This is the most recent version of this document. See change log
[2r]
01: Hie hebt sich an das Register des
02: gegenwürtigen puechleins darInne
03: man vindet alles das was hernach
04: geschriben stat editorial expansion: &cetc.
05: Item wër ein guͦt muͦsz wil macheditorial expansion: ̕en
06: Item von einem mandel muͦsz
07: Item von ainer mandel suppeditorial expansion: ̅en
08: Item von ainem mandel kaesz
09: Item von ainem mandel schotten
10: Item von einem Igel der weisz sej
11: Item von ainem schwarczeditorial expansion: ̕en Igel
12: Item aber von ainem anndeditorial expansion: ̕ern Igel
13: Item von aÿreditorial expansion: ̕en In der vasten
14: Item von gepraten aÿreditorial expansion: ̕en
15: Item ain sullcz von veigeditorial expansion: ̕en
16: Item ain Sulcz von weinpereditorial expansion: ̕en [2v] 01: Item von ainem Seniff
02: Item von aineditorial expansion: ̕er gall ze macheditorial expansion: ̕en
03: Item ein Sulcz von hosennesteleditorial expansion: ̕en
04: Item von ainem aÿr muͦsz
05: Item von knödel mach also
06: Item ain essen von visch rogeditorial expansion: ̅en
07: Item von aineditorial expansion: ̕er kalbs lungel
08: Item von würsten aus ainem affter darmeditorial expansion: ̅m
09: von einem kalb .
10: Item von einem wein muͦsz
11: Item von einem kereditorial expansion: ̕en muͦsz
12: Item von aineditorial expansion: ̕er haniff suppeditorial expansion: ̅en
13: Item ain kaeß von magen macheditorial expansion: ̕en
14: Item von ainem gemueß
15: Item von ainem haniff muͦß
16: Item das die arbass paelg veditorial expansion: ̕erliereditorial expansion: ̕en
17: Item ain gemueß von ponen
18: Item von ainem totter muͦsz
19: Item ein gemuesz von milich ram [3r] 01: Item ain geweichts In der vasten
02: Item aber von ainem gemuesz
03: Item von ainem kachel muͦss
04: Item von aineditorial expansion: ̕er gesotteditorial expansion: ̕en milich
05: Item ain gepacheins von drej farbeditorial expansion: ̕en
06: Item praten In der vasten
07: Item aber der laÿ esseditorial expansion: ̕en mach also
08: Item aber von vischeditorial expansion: ̕en
09: Item von ainem frömdeditorial expansion: ̅en pacheditorial expansion: ̕en
10: Item In dem maÿen heb an
11: Item von Sallsen ze machen
12: Item wiltu grün fleisch behalteditorial expansion: ̕en von
13: Sand marteins tag piss In den sumer
14: Item wie maeditorial expansion: ̅n das Rindfleisch behalteditorial expansion: ̕en sol
15: Item das kastrauneditorial expansion: ̅nein behalt also
16: Item von Repphünereditorial expansion: ̕en etwas ze kocheditorial expansion: ̕en
17: Item aber von Repphünereditorial expansion: ̕en
18: Item von aineditorial expansion: ̕er sulcz die gel seÿ
19: Item von ainem fürhessen [3v] 01: Item von gepratteditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en
02: Item mach peteditorial expansion: ̕ersill auf einen tisch der wachs
03: Item aber von hünereditorial expansion: ̅en
04: Item von Reinischeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en ze prateditorial expansion: ̅en
05: Item von einer grün sulcz
06: Item von aineditorial expansion: ̕er sulcz von vier stuckeditorial expansion: ̕en
07: Item aus der materi mach Repphöneditorial expansion: ̕er
08: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment zue vischeditorial expansion: ̕en voeditorial expansion: ̅n zwifaln
09: Item ain otter schwanncz zue praten
10: Item den lach prat also
11: Item von Stockvischeditorial expansion: ̕en zue praten
12: Item aber von stock vischen
13: Item aber ain editorial expansion: ꝯcondiment von hünereditorial expansion: ̕en
14: Item geprattne hüner mit kuetteditorial expansion: ̅en gemacht
15: Item von mörser hünereditorial expansion: ̕en
16: Item ain gabraide ze macheditorial expansion: ̕en
17: Item ein sullcz von fuessen
18: Item ainen magen füllen
19: Item aber von ainem kalb [4r] 01: Item ain Rindfleisch zue siededitorial expansion: ̅en
02: Item von aineditorial expansion: ̕er eingemachten lebeditorial expansion: ̕ern
03: Item des wilden sweins leber thue auch also
04: Item von schaeffein knoedeln
05: Item von ainem lamps haubt gepacheditorial expansion: ̕en
06: Item das Rech haupt mach also
07: Item ain froemdes gepratens
08: Item ain essen von huenereditorial expansion: ̕en haist lanncz
09: Item ain Rugk praten von dem Rech
10: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von Rech fleisch
11: Item ain essen von wilpraet
12: Item ain gemuess von prot
13: Item wiltu wilpraet behallteditorial expansion: ̕en
14: Item allerlaÿ flaisch behallt also
15: Item von aineditorial expansion: ̕er grünen Sallsen ze macheditorial expansion: ̕en
16: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment haist Dewericz
17: Item von krapffen ze machen
18: Item ain haidennischeditorial expansion: ̕en kuͦchen ze macheditorial expansion: ̕en
19: Item von aineditorial expansion: ̕er gabel svpp [4v] 01: Item von gefüllteditorial expansion: ̕en ayreditorial expansion: ̕en die geprateditorial expansion: ̕en sind
02: Item aber von geprateditorial expansion: ̕en aÿrn
03: Item ain habich muͦss von aÿreditorial expansion: ̕en
04: Item aber von gefüllten ayreditorial expansion: ̕en
05: Item aber von aÿreditorial expansion: ̕en
06: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von aÿreditorial expansion: ̕en
07: Item wie maeditorial expansion: ̅n hirss praten sol
08: Item von gepraten arbassen
09: Item aber von gepraten aÿreditorial expansion: ̕en
10: Item von ainem ennglischeditorial expansion: ̕en fladeditorial expansion: ̅en
11: Item ain ponen gemacht von taig .
12: Item von ponnen
13: Item von herten ponen
14: Item waich haber groecz odeditorial expansion: ̕er waicz oder hirss
15: Item von arbassen
16: Item von Seniff ze macheditorial expansion: ̕en
17: Item ein mandel kaesz
18: Item von putter milich
19: Item ain tuͦch muͦss mach also
20: Item aber von Reiss
21: Item von einem editorial expansion: ꝯcondiment ze macheditorial expansion: ̕en [5r] 01: Item aber ein editorial expansion: ꝯcondiment
02: Item von ainem guͦten haber kereditorial expansion: ̕rn
03: Item für die kraut würmeditorial expansion: ̅m
04: Item aber von Repphünereditorial expansion: ̅en
05: Item ain gestalt als ein Rechprateditorial expansion: ̕en voeditorial expansion: ̅n vischeditorial expansion: ̕en
06: Item ain ziger von mandel
07: Item ain fladen In der vasten
08: Item von krappfen füll
09: Item von gepraten aÿreditorial expansion: ̕en
10: Item von veigeditorial expansion: ̕en ein ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item ein krebs muͦss
12: Item ein essen gestalt als ein Roseÿseditorial expansion: ̅en
13: Item ain gepacheins
14: Item aber ein frömds gepacheins
15: Item von dem kalbs kopff ze prateditorial expansion: ̕en
16: Item ain gabraide zue willpraet
17: Item würst von hasen macheditorial expansion: ̕en
18: Item aÿremschmalcz In der vasten
19: Item gehalbirte aÿr In der vasten
20: Item ain holer muͦss
21: Item ain gemuesz von reisz [5v] 01: Item ain gemuesz von piereditorial expansion: ̕en odeditorial expansion: ̕er stain obss
02: Item ain essen gestalt als ein piereditorial expansion: ̅en
03: Item ain gemuesz von huenereditorial expansion: ̕en
04: Item von geisslicz In der vasten
05: Item eingemacht kresbs
06: Item aber ein essen von hünereditorial expansion: ̕en
07: Item ein gabraid mach zue hünereditorial expansion: ̕en
08: Item von gabraid ob sÿ zue vaist seÿ
09: Item eingemachte Repphüner
10: Item von klainen voglein
11: Item zue dem wilprät geit maeditorial expansion: ̅n gewürcz
12: Item aber ein pacheins
13: Item mach krapffen also
14: Item von fleisch krappfen ze macheditorial expansion: ̅en
15: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von allerlaÿ
16: Item ain Sallsen von knofflach zue
17: gemuess die reib also
18: Item aber ein Sallsen aus saluan
19: Item Seniff ze macheditorial expansion: ̅en
20: Item ein gepacheins von kaesz [6r] 01: Item von eingemachteditorial expansion: ̕en vischeditorial expansion: ̅en
