Benedicta]. [In tertio nocturno] ACN Circumcisus est dominus. [Ipse invocabit me puer meus es]. RP Ecce agnus dei. RV Qui de terra. RP Nesciens mater. [Beata dei genitrix]. RP Confirmatum est. [Domus pudici]. RP Verbum caro. RV Puer natus est.
In matutinis laudibus AN O admirabile. AN Quando natus est. AN Rubum quem viderat. AN Germinavit. AN Ecce Maria genuit. RP Notum fecit dominus. [In conspectu]. HY Corde natus ex parentis. VS Benedictus qui venit. AB Mirabile mysterium. Si est dominica post Benedicamus domino AN Puer Iesus. Ad has enim duas ebdomadadas pertinet officium Dum medium silentium. Sequitur de sanctis AC Sint lumbi vestri. Ad processionem RPP Nesciens mater.
Ad horas matutina laus.
Ad priorem missam Vultum tuum. Alleluia. Post partum virgo. CL Deus qui salutis aeternae. Praefatio dicitur de sanctis. Oratio quae supra, deinde usuales. Si haec octava in dominicam evenerit, ad priorem missam item Vultum tuum et de sanctis oratio quae supra.
In die ad processionem canitur, sicut in natale sancti Stephani invenitur.
In secunda vespera [super psalmos] AN Tecum principium [cum reliquis]. [Verbum caro]. [Et vidimus]. Cetera ut supra. AM Magnum hereditatis. De sancto Stephano AC Stephanus autem. [Ad processionem] ad sanctam Mariam AM Ecce completa sunt omnia, cum Magnificat. Si autem in crastino est dominica, canitur RPP Continet in gremio et sequitur AM Ecce completa. VS Post partum virgo.
OCTAVA SANCTI STEPHANI
Si dominica hic occurrit, omnia, quae proxime subscripta sunt absque priori vespera, recipit. Sin autem, isto modo agitur:
[Ad matutinum] INV Regem martyrum. HY Agnoscat omne usque Praesepe. Si qua antiphona de nativitate in psalmis ferialibus occurrit, canitur. Sin autem, AN Natus est nobis deus de deo. AN Verbum caro. Lectio de nativitate domini. RP Stephanus autem. [Stephanus]. RP Videbant omnes. [Stephanus autem]. RP Intuens in caelum. [Cumque aspiceret]. Post preces et orationes sequitur officium defunctorum, adiunctis matutinis laudibus Exultabunt omnia. Deinde pulsatur.
In matutinis laudibus AN Cum autem esset Stephanus cum reliquis. HY Sancte dei pretiose. AB Patefactae sunt. [Ad processionem] ad sanctam Mariam AP Glorificamus te cum psalmis usualibus et ad vesperam AP Rubum quem viderat. ORC Deus qui salutis. Quae antiphonae addita oratione usque ad purificationem sanctae Mariae ordine sunt cantandae excepto cum processio agitur, cum responsorio et quia praedicta oratio ad easdem processio[nes] dicitur, ad missam quoque ad alterutram tempore eodem cottidie recitatur.
Ad primam AN Cum autem esset. Post orationem PS Deus in adiutorium. PS Miserere mei. PS Voce mea. Sequuntur septem psalmi cum letania. Qua cum collectis finita absque Dominus vobiscum et Benedicamus sequitur prior missa. Quod si pulsatio omnium signorum intervenit, non absque Dominus vobiscum et Benedicamus domino terminatur. Ab hinc usque in octavam epiphaniae et quotienscumque post tertiam missam canitur, facta oratione ministri missae se induunt et eidem horae et letaniae usque ad versum Omnes sancti intersunt. Ibique absque ante et retro exeunt.
Ad tertiam AN Lapidabant Iudaei.
Ad missam Etenim sederunt principes. OF Elegerunt apostoli. Missa cum Benedicamus domino clauditur. Sicut autem in hac die, ita et per totum annum cum missa finitur mentio cuiuslibet sancti trium lectionum, sive illa cantatur ad tertiam sive ad sextam.
Ad sextam AN Germinavit.
Ad nonam AN Ecce Maria.
[SI DOMINICA OCCURRIT IN OCTAVA IOANNIS VEL INNOCENTUM]
Si in octava sancti Ioannis vel Innocentum dominica occurrit:
In priori vespera AN Quem vidistis, vel AN Pastores dicite super psalmos feriales canitur. Capitulum de nativitate domini. RP Verbum caro factum. HY A solis ortus. AM O regem caeli. Oratio de dominica. Antiphona de festo. Ad processionem RPP Confirmatum est cor.
[Ad matutinum] INV Christus natus. HY Agnoscat omne saeculum. In primo nocturno AN Elevamini. [Domine in virtute] cum reliquis. [Tamquam sponsus]. RP Quem vidistis. [Dicite quidnam]. RP O magnum mysterium. [Domine audivi]. RP Beata et venerabilis. [Domine audivi]. RP Benedictus qui venit. [Lapidem quem]. In secundo nocturno AN Natus est nobis deus de deo. [Speciosus forma]. RP Hic qui advenit. [Ecce advenit]. RP Sancta et inmaculata. [Benedicta]. RP Continet in gremio. [Domus pudici]. RP O regem caeli. [Domine audivi]. [In tertio nocturno] ACN Verbum caro factum. [Ipse invocabit me]. Evangelium ut [in] priori dominica. RP Ecce agnus dei. [Qui de terra]. RP Nesciens mater. [Beata dei genitrix]. RP Confirmatum est cor. [Domus pudici]. RP Verbum caro. RV Puer natus est.
In matutinis laudibus AN O admirabile sola. RP Notum fecit dominus. HY Christe redemptor tres primi versus Gloria tibi domine qui natus. AB Dum medium silentium. Antiphona de festo. Ad processionem RPP Nesciens mater.
Ad cursum [Ad primam] AN Quando natus. [Exurge domine].
[Ad tertiam] AN Rubum quem viderat. [In sole posuit].
[Ad sextam] AN Germinavit. [Laetentur caeli].
[Ad nonam] AN Ecce Maria. [Notum fecit dominus].
Prior missa de festo.
Ad processionem sicut in natale sancti Stephani invenitur.
In secunda vespera AN Tecum principium cum reliquis. RP Verbum caro. [Et vidimus]. HY A solis ortus. AM Puer Iesus.
[COMMENTARIUS]
Si octava sancti Ioannis vel Innocentum in crastino erit, antiphonam unam post Benedicamus domino recipit. Quod si dominica hic non occurrit, ad vesperas super psalmos feriales AN Ecce advenit dominator, quam tamen, quia in epiphania ad nocturnos canere solemus, hic eam praecantare non necesse habemus, quando dominica in aliqua istarum octavarum venerit, quia AN Quem vidistis et AN Pastores, quae in duabus vesperis sequuntur, per hos dies sufficit.
OCTAVA SANCTI IOANNIS
[Ad vesperas] CP Qui timet. RP Constitues eos. HY Sollemnis dies advenit. [Nimis honorati sunt]. AM Valde honorandus.
[Ad matutinum] INV Regem apostolorum. HV Praesepe poni pertulit. Lectiones de nativitate domini. RP Valde honorandus. [Mulier ecce]. RP Qui vicerit faciam. [Vincenti dabo]. RP Diligebat autem. [In cruce denique].
In matutinis [laudibus] AN Ecce puer meus cum reliquis. RP Nimis honorati sunt. [Nimis confortatus]. HY Sollemnis dies. [Valde honorandus]. AB In medio ecclesiae.
Ad primam AN Ecce puer meus.
Ad tertiam AN Hic est discipulus meus.
Ad sextam et nonam ut supra de nativitate domini.
In secunda vespera super psalmos AN Quem vidistis.
OCTAVA INNOCENTUM
[Ad vesperas] CP Vidi subtus altare. RP Laetamini in domino. [Et gloriamini]. HY Salvete flores martyrum. [Gloriosus deus]. AM Istorum est enim regnum.
[Ad matutinum] INV Regem martyrum. HY Agnoscat omne saeculum. Ad nocturnos antiphonae ut in octava sancti Stephani. Lectiones de nativitate domini. RP Sub altare dei. [Vidi sub ara]. RP Ecce vidi. [Hi sunt]. RP Isti sunt. [Vindica domine].
In matutinis laudibus AN Herodes iratus cum reliquis. RP Exultent iusti in conspectu. [Et delectentur]. HY Salvete flores. AB Hi sunt qui cum mulieribus.
Ad horas AN Herodes iratus. AN A bimatu et infra.
Ad missam Alleluia canitur.
Ad vesperam super psalmos AN Pastores dicite. RP Verbum caro. HY A solis ortus. AM O regem caeli. Oratio aliqua de nativitate domini.
[IN] VIGILIA EPIPHANIAE DOMINI
[Ad matutinum] INV Christus natus est. HV Praesepe poni. Quod si evenerit, ut idem hymnus a primordio incipiatur, ex integro percantur. Antiphonae ad nocturnos require in octava sancti Stephani. Lectiones de nativitate domini. RP Benedictus qui venit. [Lapidem quem]. RP Hic qui advenit. [Ecce advenit]. RP O regem caeli. [Domine audivi].
[In] matutinis laudibus AN O admirabile commercium sola. RP Notum fecit dominus. HY Christe redemptor omnium primi tres versus Gloria tibi. AB Verbum caro. Oratio de nativitate domini, quamcumque volueris.
Ad cursum AN Quando natus est cum reliquis. In hac die nullius abstinentiae vestigium observamus, praeter [id], quod ab adipe abstinemus.
Ad missam IN Dum medium silentium cum EP Scimus. EV Defuncto Herode cantamus. CO Tolle puerum. Si autem haec vigilia in dominicam venit, ex integro agitur, sicut in dominica post octavam domini invenitur, nisi quod ad utramque missam Dum medium canitur et oratio dominicalis dicitur, praefatio autem de nativitate domini et oratio de hac vigilia reticetur.
Ad vesperam AN Germinavit radix super psalmos feriales, nisi sit secunda vespera dominicae diei. Quod si est, tunc canitur AN Tecum principium cum reliquis. CP Leva in circuitu oculos. RP Illuminare. [Et ambulabunt]. HY Hostis Herodes impie. HV Reges Tharsis et insulae. AM Magi videntes stellam. OR Corda nostra. [Ad processionem] ad sanctam Mariam RPP Videbis o Hierusalem. RV Venient ad te. ORC Illumina quaesumus domine populum.
IN EPIPHANIA DOMINI
[Ad matutinum] INV Christus apparuit. HY Iesus refulsit omnium. In primo nocturno AN Afferte domino. Psalmum ipsum. AN Psallite deo nostro. PS Omnes gentes. AN Omnis terra. PS Iubilate deo. AN Reges Tharsis. PS Deus iudicium. AN Omnes gentes. PS Inclina domine. AN Venite adoremus. PS Venite exultemus. RP Omnis terra adoret te deus. RV Hodie in Iordane. RP Caeli aperti. RV Illuminare. RP Et ambulabunt. RV Videbis o Hierusalem. RV Inundatio. RP Omnes de Saba venient. RV Reges Tharsis. In secundo nocturno AN Fluminis impetus. PS Deus noster refugium. AN Adorate dominum. PS Cantate. AN Adorate dominum. PS Dominus regnavit exultet. AN Notum fecit dominus. PS Cantate ii. AN Ecce advenit. PS Dominus regnavit irascantur. AN Benedicite domino. PS Benedic anima. RP Omnes gentes quascumque fecisti venient et adorabunt coram te domine. RV Magi veniunt. RP Vidimus stellam. RV Interrogabat. RP Magi veniunt. RV Stella quam viderant. RP Et intrantes. RV Videntes stellam. RP Reges Tharsis. In tertio nocturno ACN Tria sunt munera. VS Adorate dominum. RP Tria sunt munera. RV Reges Tharsis. RP Dies sanctificatus. RV Venite adoremus. RP Hic est dies praeclarus. RV Et intrantes. RP In columbae. RV Caeli aperti. Post evangelium OR Deus qui hodierna die.
In matutinis laudibus AN Ante luciferum. AN Venit lumen. AN Apertis thesauris. AN Maria et flumina. AN Magi videntes. [Leva in circuitu oculos]. RP Surge illuminare. RV Quia vidimus. HY Hostis Herodes impie. VS Omnes de Saba venient. AB Hodie caelesti sponso. OR Deus qui hodierna die. Ad processionem RPP Stella quam viderant.
[Ad missam] In hac sola die Communicantes dicitur.
Ad horas matutina laus.
Ad [secundas] vesperas Tecum principium cum reliquis, cetera ut ad matutinas [laudes]. AM Tribus miraculis. [Ad processionem] ad sanctam Mariam RPP Rubum quem viderat.
[DE EPIPHANIA DOMINI SI IN DOMINICAM EVENERIT]
Si dominica in hac die evenerit, ad matutina antiphona cum VS Fiat misericordia tua recipit, priorem quoque missam, in qua secunda oratio epiphaniae erit.
Et tunc ad processionem in die ad sanctam Mariam RPP Sancta et immaculata; quod responsorium usque ad purificationem sanctae Mariae ad eandem processionem canitur sequente OR Deus qui salutis. Exeundo autem AP O beata infantia, addito, si opus est, RPP Dies sanctificatus. In vestibulo RPP In columbae specie. In choro de patrono. In crastino, id est in feria secunda, publica missa de dominica canitur addita oratione de epiphania, quod item in feria quarta et sexta propter feriales lectiones et evangelium est agendum, quamvis interdum pro temporis prolixitate idem officium in sequenti ebdomadada sit repetendum. Nam sanctorum festa ferias legi tunc impediunt in feria quarta et sexta. In praedicta autem feria secunda ad vesperam AM Ab oriente ad Magnificat canitur.
INFRA OCTAVAM [EPIPHANIAE]
Ad nocturnos INV Christus apparuit. HY Iesus refulsit omnium pius usque HV Denum una nocte, alia nocte usque in finem. Si quae antiphonae sunt de psalmis, illae cantantur super nocturnos, sin autem, istae: AN Stella ista. AN Stella nobis visa. Sermones leguntur de epiphania. RP Illuminare et cetera sicut in antiphonario habentur, excepto Hodie in Iordane, quod solum remanet, responsorium quoque Venit lumen iungatur aliis infra octavam. Capitula et orationes ad nocturnos et ad sequentes horas de praesenti festo. Officium defunctorum eo ordine dicitur, sicut praescriptum est in octava sancti Stephani.
Ad matutinas laudes singulis diebus una antiphona de matutinis laudibus cantanda est. RP Reges Tharsis. [Reges Arabum]. HY Hostis Herodes. Hae antiphonae ad Benedictus et Magnificat vicissim sunt cantandae; semel cantatae iterum cantandae: AE Ioannes quidem. AE Vox de caelis. AE Caeli aperti sunt. AE Pater de caelis. AE Baptizatur Christus. AE Baptizat miles. AE Super ripam Iordanis. AE Aqua comburit. OR Deus qui hodierna die, quae et ad tertiam et missam et ad vesperam per totam ebdomadadam dicenda est.
Ad primam AN Lux de luce.
Ad tertiam AN Tria sunt munera. VS Venient ad te.
Ad sextam AN Venient ad te. VS Omnes gentes quascumque fecisti.
Ad nonam AN Salutis nostrae auctorem. VS Tria sunt munera pretiosa.
Cottidie ad missam praefatio dicitur sicut in die sancto, sed non communicatio.
Ad vesperas super psalmos feriales cantantur istae duae: AN Vidimus stellam. AN Videntes stellam. RP Surge illuminare. HY Hostis Herodes impie.
DOMINICA INFRA OCTAVAM [EPIPHANIAE]
[Ad primas vesperas] Si infra octavam dominica venerit, in priori vespera RP Surge illuminare. AM Ab oriente. OR Vota supplicum. Ad processionem Nesciens mater.
[Ad matutinum] INV Christus apparuit. HY Iesus refulsit per totum. In primo nocturno AN Stella ista. [Omnis terra adoret te domine]. RP Illuminare. [Et ambulabunt]. RP Venit lumen. [Filii tui]. [Videbis o Ierusalem]. [Inundatio]. [Omnes de Saba]. [Reges Tharsis]. In secundo nocturno AN Afferte domino. [Omnes gentes quascumque fecisti]. RP Magi veniunt. [Vidimus stellam]. [Interrogabat]. [Magi veniunt]. [Stella quam vidimus]. [Et intrantes]. [Videntes stellam]. [Reges Tharsis]. [In tertio nocturno] ACN Tria sunt munera. [Adorate dominum]. [Tria sunt munera]. [Reges Tharsis]. [Dies sanctificatus]. [Venite adoremus]. [Hic est dies praeclarus]. [Et intrantes]. [In columbae]. [Caeli aperti]. EV Cum factus esset Iesus duodecim annorum.
In matutinis laudibus Antiphonam unam, quae in ordine occurrit. RP Reges Tharsis. HY Hostis Herodes. AB Cum factus esset. Post Benedicamus domino [antiphona] de epiphania. OR Deus qui hodierna die. Ad processionem RPP Continet in gremio.
Ad cursum ut supra.
Prior missa Ecce advenit.
Ad processionem sicut praescriptum est in die sancto.
Ad tertiam dicitur oratio de dominica.
In secunda vespera AN Tecum principium cum reliquis. AM Fili quid fecisti. Post Benedicamus domino antiphona de epiphania. Sin autem in crastino est epiphaniae octava, capitulum et sequentia inde dicuntur. Post Benedicamus domino antiphona de dominica.
DE SANCTO PAULO CONFESSORE
[Ad primas vesperas] Capitulum de uno confessore, qui non fuit episcopus. HY Hic est verus christicola. AM Similabo eum viro. OR Deus qui nos annua; require in nativitate sancti Galli.
[Ad matutinum] INV Regem confessorum. Hymnus, antiphona super psalmos et lectiones de epiphania. RP Euge serve. [Domine quinque]. RP Desiderium. [Quoniam]. RP Iste home perfecit. [Iustum deduxit].
[Ad] matutinas laudes AN Domine quinque talenta cum reliquis. AB Hic vir despiciens. Post Benedicamus domino antiphona de epiphania.
Ad primam si occurrit antiphona de psalmis, sin autem, AN Ecce vere Israelita. AN Serve bone.
Ad missam AN Iustus ut palma. EP Beatus vir qui in sapientia moritur. GR Iustus non conturbabitur. AL Alleluia. Iustum deduxit dominus. EV Ecce nos reliquimus omnia. OF Desiderium animae. CO Magna est gloria.
OCTAVA EPIPHANIAE
Ad vesperam CP Exultet desertum. RP Hodie in Iordane. [Caeli aperti]. HY Hostis Herodes. AM Fontes aquarum. OR Deus cuius unigenitus. De sancto Hilario AC Sacerdos et pontifex. Oratio ut de sancto Marco papa. Ad processionem RPP In columbae. Oratio sicut in die sancto.
[Ad matutinum] INV Christus apparuit. HY Iesus refulsit omnium. Antiphonae et responsoria sicut in die sancto. ACN In columbae specie. EV Venit Iesus cum homilia; super analogium EV Factum est cum baptizaretur cum collecta. OR Deus cuius unigenitus, quae et postea ad consuetas horas dicitur.
In matutinis laudibus AN Veterem hominem. AN Te qui in spiritu. AN Baptista contremuit. AN Caput draconis. AN Magnum mysterium. RP Vox domini super. AB Praecursor Ioannes. Ad processionem RPP Hodie in Iordane. De sancto Hilario AC Amavit eum.
Ad horas matutina laus.
De sancto Hilario prior missa Sacerdotes dei. EP Sapientiam omnium. GR Os iusti meditabitur. Alleluia. Elegit te dominus. EV Vos estis sal terrae. OF Inveni David. CO Beatus servus. Si in dominica venerit, ad processionem sicut in die sancto.
Ad missam SE Festa Christi omnis et qualiscumque sit dies, Credo in unum canitur.
In secunda vespera AN Tecum principium [cum reliquis]. RP Surge illuminare. AM Christo datus est. De sancto Felice AC Serve bone. VS Magna est gloria eius. [Ad processionem] Ab hinc usque in septuagesima omnibus dominicis diebus de ecclesia sanctae Mariae exeundo canitur cantus usualis, id est: AP Benedicat nos deus. AP Benedic. AP Monasterium istud. AP Gregem tuum. In vestibulo autem AP Iniquitates. In chorum de patrono.
DE SANCTO FELICE
[Ad matutinum] INV Regem confessorum. Epistolae Pauli hac nocte incipiuntur, sive sit dominica, sive sit privata [dies]. RP Euge serve bone. [Domine quinque]. [Iste cognovit iustitiam]. [Iste est qui]. RP Amavit eum dominus. [Induit eum].
[In] matutinis laudibus AN Iustum deduxit dominus cum reliquis. AB Iustus cor suum.