02: Item wie maeditorial expansion: ̅n Äsch sol prateditorial expansion: ̅en
03: Item aber von vischen
04: Item aber von vischen
05: Item aber von vischen zue beraitteditorial expansion: ̕en alleditorial expansion: ̕er gestalt
06: Item die tugent voeditorial expansion: ̅n dem geprenteditorial expansion: ̕en wein
07: Item ein macheditorial expansion: ̕en grün ÿmber
08: Item guͦt grün macheditorial expansion: ̅en
09: Item guͦt praẅn macheditorial expansion: ̅en
10: Item guͦte plab machen
11: Item wie maeditorial expansion: ̅n leder sol macheditorial expansion: ̕en
12: Item ob der most wasser habe
13: Item von essich ze macheditorial expansion: ̕en
14: Item aber von essich
15: Item von eingemacheteditorial expansion: ̕en kütten
16: Item von einem tranck aus krannbatpereditorial expansion: ̕en
17: Item ein Salls v̈ber Iar ze machen
18: Item von mandel milich
19: Item ein kaeß von mandel
20: Item ain Igel aus mandel [6v] 01: Item von einem kumpost ze macheditorial expansion: ̕en
02: Item das daz prot nit schimlig werde
03: Item ain stain waich ze machen
04: Item aber ain Seniff ze macheditorial expansion: ̕en
05: Item Gold aus der vededitorial expansion: ̕ern schreibeditorial expansion: ̕en
06: Item aufgelegt puͦchstabeditorial expansion: ̕en von gold
07: Item ein schwarcze Dimpteditorial expansion: ̕en ze macheditorial expansion: ̕en
08: Item Gelbe farb ze machen
09: Item guͦt grüne färb ze macheditorial expansion: ̕en
10: Item aber von dintten mach also
11: Item für den soet
12: Item ain haidnischen kuͦcheditorial expansion: ̕en ze macheditorial expansion: ̕en
13: Item weiss gepratteditorial expansion: ̕en huener
14: Item die roten mach also
15: Item von den schwarczeditorial expansion: ̕en huener ze macheditorial expansion: ̕en
16: Item von grün hünereditorial expansion: ̕en ze macheditorial expansion: ̕en
17: Item zue weisseditorial expansion: ̕en huenereditorial expansion: ̕en sals
18: Item ein Sallsen zue schwarczeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en
19: Item ain gestossen huen
20: Item von hennen zue kocheditorial expansion: ̕en [7r] 01: Item von aineeditorial expansion: ̅m swarczeditorial expansion: ̕en gemuesz
02: Item aber von hünereditorial expansion: ̕en
03: Item aber ein essen von hünereditorial expansion: ̕en
04: Item wann maeditorial expansion: ̅n anders nicht hat dann
05: kalbfleisch
06: Item von ainem lungel muesz
07: Item aber von einem gemuess
08: Item aber von milich vnd von mel
09: macht maeditorial expansion: ̅n guͦt gemueß
10: Item von ainem gefüllten hechteditorial expansion: ̅en
11: Item aber von Sallsen
12: Item von einem hechteditorial expansion: ̕en der mitteditorial expansion: ̕en ge=
13: sotten seÿ vnd an pededitorial expansion: ̅en seitteditorial expansion: ̕en geprateditorial expansion: ̕en
14: Item von grüner Sallsen
15: Item von hüneditorial expansion: ̕er maegeditorial expansion: ̅en etwas kochen
16: Item von haniff kaeß
17: Item ein kaeß von nussen
18: Item ein schotten von haniff ze macheditorial expansion: ̕en
19: Item aber von haniff
20: Item ain ponnen prein [7v] 01: Item ein gemueß von arbassen
02: Item arbass praten an einem spiss
03: Item aber von arbassen
04: Item ain weiss gemuess von nussen
05: Item ain prauneditorial expansion: ̅n gemuesz von weinpereditorial expansion: ̕en
06: oder von veigeditorial expansion: ̕en
07: Item das gemuesz vach In ainen kopff
08: Item Beraitt wilprät also
09: Item von allerlaj vischeditorial expansion: ̕en mach gemuesz
10: von wie du wild
11: Item das du guͦt prauneditorial expansion: ̅n machst ze esseditorial expansion: ̕en
12: Item aber ein gepacheins
13: Item von pachen Masannczeditorial expansion: ̕en
14: Item auss der selbeditorial expansion: ̕en materj mach prateditorial expansion: ̕en
15: Item aus der materj magstu macheditorial expansion: ̕en
16: Repphüner .
17: Item aber ain editorial expansion: ꝯcondiment zue vischeditorial expansion: ̕en
18: Item aber ain editorial expansion: ꝯcondiment das haist
19: kalbedin .
20: Item ain gepachens huͦn mach also [8r] 01: Item aber von kümich hünereditorial expansion: ̕en
02: Item aber etwas von hünereditorial expansion: ̕en
03: Item moracheditorial expansion: ̕en macheditorial expansion: ̕en auss fleisch
04: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von dem koppawn
05: Item ein ganns beraitt also
06: Item aber von gennsen zue beraitteditorial expansion: ̕en
07: Item von mörser hünereditorial expansion: ̅en
08: Item wie maeditorial expansion: ̅n knofflach von flaisch
09: machen sol .
10: Item von spanfaecklein ze beraitteditorial expansion: ̕en
11: Item ein kalbfleisch gefüllet
12: Item mach ain gepraten huͦn ganncz
13: In ainen anngster
14: Item das aus dem Sweinskoppf feur
15: heraus far flammen weisz
16: Item von Reiss ze machen
17: Item wiltu püntlach praun macheditorial expansion: ̕en
18: zue wein .
19: Item aber ein prateditorial expansion: ̕en von vischeditorial expansion: ̕en [8v] 01: Item ain weisse Sallsen ze macheditorial expansion: ̕en
02: Item aber von vischen
03: Item aber ein gemuess ze machen
04: Item aber ein gepresst essen
05: Item ain krën mach also
06: Item aber von gemuͦsz ze macheditorial expansion: ̕en
07: Item aber ein gemuesz
08: Item ain prauneditorial expansion: ̅n farbe zue gemuesz
09: Item ain mandel gemuesz
10: Item ain fürhess von kalb swaiss
11: Item den swais von dem kalbe seud
12: wilprät darInne
13: Item ain mandel muͦss von vischeditorial expansion: ̕en
14: Item ein condiment zue hüner ein ze
15: machen
16: Item den lamprecht ze beraitteditorial expansion: ̕en
17: Item aber von aÿreditorial expansion: ̕en
18: Item ain gemuesz von mandel
19: Itemm willpraet ze beraitteditorial expansion: ̕en [9r] 01: Item ain gemuess von pratteditorial expansion: ̕en vischeditorial expansion: ̕en
02: Item von Reiss magstu pachen
03: Item von grünem pacheditorial expansion: ̅en
04: Item ain frisch pacheditorial expansion: ̕en
05: Item von frömdem gemuess ze macheditorial expansion: ̕en
06: Item ainen visch geprateditorial expansion: ̕en gesotten
07: vnd gepacheditorial expansion: ̕en .
08: Item also mach hollprateditorial expansion: ̕en von vischeditorial expansion: ̕en
09: Item von ainem abenteẅrigeditorial expansion: ̅en aÿ veditorial expansion: ̕ergiss nit
10: Item ain essen von dreÿerlej farben
11: Item ain gepacheins von drej farbeditorial expansion: ̕en
12: Item eingemacht öppfel
13: Item von dem Raiger ze beraitteditorial expansion: ̕en
14: Itemm von ainem Sweins kopff den
15: beraitt also
16: Item von geprëssteditorial expansion: ̕en vischen ze macheditorial expansion: ̕en
17: Item von gepachen öppfeln die gepresst
18: sein [9v] 01: Item von aineeditorial expansion: ̅m piberschwancz
02: Item von ainem hüner muͦsz
03: Item ain gemuesz von stain obs
04: Item von ainem erper muͦss
05: Item ain piereditorial expansion: ̕en muͦss
06: Item aber ein gemues von hünereditorial expansion: ̕en die
07: Item geschlagen sind
08: Item ain Sallsen von weinper
09: Item von ainer Sulcz v̈ber ainen
10: formeditorial expansion: ̅m gemacht
11: Item von aineditorial expansion: ̕er Sulcz die da gesteet
12: von schleinen .
13: Item ein gepacheins von sibeditorial expansion: ̕en farbeditorial expansion: ̕en
14: Item von geprateditorial expansion: ̕en vischeditorial expansion: ̕en
15: Item von gebraten aÿreditorial expansion: ̕en
16: Item von gepachen Straubeditorial expansion: ̕en die
17: beraitt also .
18: Item von aineditorial expansion: ̕er Iungeditorial expansion: ̕en ganns ze beraitteditorial expansion: ̕en
19: Item von einer füll zue gennsen [10r] 01: Item von aineditorial expansion: ̕er Sallsen ze vaheditorial expansion: ̕en In
02: dem tawe .
03: Item von eineditorial expansion: ̕er sulcz ze macheditorial expansion: ̕en das sie
04: gerneditorial expansion: ̕e gestee
05: Item von ainem höfflicheditorial expansion: ̕en pacheditorial expansion: ̕em
06: Item von ainem milich muͦss
07: Item aber von arbassen
08: Item von dem Tiergarten .