Ad missam EP Testificor. Alleluia. Beatus vir qui timet. EV Qui vos audit.
[DE DOMINICIS DIEBUS POST EPIHANIAM]
Qualiter cantentur dominicalia officia inter octavam epiphaniae et septuagesimam. In excelso throno neque ante epiphaniam est canendum, neque post octavam eiusdem diei differendum. Quod si temporis praetitulati longinquitas exposcit, per duas ebdomadadas sicut et sequentia duo officia cantari poterit suppressis tunc in sequenti ebdomadada eiusdem officii ferialibus evangeliis, si tamen in praecedenti legi potuerint. Eadem quoque temporis praedicti prolixitate cogente, si quando altera vice canitur officium Adorate cum lectione sua et antiphonis, assumitur EV Ascendente, adiunctis quoque illis duabus dominicis. Ad missam CL Familiam tuam conserva, quamvis hoc etiam tunc agatur, quando idem officium nonnisi per unam ebdomadadam cantatur, si tamen a festis sanctorum in eadem ebdomadada occurrentium id non impeditur. Interdum vero pro eiusdem temporis brevitate eadem duo officia, id est Omnis terra et Adorate, in una ebdomadada, si ita evenerit, in singulis feriis cantabimus potiusquam ea ex toto dimittamus. At si tunc aliquod festum lectionum forte occurrit, dominica priorem missam recipit. Lectiones et evangelia feriae quartae et sextae, si in eisdem feriis festo aliquo impediente legi nequeunt, in aliis a festo vacantibus feriis legimus et ita in alio anni tempore. Evangelium sextae feriae propter officium de cruce numquam dimittimus. Item in eadem lectionem ferialem, quae in quibusdam libris per singulas ferias sextas invenitur, legimus. Quando autem inter octavam epiphaniae et septuagesmimam una tantum dominicalis dies occurrit, ne tunc historia Domine ne in ira praetermittatur, si qua festivitas lectionum eam inciderit, hanc in crastinam differimus, excepta festivitate sanctorum Sebastiani et Fabiani. Quae si in ea dominica evenerit, in sabbato eam anticipamus. Si sanctae Agnetis in crastino antiphonam unam, sed Vincentio priorem missam damus. Si duo tantum dominici dies praedictum tempus intercidunt, in quorum utroque festa duodecim lectionum occurrunt, praecedens festum dominicali historiae cedit, sequens vero locum retinet. Quod si duo vel plures dominici dies; sed primus ex his festo occupatus ceteris vacantibus, festum illud item dominicae cedit, ni forte in albis celebrandum sit vel nisi propriam historiam habuerit. Dominicales antiphonas, quae sequuntur, ad Magnificat tantum canere solemus, non ad Benedictus nisi festis sanctorum occurrentibus ad vesperos cantari non valeant. Tunc ad matutinam cantamus. Semel percantatas, si necesse est, repetimus.
DOMINICA PRIMA POST OCTAVAM EPIPHANIAE
AE Cum factus esset. AE Remansit puer. AE Fili quid fecisti. AE Quid est quod me quaerebatis.
DOMINICA SECUNDA POST OCTAVAM EPIPHANIAE
AE Nuptiae factae sunt. AE Quid mihi et tibi est mulier. AE Deficiente vino.
DOMINICA TERTIA [POST OCTAVAM EPIPHANIAE]
AE Cum autem descendisset. AE Domine si tu vis. AE Domine puer meus. AE Domine non sum dignus. AE Nam et ego homo sum. AE Multi veniunt.
DOMINICA QUARTA [POST OCTAVAM EPIPHANIAE]
AE Ascendente Iesu. AE Domine salva nos. AE Domine salva. AE Surgens Iesus.
[DOMINICA PER ANNUM]
De utraque dominicali vespera, cui ex una vel utraque parte adiacent sanctorum festa. Dominicam quamlibet sui capitulo et eis, quae sequuntur, in priori vespera non privamus, nisi in sabbato festum praecesserit, quod in albis celebramus. Quod solum secunda sui vespera non privatur, etiam si dominicalis historia in crastino primum incipiatur. Nam cetera festa, licet proprium cantum habentia, non nisi psalmos et antiphonam unam post Benedicamus recipiunt in secunda sabbati cuiuslibet vespera. Secunda autem dominicae vespera in hoc minor quam praecedens videtur, quod a capitulo et deinceps crastinae festivitati ascribitur, sed illi, quae vel albis vel propriae historiae cantu vel festiva celebratione adornatur. Nam si his caret, antiphona tantum in priori vespera excepto natali sancti Silvestri. In nulla autem priori dominicae vespera longum responsorium canimus, nisi cum primum quamlibet historiam incipimus. In sabbatis vero sequentibus RB Magnus dominus noster continuamus. Istis dominicis eosdem hymnos ad vesperos et matutinos repetimus, quos ante adventum dimisimus.
Ad [primas] vesperas CP Benedictus dominus, quod tam privatis quam dominicis diebus ad vesperos dicimus. RP Deus qui sedes. VS Vespertina oratio. Antiphona de evangelio illius ebdomadadae quae hic finitur. Sed et hoc in istis tantum ante septuagesimam dominicis. Collecta est [de] crastina dominica. Notandum autem, quia cum primum quaelibet historia est incipienda, quaecumque festivitas duodecim lectionum absque albis? in dominica occurrerit, in feriam est differenda. Si vero in albis celebrabitur, tunc tantum dominicae ad utrosque vesperos et matutinos antiphona et prior missa tribuitur et historia usque in sequentem dominicam differtur et tunc responsorium de illa canitur. Postquam autem historia semel cantata fuerit, quodlibet festum duodecim lectionum propria carens historia in dominica venit, duas primas nocturnas ab invitatorio incipiens et ad utrosque vesperos et matutinos antiphonam et priorem missam recipit. Quod si propriam historiam habuerit, ut sancti Sebastiani, nocturnale officium ac diurnale ex toto sibi impenditur et de dominica tantum supradicta commemoratio, quin festo albarum agitur. At si trium lectionum festum proprium quid habens vel non, in dominica occurrit, ad priorem vesperam et matutinum antiphonam et priorem missam recipit, si tamen maius festum hoc non impedit. Quod si fuerit, antiphonam tantum et orationem ad priorem missam habebit. Sunt tamen quaedam tam trium quam duodecim lectionum festa propriae matutinae laudes habentia, quorum mentio ad matutinam laudem post Benedicamus domino non agitur, quia postea matutina laus in vice matutinae laudis de omnibus sanctis pleniter de illis canitur.
[Ad matutinum] INV Praeoccupemus. HY Primo dierum omnium. In [primo] nocturno AN Domine in virtute. AN Dominus regit me. AN Oculi mei. VS Memor fui in nocte nominis tui domine. Et custodivi legem tuam. Per quotquot dominicas noctes haec historia canitur, per totidem de epistola Pauli ad Romanos legitur. RP Domine ne in ira tua. RV Timor et tremor. RP Deus qui sedes. RP Tibi enim derelictus. RV Exurge domine deus. RP Tibi enim derelictus. RV A dextris est mihi. RV Conserva me. In secundo nocturno AN Dominus defensor vitae. AN Adorate dominum. AN In tua iustitia. VS Media nocte surgebam ad confitendum tibi. Super iudicia iustificationis tuae. RP Notas mihi fecisti. RV Conserva me. RP Diligam te domine. RV Laudans invocabo. RP Domini est terra. RV Ipse super maria. RP Ad te domine levavi. RV Neque irrideant. [In tertio nocturno] ACN Alleluia ut De Sion. CNT Domine miserere nostri te. VS Exaltare domine in virtute tua letabitur?. RP Audiam domine. RV Domine dilexi. RP Adiutor meus. RV Neque despicias. RP Quam magna multitudo. RV Perfecisti eis. RP Peccata mea domine. RV Quoniam iniquitatem. RP Super populum tuum. RV Domini est salus. RP Afflicti pro peccatis. RV Domine deus Israel.
In matutinis laudibus AN Alleluia ut Dico vobis. AN Tres in fornace. AN Alleluia ut In domino. CP Benedictio et claritas. RP Haec est dies. [Exultemus]. HY Aeterne rerum conditor. VS Dominus regnavit. In evangelio antiphona de dominica praesentis ebdomadadae.
Ad primam Alleluia ut Hortus conclusus. CP Regi saeculorum immortali. VS Exurge domine. OR Omnipotens sempiterne deus qui dedisti famulis, quae etiam ad hanc horam et in hac die per totum annum est dicenda. In quolibet autem festa duodecim lectionum praeter dominicam ad eandem horam est OR In hac hora huius diei.
Ad sextam Alleluia ut Christi virgo. CP Deus caritas est. VS Ego dixi domine. Oratio dominicalis.
Ad sextam Alleluia ut Inter natos. CP Alter alterius. VS Dominus regit me. OR Deus qui conspicis omni.
Ad nonam Alleluia ut Intuebant. CP Empti enim estis pretio. VS Ab occultis meis munda. OR Gratiae tuae quaesumus domine.
In secunda vespera AN Sede a dextris. [Dixit dominus]. AN Fidelia omnia. [Confitebor]. AN In mandatis eius. [Beatus vir]. AN Sit nomen domini. [Laudate]. [Benedictus deus]. RP Quam magnificata. HY Lucis creator. VS Dirigatur domine oratio mea. [Antiphona dominicalis]. Oratio de praesenti dominica.
FERIA SECUNDA [PER ANNUM]
[Ad matutinum] INV Venite exultemus. HY Somno refectis. In primo nocturno AN Rectos decet. AN Expugna impugnantes. AN Revela domino. AN Ne in ira tua. RP Delectare in domino. RV Benedicam domino. RP In domino laudabitur. RV Delectare in domino. RP Spera in domino. RV Cum ceciderit. RP Iunior fui. RV Auribus percipe. RP Dixi custodiam. RV Statuit dominus. RP Expectans. RV Ego dixi domine. RP Domine ne in furore. RV Sedes tua deus. RP Dilexisti iustitiam. In secundo [nocturno] Alleluia ut Non delinquam. AN Sana domine. AN Eructavit cor meum. CP Vigilate et state, quod cottidie in privatis diebus dicitur. VS Sedes tua deus. OR Veritas tua, vel alia de nocturnis.
In matutinis laudibus Miserere mei. [Psalmum ipsum]. AN Intellege clamorem. [Verba mea]. AN Domine in caelo. [Dixit insipiens]. AN Conversus est. [Confitebor]. AN In excelsis laudate. [Laudate]. CP Nox praecessit, quod cottidie in privatis diebus ad matutinam dicitur. RP Domine in caelo. [Et veritas]. HY Splendor paternae. VS In matutinis domine. AB Benedictus. Oratio matutinalis, vel alia de his, quae prope ascriptae sunt matutinis laudibus.
Ad primam AN Servite domino. CP Pacem et veritatem, quod per totum annum in privatis diebus. OR Domine deus qui ad principium.
Ad tertiam AN Adiuva me. CP Sana me domine. RP Adiutor meus esto domine. Orationem quamcumque volueris de cottidianis.
[Ad] sextam AN Aspice in me. CP Alter alterius. RP Dominus regit me et nihil mihi.
Ad nonam AN Vide humilitatem. CP Empti enim estis. RP Ab occultis meis munda.
Ad vesperas AN Facta est Iudaea. [In exitu]. AN Inclinavit dominus. [Dilexi]. AN Credidi. [Psalmum ipsum]. AN Benediximus vobis. [Saepe expugnaverunt]. RP Adiutorium nostrum. RV Qui fecit caelum. HY Immense caeli. VS Dirigatur domine oratio mea. In evangelio antiphona de dominica. OR Vespertinae laudis, vel alia eius similis.
Ad completorium CP Tu autem in nobis es domine. OR Visita quaesumus domine, quae per totum annum ad completorium est dicenda.
FERIA TERTIA [PER ANNUM]
[Ad matutinum] INV Iubilemus deo. HY Consors paterni luminis. In primo [nocturno] AN Adiutor in tribulationibus. AN Magnus dominus. AN Deus deorum. RP Immola deo sacrificium tuum. RV Abscondi tamquam. RP Quoniam iniquitatem. RV Paratum cor meum. RP Exurge gloria. RV Adiutor meus tibi. RP Eripe me de inimicis. In secondo nocturno Alleluia ut Avertit dominus. AN Intende in me. AN Iuste iudicate. VS Deus vitam meam nuntiavi.
In matutinis laudibus AN Tibi soli peccavi. [Miserere]. AN Salutare vultus. [Iudica]. AN Quoniam in te confidit. [Miserere quoniam in]. AN Cunctis diebus. [Ego dixi]. AN Omnes angeli. [Laudate]. RP Miserere mei. [Quoniam in te]. HY Ales diei nuntius. AB Erexit dominus nobis.
Ad primam AN Domine deus meus.
Ad tertiam AN Clamavi. [Ad dominum].
Ad sextam AN Qui habitas. [Ad te levavi].
Ad nonam AN Facti sumus. [In convertendo].
Ad vesperas AN De profundis clamavi. [Psalmum ipsum]. AN Speret Israel. [Domine non est]. AN Et omnis mansuetudinis. [Memento]. AN Habitare fratres. [Ecce quam bonum]. HY Telluris ingens.
FERIA QUARTA [PER ANNUM]
[Ad matutinum] INV In manu tua. HY Rerum creator optime. [In primo nocturno] AN Da nobis domine. [Deus reppulisti]. AN Benedicite gentes. [Nonne deo]. AN In ecclesiis benedicite. [Exurgat]. VS Omnis terra adoret te deus. RP Exaudi deus deprecationem. RV Dum anxiaretur cor. RP Deus in te speravi. RV Esto mihi in deum. RP Repleatur os meum. RV Gaudebunt labia. RP Gaudebunt labia. RV Sed et lingua. In secundo nocturno Alleluia ut Quam bonus. [Salvum me]. In septuagesima AN Quaerite dominum. AN Domine deus. [Deus in adiutorium]. AN Tenuisti domine. [Deus iudicium]. VS Gaudebunt labia mea.
In matutinis laudibus AN Redde mihi. AN A timore inimici. [Exaudi deus orationem meam]. AN Te decet hymnus. [Psalmum ipsum]. AN Exultavit cor meum. [Psalmum ipsum]. AN Caeli caelorum. [Laudate]. RP Exaudi nos deus. [Spes omnium]. HY Nox et tenebrae et nubila. AB Salutem ex inimicis. Ad primam AN Exurge domine. [Psalmum ipsum]. Ad vesperas AN Omnia quaecumque. [Laudate nomen]. AN Quoniam in aeternum. [Confitemini]. AN Hymnum cantate. [Super flumina]. AN In conspectu angelorum. [Confitebor]. HY Caeli deus sanctissime qui lucidum.
FERIA QUINTA [PER ANNUM]
[Ad matutinum] INV Adoremus dominum. HY Nox atra rerum. In primo [nocturno] AN Liberasti virgam. [Ut quid deus]. AN Tu es deus qui facis. [Voce mea]. AN Inclinate aurem. [Attendite]. AN Propitius esto. [Deus venerunt]. VS Deus in sancto via tua. Quis deus magnus. RP Cogitavi dies antiquos. RV Illuxerunt corruscationes. RP Domine deus propitius. RV Adiuva nos. RP Devastavit vineam. RV Domine deus virtutum. In secundo nocturno Alleluia ut Tu solus. In septuagesima AN Exultate domino. [Qui regis]. AN Tu solus. [Deus stetit]. AN Benedixisti domine. [Quam dilecta]. VS Beati qui habitant in domo. In matutinis laudibus Spiritu principali. [Miserere]. AN Intret oratio mea. [Domine deus salutis]. AN Domine refugium. [Psalmum ipsum]. AN In aeternum dominus. [Cantemus]. AN Cantate domino. [Laudate]. RP Domine refugium. HY Lux ecce surgit aurea. VS Repleti sumus mane. AB In sanctitate. Ad primam AN Cantabo domino. [Usquequo]. Ad vesperas AN Domine probasti me. [Psalmum ipsum]. AN A viro iniquo. [Eripe]. AN Domine clamavi. HY Magnae deus potentiae qui ex aquis.
FERIA SEXTA [PER ANNUM]
[Ad matutinum] INV Dominum qui fecit nos. HY Tu trinitatis unitas. In primo nocturno AN Inclina domine. [Psalmum ipsum]. AN Benedictus dominus. [Misericordias domini]. AN Exaltare qui iudicas. [Dominus regnavit decorem]. VS Beatus homo. RP Confitebor tibi domine. RV Et eripuisti animam. RP Misericordia tua domine. RV Deus iniqui insurrexerunt. RP Factus est mihi dominus. RV Deus ultionum. RP Misericordiam et iudicium. RV Perambulabam. In secundo nocturno Alleluia ut Quia mirabilia. In septuagesima AN Cantate domino. [Psalmum ipsum]. AN Quia mirabilia. [Cantate] ii. AN Iubilate deo. [Psalmum ipsum]. VS Iubilate domino omnis terra. In matutinis laudibus AN Sacrificium deo. [Miserere]. AN In Israel magnum. [Notus in Iudaea]. AN Bonum est confiteri. [Psalmum ipsum]. AN Auditum tuum. [Domine audivi]. AN In sanctis eius. [Laudate dominum]. RP Ad annuntiandum mane. HY Aeterna caeli gloria. AB Per viscera. Ad vesperas AN Portio mea. [Voce mea]. AN Benedictus dominus. [Psalmum ipsum]. AN In aeternum et. HY Plasmator hominis deus.
SABBATO [PER ANNUM]
[Ad matutinum] INV Dominum deum nostrum. [Venite]. HY Summae deus clementiae. In primo nocturno AN Clamor meus ad te. [Domine exaudi]. AN Benedic anima mea. [Psalmum ipsum]. AN Laetetur cor. [Confitemini]. VS Domine exaudi orationem meam. RP Domine exaudi. RV De profundis. RP Velociter exaudi. RV Dies mei. RP Salvos nos fac. RV Memento nostri. RP Fiat manus tua. RV Erravi sicut. In secondo nocturno Alleluia ut Confitebor. In septuagesima AN Visita nos domine. [Confitemini]. AN De necessitatibus. [Confitemini]. AN Confitebor domino. [Paratum cor]. VS Confitebor domino nimis.
In matutinis laudibus AN Benigne fac. [Miserere]. AN In veritate. [Domine exaudi]. AN Et in servis suis. [Audite caeli]. AN In cymbalis. [Laudate]. VS Auditam fac mihi. HY Aurora iam spargit. AB Illuminare.
Ad primam AN Caeli enarrant gloriam. [Cum sancto sanctus].
Ad vesperas AN Regnum tuum. [Confiteantur]. AN Laudabo deum. [Lauda anima]. AN Deo nostro. [Laudate dominum]. AN Benedixit filiis. [Lauda Ierusalem]. VS Magnus dominus noster. RP Et sapientiae. [O lux beata trinitas].
DE SANCTO MAURO
[Ad vesperas] CP Dedit dominus. AM Iustum deduxit. Oratio ut de sancto Saturnino, cetera sicut de uno confessore, qui non fuit episcopus. Sancto Machario AC Similabo eum. VS Os iusti meditabitur sapientiam. Oratio ut de sancto Vitale.
[In] matutinis laudibus AN Domine quinque talenta [cum reliquis]. AB Euge serve bone. De sancto Machario AC Qui vult venire.
Ad cursum matutina laus.
Ad priorem missam oratio de sancto Machario. Prior et maior missa de sancto Mauro.
Ad maiorem missam In virtute tua. EP Rigabo ortum meum. GR Domine praevenisti. Alleluia. Iustus ut palma. EV Nemo lucernam. OF Desiderium. CO Fidelis servus.
DE SANCTO MARCELLO
[Ad vesperas] post Benedicamus AC Qui dum esset.
[Ad matutinum] INV Regem martyrum. RP Iste sanctus. [Iste est qui]. RP Iustus germinavit. [Plantatus]. RP Desiderium. [Quoniam praevenisti].
[In] matutinis laudibus AN Qui me confessus cum reliquis.
Ad horas sicut invenitur in natale unius martyris.
[Ad missam] EP Plures facti sunt. Alleluia. Elegit te dominus. EV Homo quidam peregre proficiscens.
DE SANCTO ANTONIO
[Ad vesperas] AN Hic vir despiciens. Oratio sicut in nativitate sancti Pancratii [martyris].
[Ad matutinum] RP Iste homo ab adolescentia. RP Iste homo perfecit. RP Dominus qui elegit.
In matutinis laudibus AN Iustum deduxit cum reliquis. AB Iustus cor suum.
Ad missam offertorium et evangelium sicut supra in nativitate sancti Pauli. EP Beatus vir qui invenit sapientiam. Alleluia. Beatus vir qui timet dominum.
DE SANCTA PRISCA
[Ad vesperas] HY Virginis proles. AM Simile est regnum caelorum homini.
[Ad matutinum] RP Veni sponsa. [Veni electa]. RP Concupivit rex. [Specie]. RP Diffusa est gratia. [Dilexisti].
In matutinis laudibus AN Haec est virgo cum reliquis. AB Quinque prudentes.
Ad horas require de virginibus.
Ad missam EP Sapientia vincit. Alleluia. Diffusa est gratia in labiis. EV Simile est regnum caelorum thesauro. Huius tamen evangelii homelia modo ad refectionem non legitur, sed in octavam sanctae Agnetis differtur.
DE SANCTIS SEBASTIANO ET FABIANO *MARTYRIBUS
[In prima vespera] CP Sancti per fidem. RP Sebastianus vir. [Quem perfuderat]. AM Elegit dominus. OR Infirmitatem, quae per omnia de ambobus pluraliter est dicenda, excepto ad missam. Ad processionem RPP Egregie dei.
[Ad matutinum] INV Regem martyrum. In primo nocturno AN Sebastianus Mediolanensium. [Beatus vir]. AN Erat enim. [Quare fremuerunt]. AN Christo cottidie. [Cum invocarem]. AN Ad hoc tantum. [Verba mea]. AN Clarissimis cottidie. [Domine dominus]. AN Sebastianus vir. [Domine deus]. RP Sebastianus dei cultor. RV Deo igitur. RP Sebastianus vir. RV Quem perfuderat. RP Erat namque. RV In commisso quoque. RP Nolite timere. RV Quas meruit. In secundo nocturno AN Ut vidit. [Conserva]. AN Sebastianus dixit. [Domini est terra]. AN Nolite timere. [Beati qui]. AN Sebastianus dixit. [Benedicam]. AN Polycarpus presbyter. [Te decet]. AN Nos famuli domini. [Deus venerunt]. RP Christo cottidie. RV Ad hoc tantum. RP Zoe uxor. RV Benedicti qui in. RP Egregie dei martyr. RV Socius enim. RP Ad hoc tantum. RV Sebastianus vir. [In tertio nocturno] ACN Multitudo languentium. RP Clarissimis cottidie. RV Beatus Sebastianus. RP Elegit dominus virum. RV Beatus es et benedictus. RP In isto loco. RV Nolite timere. RP Beatus es tu et benedictus. RV Beatus Christi martyr.
In matutinis laudibus AN Sebastianus dei cultor. AN Si ego verus Christi. AN Ad hanc vocem. AN Zoe uxor Nicostrati. AN Sanctus Sebastianus. AB Beatus es et benedictus. Ad processionem RPP Beatus es tu.
Ad cursum de primo nocturno.
Ad nonam AN In isto loco.
Ad missam CL Infirmitatem et Deus qui beatum Sebastianum cum uno Per dominum clauduntur, similiter post communionem. Ad priorem autem missam secundae orationi, id est, Deus qui beatum Sebastianum, iunguntur usuales orationes, quae omnes cum uno Per dominum finiuntur. EP Sancti per fidem. Alleluia. Iusti epulentur. Si est septuagesima Qui seminant. EV Descendens Iesus. Ad refectionem homilia de festo praesenti legitur, sed non ultra in hoc anno, quod de reliquis homeliis deinceps est observandum.
In secunda vespera matutina laus, cetera de sancta Agnete. Unde supra. AN Beatus Callistus. AN Beatissima Martha.
IN NATALE SANCTAE AGNETIS
[In prima vespera] CP Confitebor tibi domine. RP Diem festum. [Ingressa Agnes]. [Iesu corona virginum]. AM Christi virgo. Post Benedicamus AC Egregie dei. De sancto Meginrado martyre AC Iste cognovit. Oratio sancti Georgii martyris.
[Ad matutinum] INV Regem virginum. HY Virginis proles. In primo nocturno AN Discede a me. [Domine deus]. AN Dextram meam. [Caeli enarrant]. AN Posuit signum. [Domini est terra]. AN Specie tua. [Eructavit]. AN Adiuvabit eam. [Deus noster refugium]. AN O quam pulchra. [Magnus]. RP Diem festum. RV Ingressa Agnes. RP Dextram meam. RV Induit me dominus. RP Amo Christum. RV Mel et lac. RP Diffusa est gratia. RV Specie tua. In secundo nocturno AN Induit me. [Benedixisti]. AN Mel et lac. [Fundamenta]. AN Ipsi soli. [Cantate] i. AN Cuius pulchritudinem. [Dominus regnavit exultet]. AN Christus circumdedit. [Cantate]. AN Ipsi sum desponsata. [Dominus regnavit]. RP Omnipotens adorande. RV Benedico te. RP Ipsi sum desponsata. RV Propter veritatem. RP Induit me dominus. RV Induit me dominus. RP Specie tua et pulchritudine. RV Diffusa est gratia. [In tertio nocturno] ACN Stat a dextris eius. RP Veni electa mea. RV Audi filia. RP Iam corpus eius. RV Ipsi sum desponsata. RP Pulchra facie. RV Specie tua. RP Mel et lac. RV Cuius pulchritudinem.
In matutinis laudibus AN Ingressa Agnes. AN Mecum enim habeo. AN Anulo suo. AN Benedico te. AN Congaudete. AB Ecce quod cupivi. Post Benedicamus AN Iustus cor suum.
Ad priorem missam omnia sicut de sancto Valentino martyre.
Ad horas tres antiphonae de primo nocturno.
Ad nonam AN Iam corpus eius.
Ad missam EP Confitebor tibi. Alleluia. Egregia sponsa. Si infra septuagesimam TR Qui seminant in lacrimis. EV Simile erit regnum caelorum decem.
In secunda vespera matutina laus. AM Beata Agnes.
DE SANCTO VINCENTIO
[In prima vespera] AM Beatus vir qui suffert.
[Ad matutinum] nocturnale officium cum duodecim lectionibus de eo est agendum, sicut invenitur in nativitate unius martyris. Duodecimum RP Beatus vir Vincentius. [Qui potuit], quod etiam ad processionem canitur.
[In] matutinis laudibus AN lustum deduxit cum reliquis. AB Iste sanctus.
Ad horas matutina laus.
Ad missam EP Haec dicit dominus. Creans te. Alleluia. Beatus vir qui suffert. Si infra septuagesimam TR Desiderium animae. EV Nisi granum.
In secunda vespera AM Iste cognovit.
DE SANCTO TIMOTHEO
[Ad vesperas] CP Iam non estis. RP In omnem terram. [Et in fines]. HY Exultet caelum. AM Ecce ego mitto. Oratio ut in nativitate sancti Thomae.
[Ad matutinum] INV Regem apostolorum. RP Ecce ego. [Dum lucem]. RP Tollite iugum. [Et invenietis]. RP Dum steteritis. [Non enim vos].
[In] matutinis laudibus AN Tollite iugum cum ceteris. AB Estote fortes.
[Ad cursus] Istae autem ad horas AN Beati mundo corde. AN Beati pacifici. AN Manete in dilectione. Si est sabbatum, ad primam AN In omnem terram.
Ad missam Ego autem per totum. EP Iam non estis. Alleluia. Beatus vir qui. Si est septuagesima TR Beatus vir qui timet. EV Hoc est praeceptum.
IN CONVERSIONE SANCTI PAULI APOSTOLI
[Ad vesperas] CP Saulus adhuc spirans. RP Sancte Paule apostole. [Tu es vas]. HY Doctor egregie. Sit trinitati, qui et ad matutinas laudes et in vespera. AM O gloriosum lumen. OR Deus qui universum mundum. Ad processionem RPP Magnus sanctus Paulus.
[Ad matutinum] INV Regem apostolorum. HY Exultet caelum. In primo nocturno AN Qui operatus [est] Petro cum universis versibus, sicut habentur in natale sancti Pauli. Ad nocturnos legitur sermo beati Augustini LS Hodie dilectissimi. EV Ecce nos reliquimus omnia.
Ad horas de primo nocturno.
Ad missam Scio cui credidi per totum. EP Saulus adhuc spirans. Alleluia. Non vos me elegistis. Si infra septuagesimam TR Qui seminant. Evangelium quod et ad matutinum. Credo in unum non canitur neque prefatio Te domine suppliciter.
In secunda vespera matutina laus.
IN OCTAVA SANCTAE AGNETIS
[Ad vesperas] CP Sapientia. HY Virginis proles. AM Stans beata Agnes.
[Ad matutinum] RP Amo Christum. [Mel et lac]. RP Ipsi sum desponsata. [Propter veritatem]. RP Pulchra facie. [Specie tua].
In matutinis laudibus AN Ingressa Agnes cum reliquis.
Ad cursum easdem.
Ad missam EP Sapientia laudabit. Alleluia. Omnis gloria. EV Simile est regnum caelorum thesauro, cuius homilia ad refectionem legitur.
DE SANCTO VALERIO EPISCOPO
[Ad vesperas] AM Sacerdos et pontifex. Oratio ut de sancto Urbano.
[Ad matutinum] RP Euge serve bone. [Domine quinque]. RP Ecce sacerdos magnus. [Benedictionem]. RP Iuravit dominus. [Dixit dominus].
[In] matutinis laudibus AN Ecce sacerdos cum reliquis.
Ad missam Sacerdotes tui per totum. EP Ecce sacerdos magnus. Alleluia. Elegit te dominus. Si est septuagesima TR Beatus vir qui timet. EV Homo quidam nobilis.
DE SANCTA BRIGIDA
[Ad vesperas] RP Concupivit. [Specie tua]. AM Veni electa mea. Oratio ut in octava sanctae Agnetis, suppresso tamen nomine martyris. Ad processionem RPP Regnum meum.
Ad matutinum omnia ut de una virgine, quae non fuit martyr.
In matutinis laudibus AN Vidi speciosam cum reliquis. AB Ecce prudentes virgines. Ad processionem RPP Specie tua.
Ad horas matutina laus et in secunda vespera post Benedicamus AC Simile.
Ad missam IN Dilexisti per totum. EP Qui gloriatur in domino. Alleluia. Diffusa est gratia, vel [si] infra septuagesimam TR Audi filia. EV Simile est regnum caelorum decem.
PURIFICATIO SANCTAE MARIAE
Quae si infra septuagesimam occurrit, propter hoc non est dimittendus cantus, qui de nativitate domini huc est translatus, sive in hymnis, sive in canticis, sive in secundis vesperis psalmis.
Ad [primam] vesperam super psalmos AN O admirabilie commercium, nisi praecesserit plenum officium. CP Ecce ego mitto angelum. RP Postquam impleti sunt. [Obtulerunt]. HY Quod chorus vatum. VS Responsum accepit Simeon. AM Senex puerum portabat. OR Perfice in nobis. Ad processionem RPP Videte miraculum. VS Post partum virgo. OR Deus qui salutis aeterne.
Hymno completorii additur Gloria tibi domine qui natus et ita in crastino per singulas horas.
[Ad matutinum] INV Ecce venit. [Venite]. HY Agnoscat omne saeculum. In primo nocturno AN Benedicta tu. [Domine dominus]. AN Speciosa facta es. [Caeli enarrant]. AN Sicut myrra electa. [Domini est terra]. AN Ante thorum. [Eructavit]. AN Super salutem et. [Deus noster refugium]. AN Optimam partem. [Magnus dominus]. VS Accipiens Simeon. RP Adorna thalamum. RV Accipiens Simeon. RP Senex puerum. RV Accipiens Simeon. RP Simeon iustus. RV Responsum accepit. RP Postquam impleti. RV Obtulerunt pro eo. In secundo nocturno AN Haec est quae nescivit. [Benedixisti]. AN Gaude Maria. [Fundamenta]. AN Dignare me laudare. [Cantate]. AN Post partum virgo. [Dominus regnavit exultet]. AN O quam pulchra. [Cantate] ii. AN Beata mater. [Dominus regnavit irascantur]. VS Obtulerunt pro eo domino par turturum. RP Obtulerunt pro eo. RV Postquam impleti. RP Responsum accepit. RV Lumen ad revelationem. RP Cum inducerent. RV Quia viderunt. RP Suscipiens Iesum. RV Responsum accepit. [In tertio nocturno] ACN Obtulerunt pro eo. RP Populus qui ambulabat. RV Suscepimus deus. RP Benedicta et venerabilis. RV Benedicta tu. RP Videte miraculum. RV Virgo concepit. RP Beata es Maria. RV Ave Maria. RP Gaude Maria. RV Gabrielem. Post evangelium OR Omnipotens sempiterne.
In matutinis laudibus AN Simeon iustus. AN Responsum accepit. AN Accipiens Simeon. AN Nunc dimittis. AN Lumen ad revelationem. RP Suscepimus deus. RV In medio templi. HY Corde natus. VS Nunc dimittis domine. AB Cum inducerent. OR Omnipotens sempiterne deus. Si dominica in hoc festo occurrit, antiphonam unam et priorem missam recipit, quae etiam ad sanctam Mariam canitur, et oratio altera de festo dicitur. Ad processionem RPP Gaude Maria.
Ad primam AN Adorna thalamum.
Ad tertiam AN Hodie Maria. VS Accipiens Simeon.
Ad sextam Tolle puerum. VS Obtulerunt pro eo domino.
Ad nonam AN Revertere in terra Iuda. VS Suscepimus deus. Si infra septuagesimam istud festum occurrit, ad priorem missam tractus canitur. Si quam vero trium ante quadragesimam dominicarum incidit, in priori missa tractum dominica recipit, sed tamen infra ebdomadadam idem tractus non repetitur.
Post missam priorem custodes ecclesiae ad sanctam Mariam candelas, incensum, aquam benedictam afferunt. Candelas autem super mensam ponunt superposito illi tapeti. In hac die neque fanones neque cappae alicui dantur, exceptis qui in presbyterio famulantur, qui tantum infra missam fanonibus utuntur. Solummodo dominus abbas ad processionem cappam induit, quam mox, ut cereos benedixerit, exuit. Nam eadem benedictio ad ecclesiam sanctae Mariae agitur.
Processio ante tertiam, si est dominica, sin autem, post tertiam absque sanctorum reliquiis et cetero apparatu agitur. Ad sanctam Mariam [cum] AP Ave gratia plena proceditur. Sequitur VS Suscepimus deus. Dominus vobiscum tonaliter. OR Erudi, quam ille sacerdos dicit, qui et officinas benedicit. Dein facta oratione cum ante et retro benedicuntur cerei, quibus cum aqua benedicta aspersis atque incensatis imponit armarius AP Lumen ad revelationem. Qua percantata sequitur PS Nunc dimittis, unicuique tamen versui antiphona subiuncta. Post tertium versum antiphona percantata subiungitur Gloria patri, quod tamen cum eadem antiphona interciditur. Interim cerei per custodes ecclesiae fratribus distribuuntur, infirmis quoque inter benedicendum extra ecclesiam sanctae Mariae versus infirmariam commorantibus qui infra processionem in ecclesia commanentes priusquam ad missam pulsatur, monasterium non ingrediuntur neque antequam cereos offerunt, inde egrediuntur. Finito psalmo sequitur VS Accipiens Simeon puerum in manibus. Dominus vobiscum tonaliter. Omnipotens sempiterne deus. Deinde usque in vestibulum AP Adorna thalamum. Ibi ad stationem canitur AP Responsum accepit Simeon. Inde in chorum Cum inducerent puerum, cui mox adiungitur AP Hodie beata virgo.
[Ad missam] Sequitur missa, ad quam Alleluia. Post partum virgo. Praefatio propria dicitur, quae etiam ad omnes missas, quae de sancta Maria vel privatim cantantur, dicenda est, nisi tantum in vigilia assumptionis eius. Si autem est dominica, finita in choro antiphona praedicta sequitur VS Ave Maria. Kyrie eleison. Pater noster. Et ne nos. VS Post partum virgo. OR Perfice in nobis quaesumus domine. Sequitur tercia fratribus interim cereos tenentibus. Si dominus abbas huius diei officium non agit, sacerdos id actus stola indutus ad processionem in choro suo praecedit, tertiam quoque incipit et finit. Quod et in aliis fit festis, quae celebrantur in cappis, alio sacerdote, qui officinas benedixit, si est dominica, orationem praefatam dicente. Ipse etiam sacerdos, qui officinas circuit, et cum eo ceteri manibus occupati cereos, dum distribuuntur, accipientes aliis eos, donec exoccupentur, commendant. Ad offertorium, antequam presbyter manus lavet, primum offeruntur candela ad gradum hoc ordine: Primus diaconus, si dominus abbas vel alia talis persona non adest, deinde subdiaconus et ministri altaris, post haec sacerdos quique diaconi, subdiaconi atque conversi, post hos infirmi, ad ultimum chorum regentes. Nullus autem oboedientiarius alicuius oboedientiae occasione debet illic deesse. Sacristarum aliquis candelas easdem de manu sacerdotis sinistre astans absque osculo accipit, quas mox aliis ad extinguendum eas porrigit. Illi vero duo novissimi omnium suas candelas offerunt. Postea in loco, quo id solet fieri, post lavationem manuum sacerdoti calix et ostia offertur. Qui etiam duas orationes ad complendum ad unum Per dominum dicit. Ab isto die in duodecim lectionibus fratres lectioni vacant, donec servitores surrexerint a mensa et tunc cantatur nona, et postea itur in refectorium ad bibendum.
In secunda vespera AN Simeon iustus. Psalmi de nativitate domini. AN Nunc dimittis. PS Memento. HY A solis ortus. AM Hodie beata. Post Benedicamus de sancto Blasio ad processionem RPP Sancte deo dilecte, cui mox adiungitur AM Adest nobis cum Magnificat. Sequitur Dominus vobiscum tonaliter. Oratio ut de sancto Marcello. Deinde ad sanctum Findanum cum AP A progenie. Hic canitur de cruce. Hinc usque ad septuagesimam omnibus dominicis diebus memoria sanctae trinitatis agitur et in feria sexta et sabbato maior missa de [sancta] cruce et [de] sancta Maria canitur.
[DE SANCTO BLASIO]
[Ad matutinum] INV Adoremus regem. In primo nocturno AN Sanctus Blasius cum reliquis, sicut in natale eius invenitur.
Ad horas de primo nocturno.
Ad processionem in die sancto. RPP Vir dei. RPP Dum satellites. RPP Accidit autem. Ad stationem AP O quam venerandus est. In chorum RPP Ad ultimum.
Ad missam Laetabitur iustus per totum. EP Doctrinis. Alleluia. Laetabitur. SE Sanctorum vita virtus. Evangelium secundum Lucam Si quis vult.
In secunda vespera matutina laus. AM Haec eo orante.
INFRA EBDOMADADAM
[Ad matutinum] INV Regem martyrum. HY Martyr dei. Super nocturnos cantantur per ordinem [antiphonae]: AN Sanctus Blasius. Responsoria, que et in sancta nocte.
In matutinis laudibus AN Angelus autem; easdem ad horas.
[Ad vesperas] super vespertinos psalmos AN Domine rex aeterne. Iste est qui contempsit. Iustus germinabit. Ad Magnificat et Benedictus antiphonae de uno martyre. ·
DE SANCTA AGATHA
[Ad primas vesperas] CP Sapientia vincit. RP Dum ingrederetur. AM Beata Agatha. Ad processionem RPP Beata Agatha.
[Ad matutinum] INV Regem virginum. In primo nocturno AN Ingenua sum. [Domine dominus]. AN Summa ingenuitas. [Caeli enarrant]. AN Ancilla Christi. [Domini est terra]. AN Specie tua. [Eructavit]. AN Adiuvabit eam. [Deus noster]. AN O quam pulchra. [Magnus dominus]. [Diffusa est gratia]. RP Dum ingrederetur. RV Ego autem habeo mamillas. RP Vidisti domine. RV Propter veritatem. RP Quis es tu qui venisti. RV Nam et ego. RP Diffusa est gratia. RV Dilexisti iustitiam. In secundo nocturno AN Agatha sancta dixit. [Benedixisti]. AN Si ignem adhibeas. [Fundamenta]. AN Agatha laetissima. [Cantate] i. AN Nisi diligenter. [Dominus regnavit exultet]. AN Vidisti domine. [Cantate]. AN Propter fidem. [Dominus regnavit irascantur]. VS Specie tua. RP Ipse me coronavit. RV Vidisti domine. RP Agatha laetissima. RV Mens mea. RP Ego autem adiuta. RV Medicinam carnalem. RP Specie tua. RV Diffusa est gratia. [In tertio nocturno] ACN Mens mea solidata. [Dilexisti iustitiam et odisti]. RP Ista est speciosa. RV Audi filia. RP Medicinam carnalem. RV Ego autem adiuta. RP Beata Agatha. RV Agatha ingressa carcerem. RP Gaudeamus omnes. RV Immaculatus.