09: 1460 [10v] [11r] [11v] [12r] [12v] [13r] [13v] [14r] [14v] [15r] [15v] [16r] [16v] [17r] 01: Wer ein guͦt muͦs wil haben
02: das mach von sibennler sacheditorial expansion: ̅en
03: du muͦst haben milich salcz
04: vnd schmalcz zugker aÿer
05: vnd mel saffran dar zue So
06: wirt es gell Ain mandel muͦsz macheditorial expansion: ̅en
07: Item wildu machen ein mandel muͦss
08: So nÿm ein pfunt mandelss vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
09: auch vmüdueditorial expansion: ̅m vnd ob du des nicht
10: hast So nÿm semlein prot dar zue
11: vnd das thue In ain wasser vnd
12: wall das darauss vnd das schlach
13: mit der milich durch ain tuͦch . So
14: wirt es klain wiltu es suess haben
15: So thue zugker daran das haist
16: ain mandel muͦss . Ain mandel suppeditorial expansion: ̅en
17: Item ain mandel suppen wiltu die
18: machen die geet von mandel milich
19: zue nÿmeditorial expansion: ̅m ain semlein prot das päe [17v] 01: schon die milich geuss daran wiltu
02: die suppen haben . wiltu habeditorial expansion: ̅en ain
03: mandel käesz den mach also .
04: Item wiltu haben ein mandelkaeesz
05: So muͦst du habeditorial expansion: ̅en ain haussen platteditorial expansion: ̕er
06: vnd zwaÿ pfunt mandel da machst
07: du den kaesz von vnd den mandel reib
08: schon vnd schlah In durch ein weiss
09: tuͦch Nÿmeditorial expansion: ̅m hausen platter ain lott
10: des ist Im not die soltu In ainem wasser
11: sieden ab vnd den mandel soltu durch
12: schlahen mit der platter prüe vnd
13: solt die milich nit sieden lassen wiltu
14: es suesz haben . So nÿmeditorial expansion: ̅m ain vierdung
15: zucker da wirt es suesz von vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
16: ain pfunt mandel den soltu schelen
17: vnd die weissen ganczen keren kleub
18: die darauf Besteck den kaesz da mit [18r] 01: Mach ain dicke milich daran vnd thue
02: ain vierdung zucker daran . So wirt
03: es suesz dauon Macht du nit ain klaine
04: schüssel gehaben . So nÿmeditorial expansion: ̅m ain rindlein
05: das Innen veditorial expansion: ̕erglast seÿ da schütt die
06: milich ein . So wirt sÿ hert darInne
07: wann du sÿ wild haben . So schütt
08: sÿ auf ain schüssel vmb vnd thue
09: die milich doran vnd steck dann die
10: mandel kereditorial expansion: ̅en darauf an den kaesz . Ain
11: mandel schotten ze machen also
12: Item ain mandel schotten wiltu den
13: machen So nÿmeditorial expansion: ̅m zwaÿ pfunt mandel
14: dar zue vnd den soltu klain reibeditorial expansion: ̅en
15: vnd solt In durch schlaheditorial expansion: ̕en dick vnd
16: besteck In mit weissen kereditorial expansion: ̅en vnd solt
17: dann die milich nemen die du doran
18: wild giessen vnd die andeditorial expansion: ̕ern soltu lassen
19: siededitorial expansion: ̅en Wann sÿ gesotten ist So soltu [18v] 01: sÿ vf ain weiss tuͦch schlaheditorial expansion: ̕en Wann
02: es dann kalt ist So soltu es vf ain
03: schüssel schlahen nach der lennge vnd
04: steck dann die kereditorial expansion: ̅en daran vnd ain
05: vierdung zugker muͦst du haben In
06: die milich vnd In den schotten Die
07: milich soltu doran giessen . So ist es
08: gancz . Ainen weissen Igel zue kocheditorial expansion: ̕en
09: Item ain weÿssen Igel zue kochen . So
10: nÿmeditorial expansion: ̅m ain pfunt mandel den stöss dklain
11: vnd thue ain zugker daran vnd schlachs
12: zue samen vnd mach ain rechten Igel
13: dorauss wann er nueditorial expansion: ̅n hert ist So nÿmeditorial expansion: ̅m
14: zwainczig mandel kereditorial expansion: ̅en die schneid klain
15: vnd steck sÿ Im ein das söllen sein pörst
16: sein vnd gib Im ain mandel kereditorial expansion: ̅en In
17: den mund . Ainen schwarczen Igel
18: Item ain schwarczen Igel zue macheditorial expansion: ̅en
19: So muestu habeditorial expansion: ̅en ain pfunt ÿmber die [19r] 01: soltu schön waschen vnd er kleub sÿ
02: schon das nichtz vnsaubers daran seÿ
03: vnd solt sÿ schon schwaissen In ainer pfan=
04: nen Vnd solt sy lassen kalt werden das
05: er trugken seÿ vnd stös In klain vnd
06: zÿmen vnd nägelein vnd zugker soltu
07: daran thuen Vnd schlahe das zue samen
08: vnd mach ain rechten Igel dauon vnd
09: wenn er nueditorial expansion: ̅n beraitt ist So sol man
10: In besteckeditorial expansion: ̅en mit nägelein das süllen
11: seine porst sein vnd ain guldein muscat
12: gib Im In den mund das ist dem Igel
13: gesunt . Aber ainen anndeditorial expansion: ̕ern Igel .
14: Item aber ain anndeditorial expansion: ̕ern Igel der neme
15: dar zue ain pfunt veigeditorial expansion: ̅en vnd wasch
16: das mel dauon vnd lass sÿ trucken
17: werdeditorial expansion: ̅en vnd hack sÿ dann klain vnd
18: stoess sÿ mit guͦtem gewürcz rain vnd
19: thue Saffran doran so wirt es rott [19v] 01: vnd des zuckers soltu nit veditorial expansion: ̕ergessen waneditorial expansion: ̅n
02: es klain gestossen ist So schlachs zue
03: samen vnd mach ain Igel dorauss vnd
04: gilb In schon mit saffran vnd nÿm
05: nägelein das süllen seine porst sein
06: vnd ain veÿgen gib Im In den mund .
07: Item aÿer von aÿreditorial expansion: ̕en In der vasten
08: In ainem pfeffer In der vasten . So
09: nÿmeditorial expansion: ̅m zwaj pfunt mandels vnd stoess
10: In vnd reib In klain vnd thue ain zucker
11: doran vnd geusz ein wenig wasser
12: doran so wirt öll dauon Er darff es
13: nicht sieden lassen die milich sol dick
14: sein so mag er dauon machen die
15: aÿer was er wil Nÿmeditorial expansion: ̅m ain wenig
16: milich vnd thue saffran daran vnd
17: mach totter als ein hasel nuss vnd
18: nÿmeditorial expansion: ̅m ain klains weiss tuͦch das soltu
19: legeditorial expansion: ̅en In die hant da leg vf das weiss [20r] 01: vnd mach ain lueg vnd leg das tötterlein
02: In das weiss vnd das thue darüber
03: das es sej gestalt als ein hennen aÿ das
04: der als vil seÿ als vf ain essen vnd
05: ain pfunt ÿmber die wasch schon vnd
06: reib die klain vnd ain schnitten weiss
07: prots thue es In ain prüe vnd mit
08: ainem süssen wein schlachs durch vnd
09: pfeffer vnd zugker das haist In dem
10: pfeffer des zuckers soltu nit veditorial expansion: ̕ergessen
11: Also soltu macheditorial expansion: ̅en du solt habeditorial expansion: ̅en zue halbeditorial expansion: ̅en
12: aÿren die mach aus ainem schmalcz ain
13: klaines rindlein soltu habeditorial expansion: ̅en vnd halbe
14: aÿer leg darein wieuil du wild Nÿmeditorial expansion: ̅m
15: ain vierdung zucker den lass zer geen
16: In ainer pfannen wann er zerganngeditorial expansion: ̅en
17: ist das er gesteet vf dem schmalcz
18: vnnder weÿsse milich mach lëne tötter
19: vnd leg zucker für das salcz darein [20v] 01: von geprateditorial expansion: ̕en aÿreditorial expansion: ̕en die prat also .
02: Item von aÿren die süllen hert sein die
03: sol er stecken an einen spisz vnd machs
04: wie du wild vnd mach sy gel oder
05: schwarcz veditorial expansion: ̕ergiss des zuckers nicht .
06: Item sulcz von Sulcz von veÿgeditorial expansion: ̕en .