In matutinis laudibus AN Quis es tu qui venisti. AN Medicinam carnalem. AN Gratias tibi ago. AN Benedico te pater. AN Qui me dignatus. AB Paganorum multitudo. Ad canticum AB Gaudeamus omnes.
Ad horas de primo nocturno.
Ad nonam Mentem sanctam spontaneam.
[Ad missam] EP Sapientia vincit. Alleluia. Adducentur. EV Simile est regnum caelorum thesauro.
In secunda vespera matutina laus. AM Beata Agatha.
IN OCTAVA SANCTI BLASII
Ad [primas] vesperas RP Inclitus domini. [In nomine]. AM Adest nobis. Post Benedicamus AC Sanctimonialis. Oratio ut de sancta Lucia.
[Ad matutinum] Duae nocturnae de sancta Scholastica virgine, tertium de sancto Blasio, etiam si in septuagesima venerit.
In matutinis laudibus AN Angelus autem domini cum reliquis. AB Quicumque. De sancta Scholastica AC Quinque prudentes.
Ad priorem missam IN Vultum tuum per totum. Lectio de virginibus. Alleluia. Egregia. EV Simile est regnum caelorum decem viriginibus.
Ad maiorem missam sicut in die sancto.
In secunda vespera matutina laus. AM Haec eo orante. Post Benedicamus Simile est regnum caelorum decem. Si hoc festum infra septuagesimam occurrit, quod de octava preascriptum est, agitur infra ebdomadadam.
DE SANCTO VALENTINO
[Ad vesperas] AM Iste cognovit.
[Ad matutinum] RP Iste sanctus. [Iste est qui]. RP Iustus germinavit. [Plantatus]. RP Desiderium animae. [Quoniam praevenisti].
In matutinis laudibus AN Iustum deduxit cum reliquis. [Iustus cor suum].
Ad missam EP Beatus vir qui inventus est. Alleluia. Beatus vir qui timet. EV Si quis vult secundum Matthaeum.
DE SANCTA IULIANA
[Ad vesperas] HY Virginis proles. AB Simile est regnum caelorum sagenae. Oratio ut de sancta Prisca.
[Ad matutinum] RP Veni sponsa. [Veni electa]. RP Concupivit rex. [Specie]. RP Dilexisti. [Specie].
In matutinis laudibus AN Haec est virgo sapienscum reliquis. AB Quinque prudentes virgins.
Ad missam IN Me expectaverunt. EP Domine deus meus exaltasti. GR Specie tua. Alleluia. Diffusa est gratia. EV Simile est regnum caelorum thesauro. OF Offerentur minor. CO Confundantur.
IN CATHEDRA SANCTI PETRI
[Ad vesperas] CP Omnis pontifex. RP Iuravit dominus. HV Iam bone pastor. Sit trinitati. VS Ecce sacerdos magnus. AM Quem dicunt homines. Ad processionem RPP Tu es pastor.
[Ad matutinum] INV Regem regum. HY Exultet caelum. In [primo] nocturno AN Beatus vir cum reliquis. VS Iustum deduxit dominus. RP Euge serve. [Domine quinque talenta]. RP Ecce sacerdos magnus. [Benedictionem]. RP Iuravit dominus. [Dixit dominus]. RP Tu es Petrus. [Quodcumque]. In secundo nocturno AN Domine iste cum reliquis. [Amavit eum dominus]. RP Inveni David. [Nihil proficient]. RP Posui adiutorium. [Inveni David]. RP Iste est qui ante. [Iste est qui contempsi]. RP Tu es pastor ovium. [Quodcumque]. [In tertio nocturno] ACN Tu es pastor ovium. [Iuravit dominus et non paenitebit eum]. CNT Beatus vir qui in sapientia. VS Amavit eum dominus. RP Amavit eum. [Induit]. RP Dominus qui egit. [Via iustorum]. RP Elegit te. [Tunc acceptabis]. RP Petre amas me. [Simon Ioannis].
[In] matutinis laudibus AN Ecce sacerdos magnus cum reliquis. RP Amavit eum. AB Quodcumque ligaveris. Ad processionem RPP Tu es pastor.
Ad horas matutina laus.
Ad missam IN Statuit ei. EP Omnis pontifex. GR Iuravit dominus. TR Tu es Petrus. EV Venit Iesus in partes. Credo in unum et praefatio reticentur. OF Inveni David. CO Tu es Petrus.
In secunda vespera AN Iuravit dominus cum reliquis de uno pontifice. AM Simon bariona.
[COMMENTARIUS]
Si haec festivitas in aliqua dominica occurrit, in sabbato anticipatur. Nam ne in secundam feriam differatur, impedit vigilia sancti Matthiae, in qua ieiunatur. Si autem in capite ieiunii evenerit, in feriam quintam differtur. In his festis, si ante quadragesimam in illis quattuor diebus occurrunt, non agitur illa psalmodia nocte ac die, quae in festis quadragesimalibus. Idem autem ordo observatur tunc in duarum missarum celebratione, qui et in nativitate sancti Thomae, si in die ieiunii venit excepta communi fratrum dealbatione. Post Sanctus super formas non procumbimus.
IN VIGILIA SANCTI MATTHIAE
[Ad missam] IN Ego autem per totum. EP Beatus vir qui inventus est. EV Misit Iesus duodecim.
[COMMENTARIUS]
Quando bissextus occurrit, festivitas sancti Matthiae in die, quae proxima vigiliam sequitur, est celebranda, non in ea, quae propter bissextum in eadem littera tunc est iteranda. Si haec vigilia post initium quadragesimalis ieiunii venerit, mentio eius cum oratione una non erit. Si in aliquo sabbato ante quinquagesimam, ibi ieiunamus, sed festum in feriam secundam differimus, nisi sit dominica sexagesima. In ipsa enim dominica si evenit, ibidem pleniter celebrabimus. Idem autem festum, si in caput ieiunii occurrit, in feriam quintam differtur, sed vigilia in feria tertia agitur.
[IN DIE SANCTI MATTHIAE]
[Ad vesperas] CP Iam non estis hospes. Sive idem festum absque albis sive in albis celebratur, hac melodia hymnus canitur: HY Exultet caelum laudibus. AM Ecce ego mitto. Cetera de apostolis.
[In] matutinis laudibus AN Tollite iugum cum reliquis. Easdem ad horas. AB Non vos me elegistis.
Ad missam IN Iudicant sancti. EP Surgens Petrus. GR Nimis honorati sunt. EV Confitebor tibi pater. OF Mihi autem. CO Dico autem vobis.
In secunda vespera AN Iuravit dominus cum reliquis. AM Isti sunt triumphatores.
DE SANCTA WALBURGA
[Ad vesperas] post Benedicamus subiungitur AM Simile est regnum caelorum decem virginibus. Oratio ut de sancta Praxede, si tamen istud festum ante caput ieiunii venit.
[Ad matutinum] RP Diffusa est gratia. [Delixisti]. RP Specie tua. [Diffusa est gratia]. RP Veni electa. [Audi filia].
[In] matutinis laudibus AN Vidi speciosam cum reliquis. HY Iesu corona virginum. AB Veni sponsa Christi.
Ad missam IN Dilexisti per totum. EP Qui gloriatur. EV Simile erit regnum caelorum decem.
IN NATALE SANCTI GREGORII PAPAE
[Ad vesperas] CP Labia sacerdotis custodiunt. RP Vere felicem. RV Fulgebat in venerando. AM Gloriosa sanctissimi. Ad processionem RPP Vere felicem.
[Ad matutinum] INV Ad dominum vigiles. In primo nocturno AN Gregorius ortusPS[Beatus vir]. AN Lineam sui generis. [Quare fremuerunt]. AN Adhaerebat moralibus. [Domine quid]. AN Gregorius ut creditur. [Cum invocarem]. AN Studiis liberalibus. [Verba mea]. AN Hic ab adolescentia. [Domine dominus]. [Iustum deduxit dominus]. RP Fulgebat. RV Beatus vir. RP Mutato etenim. RV Qui ante serico et gemmis. RP Videns Romae. RV Quoniam domini est regnum. RP Dum oraret in obscuro. RV Quia misericordiam. In secundo nocturno AN Sex struxit. [Domine quis habitat]. AN His sane monasteriis. [Domine in virtute]. AN Qui solebat. [Domini est]. AN Defuncto itaque. [Benedicam]. AN Quem apicem. [Te decet]. AN Tandem electus. [Bonum est confiteri]. [Amavit eum dominus]. RP Propter intollerabiles rerum curas. RV Nec fecit proximo. RP Hoc beato Gregorio. RV Quousque mundus. RP Orante beatissimo. RV Multum enim valet. RP Vere felicem. RV A domino factum. [In tertio nocturno] ACN Beatus Gregorius. [Iuravit dominus et non paenitebit eum]. RP Beatissimus pontifex. RV Qui omni fere. RP Hodie praeclarissimis. RV Ecce vere Israelita. RP Sanctus papa Gregorius. RV Innocens manibus. RP O pastor apostolice. RV Memor esto.
In matutinis laudibus AN Gregorius vigiliis. AN Lentis quidem. AN Caelesti cinctus. AN Bissenos nummos. AN Virginum tria mia. [Amavit eum dominus]. [Stolam]. AB Christi fidelis famulus.
[Ad horas] de primo nocturno.
Ad missam EP Scientes quia misi. EV Vigilate quia.
In secunda vespera matutina laus. AM O Gregori.
DE SANCTO BENEDICTO
[Ad vesperas] CP Dilectus deo et hominibus. RP O laudanda. [Inter]. HY Christe fili. [Os iusti meditabitur sapientiam]. AM Pater sanctus dum. OR Omnipotens sempiterne deus qui. Ad processionem RPP Pretiosus confessor. Si istud festum vel annuntiatio domini in feria secunda post palmas occurrit, priorem vesperam recipit.
[Ad matutinum] INV Confessorum regem. HY Confessor dei qui unicum. In primo nocturno AN Fuit vir vitae. [Beatus vir]. AN Ab ipso pueritiae. [Quare]. AN Dum in hac terra. [Domine quid]. AN Nursia provincia. [Cum invocarem]. AN Relicta domo. [Verba]. AN Hic itaque cum iam. [Domine dominus]. [Iustum deduxit dominus]. RP Fuit vir vitae. RV Despexit igitur. RP Beatus Benedictus. RV Relicta domo. RP Beatus Benedictus. RV Recessit igitur. RP Pater sanctus dum intentam. RV Factumque est. In secundo nocturno AN Praedicta nutrix. [Domine quis]. AN Nutrici in auxilium. [Domine in virtute]. AN Recessit igitur. [Domini est]. AN Dum in heremum. [Benedicam]. AN Cumque in specu. PS Exaudi deus orationem meam et ne despexeris. AN Cumque sibi conspicerent. [Bonum est]. [Amavit eum dominus]. RP Praedicta nutrix. RV Nutrici in auxilium. RP Quidam rusticus. RV Vir autem dei in hac voce. RP Domine non aspicias. RV Cuius manum. RP O beati viri Benedicti. RV Cui vivere. [In tertio nocturno] ACN Inito consilio. CNT Beatus. [Magna est gloria]. RP Frater Maure. RV Benedictus dei famulus. RP Eodem vero anno. RV Indicans. RP Ante sextum. RV Cumque per singulos. RP Pretiosus confessor. RV Lampadibus [callem] innumeris. Post evangelium OR Omnipotens sempiterne deus qui hodierna.
In matutinis laudibus AN Non aspicias peccata. AN Oravit sanctus Benedictus. AN Vix obtinui. AN Intempesta nocte. AN Sanctimonialis autem femina. RP Iustum deduxit. [Et ostendit]. HY Magno canentes. [Os iusti]. AB Hodie sanctus Benedictus. Ad processionem. RP O laudanda.
Ad horas de primo nocturno.
Ad missam IN Iustus ut palma. EP Rigabo ortum meum plantationum. GR Os iusti. [Desiderium]. EV Ecce nos reliquimus omnia. OF Posuisti domine. CO Fidelis servus.
In secunda vespera matutina laus. Psalmo de uno martyre. HY Christe fili Iesu summi. AM Sanctissime confessor.
[COMMENTARIUS]
Haec vespera sicut et secunda annuntiationis domini si in aliquo sabbato ante passionem domini occurrit, ex integro festo tribuitur; si vero in sabbato dominicae passionis vel palmarum, psalmos tantum habet. Si autem eadem festa in cena domini vel postea evenerint, in die octavo anticipantur, excepto quod annuntiatio domini, si in ipsa sancti resurrectionis dominica occurrit, in feria secunda post palmas celebratur. Quando autem festum sancti Benedicti in feria secunda vel tertia post palmas evenerit, annuntiatio dominica ipsum etiam festum praeveniendo octava sua die, ut praedictum est, anticipatur.
IN ANNUNTIATIONE SANCTAE MARIAE
Quando annuntiatio domini a lectore praenunciatur in capitulo, statim omnes surgunt et venia super genua petunt.
[Ad primas vesperas] CP Ecce virgo concipiet. RP O Christi virgo. [Quoniam peccatorum]. HY Ave maris stella. VS Ave Maria gratia plena. Hymnus completorii subiungitur Gloria tibi domine qui natus es ex virgine et in crastino per singulas horas. AM Ave spes nostra. OR Deus qui de beatae Mariae. Ad processionem RPP Quomodo fiet. VS Ave Maria gratia plena dominus tecum. OR In mentibus nostris.
[Ad matutinas] INV Ave Maria. [Venite exultemus]. HY Fit porta Christi. In primo nocturno AN Benedicta tu cum reliquis. RP Orietur stella. RV A solis ortu. RP Ecee virgo. RV Tollite portas principes. RP Descendet dominus. RV A solis ortu. RP Egredietur virga. RV Et requiescet. In secondo nocturno AN Haec est quae nescivit cum reliquis. RP Virgo Israel. RV A solis ortu. RP Missus est Gabriel. RV Ave Maria. RP Ave Maria. RV Tollite portas. RP Quomodo fiet. RV Ideoque et quod. [In tertio nocturno] ACN Dabit illi dominus. CNT Audite me. [Dilexisti iustitiam]. RP Rorate caeli. RV Emitte agnum. RP Suscipe verbum. RV Ave Maria gratia. RP Gaude Maria. RV Gabrielem archangelum. RP Christi virgo. RV Quoniam peccatorum. Post evangelium et ad matutinas laudes OR Deus qui hodierna die.
In matutinis laudibus AN Missus est Gabriel. AN Ave Maria. AN Spiritus sanctus. AN Ne timeas. AN Ecce ancilla. RP Audi filia et vide. HY Ave maris stella. VS Ave Maria gratia plena. AB Quomodo fiet istud. Ad processionem RPP Christi virgo.
Ad horas matutina laus. Si haec festivitas in sexagesima occurrit, post tertiam processio sicut in qualibet dominica agitur.
Ad processionem RPP Missus est. VS Ave Maria gratia plena dominus tecum. OR Deus qui de beate virginis. In exeundo RPP Egredietur virga. RPP Gaude Maria. In vestibulo AP Quomodo fiet. In chorum RPP Christi virgo.
Ad missam AN Rorate caeli. EP Locutus est dominus ad Achaz. GR A summo caelo. TR Audi filia a quattuor fratribus canitur ad gradum. EV Missus est Gabriel angelus. Credo in unum deum canitur. OF Ave Maria. CO Ecce virgo.
In [secunda] vespera matutina laus. [Quando]. PS Dixit dominus. [Verbum supernum]. PS Laetatus sum. [Beatus auctor]. PS Nisi dominus aedificaverit. [Domus pudici]. PS Memento domine David. RP Audi filia et vide. [Quia concupivit]. HY Ave maris stella. VS Ave Maria. AM Haec est dies.
DE SANCTO AMBROSIO
[Ad vesperas] CP Labia sacerdotis. Oratio ut de sancto Silvestro; cetera ut de uno confessore, qui fuit sacerdos.
Ad missam IN Statuit ei dominus. EP Sapientia omnium. GR Inveni David. TR Beatus vir. EV Vos estis sal terrae. OF Veritas. CO Domine quinque talenta.
In secunda vespera AN Iuravit dominus.
IN SEPTUAGESIMA
Ad [primas] vesperas super psalmos AN Audivi quasi vocem. RP Alleluia. Iudica iudicia. [Vide humilitatem]. HY Cantemus cuncti. VS Vespertina oratio cum Alleluia. AM Hymnum cantate. OR Preces populi tui. Ad Benedicamus Alleluia terminamus.
Ad matutinam historiam In principio incipimus et per duas ebdomadas eam canimus. Quodcumque festum duodecim lectionum ab hinc usque in pascha in qualibet dominica occurrerit, in feriam secundam differimus absque cathedra sancti Petri, quae si in aliqua harum trium dominicarum occurrit, eam in sabbato anticipamus. Excipitur etiam, sicut praedictum est, festum sancti Matthiae, si in dominica sexagesima occurrit. Excipitur quoque purificatio sanctae Mariae. Quae sola festa si in hoc sabbato vel in hac dominica venerint, post Benedicamus AC Hymnum cantate subiungimus. Quodlibet festum aliud dudecim lectionum in hoc sabbato occurrit, in secunda vespera psalmos tantum et antiphonam post Benedicamus recipit, sed tamen si in albis est, cappa incensatur. Si festum trium lectionum in hac dominica occurrit, antiphonam unam et priorem missam recipit.
[Ad matutinum] INV Adoremus dominum. Hymni usuales usque in quadragesimam [canuntur]. Hic liber Genesis incipitur, sed prologus eius in refectorio tantum legitur. Haec autem vicissitudo deinceps per totum octateucum, si fieri potest, observatur, ut ubi fuerit terminus lectionis in ecclesia lectae, ibi initium fiat in refectione legendae. In libris tamen posterioribus, quod parum historiarum sonans occurrit, sicut in libro Numeri et de tabernaculi utensilibus et Levitico, in ecclesia non legimus, ad refectionem vero nihil de omnibus supersilimus exceptis his, de quibus infirmi auditores minus proficiunt. In dominicis subsequentibus, quae cantui conveniunt, denuo repetimus, sed mox in feria secunda, ubi in sabbato dimissum est, legimus. [In primo nocturno] RP In principio deus. RV Igitur perfecti sunt. RP In principio fecit. RV Formavit igitur. RP Formavit igitur dominus. RV In principio fecit. RP Igitur perfecti sunt. RV Vidit deus cuncta. [In secundo nocturno] RP Tulit ergo dominus. [Plantavit autem deus]. RP Dixit dominus deus. RV Adae vero non inveniebatur. RP Immisit dominus. RV Hoc nunc os ex. RP Dixit dominus ad Adam. RV Ex omni ligno. [In tertio nocturno] ACN Conventione autem. RP Dum deambularet. RV [Vocem tuam] domine audivi. RP In sudore vultus tui. RV Pro eo quod oboedisti. RP Ecce Adam. RV Cherubim et. RP Ubi est Abel. RV Maledictus [eris super] terra.
In matutinis laudibus Miserere mei. AN Confitebor tibi. AN Deus deus meus. AN Benedictus es. AN Laudate dominum. RP Ego dixi domine. RV Sana animam. Quod responsorium item in duabus dominicis sequentibus canitur. EV Simile est regnum caelorum homini patrifamilias. Ab hodierna die usque in festivitatem omnium sanctorum in quolibet festo duodecim lectionum, quando in crastino dies est privata, in matutinis laudibus et deinceps ad reliquas horas psalmis familiaribus PS Ad dominum iungitur pro officio defunctorum, quod in ea die non agitur. In illis tamen festis idem psalmus reticetur, quando septem candelae ante altare accenduntur et quando processio foras agitur, sed et idem officium ab hinc non post nocturnos agitur, sed post vesperos est agendum. Si quando autem defuncti alicuius commemoratio cum accensione trium candelarum est agenda, huic pulsatio omnium signorum ad idem officium et in crastino ad priorem missam est inpendenda. Cui vero quinque candelae accenduntur, etiam ad Placebo eadem pulsatio additur. Qui tamen vesperi ea vice in choro post psalmos familiares canuntur et postea ad sanctam Mariam proceditur. Hoc vero est observandum, ne alicui missa huiusmodi studio tribuatur, nisi vigilia pleniter praecedat. Ideoque neutra harum celebratio in secunda vespera duodecim lectionum inchoari valet.
Ad primam CP Domine miserere in quibuslibet duodecim lectionibus usque in pascha. Ad primam AN Ite et vos in vineam.
Ad tertiam AN Quid hic statis.
Ad sextam AN Dixit paterfamilias.
Ad nonam AN Circa undecimam.
[Ad missam] In nulla priori missa tractum canimus, si idem officium ad priorem missam repetimus. Sed si in dominicis his tribus festum aliquod occurrit, tractum ad priorem missam canimus, sicut et in privata die ad publicam [missam]facimus, sed hoc tantum usque in caput ieiunii.
Ad processionem exeundo de sancta Maria RPP In principio cum reliquis ad hoc congruis. Ad ultimam stationem ultimum. In chorum de patrono.
In secundis vesperis per totum annum PS Deus auribus inter pulsandum vesperos cantatur. RP Spes mea domine. [In te confirmatus]. Quod et in privatis diebus usque in quadragesimam. Ad matutinam vero. RP Adiutor meus. [Neque despicias]. AM Cum autem sero.
[INFRA SEPTUAGESIMAM]
AE Voca operarios. AE Hi novissimi. AE Dixit autem paterfamilias. AE Tolle quod tuum est. AE Amice non facio. AE Non licet mihi facere. AE Erunt primi novissimi. AE Sic erunt novissimi. AE Multi enim sunt.
[COMMENTARIUS]
Festum autem trium lectionum hinc usque in caput ieiunii in privatis diebus veniens colimus. Infra septuagesimam tractus hoc modo de sanctis cantantur: De apostolis et de martyribus vel de una virgine, quae martyr fuit, TR Qui seminant. De uno martyre vel confessore, qui non est sacerdos, TR Desiderium animae eius. De uno sacerdote et de sancto Timotheo TR Beatus vir. De una virgine, quae non fuit martyr, TR Audi filia. Si dedicatio forte occurrit, TR Qui confidunt.
IN SEXAGESIMA
Ad [primas] vesperas RP Formavit igitur. [In principio]. AM Multi enim sunt. Ad nocturnos in eo loco legitur Formavit igitur dominus. ACN Iesus haec dicens.
[Ad laudes] AB Cum turba plurima.
Ad primam AN Exit qui seminat.
[Ad] tertiam AN Iesus haec dicens.
[Ad missam] Epistula ad priorem missam dimidia, ad publicam vero ex toto legitur, sed infra ebdomadam dividitur.
Ad sextam Semen cecidit in patientia.
Ad nonam Semen cecidit aliud.
Ad processionem ut in priori dominica.
[In secundis vesperis] AM Qui verbum dei.
[INFRA SEXAGESIMAM]
AE Vobis datum estAESi vere fratres. AE Si culmen veri. AE Si gloriam dignitatum. In mense martio quidquid sit de termino ieiunii quarti temporis semper tamen agitur in prima quadragesimae ebdomada.
IN QUINQUAGESIMA
Ad vesperas RP Angelus domini. [Ei benedicentur]. AM Quod autem cecidit.
[Ad matutinum] INV Adoremus deum. Legitur in eo loco Noe cum quinquaginta esset annorum. [In primo nocturno] RP Quadraginta. RV Noe vero et uxor. RP Ponam arcum meum. RV Cumque obduxero. RP Per memetipsum iuravi. RV Ponam arcum. RP Aedificavit Noe altare. RV Ecce ego statuam. [In secundo nocturno] RP Locutus est dominus. RV Benedicens. RP Dum staret Abraham. RV Dixit dominus ad Abraham. RP Temptavit deus. RV Immola deo. RP Angelus domini. RV Et benedicentur. [In tertio nocturno] ACN Miserere mei. RP Vocavit angelus. RV Et benedicentur. RP Deus domini mei. RV Obsecro domine. RP Veni hodie. RV Igitur puella. RP Caecus sedebat. RV Et qui preibant.
In matutinis laudibus AN Secundum multitudinem. AN Deus meus es tu. AN Ad te de luce. AN Hymnum dicite. AN Omnes angeli eius. AB Dum appropinquaret Iericho.
Ad primam Transeunte domino.
Ad tertiam Miserere mei.
Ad sextam AN Caecus sedebat.
[Ad] nonam AN Caecus magis ac magis.
Ad processionem primum de sancta Maria. Inde RPP Quadraginta cum aliis. In chorum de patronis.
Ad [secundas] vesperas AM Iter faciente Iesu.
FERIA SECUNDA
Ad vesperas AM Dixit Iesus caeco.
FERIA TERTIA
Ad vesperas AM Omnis plebs ut vidit.
FERIA QUARTA [IN CAPITE IEIUNII]
In capite ieiunii si qua festivitas duodecim lectionum occurrit, in sequentem diem differimus. Ab hinc usque in pascha nulli? de sanctis tres lectiones agimus, sed de his tantum, qui proprium quid habent in libris officialibus, ut sancti Valentinus, Tiburtius et Valerius, antiphonam unam et orationem ad maiorem missam adiungimus. In hac quoque die inchoatur, ut nec ad nocturnos nec ad alias horas capitulum, quam quod de ieiunio sit, dicatur. Ad tertiam et duas sequentes horas collectae pro peccatis, quarum prima est OR Exaudi quaesumus domine gemitum populi supplicantis. Ad matutinum oratio missalis prima de ipso die; ad vesperos, quae super populum; excipitur ista feria quarta et feria quinta sequentis hebdomadae. Nam in hac die ad vesperam dicitur oratio missalis Praesta, ad matutinam Concede. In sequenti autem feria quinta ad vesperas OR Da nobis quaesumus, quae in futura dominica invenitur post orationem ad complendum. Ad nocturnos tamen eaedem, quae per totum annum in privatis noctibus dicebantur.
[Ad laudes] AB Cum ieiunatis.
Ad horas antiphonae et versus usuales.
Ad nonam AN Thesaurizate vobis.
[Ordo in capite ieiunii] Post sextam signo aliquantulum pulsato mox fratres se discalciant et loti manibus veniunt in ecclesiam pulsatisque duobus signis et facta oratione imponitur AP Exaudi nos deus cum psalmo et Gloria patri et antiphona repetita subiungit sacerdos VS Ostende nobis domine misericordiam tuam. Procumbimus super formas cum Kyrie eleison. Christe. Kyrie. Pater noster. Sequitur PS Deus misereatur nostri sicut in feria sexta. PS Deus in adiutorium. Nam hi duo semper vicissim in feria quarta et sexta, praemissa AP Exurge domine, ante processionem recitantur sequente versu VS Et veniat super nos misericordia tua et in directum Dominus vobiscum cum oratione aliqua pro peccatis. In hac autem sola die ista OR Concede nos quaesumus domine. Deinde abbas stola tantum amictus cineres ita benedicit: Dominus vobiscum. Oremus. Quos postquam aqua benedicta aspersos, incipit priori imponere dicens Memento quod cinis es et in cinerem reverteris. Cantor quoque inponit AP Immutemur habitus. Fratres autem neque accedentes veniam petunt neque recedentes. Postquam abbas omnibus cineres imposuerit, prior ab eo stolam accipiens eamque indutus eidem cineres imponit. Subsequitur AP Iuxta vestibulum.
Ad processionem RPP Paradisi portas. RPP Emmendemus in melius. RPP In ieiunio et fletu. RPP Tribularer. Nam praeter hanc solam diem alio tempore canimus [ad processionem] AP Omnipotens maestorum. AP Oremus dilectissimi. AP Parce domine. AP Exclamemus. AP Dimitte nobis domine. Ad sanctam Mariam AP Sancta Maria sucurre, vel AP Sancta Maria. AP Omnium rerum. VS Post partum virgo. Dominus vobiscum tonaliter et oratio de illa. Procumbimus ad orationem et dominus abbas incipit PS Lauda anima pro his, qui in coemeterio sunt sepulti et sacerdos OR Deus cuius miseratione animae fidelium requiescunt famulis et famulabus tuis omnibus hic in Christo. Sequitur laetania ab his, quibus armarius hoc iniunxerit. Nam ipse in choro librum uni eorum porrexerit, alteri autem, ut huic succurrat, ad preasens innuit. Qui tunc ad gradum venientes primum [se] inclinant, deinde laetaniam imponunt convento minorem chorum intrante. Absque circumflexione exeunt ministri altaris, ut induti calciamentis vestiant se ad missam.
[Ad missam] Finita laetania oboedientiarii, qui missae interesse non possunt, licentia accepta discedunt. Canitur TR Domine non secundum, sicut in omni feria secunda, quarta, et sextam usque ad feriam quartam post palmas, nisi interveniente festo lectionum et absque feriis quattuor temporum. Infra quadragesimam cottidie omnes versus offertorii cantantur absque his, qui in alio anni tempore possunt cantari. PF Qui corporali ieiunio hic incipitur et cottidie usque in dominicam palmarum dicitur. In fine missae dicto Benedicamus domino et Deo gratias ad nonam pulsatur et oratio ad eandem horam pertinens agitur. Post lavationem pedum alterum signum pulsatur et nona canitur. Iste lataniaris ordo processionis et alio tempore, ita ut dictum est, agitur, excepto quod infra quadragesimam ad discalciandum post nonam exitur moxque post fratrum reversionem pulsatio signorum sequitur et sic absque oratione AP Exurge imponitur.
Ad vesperas AM Ubi est thesaurus.
FERIA QUINTA
[Ad laudes] AB Me etenim.
Ad nonam AN Quare ieiunavimus.
Ad vesperas AM Frange esurienti.
FERIA SEXTA
[Ad laudes] AB Cum facis elemosinam.
[Ad] nonam AN Nesciat sinistra tua.
Ad vesperas AM Cum videris nudum.
SABBATO
[Ad laudes] AB Tu autem cum oraveris.
Ad sextam AN Tunc invocabis.
Ad nonam AN Quis scit si convertatur.
Ad missam , quia officium dominicale canitur, oratio quoque dominicalis dicitur, super populum vero OP Adesto, que in crastino die post orationem ad complendum invenitur.
[DOMINICA PRIMA] IN QUADRAGESIMA
[Ad primas vesperas] CP Hortamur vos ne in vacuum, quod per omnes dominicas usque in passionem domini ad utrosque vesperos et ad matutinos et ad tertiam dicitur. RP Paradisi portas. [Ecce nunc]. HY Ex more docti, qui per duas hebdomadas cottidie ad vesperos canitur. VS Angelis suis deus. AM Ecce nunc tempus. OR Deus qui ecclesiam tuam. Quaecumque festivitas duodecim lectionum in hoc sabbato evenerit, istius vesperae psalmos tantum et antiphonam post Benedicamus recipit.
[Ad matutinum] INV Non sit vobis vanum. HY Clarum decus. Iste et matutinalis hymnus cottidie usque in passionem domini canuntur. LS Licet nobis dilectissimi legitur. In primo nocturno AN Advenerunt nobis. VS Scuto circumdabit te. RP Ecce nunc tempus. RV In omnibus. RP Paradisi portas. RV Ecce nunc tempus. RP Emendemus in melius. RV Peccavimus. RP Derelinquat impius. RV Non vult mortem. In secundo nocturno AN Commendemus nos. VS Cadent a latere tuo mille. RP In ieiunio et fletu. RV Inter vestibulum. RP In omnibus exhibeamus. RV Ecce nunc tempus. RP Abscondite domino. RV Honora dominum. RP Frange esurienti. RV Cum videris nudum. In tertio nocturno ACN Iesus autem cum ieiunasset. VS Clamabit ad me. RP Scapulis suis. RV Angelis suis. RP Tribularer si. RV Et Petrum. RP Angelis suis. RV Super aspidem. RP Ductus est Iesus. RV Et cum ieiunasset.
In matutinis laudibus AN Cor mundum. AN O domine salvum me. AN Sic benedicam te. AN In spiritu humilitatis. AN Laudate deum. RP Participem me. RV Aspice in me. HY Audi benigne. VS Domine refugium. AB Ductus est Iesus.
Ad primam AN Dominum deum tuum.
Ad tertiam AN Iesus autem cum. VS Dicet domino.
Ad sextam AN Vade satanas. VS Ipse liberabit me.
Ad nonam AN Reliquit. eum. VS Scapulis suis.
Ad processionem primum de sancta Maria. Deinde RPP Ecce nunc tempus cum reliquis. Cetera ut in superioribus dominicis.
Ad missam cantores quattuor tractum, ut moris est, ad pulpita duo vicissim praecinunt, id est [duo] medietatem unius versus, duo medietatem alterius, primi autem et ultimi versus medietatem omnes quattuor pariter concinut.
Ad sextam et nonam orationes usuales, sed capitulum de ieiunio.
In secunda vespera RP Bonum mihi. RV Manus tue. AM Non in solo pane. Post completorium vela ecclesiae suspenduntur.
[COMMENTARIUS]
Si in aliqua feria harum quatuor hebdomadarum cathedra sancti Petri vel festum sancti Matthiae vel Gregorii occurrit, prioris vespere capitulum recipit. Si aliorum sanctorum duodecim lectionum, antiphonam tantum unam.
FERIA SECUNDA
[Ad matutinum] INV Non sit vobis vanum.
[Ad laudes] AB Venite benedlcti.
[De psalmodia in quadragesima] Hic inchoatur ut ad matutinos et vesperos maiores preces dicantur, septem quoque paenitentiales psalmi et totidem de quindecim gradibus, qui ita dividuntur, ut post singularum horarum familiares psalmos omnibus in terram prostratis duo de praedictis subiungantur, excepto ad matutinos et ad vesperos, tunc post suffragia sanctorum. Ergo post matutinas laudes dicuntur PS Domine ne in furore et Ad dominum cum tribularer et post Pater noster sacerdos pronuntiat unum de versiculis istis: Domine non secundum peccata nostra, Domine ne memineris, vel Adiuva nos deus salutaris noster. Ostende nobis. Et in collectario reperiuntur quaedam mediocres orationes, quae appellantur cottidianae ut est Vox nostra vel Ut tuam domine. De talibus sacerdos semper dicit unam et ad ultimum omnia terminantur cum hac clausula Et ad beneficia recolenda quibus nos instaurare dignatus es tribue venire gaudentes. Post primam et alias horas psalmis familiaribus praedicti quoque duo continuatim iunguntur, sed alii stando, alii prosterendo dicuntur et aliorum versus sequitur istorum et illorum orationes oratio istorum. Post vesperos in his quidem diebus, quando super formas procumbimus, post antiphonas de suffragiis dicuntur insimul omnes quattuor, qui remanserunt Qui confidunt. PS In convertendo. PS De profundis. PS Domine exaudi, uno tamen versu et una oratione subsequente. In quolibet autem sabbato vel quando festum duodecim lectionum in crastino est celebrandum, illi quattuor vesperis ascripti remanent. De festivitatibus quoque, quae in quadragesima eveniunt, ut hic dicamus, in quolibet festo duodecim lectionum praedictos psalmos reticemus, hoc autem psalmodie additur, quod post orationem ante vesperos PS Deus auribus recitatur et post vesperos de omnibus sanctis. Vesperi quoque pro fidelibus defunctis dicuntur officio tamen postea remanente et pro istis in nocte matutini utrique cum una antiphona. Post primam psalmus quinquagesimus pro defunctis abbatibus nostris, septem psalmi et laetania. Post capitulum in principio psalterii triginta psalmi cantantur in maiori ecclesia a conventu, sed ab infirmis ad sanctam Mariam, ad quos nulli nisi illiterato licet uti psalterio et nullus inde discedit ante finem triginta psalmorum. Post quos vacamus lectioni. Post tertiam missa de ipsa festivitate festive quoque cantatur. Ad sextam et de cetero ad reliquas horas non petimus veniam neque psalmodiam repetimus, sicut in quolibet privato die quadragesimali, quia ad horas non alias antiphonas, capitula, versus et collectas, quam de ipsa festivitate dicimus. Post nonam absque letania missa de quadragesima more privatae diei canimus, in qua consuetas collectas, sed ultimam Sanctorum tuorum addimus. Post vesperos rursus officium remanet, in cuius vice PS Ad dominum cum tribularer post singulas horas ante PS Voce mea pro fidelibus defunctis adiungitur. Ad vesperos et matutinos post Benedicamus sequitur ferialis antiphona de ieiunio et prima oratio missalis eiusdem diei, si ad matutinos, si vero ad vesperos, oratio, quae super populum recitabatur.
Ad horas [ad primam] AN Vivo ego dicit.
[Ad tertiam] AN Advenerunt nobis.
[Ad sextam] AN Commendemus nosmetipsos.
[Ad nonam] AN Per arma iustitiae.
[De officio capituli in quadragesima] In capitulo nequaquam alia regulae sententia, quam quae est de quadragesima legitur. Qua exposita et data de ordine loquendi licentia recitatur brevis librorum, qui anno praeterito sunt ad legendum fratribus erogati. Cum quilibet frater nominatur, surgit et reddit librum sibi datum. Nam eum sub manica, nisi esset grandiusculus, secum ad capitulum attulit et iuxta se collocavit. Et qui eum forte non perlegit, post librorum erogationem pro indulgentia veniam petit. Est autem unum tapete ibi prostratum, super quod ipsi libri ponuntur, de quibus iterum quanti dantur, ab armario postquam erogati fuerint, in tabula denotantur. Si qua festivitas in eodem die duodecim lectionum agenda evenerit, tunc in capitulo duae lectiones leguntur duoque fiunt sermones, anterior de festivitate, de quadragesima sequens. Priori namque lectione cum Tu autem finita, mox altera sequitur. Qua item cum Tu autem finita, recitatur brevis de divino officio. Sequuntur continuatim sermones duo cum uno Amen claudendi ambo. Post librorum erogationem datur licentia ieiunandi, ita tamen, ut ieiunent cum discretione et moderate, ne corporis valetudinem, maxime ad exercitium divinae servitutis, amittant. Tribus diebus in hebdomada, id est in feria secunda, quarta et sexta, per quadragesimam fratres silentio vacant usque ad sextam. Qui volunt, ad confessionem veniunt. Cottidie absque feria quarta et sexta, in quibus processio agitur, post orationem fratres in choro lectioni vacant, donec ministri altaris revestiantur. Mox nona sequente ad psalmos paenitentiales aliis prostratis iidem ministri super formas procumbunt. Infra letaniam vero ad versum Omnes sancti absque circumflexione exeunt. Finita missa ad Per dominum ultimae collectae vespera pulsatur.
[Ad vesperas] AM Quod uni ex minimis. In hac vespera, nisi festivitas duodecim lectionum, vel anninversarius festive agendus impediat, hoc inchoatur, ut omnium nostrorum familiarium defunctorum memoria hoc modo agatur: In primis post vesperos ad sanctam Mariam vesperi pro defunctis eis cantantur et postea ad officium et in crastino ad priorem missam omnia signa pulsantur et praeter septenarium communiter agendum PS Verba mea per triginta dies post matutinos pro eis cantantur et per eosdem dies praebenda eis una datur. Duodecim pauperes eo die reficiuntur.
FERIA TERTIA
[Ad laudes] AB Domus mea.
[Ad] nonam AN Accesserunt ad Iesum
[Ad vesperas] AM Scriptum est enim.
FERIA QUARTA
[Ad laudes] AB Generatio haec.
Ad sextam AN Sicut fuit Ionas.
Ad nonam AN Dixit quidam.
[Ad missam] Tractum cantant duo fratres dealbati statim post offerendam disvestiendi.
[Ad processionem] In omni feria quarta et sexta huius quadragesimae, nisi sint duodecim lectiones, excepta quoque feria quarta post palmas, post nonam exeunt fratres de ecclesia et se discalciant lotisque manibus redeunt ad processionem. Tunc autem oratio non praemittitur, sed pulsatis duobus signis imponitur AP Exurge domine. Finita missa postquam oratio agitur, fratres ad lavandum et calciandum exeunt moxque reversi PS Deus auribus cantant. Quod si forte in crastino festum duodecim lectionum celebraturi sumus, propter hoc non dimittimus, quin orationem, quae vesperos praecedit, nudis pedibus, non tamen procidendo, agamus.
Ad vesperas AM Si quis fecerit.
FERIA QUINTA
[Ad laudes] AB O mulier magna.
Ad vesperas AM Vade mulier. OR Da nobis quaesumus, quae in praecedenti dominica post orationem ad complendum invenitur.
FERIA SEXTA
[Ad laudes] AB Angelus domini.
Ad sextam AN Domine non habeo.
Ad nonam AN Qui me sanum.
Ad vesperas AN Vade iam et noli.
SABBATO
[Ad laudes] AN Assumpsit Iesus. OR Populum tuum.
Ad primam AN Domine bonum est nos.
[Ad] tertiam AN Faciamus hic tria.
[Ad] sextam AN Descendentibus illis.
[Ad] nonam AN Visionem quam vidistis.
[Ad missam] Ordo ad missam requiratur in sabbato duodecim lectionum in adventu domini. Hoc tantum hic variatur, quod nona, cui et ministri altaris soli dealbati intersunt, ante missam cantatur. Idem quoque ministri tunc, sicut praedictum est, non exeunt ad psalmos, quos prostrati canimus. Finitis eidem psalmis pulsatio missae subsequitur simulque lectores et gradualis cantores vestiuntur. In hac sola vice ad hymnum trium puerorum canitur Benedicite. Quando Agnus dei inchoatur, formae complicantur.