07: veÿgen wildu die machen . So nÿmeditorial expansion: ̅m
08: ain pfunt veÿgen die wasch schon
09: vnd lass ain wal thün vnd lass die
10: stingel doran vnd secz In ain schüssel
11: das sich die stingel vf kereditorial expansion: ̅en wenn
12: sy nueditorial expansion: ̅n gesotten sein da soltu habeditorial expansion: ̕en ain
13: hausen plater vnd seud die In guͦtem
14: wein vnd nÿm die prüe da die veigeditorial expansion: ̅en
15: Innen gesotten sein Vnd nÿm Ir als
16: vil du Ir bedarfft an die veigeditorial expansion: ̅en das
17: mach mit guͦtem gewürcz vnd saffran
18: vnd das der prüe nicht zue vil sej
19: das die veigeditorial expansion: ̅en bedeckt sein . Ain sullcz
20: von weinpereditorial expansion: ̕en [21r] 01: Item ain sullcz von weinpereditorial expansion: ̕en Nÿmeditorial expansion: ̅m ain
02: pfunt weinber dar zue vnd die wasch
03: schon vnd reibs klain vnd nÿm ain hausen
04: platter die sol gesoten sein mit guͦtem wein
05: nÿm des als vil das du sy durch schlageditorial expansion: ̅en
06: mügst vnd guͦt gewürcz thue doran vnd
07: zugker thue es vf ain schüssel vnd lass
08: kallt werdeditorial expansion: ̕en vnd schneid sie zue stuckeditorial expansion: ̅en
09: wie du wild Nÿmeditorial expansion: ̅m nuͦsz milich vnd hauseditorial expansion: ̅en
10: platter die sol gesotten sein das er es recht
11: mach vnd mach zugker doran Die
12: milich sol suess sein vnd besteet vnd dann
13: die prüe sol weiss sein vnd lass sten vnd
14: solt habeditorial expansion: ̅en ain pfunt mandel vnd reib
15: den klain vnd aber hausen platter ain
16: lot vnd sol die milich daran giessen die
17: milich sol süsz sein vnd thue sÿ auf ein
18: schüssel vnd lass sÿ kalt werdeditorial expansion: ̅en vnd
19: nÿm ain pfunt weinber die wasch schon [21v] 01: vnd reibs klain vnd muͦst habeditorial expansion: ̅en ain
02: hausen plater vnd schlahe die wein=
03: per durch vnd die milich sol dick sein
04: als ain mandel milich vnd machs mit
05: guͦtem gewürcz ab Vnd wenn du es
06: vf ain schüssl thuest . So schneid sÿ
07: an vier ennden vnd nÿm die zwaÿ
08: stuck heraus nicht die pej einander
09: vnd thue schwarcze an die stat . So
10: wirt die schüssel vol wider vnd gancz
11: also .von ainem guͦten seniff .
12: Item zue guͦtem seniff Nÿm seniff
13: samen vnd seüber In vnd stösz In schon
14: vnd reib In durch ain tuͦch das enng
15: seÿ Vnd stosz zimen plüe misch dar
16: vnnder vnd den seniff zwier mit hoe=
17: nig samen vnnder einannder recht
18: als ein muͦss vnd wenn du In wild
19: macheditorial expansion: ̅en So nÿm ein wenig vnd twier [22r] 01: In mit wein So hastu ainen guͦteditorial expansion: ̕en seniff
02: also . Ain gall mach also .
03: Item zue ainer gall . Nÿm essigk . hönig
04: vnd Leeczellteditorial expansion: ̕en vnd stoess durch einandeditorial expansion: ̕er
05: vnd seichs durch ein tuͦch vnd seud es
06: vnd geuss es an vnd gib es hin kallt .
07: Item ein sulcz . Sullz von hosennesteditorial expansion: ̕el
08: von hosennestel . Nÿm ain rech hautt
09: die prüe vnd zeuch die har herab vnd
10: seud die haut gar wol . So schnirpfft
11: sie sich gar vast zue samen die schneid
12: spannlanng vnd czwaier vingeditorial expansion: ̕er praitt
13: vnd mach daraus ain sulcz . Ain aÿr muͦsz
14: Item ain gepratten muͦsz von eÿttel aÿreditorial expansion: ̕en
15: vnd als vil schmalcz . vnd salcz das es
16: nicht zue haisz seÿ vnd thue es In ain
17: pfannen vnd pratt es das wirt ein
18: pratten muͦss . knödel mach also .
19: Item nÿm ain kalbflaisch vnd hack
20: speck darunder vnd gewürcz wol vnd [22v] 01: reibs thue aÿer vnd weiss prot darundeditorial expansion: ̕er
02: vnd mach kügelein daraus vnd sewd
03: es mit haissem wasser vnd schneid sÿ vnd
04: gib es hin zue essen . Ain essen von visch
05: Rogen das mach also maisterlich .
06: Item visch rogeditorial expansion: ̅en . Nÿm aber nicht parbeditorial expansion: ̕en
07: rogen vnd stoesz die In ainem mörser
08: vnd pach In Inn ain pfannen ain praits
09: plat vnd schneids würfflat prenn ain
10: mel In ainer pfannen mit öll das es
11: schwarcz werde vnd mach ain prüe
12: von vischen aus dem melb mach ain
13: pfeffer nÿm essig vnd gewürcz vnd
14: lass das er siededitorial expansion: ̅en vnd darInne erwalleditorial expansion: ̕en
15: vnd schneid ain semlein würfflat vnd
16: prenn das öll vnd geuss das vf das esseditorial expansion: ̅en
17: Item nÿm . Ain kalbs lungeditorial expansion: ̅en ze macheditorial expansion: ̕en
18: zue ainem essen das haist ain kalbs lung
19: vnd seud die gar wol vnd hack die
20: klain vnd schlach aÿer daran vnd hack [23r] 01: speck darundeditorial expansion: ̕er klain vnd pfeffer vnd saffran
02: vnd pach ain aÿer plat So du es zue
03: samen legst mit ainem totteditorial expansion: ̕ern an die figeditorial expansion: ̕en
04: Würst machstu aus ainem affter darmeditorial expansion: ̅m
05: von ainem kalb .
05: Item nÿm ain affter darmeditorial expansion: ̅m von ainem
06: kalb vnd mach den gar sauber vnd
07: hack lungeditorial expansion: ̕el vnd speck durch ainandeditorial expansion: ̕er
08: gewürcz wol vnd bereibs vnd thue
09: das In ain affter darmeditorial expansion: ̅m vnd seud würst
10: vnd machs vnd prats dornach gib
11: es hin truckeditorial expansion: ̕en . Ain wein muͦsz also
12: Item ain wein muͦsz mach also Nÿm zwaj
13: pfunt mandel reib In klein schlah In
14: durch mit wällsch wein oder mit Rainfal
15: wiltu haben ein wein muͦsz. Ain kereditorial expansion: ̅en
16: Item wildu macheditorial expansion: ̅en muͦs mach also .
17: ain kereditorial expansion: ̅en muͦsz von mandel . reib In
18: klain schlahe In durch mit wällschwein
19: vnd zugker thue doran das ist ain kereditorial expansion: ̅en muͦsz . [23v] 01: Item ain haniff suppeditorial expansion: ̅en . Ain haniff suppeditorial expansion: ̅en
02: mach also du solt In durch schlaheditorial expansion: ̕en mit
03: wein wildu sy guͦt habeditorial expansion: ̕en ain guͦte suppeditorial expansion: ̅en
04: vnd gepaettes prot . vnd ain zwifel vnd
05: ain apffel vnd hack das klain vnd
06: schwaisz das klain In öll rain vnd thue
07: das daran . Ainen käesz von dem mageditorial expansion: ̅en macheditorial expansion: ̅en
08: Item den mageditorial expansion: ̅en sol man stoessen
09: klain . vnd auch waschen rain . vnd
10: seud In vnd nÿm die sotteditorial expansion: ̅en obenan ab
11: vnd mach ain kaesz dauon man sol muͦsz
12: milich dauon macheditorial expansion: ̅en vnd mit zucker sol
13: man die milich süsz macheditorial expansion: ̅en . Ain gemüss mach also
14: Item Nu süll wir ain milich
15: habeditorial expansion: ̅en vnd solt die durch schlaheditorial expansion: ̕en mit
16: wasser vnd gepaettes prot schneid würff=
17: lat daran vnd mach die milich suess
18: mit zugker . Ain haniff muͦs mach .
19: Item ain haniff muͦsz dar zue nÿm haniff
20: der gesotten seÿ vnd stoess In klain vnd [24r] 01: nÿm semlein prott vnd den haniff schlah
02: mit dem prot durch ain tuch das mach
03: mit dem gewürcz ab . Das die arbais die
04: Item ein kalltguesz . pällg veditorial expansion: ̕erliesen
05: die sol ressz sein wiltu die zissereditorial expansion: ̅en vnd
06: auch die ponen Ir röck veditorial expansion: ̕erlieren So lass
07: sÿ siededitorial expansion: ̅en vnd wasch rain vnd lass sÿ
08: dann truckeditorial expansion: ̅en wann sÿ gesotten sind
09: So reib sÿ schon mit ainem loeffel da
10: machstu ain muͦsz von unclear? Possibly mistaken attempt by the scribe. Also lass auch
11: die ponen siededitorial expansion: ̅en . wasch die schon vnd
12: lass die siededitorial expansion: ̅en truckeditorial expansion: ̅en da macht du ain
13: ponn prein von vnd schneid In nach
14: der lenngeditorial expansion: ̅en auf ain schüssel du muͦst
15: auch aineeditorial expansion: ̅n dar zue habeditorial expansion: ̅en da thue zucker
16: an von ponnan macht man vil das
17: ich nicht sageditorial expansion: ̅en wil . Ain guͦt gemuͦss
18: Item ain guͦt muͦsz . von ponnen .
19: macht man auch dauon da muͦstu zue
20: habeditorial expansion: ̅en oell vnd machs ab mit guͦtem gewuercz . [24v] 01: Ain totter muͦsz mach also .
02: Item wildu haben ein totter muͦsz Dar zue
03: nÿm dreÿzeheditorial expansion: ̕en aÿer vnd thue die tötter
04: dauon vnd ain achtail waellsch wein
05: So wirt das muͦsz vein vnd ain wenig
06: salcz vnd ain suͦsse milich schmalcz das
07: ist auch guͦt vnd milich ram . Ain
08: gemüsz von milich ram mach also .