DOMINICA SECUNDA IN QUADRAGESIMA
[Ad vesperas] RP Ecce odor. [Qui maledixerit]. AM Nemini dixeritis.
[Ad matutinum] INV Quoniam deus. Ad nocturnos legitur in illo loco Senuit Isaac et caligaverunt. [In primo nocturno] RP Tolle arma tua. RV Cumque venatu. RP Ecce odor. RV Qui maledixerit tibi. RP Det tibi deus. RV Et incurventur ante. RP Dum iret Iacob. RV Aedificavit autem Iacob. [In secundo nocturno] RP Dum exiret Iacob. RV Vere dominus est. RP Si dominus deus meus. RV Vere dominus est. RP Erit mihi dominus. RV Si dominus deus meus. RP Minor sum cunctis. RV Tu dixisti. [In tertio nocturno] ACN Missus sum ad oves. RP Oravit Iacob. RV Deus in cuius. RP Dixit angelus. RV Benedicens. RP Vidi dominum. RV Et dixit nequaquam. RP Pater peccavi. RV Quanti mercennarii.
In matutinis [laudibus] AN Domine labia mea. AN Dextera domini. AN Factus est adiutor. AN Trium puerorum. AN Statuit ea. RB Ab omni via mala. VS A iudiciis tuis. AB Egressus Iesus.
Ad primam AN Domine dimitte eam.
Ad processionem exeundo de ecclesia sanctae Mariae RPP Tolle arma tua cum reliquis.
[Ad] tertiam AN Missus sum ad oves.
Ad missam Reminiscere. GR Tribulationes. TR Dixit dominus mulieri.
Ad sextam O mulier magna. OR Adesto suplicationibus.
Ad nonam Vade mulier. OR Gratiae tuae.
Ad vesperas RP Servus tuus. RP Ut discam mandata. AM Dixit dominus mulieri.
FERIA SECUNDA
[In matutinis laudibus] AB Ego principium.
[Ad vesperas] AM Qui me misit.
FERIA TERTIA
[In matutinis laudibus] AB Unus est enim.
[Ad vesperas] AM Qui maior est.
FERIA QUARTA
[In matutinis laudibus] AB Ecce ascendimus.
[Ad] nonam AN Tradetur enim gentibus.
Ad vesperas AM Sedere autem mecum.
FERIA QUINTA
[In matutinis laudibus] AB Pater Abraham.
Ad nonam AN Dives ille guttam.
Ad vesperas AM Fili recordare.
FERIA SEXTA
[In matutinis laudibus] AB Malos male.
Ad nonam AN Malos male perdet.
Ad vesperas AM Quaerentes eum.
SABBATO
[In matutinis laudibus] AB Vado ad patrem.
[Ad] sextam AN Dixit autem pater.
Ad nonam AN Fili tu semper mecum.
DOMINICA TERTIA IN QUADRAGESIMA
Ad vesperas RP Dixit Iudas. [Cumque abisset]. HY Iesu quadragenarie, qui per duas hebdomadas ad vesperas est cantandus. Fili tu semper.
[Ad matutinum] INV Deus magnus dominus. Ad nocturnos legitur in illo loco Audiens autem Iacob quod annona venderetur. [In primo nocturno] RP Videntes Ioseph. RV Cumque vidissent. RP Dixit Iudas. RV Cumque abisset Ruben. RP Videns Iacob. RV Vide si tunica. RP Ioseph dum intraret. RV Divertit ab oneribus. [In secundo nocturno] RP Memento mei. RV Tres enim adhuc. RP Tollite hinc vobiscum. RV Tollite de fructibus. RP Iste est enim frater vester. RV Attollens autem. RP Dixit Ruben. RV Merito haec. [In tertio nocturno] ACN Qui non colligit. RP Merito haec patimur. RV Dixit Ruben. RP Dixit Ioseph. RV Biennium est. RP Nuntiaverunt Iacob. RV Cumque audisset. RP Salus nostra. RV Vivat anima.
In matutinis laudibus AN Fac benigne. AN Dominus mihi adiutor. AN Deus misereatur. AN Vim virtutis. AN Sol et luna. RB Declara super nos. RV Declaratio. AB Si in digito dei.
Ad horas [ad primam] AN Dum fortis armatus.
[Ad] tertiam AN Qui non colligit mecum.
[Ad] sextam AN Cum immundus spiritus.
[Ad] nonam AN Beatus venter.
Ad processionem exeundo de sancta Maria. RP Videntes Ioseph cum reliquis.
Ad vesperas RP Educ de carcere. RV Periit fuga a me. AM Extollens quaedam.
FERIA SECUNDA
[Ad matutinum] INV Promisit enim dominus, quod in privatis diebus per duas ebdomadas canitur.
Ad matutinas laudes AB Amen amen dico.
[Ad vesperas] AM Iesus autem transiens.
FERIA TERTIA
[In matutinis laudibus] AB Ubi duo vel tres.
[Ad vesperas] AM Non dico tibi.
FERIA QUARTA
[In matutinis laudibus] AB Audite et intelligite.
Ad nonam AN Omnis plantatio.
Ad vesperas AM Non lotis manibus.
FERIA QUINTA
[In matutinis laudibus] AB Cum sol autem.
Ad nonam AN Omnes qui habebant.
Ad vesperas AM Detinebant turbae.
FERIA SEXTA
[In matutinis laudibus] AB Aqua quam ego.
Ad tertiam AN Domine ut video.
Ad sextam AN Mulier venient.
Ad nonam AN Veri adoratores.
Ad vesperas Meus cibus est.
SABBATO
[In matutinis laudibus] AB Inclinavit se Iesus.
DOMINICA QUARTA IN QUADRAGESIMA
Ad vesperas RP Audi Israel. [Israel]. AB Nemo te condemnavit.
[Ad matutinas] INV Populus domini. Ad nocturnos legitur in eo loco In diebus illis. Postquam creverat Moyses. [In primo nocturno] RP Locutus est dominus. RV Videns vidi. RP Stetit Moyses. RV Dominus deus Haebraeorum. RP Cantemus domino. RV Currus pharaonis. RP In mari via tua. RV Illuxerunt coruscationes. [In secondo nocturno] RP Qui persequebantur. RV Deduxisti. RP Ecce mitto. RV Israel si me. RP Moyses famulus. RV Ascendit Moyses. RP Splendida facta. RV Descendit Moyses. [In tertio nocturno] ACN De quinque panibus. RP Attendite popule. RV Aperiam in parabolis. RP Audi Israel. RV Israel si me. RP Vos qui transituri. RV Cumque intraveritis. RP Sicut fui cum Moyse. RV Quoniam tecum est. RP Popule meus. RV Adduxi vos. RP Adduxi vos. RV Popule meus quid feci.
In matutinis laudibus AN Tunc acceptabis. AN Bonum est sperare. AN Benedicat nos. AN Potens es domine. AN Reges terrae. RP Esto nobis domine. RV A facie inimici. AB Cum sublevasset.
Ad primam AN Accepit panes.
Ad tertiam AN De quinque panibus.
Ad missam post complendum PC Deus qui in deserti regione additur ad unum Per dominum.
Ad sextam AN Saciavit dominus.
Ad nonam AN Cum vidissent turbae.
Ad processionem de ecclesia sanctae Mariae RPP Locutus est dominus cum reliquis.
In secunda vespera RP Septies in die. [Erravi]. AM Illi ergo homines.
FERIA SECUNDA
[In matutinis laudibus] RP Attendite popule. [Aperiam]. Adduntur secundum responsorium, quae in dominica remanserunt et item in sabbato. AB Auferte ista hinc.
[Ad vesperas] AM Solvite templum hoc.
FERIA TERTIA
[In matutinis laudibus] AN Quid me queritis.
Ad sextam AN Unum opus feci.
Ad nonam AN Et me scitis.
[Ad vesperas] AM Nemo in eum.
FERIA QUARTA
[In matutinis laudibus] AB Rabbi quis peccavit. OR Deus qui et iustis praemia.
Ad sextam AN Ille homo qui dicitur.
[Ad] nonam AN Dixi vobis.
Ad missam in priori tantum vice dicitur Flectamus genua, non praemissa salutatione.
Ad vesperas AM A saeculo non est auditum.
FERIA QUINTA
[In matutinis laudibus] AB Propheta magnus.
[Ad vesperas] AM Accepit autem omnes.
FERIA SEXTA
[In matutinis laudibus] AB Lazarus amicus.
[Ad vesperas] AM Domine si hic fuisses.
SABBATO
[In matutinis laudibus] AB Ego sum qui testimonium.
Ad missam leguntur due lectiones eodem modo sicut in nativitate domini.
DOMINICA DE PASSIONE DOMINI
[Ad primas vesperas] CP Christus assistens pontijex. RP Circumdederunt me. [Quoniam tribulatio], absque Gloria patri et hoc in unoquoque responsorio et introitu et PS Venite usque in pascha absque sanctorum festis. HY Vexilla regis. Iste et sequentes duo usque in cenam domini cantantur sicut et VS Eripe me domine ab homine malo. AM Ego sum lux mundi. Post Benedicamus antiphona de cruce vel passione domini hinc usque in pascha non canitur.
[Ad matutinum] INV Hodie si vocem domini. Post primum et ultimum versum psalmi Repetitur Nolite obdurare. HY Auctor salutis unicus. In primo nocturno AN Animae impiorum. Domine deus meus in te speravi. Ieremias hic incipitur absque prologo. RP Isti sunt dies. RV Locutus est dominus. RP Multiplicati sunt. RV Nequando *dicat. RP Qui custodiebant. RV Omnes inimici. RP Deus meus es tu. RV Deus deus meus respice. In secundo nocturno AN Sicut exaltatus est. Usquequo exaltabitur. RP Deus meus eripe. RV Eripe me de. RP Tota die. RV Et qui inquirebant. RP Adiutor et susceptor. RV Eripe me de. RP In proximo est tribulatio. RV Deus deus meus. [In terio nocturno] ACN Ego gloriam meam. Deus deus meus respice. RP Doceam iniquos. RV Domine labia mea. RP Ne avertas faciem. RV Eripe me domine. RP Pacifice loquebantur. RV Omnes inimici. RP In te iactatus. RV Erue a framea.
In matutinis laudibus AN Vide domine afflictionem. AN In tribulatione. AN Iudicasti domine. AN Popule meus quid feci. AN Numquid redditur. RB Erue a framea. RV Eripe me. HY Rex Christe factor. VS Eripe me de inimicis meis deus meusABDixit Iesus turbis.
Ad primam AN Ego daemonium.
Ad tertiam AN Ego gloriam meam. VS Erue a framea deus.
[Ad] sextam AN Abraham pater vester. VS De ore leonis.
[Ad] nonam AN Quinquaginta. VS Ne perdas cum impiis deus.
Ad processionem de ecclesia sanctae Mariae RPP Isti sunt dies cum aliis. In vestibulo Circumdederunt me. In chorum de patrono.
Ad sextam et nonam capitulum de passione domini.
In secunda vespera RP De ore leonis. RV Erue a framea. AM Tulerunt lapides.
FERIA SECUNDA
[Ad matutinum] INV Nolite obdurare. RP Multiplicati sunt [cum reliquis].
[In matutinis laudibus] AB In die magno.
Ad horas [ad primam] AN Vulpes foveas.
[Ad tertiam] AN Animae impiorum fremuerunt.
[Ad sextam] AN Sicut exaltatus est.
[Ad nonam] AN Non sis mihi.
Ad vesperas AM Si quis sitit.
FERIA TERTIA
[In matutinis laudibus] AB Tempus meum.
Ad nonam AN Vos ascendite.
Ad vesperas AM Quidam autem Iudaei.
FERIA QUARTA
[In matutinis laudibus] AB Oves meae vocem.
[Ad vesperas] AM Multa bona opera.
FERIA QUINTA
[In matutinis laudibus] AB Magister dicit.
Ad vesperas AM Desiderio desideravi.
FERIA SEXTA
[In matutinis laudibus] AB Appropinquabat autem.
Ad vesperas AM Principes sacerdotum.
SABBATO
[In matutinis laudibus] AB Clarifica me pater.
DOMINICA PALMARUM
[Ad vesperas] CP Christus in *similitudinem hominum factus. RP Ingressus Pilatus. RV Tunc ait illis Pilatus. AM Pater iuste mundus.
[Ad matutinum] INV Ipsi vero non cognoverunt. In primo nocturno AN Libera me domine. Lectiones Verbum quod factum est ad Ieremiam a domino dicens. Surge descende in domum figuli. RP In die qua invocavi. RV Deus meus eripe. RP Fratres mei elongaverunt. RV Amici mei. RP Attende domine. RV Homo pacis. RP Usquequo exaltabitur. RV Qui tribulant. In secundo nocturno AN Quia ego tecum sum. RP Salvum me fac. RV Intende animae. RP Noli esse mihi. RV Confundantur. RP Pacificae loquebantur. RV Omnes inimici. RP Dominus mecum est. RV Et vim faciebant. [In tertio nocturno] ACN Mittens haec mulier. EV Cum appropinquassent Hierosolymis cum homilia. RP Opprobrium factus sum. VS Persequatur. RP Deus Israel propter te sustinui. RV Deus deus meus. RP Synagoga populorum. RV Tu autem. RP Ingrediente domino. RV Cumque audissent.
In matutinis laudibus AN Dominus deus auxiliator. AN Circumdantes. AN Iudica causam. AN Cum angelis et pueris. AN Confundantur qui me. RB Ne perdas cum impiis. AB Turba multa.
Ad horas [ad primam] AN Quid molesti estis.
[Ad tertiam] AN Mittens haec mulier.
[Ad sextam] AN Si oportuerit.
[Ad nonam] AN Ancilla dixit Petro.
Ad priorem missam una tantum oratio dicitur et legitur evangelium secundum Lucam Cum appropinquasset Iesus ad Behtfage et Bethaniam. Hanc etiam unam orationem et evangelium, quod ad matutinos lectum est, sacerdotes ad privatas missas dicunt, ut sint parati ad processionem, quae in hac die agenda est. Infra hanc missam fratres communiter albis induuntur, sed absque fanonibus. Ad processionem quoque nemo cappa induitur, neque ipse dominus abbas, exceptis solis versiculorum cantoribus. Finita priori missa sequitur benedictio aquae per ebdomadarium. Post aspersionem aquae presbyter officinas circuit. Tertiam vero mox incipit et finit, qui maiorem missam cantabit. Infra priorem missam inferebantur ante maius altare rami palmarum et positi sunt iuxta analogium, super quod evangelium legitur, inter quos non desit oliva, alioquin inconvenienter mentio eius fiet in benedictione agenda.
[Ordo in die palmarum] Post tertiam dominus abbas stola amictus et cappa ramos benedicit, vel si ipse hoc facere impeditur, alius sacerdos stola tantum indutus per armarium ad hoc providetur. Benedictione peracta eadem spoliatur paratura, sive presbyter, sive dominus abbas. Diaconus quoque et subdiaconus deputantur ab armario eiusdem benedictionis lectioni et evangelio. Hoc autem modo eadem agitur benedictio: Armarius imponit Sitientes cum psalmo et Gloria patri. Dominus vobiscum in directum. OR Omnipotens sempiterne deus qui dominum Iesum Christum. Qua finita sacerdos secedit in partem sanctuarii usque post evangelium. EPP Egressi sunt filii Israel, quae legitur eo modo sicut ad missam. Lecta lectione deponit lector fanonem. Duo cantores ad gradum in faciem inclinantes cantant Collegerunt pontifices et usque Et dicebant. Sequitur chorus Quid facimus quia usque in finem. Item cantores Unus autem usque Dicens. Aliquis autem ex prioribus ante sedem domini abbatis veniens et contra altare inclinans subiungit Expedit vobis usque Pereat. Iterum ut prius inclinans recedit. Item cantores Ab illo usque Dicens. Ibique ante et retro facientes discedunt. Chorus Ne forte usque in finem. Interim exit diaconus, ut casula involvatur evangelium lecturus. Post antiphonam *accepta a domino abbate benedictione, vel si ille non adest, a sacerdote, et ab altari libro, super analogium legit evangelium secundum Marcum EV Cum appropinquassent Hierusalem et Bethaniae. Sequitur ista benedictio. Interim sacrista subdiacono ad missam lecturo dat plenarium, conversis quoque ad hoc congruis iniungit sarcofagum portandum. Finita benedictione rami aqua benedicta aspersi et turificati per custodes dividuntur imposita hac AP Pueri Haebraeorum tollentes, qua finita pulsantur omnia signa. Post hoc exitur Cum appropinquasset dominus et praeferuntur processioni crux atque vexilla. Sequitur AP Cum audisset, deinde de historia, ubi dimissum est in priori processione. Et iste cantus continuatim canitur, nisi a popularium concentu interrumpatur. Ad introitum ecclesiae, quo proceditur, antiphonae vel responsoria de sanctis, quorum ibi est memoria, cantatur sequente versu et collecta. Subsequitur oratio dominicalis cum inclinatione solita. Fit sermo ad populum. Praecedunt aliqui cantores, qui cappis induti conventum suscipiunt cum versibus Gloria laus. Sermone peracto cum AP Ante sex dies exitur de oratorio. Sequuntur responsoria usque ad stationis locum. Praedicti autem cantores, qui conventui sunt occursuri, accepta cruce, prout tempus viderint progressuri, tantam spatii latitudinem in medio sibi invicem occurrentium provideant, ut et in serie versiculorum, dum alterutra pars vicissim cantat, altera spatium procidendi habeat et tamen post finem eorundem versiculorum aliquod intervallum remaneat. Nam postquam in ultima vice Gloria laus a cantoribus repetitum et a conventu in eo verbo et honor exceptum ad finem producitur, idem cantores Fulgentibus palmis inchoantes per se ex toto finiunt, sed prius ad hoc proviso tapeti in primordio antiphonae ante pedes eorum expanso in verbo prosternimur ad genua veniam petunt, quod et cuncti se comitantes faciunt moxque resurgentes eam cantando obviam procedunt et ita in finem antiphonae eiusdem processioni in fronte, id est, post sanctorum reliquias, iungunt, consequenter praecentor imponit Occurrunt turbae. Quod si terrae sorditas prostrationem non patitur, nec Fulgentibus canitur. Post Occurrunt sequuntur istae AP Coeperunt omnes. AP Pueri Haebraeorum. AP Hosanna filio David, addito quoque responsorio, si opus est, et ita usque ad ianuam ecclesiae proceditur et cum Ingrediente domino intratur adiuncto, si opus est, versu, moxque armarius aliquot sibi cantores assumptis cappam indutus imponit
[Ad missam] Domine ne longe. Sequitur Kyrie eleison, unum de minoribus. Tractum solito more praecantant quattuor cantores. Ante titulum passionis dicitur Dominus vobiscum, quod et in ceteris observandum est, nisi tantum in parasceve. Ita enim scriptum est in ordine pontificali. Gloria tibi non subiungimus. Ad passionem et offerendam, qua frondes seu rami palmarum diacono inchoante offeruntur, omnes debent adesse, nec quisquam ullius obedientiae occasione desse. Dominus abbas,vel quibet missam cantans, primum suam, deinde aliorum palmas sibi per osculum manus oblatas eodem ordine, qui in purificatione sanctae Mariae offerendo candelas praescriptus est, sacristae ad gradum reddit. Post oblationem palmarum sacerdos lotis manibus calicem accipit. Praefacio de cruce per hos quinque dies dicitur. Ad horas orationes de passione domini recitantur. Post prandium ad lectos imus pausatum. Ministri mensae cum psalmo ad sanctae Mariae oratorium divertunt. Ad sonum scillae fratres excitati manus lavant et capita pectitant sicque in chorum venientes lectioni vacant, quousque signum ad nonam audiant. Quo paulisper pulsato fit oratio et signo dimisso incipitur nona. Post nonam aqua propinatur in refectorio et hoc agitur usque in kalendas octobris exceptis diebus, in quibus semel reficimus.
In secunda vespera RP Principes persecuti. RV Quasi qui invenit. AM Scriptum est enim.
[COMMENTARIUS]
Si aliquod festum in feria secunda occurrerit, tunc per duas sequentes ferias illa quinque responsoria longa dividimus, priori quidem feriae duobus, posteriori vero tribus datis. Matutinam vero laudem, quae feriae secundae ascribitur, ad sanctam Mariam eo ordine, quo et illam in nativitate sancti Thomae canimus.
FERIA SECUNDA
[Ad matutinas] INV Ubi tentaverunt. [Venite]. In his tribus noctibus super nocturnos feriales cantantur antiphonae usuales. RP Conclusit vias meas. RV Omnes inimici. RP Attende domine. [Homo pacis]. RP Noli esse mihi domine. [Confundantur].