09: Item von milich ram nÿm zeheditorial expansion: ̅en aÿr
10: tötter daran sol man schmalcz nemen vnd
11: sol das ab siededitorial expansion: ̅en vnd das es den leweteditorial expansion: ̕en
12: wol gefalle . Ain geweichts mach In
13: Item zue einem geweichteditorial expansion: ̅en . der vasten
14: In der vasten Nÿm mandel vnd hack
15: den klain färb den halben mit saffran
16: das leg besunder In ain schüssel Nÿmeditorial expansion: ̅m
17: weinper wol erlesen vnd erwell sie
18: das sÿ sinbel werdeditorial expansion: ̅en vnd leg sÿ besundeditorial expansion: ̕er
19: zue disem nÿm allerlaÿ visch rogeditorial expansion: ̅en
20: an parbeditorial expansion: ̅en rogeditorial expansion: ̅en nicht vnd stoess den Catchword at lower leaf margin: 'klain In ainem mörser‘ [25r] 01: klain In ainem mörser mit ainem wenigeditorial expansion: ̅en
02: melb das es werde als ein sträublein
03: taig . vnd ferb den vnd geusz den vf
04: den fladeditorial expansion: ̅en vnd lass In pachen In ainem
05: ofen .Aber ein gemüsz mach also .
06: Item zwaj vnd dreÿssigk aÿr seud die
07: das sy hertt werden das weiss nÿmeditorial expansion: ̅m
08: dauon vnd hack es klain vnd stoesz dar
09: zue semlein mel das schlach durch ain
10: tuͦch vnd zucker vnd ein wenig salcz
11: die tötter soltu besunder stoessen vnd
12: nÿm ein wenig mel dar zue vnd
13: ein wenigeditorial expansion: ̅en Saffran daran vnd zucker
14: vnd schlach es durch ain tuͦch vnd zue
15: ÿedem muͦsz muͦst du haben ain pecher
16: schal das ettliche löcher hab das weiss
17: schlah In ainen pecher Die toetter schlah
18: auch besunder In ainen pecher Du muͦst
19: zue ÿettlicheditorial expansion: ̅em pecher ain decke haben [25v] 01: das man es damit durch treibeditorial expansion: ̅en mueg
02: vnd die soltu trucken das die würm=
03: lein als lanng werden als die schüssel
04: vnd zeuch ain wenig von dir vnd
05: den anndern zue dir vnd mit dem zug
06: hör auf vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain pecher den zeuch
07: noch stercker nach der lenng hin v̈ber
08: vnd her v̈ber Nÿm aber das weiss
09: vnd nach dem weissen das gelb die
10: weÿl du icht hast . Ain kachel muͦsz
11: Item ain kachel muͦsz . mach also .
12: zue macheditorial expansion: ̕en da muͦst du zue habeditorial expansion: ̅en
13: ain milich die suesz seÿ Dornach sol
14: man aÿer vf schlahen die geuss an
15: die milich vnd nÿm guͦt gewürcz
16: vnd Saffran das ersz durch ain tuͦch
17: schlaheditorial expansion: ̕en müg vnd salcz zue massen
18: das thue In die milich die aÿr vnd
19: lass siededitorial expansion: ̕en vnd thue rain schmalcz [26r] 01: doran . Ain gesottne milich mach also
02: Item ain suesz milich daran muͦst du habeditorial expansion: ̕en
03: zeheditorial expansion: ̅en aÿer die schlahe doran durch ain tuͦch
04: wann du das wild . So geuss die milich
05: an den hafen vnd die aÿr da mit wann
06: die milich In dem hafen seÿ . So rür
07: die milich das die aÿer die milich be=
08: greiffen wenn sÿ dick wil werden
09: So solt habeditorial expansion: ̅en ain tuͦch das rain sej weneditorial expansion: ̅n
10: sÿ wallennd das die aÿer zue samen
11: wallen So geusz es vf das tuͦch So
12: macht du die milich beraitten vnd
13: lass sÿ kalt werdeditorial expansion: ̅en so schneid sÿ wie
14: du woellest Ain gepachens von drej farbeditorial expansion: ̕en
15: Item den petersill den hack klain vnd
16: reib den vnd schlahe aÿer doran vnd
17: nÿm ain grosse pfannen vnd mach die
18: pfannen vaist vnd geuss ain löffel
19: vol daran . So machst ain plat dauon [26v] 01: oder wieuil du wild vnd mach ein
02: gelbe füll von aÿreditorial expansion: ̅en vnd gewürcz wol
03: vnd In wem du pachen wild vnd thue
04: ein schmalcz daran vnd leg ÿe ain plat
05: vf das annder vnd streich dann der
06: fülle das es als dick sej oder dicker . So
07: leg das ander plat auf das vol vnd
08: lege aber ain plat vnd der füll aber
09: dornach die weÿl du icht hast vnd
10: pach das ab . vnd wenn das beraÿt
11: ist . So stuff es mit ainem messer So
12: get der lufft dauon hincz an den poden
13: Das solt pachen miteinannder weneditorial expansion: ̅n
14: es beraitt ist . So leg ain ziegel dorauf
15: oder ains ziegels schwär vnd lass
16: sten . So macht du es schneideditorial expansion: ̅en weneditorial expansion: ̅n
17: du wilt an richten vnd so straͦ zucker
18: darauf . Praten In der vasten . [27r] 01: Item praten In der vasten das kumpt
02: von vischen dar zue soltu ain hechteditorial expansion: ̅en
03: nemen den schlah auf vnd thue den
04: grat dauon vnd den schwaiss muͦst
05: habeditorial expansion: ̕en von dem hechten so wirt es schwarcz
06: hastu sein nicht genuͦg So soltu nemen
07: der klainen vischlein oder leczelten den
08: prenn das sÿ schwarcz werdeditorial expansion: ̅en vnd lass
09: also werden kalt vnd stoeß rain vnd
10: schlachs durch ain sib Nÿm ain wein
11: vnd leg den leczelten darein vnd hack
12: es klain mit den vischen vnd thue
13: das zue massen vnd rogkein prot das
14: reib klain vnd rür es mit dem leczelteditorial expansion: ̕en
15: vnd vischen durcheinander vnd gewürcz
16: wol vnd thue nicht . Saffran daran
17: vnd das mereditorial expansion: ̕er tail visch vnd mach
18: dauon den visch praten vnd steck In
19: an einen spisz vnd nÿm arbes pruee [27v] 01: vnd die thue In ainen kessel vnd da leg
02: den praten ein vnd lass In sieden
03: vncz an die stat vnd lass In nicht
04: veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̅en der mach zwen oder drej das
05: es sich veditorial expansion: ̕ergee vf ain schüssel vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
06: mandel den schneid nach der lennge
07: vnd spick den praten da mit klain
08: vnd ganncze nägelein steck darein
09: da wirt es geschmach von Nu sol
10: man habeditorial expansion: ̅en ain pfunt weinper die
11: sol man reibeditorial expansion: ̅en klain die sol maeditorial expansion: ̅n mit
12: wällsch wein durich schlaheditorial expansion: ̅en vnd
13: zucker vnd guͦt gewürcz sol man dar
14: zue haben .Aber der laÿ essen mach
15: Item du solt nemen . als heditorial expansion: ̕ernach stet
16: das annder taÿl vnd mach ain zellteditorial expansion: ̕en
17: der czwaier vingeditorial expansion: ̕er dick sej den leg In
18: die prüe da der praten Innen gesoteditorial expansion: ̅en
19: sej vnd lass In siededitorial expansion: ̅en vncz an die stat
20: vnd lassen nit veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̅en vnd leg In an [28r] 01: die anricht vnd lass werden kalt
02: vnd hack dar zue ein appfel . Aber
03: von vischeditorial expansion: ̕en die mach also
04: Item nu sülle wir habeditorial expansion: ̕en ain visch
05: vnd süllen den siededitorial expansion: ̅en wann dü ein
06: schlein macht gehaben da wirt ein
07: guͦte pressen von vnd so nÿm dar
08: zue ain hechten vnd seud sie ped abe
09: wann sy gesoten sind . So prich sie
10: ped mit der hant vnd thue die graet
11: dauon vnd so nÿm dann ain haussen
12: plater die soltu siededitorial expansion: ̅en all doran das der
13: prüe nicht zue vil seÿ gewürcz es
14: rain vnd schrot In die praten In dem
15: visch vnd schlachs durch mit einanndeditorial expansion: ̕er
16: mit der hennde vnd leg es vf ain
17: zwifach tuͦch vnd schwär das vast
18: zue samen vnd leg es vf ain tisch
19: vnd leg ain pret darauf vnd schwärs
20: mit zwain ziegelstain zue oder mit [28v] 01: holcz vnd lass das werden kalt vnd
02: mach das ab mit guͦtem gewürcz Nÿm
03: leczelteditorial expansion: ̅en vnd zucker vnd reib den klain
04: darein vnd machs ab vnd Saffran thue
05: darein vnd ain vierdung weinper
06: vnd als vil mandel thüe das In die
07: prüe vnd laß kalt werdeditorial expansion: ̅en . Ain fröm=
08: Item ain frömdes pachens . des pacheditorial expansion: ̅ens
09: dar zue süll wir habeditorial expansion: ̅en Siben farb
10: alle vnd mach von ÿeder farb ain fülle
11: du muͦst dar zue oblat habeditorial expansion: ̅en die duenn
12: vnd scheiblig sein Zue ÿedlicheditorial expansion: ̕er fülle
13: muͦstu vier oblat habeditorial expansion: ̕en vnd die fülle
14: sol abgemacht sein mit guͦtem gewürcz
15: vnd mach ain weiss muͦs da mach zucker
16: an vnd nÿm vier plat vnd bestreichs
17: mit ainer farbe vnd das der fülle nicht
18: zue vil seÿ vnd die vier plat leg
19: vf ainannder mit der fülle So nÿm
20: nueditorial expansion: ̅n ain annder farb vnd bestreich auch [29r] 01: vier plat leg sÿ zue samen auf ain andeditorial expansion: ̕er
02: Die andeditorial expansion: ̕ern plat die vor geschribeditorial expansion: ̕en sind
03: Nueditorial expansion: ̅n nÿm aber ain farb vnd thue den
04: selbeditorial expansion: ̕en auch also vnd leg sÿ all vf ain
05: annder Das ÿeder farb vier auf ainander
06: ligeditorial expansion: ̅en wann du die pletter alle gefuellet
07: hast dunck es dich zue klain sein wann
08: sy vf ainannder ligeditorial expansion: ̅en So heb wideran
09: mit der ersten fülle vnd machs als du
10: die ersten gemacht hast vnd leg es vf
11: ainen tisch oder vf ain pret . Darauf
12: leg zwen ziegel stain schwär auf die
13: pleter vnd lass ain nacht dar vnnder
14: ligen So werdeditorial expansion: ̅en sy hert vnd kalt
15: das sol von zucker süsß sein . So machst
16: du es süß gebeditorial expansion: ̅en . wann du wild vnd
17: behalt es wie lanng du wild oder
18: wann du es gebeditorial expansion: ̅en wild So nÿmeditorial expansion: ̅m
19: ain scharpffs messer vnd schneids wie
20: du wild vnd legs vf ain schüssel So [29v] 01: sichstu die farb gar das ist ain gepacheditorial expansion: ̅ens
02: an feẅr vnd die farb soltu all sibeditorial expansion: ̅en habeditorial expansion: ̕en
03: das soltu kocheditorial expansion: ̕en von allen dingeditorial expansion: ̅en das
04: Iar vmb her . In dem maÿen heb an
05: Item du solt kocheditorial expansion: ̕en nach des Iars zeit
06: In dem Iare soltu ane hebeditorial expansion: ̕en In dem
07: maÿen . von salsen zue macheditorial expansion: ̕en
08: Item mit den weinpereditorial expansion: ̅en Ist des sumers
09: poesz zue kocheditorial expansion: ̅en oder pachen Er sol nemen
10: petersill ÿsoppeditorial expansion: ̅en perchtram Abrautteditorial expansion: ̕en
11: vnd Saluan da machstu pachens von
12: vnd salsen wann du süsse milich hast
13: da macht du guͦt gemüsz von ÿsoppeditorial expansion: ̅en
14: perchtram abrauten Saluan das thue
15: auch doran Da macht du auch ain
16: guͦt gemüsz von allerlaj farbeditorial expansion: ̕rn waneditorial expansion: ̅n
17: du es wilt habeditorial expansion: ̕en . wiltu grün fleisch
18: behalteditorial expansion: ̕en von dem winter piss In den su= mer
19: Item wiltu grün flaisch behalden
20: von Sand Marteins tag piss In den [30r] 01: sumer es sej Rindrein oder kastraunnein
02: oder Sweineins ÿeglichs soltu besunder
03: legeditorial expansion: ̅en das salcz rain vnd mit vnrainen
04: henndeditorial expansion: ̅en soltu es nit an greiffen . Dem
05: Sweinein soltu die fuesz abe schneideditorial expansion: ̅en
06: pej dem knie vnd schneid Im die oren
07: ab wieuil du Ir wild behalteditorial expansion: ̅en als vil
08: nÿm Ir vnd lass In dem salcz ligeditorial expansion: ̅en drej
09: wocheditorial expansion: ̕en . Also ganncz nÿmeditorial expansion: ̅m sie nicht In
10: die pösen hennd vnd die sulcz geuss
11: dauon In ainen kessel oder In ainen hafeditorial expansion: ̅en
12: vnd seud die sulcz vnd schaim sie schon
13: So wirt sÿ lautter als ain wein vnd
14: nÿm ain klains faesslein . vnd leg die
15: fuess vnd die oren darein vnd der sulcz
16: sol als vil sein das man es damit bedeck
17: vnd hüll es zue vnd lass es stan vnd
18: ganng nit vil dar zue .
19: Das Rindflaisch behalt also [30v] 01: Item nÿm Rindflaisch vnd mutscheditorial expansion: ̅el
02: als vil du Ir habeditorial expansion: ̅en wild vnd salcz sÿ
03: wol vnd lass sy ligeditorial expansion: ̅en vierczigk tag
04: vnd geuss die sulcz dauon Vnd thue
05: Ir als du diser hast gethan vnd schwärs
06: zue als das kraut vnd secz es das es
07: kalt werde In ainen keller wann die
08: warmen tag werden kumen So nÿmeditorial expansion: ̅m
09: ain löffel vnd schoepff der sulcz dauon
10: vnd kost sy ob sie nicht schmeck So
11: thue sy dann dauon vnd nÿm dann
12: ain frisch prunnen wasser vnd nÿm
13: dann ain salcz ain klains schüsselein vol
14: vnd schlah das wasser vast durch
15: einannder mit ainem pesen vnd lass
16: es lauffen durch ain rain tuͦch der sulcz
17: muͦsz als vil sein das sy das fleisch bedecke .
18: Das kastraunnein behalt also [31r] 01: Item also soltu dem kastraunnein thün
02: vnd ÿeglichs soltu besonnder thon Waneditorial expansion: ̅n
03: man es wil essen . So soltu es wässern
04: vnd seud es damit ab wiltu ain guͦt
05: fleisch habeditorial expansion: ̅en das haisz ain fleisch aus
06: der sulcz vnd da mach ain scharpffe salczeditorial expansion: ̅en
07: zue vnd die Sweinen kloe soltu hären
08: So werdeditorial expansion: ̅en sÿ schön Du macht sÿ salczeditorial expansion: ̕en
09: wie du wild . von Repphönern etwas
10: Item ob du annders zue kochen
11: nicht hiettest dann Repphöner da müg
12: wir sehs essen dauon macheditorial expansion: ̅en Dreẅ höneditorial expansion: ̕er
13: veditorial expansion: ̕ergennd sich auf ein essen wol die sol
14: man praten schon wann sÿ halbe ge=
15: praten sind oder an die stat So soltu
16: nemen ain marck von ainem Rind vnd
17: solt nemen ain mel vnd ain kalcz wasser
18: vnd mach ain vesten taig vnd da mach
19: ain copij von vnd leg dann die hüner [31v] 01: vnd das marck darein vnd solt habeditorial expansion: ̕en ain
02: guͦten wein den soltu thün darein vnd
03: zwaj lot weinper vnd ain qeditorial expansion: uentein nae=
04: gelein vnd mit anndeditorial expansion: ̕ern gewürcz machs
05: schon ab vnd mach nueditorial expansion: ̅n von taig ain
06: plat vnd veditorial expansion: ̕erdeck das schon vnd veditorial expansion: ̕erpind
07: es vnd hast dann ain ofen der warmeditorial expansion: ̅m
08: sej vnd secz das darein vnd ob du des
09: nicht hast So thue es vf ain hert da
10: er aller haissest seÿ da mach ain fleck
11: schön vnd mach ain scherbeditorial expansion: ̕en aus ainem
12: hafen der schleht sej vnd mach In haisz
13: vnd thue dar auf ascheditorial expansion: ̕en rich es vmb
14: vnd vmb das der lufft nicht dar zue
15: kumeditorial expansion: ̅me das ist ain pfhasten von Repp=
16: hönnereditorial expansion: ̕en . Aber von Repphünereditorial expansion: ̕en
17: Item nueditorial expansion: ̅n sol man nemen die Repphüner
18: vnd sol sy schön macheditorial expansion: ̅en vnd den krageditorial expansion: ̕en
19: vnd die fuesz lass da peÿ vnd nÿmeditorial expansion: ̅m daneditorial expansion: ̅n [32r] 01: ain höner prüe die süss sej vnd mach
02: die siedennt darein vnd ain lot
03: gannczeditorial expansion: ̅en pfeffer wäsch In schon vnd
04: wirff In darein In die mitt der hüner
05: prüe vnd lass siededitorial expansion: ̅en als lanng als die
06: hüner prüe vnd lasz auch nicht veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̕en
07: Schneid ain apfel lanng vnd klain
08: vnd mit gewürcz mach In ab rain
09: wenn du wild es ane richten erst so
10: thue den apffel dareinv . Ain sulcz die
11: Item wiltu macheditorial expansion: ̕en gar gell sej .
12: ain sulcz die gel seÿ . Da wirff zeheditorial expansion: ̕en
13: mandel kereditorial expansion: ̅en darein oder mer . Ain
14: Item fürhessen mach also .
15: wiltu machen ein fürhessen von hennen
16: So nÿm den schwaisz dauon vnd
17: hack ain huͦn daran für ain apffel
18: vnd hack ain zwifel klain vnd schwaiss [32v] 01: In rain vnd thue In daran . von prat=
02: Item wiltu praten ten hünereditorial expansion: ̕en mach .