In matutinis laudibus AN Faciem meam. AN Framea suscitare. AN Appenderunt mercedem. AN Inundaverunt aquae. AN Labia insurgentium. AB Non haberes in me potestatem. Ad horas per istos tres dies [cantantur iste antiphonae]:
[Ad primam] AN Tibi *revelavi.
[Ad tertiam] AN Invocabo nomen tuum.
[Ad sextam] AN Infirmata est.
[Ad nonam] AN Recordare mei.
Ad missam hodie et cras duas lectiones legimus. Evangelium hodiernum usque Et abscondit se ab eis protendimus.
Ad vesperas AM Tanto tempore.
FERIA TERTIA
[Ad matutinum] INV Quadraginta annis. RP Insurrexerunt in me. RV Et dederunt in escam. RP Dixerunt impii. RV Viri impii. RP Dominus mecum est. [Et vim faciebant].
In matutinis laudibus AN Vide domine et considera. AN Discerne causam meam. AN Dum tribularer. AN Domine vim patior. AN Dixerunt impii. AB Nemo tollit.
Ad nonam AN Consilium fecerunt.
Ad missam in introitu in verbo in cruce utraque vice omnes se signo crucis muniunt, quod et, quotiens idem introitus vel officium Protege domine canitur, faciunt.
Ad vesperas AM Potestatem habeo.
FERIA QUARTA
[Ad matutinum] INV Quibus iuravi. RP Viri impii. RV Dixerunt impii. RP Contumelias. RV Omnes inimici. RP Deus Israel. RV Deus deus meus.
In matutinis laudibus AN Libera me de sanguinibus. AN Contumelias. AN Ipsi vero in vanum. AN Omnes inimici mei. AN Alliga domine. AB Cottidie apud vos. In hac die in capitulo est dicendum, quicquid novi de ordine abhinc usque in crastinum capitulum est dicendum vel agendum.
[Ad] nonam AN Rogavi patrem meum.
Processio ante missam non agitur, letania tamen non omittitur.
Ad introitum missae in eis verbis omne genu flectatur venia ab omnibus petitur et item secundo. Flectamus genua bis pronuntiatur. Tractus a duobus albatis canitur. Post missam PS Deus auribus non canitur.
Ad vesperas pulsantur omnia signa. [Psalmi feriales]. RP Ingressus Pilatus. [Tunc ait illis]. AM Factus Iesus. Minores preces dicuntur sequente solo PS Miserere. Post suffragia sanctorum reticentur psalmi familiares et hi, qui a prostratis solebant cantari. Post vesperos de omnibus sanctis sequitur Placebo domino cum una antiphona in directum. Officium vero remanet. Post completorium deponitur velum ante principale altare, illo, quod est ante crucem, usque in parasceven ad impositionem antiphonae Ecce lignum remanente et viginti quattuor candelae in presbyterio ordinantur, quae ad nocturnos ante fratrum accenduntur ingressum.
[FERIA QUINTA] IN CENA DOMINI
Ante nocturnos tres orationes fiunt procumbendo. Cantica quattuordecim graduum absque Gloria patri sub silentio dicuntur, nec tamen omittitur per singulas incisiones super formas procumbi et solitas collectas addi. Quibus finitis omnia signa pulsantur. Nocturnum primum et omnes horae in hac die ab antiphonis inchoantur venia subsequente.
[Ad matutinum] ad inceptionem singularum antiphonarum et responsoriorum candelae ex utraque parte vicissim et occulte extinguuntur. Per tres noctes de lamentatione Ieremiae: primas tres lectiones lamentabili modo legimus cum hebraico alphabeto, ad ultimum subiuncto Hierusalem Hierusalem convertere ad dominum deum tuum. Tres sequentes de tractatu sancti Augustini super psalmum Exaudi deus orationem meam cum deprecor, tres novissimos de apostolo. Quae in prima nocte leguntur, incipiunt ab eo loco epistulae ad Corinthios Primum quidem convenientibus vobis in ecclesiam audio scissuram esse usque ad Cetera autem cum venero disponam. In secunda nocte ab eo loco epistulae ad Haebreos Festinemus ergo ingredi usque ad Discretionem boni et mali. In tertia nocte ab eo loco eiusdem eoistulae Christus assistens pontifex futurorum bonorum usque ad Expectantibus se in salutem. Ipse, etiam secundae et tertiae nocturnae lectiones, versus quoque nocturnales et diurnales, more versuum, qui ad officium defunctorum pertinent, finiuntur. Lector autem primae lectionis cuiuslibet nocturnae, quando per se Pater noster percantaverit, legere incipit. Absconsa ad secundam lectionem uniuscuiusque nocturnae circumfertur. Antiphonae nocturnales et matutinales vicissim a fratribus pronuntiantur. In primo nocturno AN Zelus domus tuae. PS Salvum me. AN Avertantur retrorsum. PS Deus in adiutorium. AN Deus meus eripe me. PS In te domine. VS Homo pacis meae in quo sperabam. RP In monte Oliveti. RV Verumtamen. RP Tristis est anima mea. RV Vigilate et orate. RP Ecce vidimus. RV Vere languores nostros. In secundo nocturno AN Liberavit dominus. PS Deus iudicium. AN Cogitaverunt impii. PS Quam bonus. AN Exurge domine. PS Ut quid deus reppulisti. VS Ab insurgentibus in me libera me domine. RP Unus ex discipulis. RV Qui intinguit. RP Eram quasi agnus. RV Omnes inimici. RP Una hora. RV Dormite iam. In tertio nocturno AN Dixi iniquis. PS Confitebimur. AN Terra tremuit. PS Notus in Iudaea. AN In die tribulationis. PS Voce mea et intendit. VS Deus meus eripe me de manu peccatorum. RP Seniores populi. RV Congregaverunt. RP Revelabunt caeli. RV Fiat mensa eorum. RP O Iuda qui dereliquisti. RV Verax datur fallacibus.
Ad matutinas laudes non pulsatur, sed finito nono responsorio mox sine venia inchoatur. AN Iustificeris. PS Miserere mei. AN Dominus tamquam ovis. PS Domine refugium. AN Contritum est cor. PS Deus deus meusANExortatus est in. PS Cantate domino. AN Oblatus est quia. PS Laudate dominum. Ad cuius initium per custodes ecclesiae omnia lumina extinguuntur, unum tantum in armario presbyterii reconditur. Sed et aliud lumen a custode illius iuvenis, ad cuius introitum scilla dimitti solet, prope chorum in laterna , occultae tamen, servatur. VS Christus factus est pro nobis oboediens. AB Traditor autem. Qua finita absque sonitu duo fratres retro principale altare versi in chorum cantant VV Iesu Christe qui passurus advenisti propter nos. VV Qui prophetice prompsisti ero mors tua o mors. VV Qui expansis in cruce manibus traxisti omnia ad te saecula et conventus post hos singulos tres versus respondet Kyrie eleison. Christe eleison. Kyrie eleison. Domine miserere nobis. Ad quartum vero versiculum, id est, VV Vita in ligno moritur infernus ex morsu despoliatur sine Kyrie eleison subiungit VV Christus dominus factus est oboediens usque ad mortem. Quo finito procumbit super formas et a singulis sub silentio dicitur tantum dominica oratio cum PS Miserere. Signo facto a domino abbate, sicut unaquaque hora finita in his tribus diebus fieri debet, consurgunt factaque circumflexione de loco moventur, quousque lumen repraesentetur. Tunc accensis per custodes laternis iuvenum omnes eunt dormitum. Post exitum fratrum nil luminis relinquetur in ecclesia et ita per duas noctes sequentes. Aurora bene apparente, ut alio lumine non indigeatur, scilla ad primam parumper sonatur.
[Ad primam] levant se fratres de lectis, calciant se nocturnalibus calciamentis, festinant ad ecclesiam, procumbunt super formas ad orationes. Qua donec fratres conveniunt protracta, signa facto a priore fit ante et retro moxque ad primam AN Replevit et inebriavit mediocriter imponitur, quamvis psalmi tonaliter cantentur, qui etiam ad horas, usque ad secundum sabbati vesperam, more canonicorum sunt canendi. Post antiphonam sequitur VS Exurge domine absque Kyrie eleison. Pater noster et Credo in deum. Facto signo fit confessio per binos et binos. Adiungitur sub silentio Miserere mei et finis est primae et ita ad reliquas horas. Omissis autem familiaribus psalmis dicuntur septem psalmi sine Gloria patri letania consequente cum omnibus appendiciis suis. Qua cum Dominus vobiscum et Benedicamus finita, qui vult, missam de die et sine lumine cantat. Nam in his diebus nullus pro defunctis missam celebrat. Fratres vero lectioni vacant, donec signum lavandi audiant et tunc tribus orationibus tertiam preveniant.
Ad horas [ad tertiam] AN Accepto pane.
[Ad sextam] AN Si male locutus.
[Ad nonam] AN Ait Pilatus mundae sunt manus. Versus qui et ad matutinum.
[Ad capitulum] Finita tertia non statim sequitur missa matutinalis, sed capitulum. Ubi lectore benedictionem silenter petente sicut ad collationem et in refectione praeter diei et lunae pronuntiationem et sententiam regulae, quae ex more per hos tres dies ibi legitur, sed absque Tu autem finitur. Quicquid vel a sacerdote vel a conventu dicitur, sub silentio dicitur. Exposita regulae sententia a camerario, quanti fratres sint in claustro, ut tanti quoque pauperes admittantur et insuper quantum visum fuerit pro familiaribus amicis nostris domino abbati, ipsis autem pauperibus. Post capitulum a sacerdote missa matutinalis cantatur ad altare sanctae crucis adiunctis prioris ebdomadae diacono et subdiacono dealbatis. Qui tamen pauperes a decano cellae ostiario quoque et elemosinario electi sunt, ne tales sint aliquomodo, qui claustrum non debuerint intrare, id est, non sani pedibus vel iuvenes aut caeci. In hospitali autem statim, ut missam audierint, a famulis elemosinae cum aqua calida praelavantur pedes eorum. Quicquid de ordine usque in crastinum capitulum est agendum, priusquam de regulari sententia quid agatur, est dicendum. Post capitulum psalmi et orationes pro anniversario fratrum in hac die in aperto dicuntur, quamquam in duobus sequentibus sub silentio.
[Ordo ad ignem benedicendum] Tabula percussa fratres locuntur in claustro et post sextam iterato. Per armarium novus ignis de christallo vel silice excussus materia lignorum in loco competenti iuxta ecclesiam nutritur, iuxta quem et pertica cum aliquod candelis in summitate eius praefixis ponitur. Post nonam statim omnes ad missam ministraturi albis induuntur, ut ita ad novum ignem consecrandum progrediantur. Hoc autem ordine illic proceditur: Primum aqua benedicta, deinde turibulum, tamen sine igne, ut novus ignis, postquam consecratus fuerit, et aspergatur et incensetur. Postea crux, post haec sacerdos alba et stola indutus quippe ignem benedicturus et hunc ceteri albis induti, deinde priores secundum ordinem suum sequuntur cantantes in aperto, submissa tamen voce, psalmum quinquagesimum addito, si opus est, PS Deus in nomine. Benedictio ignis Domine deus pater omnipotens exaudi nos lumen indeficiens. Debet autem iuvenis, ad cuius introitum ad nocturnos scilla dimitti solet, alba indutus laternam una cum lumine portare, ut si forte praecedens lumen extinguatur, sine mora ab isto accendatur. Praedicto autem ordine per mediam ecclesiam processio redit in chorum cantando psalmos: PS Miserere mei. PS Deus misereatur nostri. PS Deus in adiutorium meum. PS Ad dominum cum tribularer cum reliquis, nisi quod ille, qui lumen praefert, ea vice omnes antecedit. Sed unusquisque mox ut minorem chorum ingressus fuerit, a psalmodia cessabit. Ministri quibet altaris minori choro divertunt a conventu. In ipso die rite lumen in portica portatur a custode ecclesiae usque in presbyterium, in parasceve a priore, in sabbato sancto a domino abbate vel a sacerdote ebdomadario. Sed in hac die mox illa tria luminaria ante altare sunt accendenda, in parasceve duo, in sabbato unum. Ut autem ad istum, de quo agitur, diem redeam, cum venerint in chorum complicantur formae.
[Ad missam] pulsatis omnibus signis cantatur missa festive, tamen absque Gloria in excelsis. Diaconus dalmatica vestitur, subdiaconus tunica et cappis, qui graduale cantant. Kyrie eleison, Sanctus [et] Agnus dei sicut in qualibet dominica cantantur. Servitores ecclesiae in choro ita vestiti expectant, donec post missam cum lumine et incenso corpus dominicum, ubi recondendum est, praecedant. Post lectum evangelium liber ad osculandum fratribus non offertur. Tres hostiae tantum offeruntur. Armarius tamen providet, ut tantae consecrentur, quin hac die et in sequenti sufficiunt ad communicandum. Corpus [autem] domini in praecedenti dominica reservatum hodie cum illo datur, quod ad praesens est consecratum. Infra missam pauperes tam familiaribus quam fratribus deputati claustrum per decanum cellae introducuntur et mox in ipso introitu super sede dextrum, ita ut facies eorum ad ecclesiam sit versa, considere iubentur, per ordinem considere iubentur. Camerarius aquam et lintea et denarios et quaelibet necessaria ad illud mandatum preparat, cibum vero et potum elemosinarius post idem mandatum administrat. Quando Agnus dei canitur, formae iterum explicantur, altaria quoque omnia praeter dominicum denudantur: eius vero denudatio, usque dum sacerdos discedat, differtur. Per istos quattuor dies quisquam fratrum communicare non omiserit, etiam si aliud tale quid acciderit et tamen per hos tres dies pax non datur, sicut libri ordinum testantur. Quando tertia vice Agnus dei canitur, Dona nobis pacem non subiungitur. Vesperos post missam sicut per totam quadragesimam differimus. Missa cum Benedicamus clauditur. Quando post orationem Per dominum nostrum incipitur, a custode ecclesiae tabula vice scillae tamdiu percutitur, donec oratio finiatur. Posthinc usque ad Gloria in excelsis deo in sabbato nullus infra vel extra claustrum utitur osculo. Sacerdos cum omni diligentia corpus dominicum recondit super altare, quod est retro principale precedentibus cum cereis et plurimo incenso, conventu interim sedente in choro eodem ordine, qua et ad missam erat ordinatus. Moxque ad idem altare lumen ponitur, quod cum aliis ad matutinos extinguitur et postea non reponitur. Postquam ministri altaris se exuerint, prioribus praecedentibus dominum abbatem omnes sequuntur ad mandatum pauperum cum PS Miserere mei. Postquam autem [omnes] ordinatim, id est unusquisque ante suum pauperem, constiterint, ipse dominus abbas in prima fronte pauperum constitutus hanc antiphonam imponit:
De mandato pauperum Dominus Iesus. In qua verbo venia ab omnibus petita inchoatur mandatum et bini et bini in parte seniorum incipientes et lavant et tergunt et osculantur. Simiter in parte iuniorum agitur et cui quisque laverit, huic quoque tergit accipiens ab illo linteum, qui post se lavaturus est et cominus ille ab isto vas cum aqua, quam effundat, aliam suo pauperi allaturus. Mox tertius in ordine linteum a primo accipit, quod iterum ei, qui tunc lavat, porrigit, ipseque mutuo vas de terra tollens aquam apportat et ita fit per reliquos. Sunt autem duo vasa aquae in competentibus claustri locis posita et iuxta utrumque unus frater cum conca, qui unicuique accedenti aquam sumministret. Pendent etiam ibi duo manutergia, ut quisque post lavationem pedum rediens proprias manus lavet et tergat. Qui tamen fratres aliquos de his, qui ante se laverunt, vicarios interim recipiunt, donec et ipsi a suorum pauperum lavatione redeant. Infirmi in capitulo suis pauperibus officiantur. PS Deus misereatur antiphonae prefatae subiungitur, quae et per singulos versus eiusdem psalmi repetitur et postea PS Beati immaculati in via, in quo iterum post octo versus eadem antiphona subsequitur. Cum ad hoc ventum fuerit, ut ad manus pauperum aqua ministretur, tunc et aliae antiphonae ad mandatum pertinentes cantantur absque illa AP Ante diem festum, percantato tamen prius, si quid remanet de octo versibus psalmi, qui tunc in ore est, cum AP Dominus Iesus. Sed non ideo differtur manuum lavatio. In manuum lavatione hoc observatur, quod unusquisque concas et manutergium ab eo accipit, qui ante se lavit. Finita hac lavatione dominus abbas assumptis aliquot ad hoc idoneis fratribus exibet etiam lavandi officium familiarium pauperibus. Hoc quoque ministerio cantuque finito abbate incipiente singulis fratribus duo denarii, quos dudum acceperunt ex una parte a camerario et ex altera ab eius socio, per manus osculum tribuuntur, ita tamen, ut nullus suo pauperi nummum tribuat, priusquam suum priorem dedisse videat. Postea vero familiarium pauperibus potus et denarii per quosdam eorum erogantur, a quibus et aqua eis administrabatur. Quo peracto omnibus inclinatis est dicendus versus et oratio a domino abbate, quae et in ceteris diebus ad mandatum pauperum dici solent, ita tamen, ne possit audiri. Et in hunc etiam modum psalmo quingesimo imposito, et facto ante et retro, redeunt ad ecclesiam iterum prioribus preacedentibus. Qui tamen psalmus sine versu et oratione finitur. Interim autem, dum mandatum fiebat, percussa est tabula tantis vicibus, quantis signa solent ad vesperos pulsari. Sed conventu intrante tabulae quam plures in vice signorum omnium a custodibus ecclesiae ad ostium ipsius ecclesiae stantibus percutiuntur. Cantantur vesperi ebdomadario imponente.
[Ad vesperas] [super psalmos] AN Calicem salutaris. PS Credidi. AN Cum his qui oderunt. PS Ad dominum. AN Ab hominibus iniquis. PS Eripe me. AN Custodi me. PS Domine clamavi. AN Considerabam. PS Voce mea. VS Christus factus est pro nobis oboediens usque ad mortem. AM Cenantibus autem. Qua finita super formas procumbunt et de cetero vespera sicut matutinum finitur. Pro cymbalo percutitur tabula, quam illuc posuerat refectorarius acceptam a sacrista. Sed in refectorio pro scilla ceditur cum ligneo malleo principalis mensa. Mallei autem tres ibi sunt in loco trium scillarum, quae et suppleant vicem illarum. Ibi quae dicenda sunt, omnia praeter lectionem sub silentio dicuntur, sicut et postea ad ecclesiam regrediuntur. Si prior lectori ad terminum alicuius versus, ut dimittat, innuit, eiusdem versus aliqua verba repetit; si vero in medio versus innuit, perlecto versu finit. Nocturnalibus indutis fratres lavant pedes et postea lectioni vacant, usque dum post refectionem servitorum audita tabula ad bibendum eant. Rursus percussa tabula convocantur in capitulum, ut tunc demum fiat quasi autenticum mandatum.