03: hönner habeditorial expansion: ̕en die pratt schon vnd waneditorial expansion: ̅n
04: sÿ gepraten sind So lass kalt werden
05: vnd schlah ÿettlichs enczwaj vnd nÿm
06: ain weiss semlein prot das prenn zue
07: ainem pfeffer vnd das nit schwarcz
08: seÿ Nÿm essigk vnd wein vnd thue
09: hönig doran da wirt es süsz von vneditorial expansion: ̅d
10: nueditorial expansion: ̅n mach es mit guͦtem gewürcz abe
11: Nu nÿm ain vierdung weinper vnd
12: schwaiss die schon vnd ij lot mandels
13: thue daran rür es durch ainannder
14: vnd geuss daran vnd lass sten darInne
15: vnd leg die deck vf den hafen das
16: der rauch nicht heraus schlah . Mach
17: Item petersil vf ainen tisch also .
18: wiltu machen petersill auf ainem tisch
19: vnd der wachs vf dem hafen die weÿl [33r] 01: die hönner siededitorial expansion: ̅en So soltu czwaj allte
02: huener habeditorial expansion: ̅en peteditorial expansion: ̕ersill soltu auch habeditorial expansion: ̕en
03: der nicht zue verr sej gewachsen vnd
04: der sam sol heurig sein den soltu legeditorial expansion: ̅en
05: In ain roten wein darInne lass In vier=
06: czeheditorial expansion: ̅en tag sten So nÿm der erd dar
07: aus er gewachsen seÿ Nÿm weinrebeditorial expansion: ̕en
08: die prenn schon vnd mach ascheditorial expansion: ̕en dar
09: aus vnd solt habeditorial expansion: ̕en ponen stro das
10: prenn auch schon zue ascheditorial expansion: ̕en vnd
11: von rebeditorial expansion: ̅en vnd von ponnen stro des
12: sol ÿeglichs als vil sein als des anndeditorial expansion: ̕ern
13: Nÿm zwirund als vil erd dar zue vnd
14: menng das durch einannder mit Regeditorial expansion: ̕en
15: wasser doch nicht zue kalt Nÿm ain
16: hafen deck vnd leg estrich deck darauf
17: vnd den samen darein das es nicht
18: zue vil sej vnd strö darauff das du
19: den samen bedeckest vnd lass also ein [33v] 01: weÿl sten die hönneditorial expansion: ̕er süllen die weÿl
02: siededitorial expansion: ̅en . von hünnern zue kochen
03: Item wann du annderst nichts hast
04: dann hüner da machst du zeheditorial expansion: ̕en essen
05: von So muͦstu habeditorial expansion: ̕en kalb flaisch oder
06: Sweineins das nicht zue vaist sej
07: hack es rain vnd gewürcz es wol
08: vnd solt die hüner damit füllen vnd
09: die füsz schlah dauon vnd solt die siededitorial expansion: ̅en
10: lassen vnd mach ein gesüpp dar zue
11: vnd zue ÿeder hennen soltu vier aÿr
12: haben vnd da mach ain suffrat von
13: vnd suid sÿ hert vnd stoes klain vnd
14: reibs durch ein tuͦch . wann sie gesoten
15: sein So gewürcz rain wol mit parolueditorial expansion: ̅m
16: vnd zimetplüe vnd lanng pfeffer vnd
17: saffran vnd veld kuemich vnd nägelein
18: das sol alles sein vf ain lot ÿmber
19: muscat vnd muscat plüed klain koriandeditorial expansion: ̕er [34r] 01: das muͦstu dar zue haben . von Reinischeditorial expansion: ̕en
02: hönern wie man die praten sol .
03: Item Reinische hüner die sol man prateditorial expansion: ̕en
04: vnd mach zwelff stuck daraus das
05: Ir vf ain essen genuͦg sein . Dar zue solt
06: du habeditorial expansion: ̕en zwai vnd dreissigk aÿer vnd
07: ein guͦte prüe vnd schmalcz vnd
08: ain pfunt weinper vnd ain vierdung
09: gewürcz es wol . vnd rür es ob einem
10: feur . Ain grüne sulcz von hönereditorial expansion: ̕en
11: Item ein grönne sulcz von hüner . So
12: muͦstu nemen hausen plater vnd seud
13: sy In der prüe vnd dar zue nÿm
14: Saffran vnd das mach ab mit guͦteditorial expansion: ̕em
15: gewürcz vnd leg es auf ain schüssel
16: vnd nÿm essigk zue massen vnd waneditorial expansion: ̅n
17: sy hert seÿ So schneid sÿ mitten von
18: einannder nÿm es halbs vnd lass
19: das annder darInne vnd nÿmeditorial expansion: ̅m petersill
20: vnd stoesz den klain wiltu macheditorial expansion: ̕en ain [34v] 01: Salsen dar zue soltu habeditorial expansion: ̕en treib es durch
02: mit hausen plater die hüner leg wider
03: In die schüssel vnd die prüe gewurcz
04: ab vnd geuss wider dar auf So wirt
05: es wider grün . Ain sulcz von vier stuckeditorial expansion: ̅en
06: Item ain sulcz von vier stuckeditorial expansion: ̕en dar zue
07: du solt habeditorial expansion: ̕en ain schwarcze farb hastu
08: der nicht So nÿmeditorial expansion: ̅m hönig vnd mell
09: vnd rür es durch einannder ob einem
10: feur vnd lass es werdeditorial expansion: ̅en kalt vnd
11: stösz klain So wirt die farb rain vnd
12: schrott die hüner vnd seud sÿ In wein
13: vnd In essigk geuss daran vnd mach
14: es ab mit guͦtem gewürcz vnd thue
15: das In aine pfannen ain prüe Virgule not rubricated (exception). vnd
16: mach die prüe schwarcz vnd geus die
17: prüe darauf vnd hausen plater soltu
18: zwischen habeditorial expansion: ̅en wenn die sulcz nueditorial expansion: ̅n hert
19: ist So schneid sÿ krewcz weis vnd
20: nÿm das ain ort der gegeditorial expansion: ̅en v̈ber nÿm [35r] 01: auch heraus vnd prich der anndeditorial expansion: ̕ern nicht
02: die schwarczen süllen beleÿbeditorial expansion: ̕en Nÿm
03: ain pfunt mandel den stöss klain vnd
04: reib In durch mit ainer hüner prüe
05: weisse ÿmber thue daran mit pariskörnlein
06: vnd mach das ab mit gewürcz vnd die
07: hüner süllen weiss sein vnd geüss
08: die weiss prüe darauf das der schwarczeditorial expansion: ̕en
09: geleich seÿ die schwarczen bedecke mit
10: silbrein nägelein die weissen mit
11: mandel . Aus der materi mach Repphöneditorial expansion: ̕er
12: Item aus der selbeditorial expansion: ̕en materi macht du
13: machen Repphüner gestalt das sÿ sein
14: als die lebenndigen gestalt . So lass
15: sÿ siededitorial expansion: ̅en In dem wallennden wasser
16: vnd seud sÿ gar vnd steck sÿ dann
17: an einen spisz das sie warmeditorial expansion: ̅m werdeditorial expansion: ̅en
18: beträff sÿ mit oell vnd gib da peÿ
19: pfeffer . Ain Condiment zue vischeditorial expansion: ̕en
20: von den Czwiffaln . [35v] 01: Item Schüpp hecht hausen zue stuckeditorial expansion: ̕en
02: prat sy an einem spiss So sie sind gar
03: gepraten So lass sÿ erwallen In dem
04: Condiment das dauor geschribeditorial expansion: ̕en stet
05: von den zwiffaleditorial expansion: ̕en . wie man ain otter
06: Item ain otter schwancz sol praten
07: schwanncz zue praten Nÿm In als vereditorial expansion: ̕re
08: er vaist sej du solt In beraitten So
09: er vil nahennd ist gepraten So bespreng
10: In mit ymber vnd mit pfeffer vnd
11: prat In vollen vnd gib In hin . Den
12: Item den rugkeditorial expansion: ̕en lachs prat also
13: von dem lachs thue auch also vnd prat
14: In das annder seud In wasser vnd In
15: essigk Nÿm rindeditorial expansion: ̅en vnd rugkein prot
16: waichs In essich Nÿm ÿmber mer dann
17: pfeffer vnd ain wenigeditorial expansion: ̅en kümich mel
18: das mit essich erwëll das ebeditorial expansion: ̕en dick gib
19: es pej dem visch das Condiment mag
20: man essen mit allerlaj vischeditorial expansion: ̕en vnd wilprät [36r] 01: Item nÿmeditorial expansion: ̅m von stock vischeditorial expansion: ̕en zue prateditorial expansion: ̅en .
02: ain stockvisch vnd die haut dauon vnd
03: waich In ain nacht In Small cross above 'In'? ein wasser truck
04: In dornach In essigk vnd prat In vnd
05: lass In beträffen mit öll oder mit putteditorial expansion: ̕er
06: allenthalbeditorial expansion: ̕en . Mach ain taig von mel
07: vnd von aÿreditorial expansion: ̕en vnd pfeffer vnd Saffran
08: vnd salcz vnd beschlach den visch damit
09: drei stuck . vnd lass sy rott werdeditorial expansion: ̕en pej
10: dem feur beträff In vast vnd gib In hin .