De mandato fratrum priore sedem domini abbatis occupante et armario AP Ante diem festum inchoante, dominus abbas et cum eo tres seniores in capitulo pridie ab ipso ad hoc deputati, linteis praecincti et pelves in manibus habentes, intrant et ipsi duo illinc lavant et tergunt omnibus. In ministerio autem habent adiutores praesentis hebdomadae servitores. Praeterea domino abbati suus adest capellanus, qui pedes eorum, quibus ipse lavat, semper sustentet. Duo autem aquam vicissim afferunt. Senioribus vero praedictis non eodem modo administratur, sed quibet aquam afferens pedes fratris, cui cum eadem aqua lavandum est, sublevat. Singulis autem cum una aqua in hac vice lavatur. Quo peracto omnibus his servitoribus in auditorio binis et binis ex una aqua aliquot fratribus, ad hoc in capitulo etiam praenominatis, pedes lavant et tergunt, dehinc et ad manus aquam eis administrant. Quod dum peragunt, ipsi in capitulum redeunt. Deinde dominus abbas et praedicti seniores aquam fratribus ad lavandas manus afferunt, unusquisque eorum his, quibus et pridem pedes laverunt. Sed domino abbati sicut et his senioribus duo tantum fratres ea vice astant, unus manutergium fratribus praebens, alter dum res exigit, aquam afferens. Post hoc omnes simul egrediuntur manibusque expeditis tam adiutores, quam qui pedes fratrum laverunt, redeuntes coram priore ante et retro faciunt. Quo etiam statim secedente tunc primum domino abbati sedem suam petenti assurgit conventus. Prius autem quam ablutio manuum ex toto finiatur, diaconus hebdomadarius et conversi ebdomodarii, qui turibulum et candelabra defferant, ante et retro non facientes exeunt et albis se induunt. Cantus huiusmodi est: Post primam AP Ante diem festum duo fratres ad analogium venientes et ante se tantum semel inclinantes praecinunt Tellus ac aethera, convento eundem versum vel eius repetitionem ad singulos versus vicissim iterante. Post cuius finem ceterae antiphonae subiunguntur. Harum omnium iste est ordo: AP Ante diem festum. AP Domine tu mihi lavas. AP Dominus Iesus postquam cenavit. AV Deus misereatur. AP Postquam surrexit. AV Audite haec omnes. AP Si ego dominus. Exemplum enim. AP Vos vocatis me. AP Cena facta. AP In diebus illis. AP Maria ergo. Praedictae antiphonae inter lavandum pedes cantantur, sequentes vero ad lavationem manuum, id est AP Diligamus nos invicem. AP Ubi est caritas. Christus descendit. Commendat autem caritatem. AP Maneant in nobis. AP Caritas est summum. AV Ille namque. AP Ubi fratres in unum. AP Ecce quam bonum. AP Sicut unguentum. AP Congregavit nos. AV A solis ortu et occasu ab aquilone et mari. In quinque dominicis noctibus ante ascensionem domini ad mandatum AP Ante diem festum. AP Domine tu mihi lavas. AP Vos vocatis. AP Cena facta. Quae si non sufficiunt ad lavationem pedum, additur AP Postquam surrexit et de subsequentibus subscriptis quantum satis est. In dominica post ascensionem domini et deinceps per annum prima est Mandatum novum, quam incipit dominus abbas, vel si ille non adest, armarius. AP In hoc cognoscent. AP Postquam surrexit dominus. AP Si ego dominus. AP Vos vocatis. AP In diebus illis. AP Maria ergo unxit. AP Dimissa sunt ei peccata. AP Diligamus nos. Itaque, ut diximus, postquam dominus abbas consederit, cum cantus pene finitus fuerit, secretarius ut tabulam pro scilla percutiat, solito signo licentiam accipit cantuque cessante tabulaque sonante intrat diaconus stola et alba indutus textum evangelii portans. Quem praecedunt primum unus de custodibus ecclesiae cum analogio decenter cooperto et ministri cum candelabris et incenso. Quibus intrantibus assurgit conventus nec prius residet, quam unus versus de evangelio sit lectus. Tabula cessante lectio more nocturnali inchoatur ab eo loco Ante diem festum paschae et legitur usque ad eum locum Surgite eamus hinc. Cuius anteriora providens dominus abbas innuit priori, ut eat ad percutiendam tabulam. Qui cum audierit, quod praedictum est, *fert tabulam. Antecedentes autem baiulus lectori et qui albis sunt induti, perveniunt usque ad mensam principalem, ibique inter illam et gradum ligneum ponitur idem analogium. Fratribus refectorium intrantibus omnes, qui antea in capitulo serviebant, in ipso introitu in partem declinant, unde post domini abbatis ingressum ministraturi procedunt. Quo etiam intrante conventus non tam ipsi utique ministri officium subituro inclinat, quam priori ad sedem principalem tunc tendenti. Nam tabulam percutere desiit mox, ut dominus abbas ad eum prius accessit eumque in ordine suo praecessit. Qui protinus ut consederit, diaconus lectionem, ubi prius dimiserat, repetit, domino abbate ceterisque ministraturis ad gradum stantibus. Versu perlecto prior mensam parumper cum malleo pulsat, quo cessante dominus abbas sub silentio solitam dat benedictionem, ita ut ad mensam est versus, ministris tantum se inter benedicendum inclinantibus. Mox lectore opus interruptum repetente, ipse et praedicti seniores accipientes a principali mensa prius illuc appositos et in quattuor partes divisos tenues et candidissimos panes et primum ad parietes, et postea ad lineam, quisque ad mensas sibi competentes singulis fratribus singulas quadras porrigunt, osculantes dexteram manum cuiuslibet tale eulogium accipientis. Tunc demum dominus abbas diacono sibique astantibus eandem benedictionem tribuit, si tamen versum inceptum finiunt. Quae benedictio ab eis accepta per ministros abbatis ponitur in principali mensa. Mox refectorario semel percutiente cum malleo eam, super quam potus miscetur, mensam, seniores cum ceteris ministris pateras coram fratribus accipiunt potumque afferunt, domino abbate interim in loco, ubi et prius panem benedixit, expectante, ut et potum ibi benedicat et a ministro acceptum priori offerat. Stationis autem eorum ordo sic erit, ut unicuique seniorum sui adiutores quam coniunctissime assistant. Sonitu autem refectorarii cessante potus silenter benedicitur et per manus osculum eodem ordine, quo et prius panis, omnibus porrigitur, quibusdam discumbentium, postquam sua pocula sumpserint, ad hoc adiuvantibus. Quo facto dominus abbas et omnes sui coadiutores ad gradum ante et retro faciunt et ita singuli sedes proprias petunt. Tunc primum conventus domino abbati, donec consideat, assurgit et tamen priora principali mensa non recedit, sed abbati aliquantulum cedit. Huic et servitoribus praedictis fratres hi panem et vinum sub osculis manum ministrant, qui et pridem pedes eis lavabant. Diaconus a lectione non cessat, donec eam usque ad passionem Egressus Iesus protendat. Tunc demum ante et retro facit et fanonem cum stola plicata super analogium ponit, deinde ipse et conversi, positis super mensam candelabris, iuxta priorem consident. Finita cena et domino abbate ad surgendum ter mensam pulsante et Adiutorium nostrum silenter dicente eodem ordine, ut venerunt, sic quoque exeunt. Ante ostium ecclesae percutitur tabula ad completorium. Completorium praemissa oratione et confessione sub silentio ab unoquoque singulatim incipitur et finitur versis interim ad altare omnibus et de cetero, exceptis nocturnis et matutinis, nulla regularis hora alio modo agitur usque ad vesperam sabbati sancti.
Ad completorium PS Cum invocarem. PS In te domine speravi usque Odisti. PS Qui habitat. PS Ecce nunc benedicite. VS Custodi nos domine. AC Nunc dimittis. Pater noster. Credo in deum. Miserere mei et finitum est. Prior facit sonitum et sequitur benedictio solita, sed tamen plus visa, quam audita. Ad tres orationes faciendas ter mediocriter a custode ebdomadario percutitur tabula foris ecclesiam. Hinc usque ad missam sabbati, quae per signa ecclesiae essent significanda, percussionibus tabulae aguntur.
[FERIA SEXTA] IN PARASCEVE
Ad nocturnos omnia eodem aguntur ordine sicut et pridie. [In primo nocturno] AN Astiterunt reges. PS Quare fremuerunt. AN Diviserunt sibi. PS Deus deus meus. AN Insurrexerunt. PS Dominus illuminatio. VS Diviserunt sibi vestimenta mea et super. RP Omnes amici. RV Et dederunt. RP Velum templi. RV Amen dico tibi. RP Vinea mea. RV Ego quidem. In secundo nocturno AN Vim faciebant. PS Domine ne in furore. AN Confundantur. PS Expectans. AN Alieni insurrexerunt. PS Deus in nomine. VS Insurrexerunt in me testes iniqui. RP Tamquam ad latronem. RV Filius quidem. RP Tenebrae factae sunt. RV Et velum templi. RP Barrabas latro. RV Verax datur. [In tertio nocturno] AN Ab insurgentibus. PS Eripe me. AN Longe fecisti. PS Domine deus salutis. AN Captabunt in animam. PS Deus ultionum. VS Locuti sunt adversum me lingua dolosa. RP Tradiderunt. RV Astiterunt reges terrae. RP Iesum tradidit. RV Et ingressus Pilatus. RP Caligaverunt. RV O vos omnes.
In matutinis laudibus AN Proprio filio. PS Miserere mei. AN Anxiatus est in me. PS Domine exaudi. AN Ait latro. PS Deus deus meus. AN Dum conturbata. PS Domine audivi. AN Memento mei. PS Laudate. VS Proprio filio suo non pepercit deus. AB Posuerunt super caput.
Ad primam tabula tamdiu percussa, sicut hesterno die scilla, omnes ad ecclesiam calciati veniunt, quam et absque antiphona sicut ceteras horas canunt. Qua finita sequuntur manifeste septem psalmi cum letania sicut *priore die. Exeunt fratres in claustrum considere et communiter totum psalterium decantant. Armarius autem statim post exitum illorum libros recondit. Custodes ecclesiae mobilia ornamenta, quae a pulvere possunt laedi, auferunt, immobilia vero velamine aliquo defendunt. Nam tunc a famulis elemosinarii maior ecclesia scopatur et iunco sternitur, quod postea per totum claustrum agitur; ideoque tertia et, si opus est, duae sequentes horae ad sanctam Mariam cantantur.
Ante tertiam tabula percutitur, sed tantummodo ad lavandum. Iterum percutitur ad orationem, iterumque ad tertiam.
Ad capitulum prius de ordine usque in crastinum agendo est pronuntiandum, deinde de regulari disciplina tractandum. Finito capitulo *lectione vacant.
Post sextam paratur crux iuxta altare, quod est situm in dextro chori latere. Tunc etiam paretur sepulchrum domini a custodibus ecclesiae.
[Ordo in parasceve] Post nonam omnes debent albis vestiri, qui ad officium, quod in loco missae celebratur, aliquid sunt acturi, id est quattuor altaris ministri, videlicet sacerdos et diaconus et duo subdiaconi lectiones lecturi, qui infra passionem sindones distracturi; duo ad tractum; duo ex senioribus presbyteri IP Popule meus cantaturi; duo cuiuslibet sint ordinis cum IP Agyos his responsuri, qui postea Crux fidelis sunt praecenturi; praeterea tres conversi cum aqua benedicta, cruce et turibulo ad ignem novum processuri, sed mox exituri. Qui omnes pedibus debent esse nudis praeter quattuor ministros altaris, qui nocturnalibus sunt induti calciamentis. *Iidem autem per minorem chorum ad processionem divertentes casulis induuntur, moxque sine lumine et incenso presbyterium ingrediuntur ibique in nudo altari libro evangelii super pannum linteum posito, ex more praecedit sacerdotis et diaconi peculiaris oratio, quam sequitur altaris deosculatio, sed nec tunc, nec postea ab eis confessio agitur. Allato autem novo igni in presbyterium duo luminaria ante altare incenduntur, totidemque tabulae ad officium ceduntur. Post orationem sacerdotis et diaconi legitur absque titulo prior lectio quasi ad matutinum In tribulatione. Sequitur TR Domine audivi auditum, in albis a duobus precandus. Deinde dicit sacerdos Oremus et diaconus Flectamus genua. Levate. Deus a quo et Iudas. Sequitur item sine titulo altera EP Dixit dominus ad Moysen et Aaron. Sequitur tractus ab ebdomadario quidem imponendus, sed a conventu quidem percantandus. Legitur passio item absque titulo hoc modo Egressus Iesus. Mox autem ut diaconus evangelii textum de altari tollit, subdiaconus quoque id, quod subpositum illi fuit, super analogium ponit, sed perlecta passione solus diaconus librum osculatur, quem protinus custos in sacristiam reponit. Ante autem quam passio legatur, duae parvae sindones super altare in transversum ponuntur, quae in eo loco, ubi legitur Partiti sunt vestimenta mea, a prefatis subdiaconis hinc et inde abstrahuntur et sub casulas in modum furentis raptae subponuntur. Finita passione super altare recitat sacerdos orationes Oremus dilectissimi et ceteras. Ad illas autem, quae sunt quasi praefationes sequentium orationum, ut est Oremus dilectissimi et tales, conventus stat erectus. Quibus finitis singulis, dum subiungit sacerdos Oremus et diaconus Flectamus genua, omnes veniam petunt, de qua, priusquam finita collecta usque ad Per dominum diaconus Levate pronuntiet, non resurgit. Et ita fit per ceteras, excepto quod ad orationem, quae pro Iudaeis dicitur, inclinatio tantum agitur. Nam et ante illam a diacono Flectamus genua non pronuntiatur, sed interiecto Oremus cum *precedente eius praefatione per sacerdotem continuatur. Collectis consummatis sacerdos et ceteri altaris ministri ad vestiarium redeunt et casulas, stolas, fanones calceosque deponunt et in chorum ad salutandam crucem conveniunt.
[Ad salutandam crucem] Conventus autem ita, ut est tunc ad altare versus, ad se invicem non convertitur, priusquam in primordio AP Ecce lignum venia ab omnibus petitur. In fine ultimae orationis duo supradicti sacerdotes sine stolis armario praecedente ad locum, ubi crux extra chorum est posita, veniunt. Quam ex utraque parte sustentantes cantant IP Popule meus, in cuius fine duo cantores stantes in extremitate sanctuarii super gradus in sinistra parte et versi ad crucem subsequuntur Agyos. Subiungit chorus Sanctus, et quotiens illud verbum repetit, ad genua veniam petit, quod et illi faciunt, qui IP Agyos canunt. Crucis portatores post finem primi versus se aliquantulum promoventes secundum versum cantant et in fine eius denuo progrediuntur *paululum, ita tamen, ut nondum ex toto appareant conspectui fratrum. Post finem vero tertii versus non gradiuntur, sed expectant, donec tertia vice a conventu Sanctus deus finiatur pene et tunc uno tenore ad gradum veniunt; deinde finito eodem cantu ablato velamine crucem praesentantes AP Ecce lignum imponunt et omnes veniam petunt, de qua resurgentes facies de cetero ad invicem convertunt. In eodem autem momento, quo ista crux denudatur in choro, etiam de illa magna velamen deponitur, quae est supra chorum in praesentia populi. Ad antiphonam Ecce lignum PS Beati immaculati subiungitur et antiphona denuo repetitur. AP Crucem tuam domine. PS Deus misereatur. AP Dum fabricator mundi. O admirabile. Deinde ab his, qui Agyos modulabantur, hymnus quoque Crux fidelis cantatur et ad singulos sequentes versus vicissim primus HV Crux fidelis, dulce lignum a conventu reciprocatur. Interim dum IP Popule meus cantabantur, pavimentum chori tapetibus consternabatur, super quae mox, ut crux denudatur, primum domnus abbas, deinde sacerdos ceterique dealbati, sed unusquisque ut sunt in sacro ordine adornati, post hos omnis conventus, ad ultimum quoque infirmi, quilibet tribus vicibus se prosternentes aliquamdiu iacent et post haec ad ipsam crucem pervenientes de imagine crucifixi pedes deosculantur. In ipsa autem salutatione unusquisque hac, quam sibi donaverit, utitur oratione. De qua duo, qui primum post sacerdotem recesserint, eos, qui crucem tenent, expediunt, donec et ipsi eam adoratam recipiunt. Sacerdos, postquam crucem salutaverint, in vestiarium redit ministris in choro remanentibus. Peracta salutatione, quando crux extra chorum portanda sustollitur, a praecentore AP Super omnia ligna imponitur et iterum venia ab omnibus petitur. Sacerdotes autem ad altare crucis eam ponentes in vestiarium veniunt casulasque induentes super brachia, ut moris est ad altare accedere, eas componunt et alter eorum calicem cum aqua et vino non consecrato a sacrista accipit. Quibus et alii tres eiusdem ordinis ab armario accersiti, albis tantum et fanonibus vestiti, cum candelabris et turibulo assunt. Et hi sex hoc modo ad altare, ubi corpus domini reconditum est, procedunt. Primus, qui fert turibulum; deinde combinati, qui [ferunt] candelabra; postea illi duo sacerdotes; ultimus sacerdos ebdomadarius, quem sequitur armarius. Interim sacrista linteum parvum super altare expandit, sed quantum corporali desuper explicando suffecerit, quod ad praesens ita, ut est plicatum, super illud ponit. Postquam sacerdos ebdomadarius corpus dominicum incensaverit et is, qui est expeditis manibus, illud ut est in scutella, acceperit, eodem ordine, quo illuc venerunt, ad maius altare procedunt, conventu contra eos veniam petente. Tunc sacerdos progrediens corporale explicat et accepta cum corpore domini patena similiter cum calice super illud locat, utroque offerente manum accipientis osculante, qui etiam deinceps per omnia vicem diaconi et ministri supplent. Illi vero tres incensum [et turibula] et candelabra coram altari tenentes, donec omnia finiantur, inde non discedunt, nisi quod in ordine suo ad communionem accedunt. Sacerdos corpus dominicum accipiens et calicem solito more operit incensoque adhibito lotisque digitorum quattuor *summitatibus tonali voce, sed tamen mediocri, incipit Oremus. Praeceptis salutaribus et cetera usque in finem dominicae orationis, conventu subiungente Sed libera nos a malo. Secreto, sicut mos est, sequitur Libera nos quaesumus domine. Postquam plane dicto Per omnia saecula omnes responderint Amen, sumit de corpore domini et cum eo per quattuor horas calicis secundum solitum cruce facta, mittit in calicem nihil dicens. Sanctificatur autem vinum non consecratum per corpus dominicum. Et communicat ipse et sacerdos, qui vicem diaconi gerit, idem qui corpus domini obtulit, deinde albis induti, exin per ordinem ceteri, ad ultimum infirmi. Tunc si quid de eucharistia residuum fuerit, quod ne fiat, sacerdos sollicite procurat, is, qui patenam infra scutellam tenet, lingua sumit una tantum hostia alicuius causa periculi, si forte evenerit, reservata. Communione peracta extinctisque candelis percutitur tabula, ut fiat oratio vespertina.
[Processio ad sepulchrum] Exeunt fratres pedes lavare et se diurnalibus calciare. Sacerdotes autem, qui, ut praedictum est, ad altare dominicum ministrabant, statim post missale officium crucem, quam fratres deosculati sunt, in sepulchro hoc ordine collocant: Duo ex ipsis ordine priores portant crucem, quos alii tres cum turibulo et candelabris praecedunt, sacerdote ebdomadario et armario illos comitantibus, simulque cum eis suppressa voce cantantibus RPP Ecce quomodo moritur. RPP Recessit pastor. AP Ioseph ab Arimathia. AP Sepulto domino. Interim ponunt crucem super tapete stratum in pavimento, quam operientes linteo *incensant et apponunt cereum, qui iugiter ardebit usque dum in nocte cum aliis extinguatur. Ipsa vero crux a custodibus ecclesiae paschali nocte inde auferenda est, antequam pulsetur ad nocturnos, relicto tamen linteo usque dum in ipsa nocte sepulchrum a fratribus visitetur. Interim duae tabulae vice duorum signorum ceduntur; venientibus fratribus in chorum quam plures percutiuntur et duo luminaria reaccenduntur. Sequuntur vesperi.
Ad vesperas PS Confitebor cum reliquis. AM Cum accepisset acetum. Finita vespera custodes ecclesiae sumptis aliquot de senioribus presbyteris mox singula altaria incipiunt desuper lavare, primum cum aqua, deinde [cum] vino, ad quod etiam nec spongia carent quemlibet bibente liquorem. Cum tabula fratres ad refectorium vocantur, ubi crudas tantum herbas bini accipiunt. Aquam et in hac vice [bibentes] et postea illuc venientes, quibus placuerit, bibunt. Nam potus, qui iustitiis bis infunditur ab elemosinario in usus pauperum utraque vice ex integro recipitur. Sermo Ioannis Chrisostomi legitur ad collationem, qui est de cruce et latrone. Inde ad tabulae pulsationem in refectorium itur, ut aliquantulum de vino praelibetur, de quo etiam nullus se abstinet, quod tamen eo ordine, sicut semper ad mandatum fieri solet, agitur. Sequitur completorium.
IN SABBATO SANCTO
[In matutinis] In primo nocturno AN In pace in idipsum. PS Cum invocarem. AN Habitabit in tabernaculo. PS Domine quis habitabit. AN Caro mea. PS Conserva. VS In pace in idipsum dormiam et requiescam. RP Sepulto domino. RV Ne forte veniant. RP Hierusalem luge. RV Ululate pastores. RP Plange quasi. RV Plauserunt. In secundo nocturno AN Elevamini. PS Domini est terra. AN Credo videre. PS Dominus illuminatio. AN Domine abstraxisti. PS Exaltabo te. VS Tu autem domine miserere mei. Et resuscita. RP Recessit pastor. RV Ante cuius. RP O vos omnes qui transitis. RV Attendite. RP Ecce quomodo. RV In pace factus. In tertio nocturno AN Deus adiuvat. PS Deus in nomine. AN In pace factus est. PS Notus in Iudaea. AN Factus sum sicut homo. PS Domine deus salutis. VS In pace factus est locus eius et habitatio. RP Aestimatus sum. RV Et sicut vulnerati. RP Agnus dei Christus. RV Christus factus est. RP Sicut ovis. RV In pace factus.
[In] matutinis laudibus AN O mors ero mors. PS Miserere. AN Plangent eum. PS Bonum est. AN Attendite universi. PS Deus deus meus. AN A porta inferi. PS Ego dixi. AN O vos omnes qui transitis. PS Laudate. VS O mors ero mors tua. AB Mulieres sedentes.
Ad horas [ad primam] AN