11: Item Von stockvischen also .
12: schell den stockvisch vnd seud In gar
13: vnd löss Im den grad hack In klain
14: Darzue nÿmeditorial expansion: ̅m aÿr semel pfeffer Saffran
15: lass es erwalleditorial expansion: ̕en vnd salcz vnd gib es
16: hin oder mach daraus ain gelbe suppeditorial expansion: ̕en
17: mit saffran . Aber ein editorial expansion: ꝯcondiment von hünereditorial expansion: ̅en
18: Item nÿm allte hüner vnd prat sÿ
19: halb vnd hau sÿ zue stucken nÿm
20: halb suppeditorial expansion: ̅en vnd halbs wasser darInne [36v] 01: seud sy das sÿ mürb werdeditorial expansion: ̕en Nÿm zwifeditorial expansion: ̕el
02: vnd hack In klain schwaiss In In schmalcz
03: vnd wenig wasser Nÿm pfeffer prot
04: kümich herte aÿer salcz essigk vnd ain
05: wenig pfeffers wann das zue samen
06: gemacht ist . So geus das vf die hüner
07: vnd lass siededitorial expansion: ̅en eben dick In disem Con=
08: diment mag man allerlaÿ hannd prateditorial expansion: ̕en
09: gebeditorial expansion: ̕en . Aber ain praten hasen nicht sol
10: man lassen pfeffereditorial expansion: ̕en . Gebratne hüner
11: mit kütten gemacht also .
12: Item geprattne hüner mit kütteditorial expansion: ̕en oder
13: mit piereditorial expansion: ̅en In der selben materi . Also
14: das du an der selbeditorial expansion: ̕en stat thuͦst zwiffail
15: oder piereditorial expansion: ̅en . von mörser hüner die mach also
16: Item ain gepraten hünn zer glid das
17: klain vnd nÿm das prät dauon vneditorial expansion: ̅d
18: nÿmeditorial expansion: ̅m ain dünnen aÿer taig von aÿreditorial expansion: ̕en
19: vnd von pfeffer aenis pfeffer. Saffran Catchword at lower leaf margin: 'vnd stoez es In ainem mörser‘ [37r] 01: Vnd stoesz es In ainem mörser als zue
02: samen vnd pachs In ainem klainen
03: schmalcz das sind mörser hüner . Aber
04: Item ain gab raid ze machen also
05: also mach die gab raid Nÿm Sweinein
06: fuess lass sy siededitorial expansion: ̅en wol halb vnd seud
07: herab gar vnd thue sÿ In ainen hafeditorial expansion: ̕en
08: vnd geuss doran wein oder essigk vnd
09: In der prüe seud es gar darInne vnd
10: lasz erwalleditorial expansion: ̕en darInne pfeffer . aenisz . gal=
11: gannt ÿmber zÿmen Saffran nae=
12: gelein vnd geus das alles an die prüe
13: wider ain tail die speis In die schüssel
14: vnd geuss die prüe wider darauf vnd
15: lass es kallteditorial expansion: ̕en vnd gib es hin. Ain
16: Item sulcz von fuessen mach also .
17: aber ain sulcz von füssen mach die
18: sulcz oder was dar zue gehört das
19: seud gar . So nÿmeditorial expansion: ̅m weiss prot ÿmber [37v] 01: nÿmeditorial expansion: ̅m mer dann pfeffers aeniss. Saffran
02: das mal mit essich vnd mit der prüe
03: nicht ze saur zue disem Condiment
04: darauf hast vnd haist ain lampardische
05: sulcz . fülle den magen also .
06: Item nÿm gehackt Sweinein flaisch
07: aÿr weiss prot geschnitten vaist
08: fleisch pfeffer kümmich Saffran salcz
09: vnd temeditorial expansion: ꝑperir das alles durch einannder
10: vnd fülle damit den magen nicht
11: ze vol Seud In grün So er gar ge=
12: soten sej So löss die füll gar aus dem
13: magen Sneid In zue vier stucken
14: vnd hack In mit aÿreditorial expansion: ̕en . Aber von aineeditorial expansion: ̅m
15: Item prüe ein kalb . kalb mach also
16: zeuch Im die haut ab seud es vnd
17: zue sibeditorial expansion: ̕en gib es hin mit pfeffer . wie
18: Item man ain Rindfleisch siededitorial expansion: ̅en sol .
19: nÿm rindflaisch vnd salcz es wol [38r] 01: Vnd nÿmeditorial expansion: ̅m aschlach genuͦg lass das wol
02: siededitorial expansion: ̅en In vaister prüe Das Rindfleisch
03: als du es hin gebeditorial expansion: ̕en wild So thue
04: fleisch vnd aschlach zue samen vnd
05: lass es erwallen vnd gib es hin . Aber
06: Item von einer gemachten lebereditorial expansion: ̕en
07: ain frische Rindleber die nicht stainig
08: sej Schneid sÿ zue fünff stucken prat
09: sÿ an ainem spiss Als sie sich geseübert
10: hat So wasch In der prüe oder In
11: wasser dreÿ stund vnd prat sÿ daneditorial expansion: ̅n
12: gar lass sÿ dann kalten Beschneid
13: sÿ dann schon stoeß der stuck ains In
14: ainem mörser vnd thue dar zue
15: pfeffer ÿmber äniß mal das klain
16: mit essigk erwëlle das mit ebeditorial expansion: ̕en dick
17: werd lass es kallten vnd leg die
18: lebereditorial expansion: ̕en darein vnd gib es hin für hirsein .
19: Des wilden Sweins leber thue auch also [38v] 01: Item des wildeditorial expansion: ̕en Sweins leber thue auch
02: also thue guͦt prüe dar zue vnd gib
03: es hin . von schäffein knödlein also
04: Item wiltu gesotten schäffein knödlein
05: machen . So nÿm herte aÿr ain wenig
06: weiss prot . Saluan salcz hack das klain
07: vnd manigen geschniten speck dar zue
08: rohe aÿer vnd Saffran vnd mach daneditorial expansion: ̅n
09: pallen als vil du wild vnd seud sÿ
10: In der suppeditorial expansion: ̅en In ainem kar Vnd wann
11: sÿ erhertennd . So erwëll sÿ In dem aÿr
12: taig . stoess sie an einen spiss prats vnd
13: gib es hin . Ain lamps haubt gepacheditorial expansion: ̅en
14: Item ain lamps haubt . Nÿm vnd seud
15: es gar wol nÿm das flaisch dauoeditorial expansion: ̅n das
16: die pain beleibeditorial expansion: ̕en also gancz thue dar
17: zue herte aÿr vnd saluan . hack das
18: klain meng dar zue reisz aÿr geschniteditorial expansion: ̅en
19: speck pfeffer Dits condiment füll [39r] 01: In die hiereditorial expansion: ̕en schaleditorial expansion: ̕en vnd würck an
02: die stat da es vor was zeuch es wideditorial expansion: ̕er
03: durch ain aÿr taig vnd pach es In schmalcz .
04: Item Das Rechthaupt mach also also.
05: also mach das Rechhaubt Nÿm gesotten
06: fleisch das zue massen gesoten sej schäf=
07: feins . oder Rindreins . oder Sweineins
08: hack das klain meng dar zue aÿer geschniteditorial expansion: ̅en
09: speck pfeffer kümich salcz . So mach ain
10: plat von aÿreditorial expansion: ̕en vnd zer taÿl das Condi=
11: ment darauf geleich vnd wind das plat
12: vmb vnd zeuch das durch ain taig pach
13: es In schmalcz oder pratz an ainem spiss
14: So er gar seÿ gesotten So schneid es encz=
15: waj zue stucken vnd gib es hin . Ain fröm=
16: des geprattens mach also .
17: Item das haist ain geprattens . Nÿm ge=
18: pratten piereditorial expansion: ̅en vnd räsz saur äppffel vnd
19: gesoten schweinein fleisch pfeffer Saffran
20: ëness das pach alles vnd mach das waich [39v] 01: vnd mit roheditorial expansion: ̕en aÿreditorial expansion: ̕en das es zue samen
02: müge klebeditorial expansion: ̅en So mach ain plat von aÿreditorial expansion: ̕en
03: vnd zertaÿll das Condiment darauf ge=
04: leich wind das plat zue samen . vnd
05: zeuch ain aÿer taig dar über pach es hert
06: In schmalcz Stich dar durch ain spiss
07: prat es vnd beschlachs mit aÿreditorial expansion: ̕en vnd
08: schmalcz wann es geschaimpt . So ist
09: er gancz gesotten gib es hin Man mag
10: es schickeditorial expansion: ̕en als recht pratten . Ain esseditorial expansion: ̅en
11: von hünereditorial expansion: ̅en das man nennet lanncz
12: Item nÿmeditorial expansion: ̅m hüner leber vnd maegen vnd
13: schneid die dünne vnd pachs In schmalcz
14: thue dar zue schmalcz pfeffer aÿr kümich .
15: salcz . rür es vnnder einander Als gefüllte
16: aÿr waich streich sÿ In siedencz schmalcz
17: In ain schaff das sÿ ganncz peleÿbeditorial expansion: ̕en . So
18: sÿ gar sein gepacheditorial expansion: ̕en . So gib es hin das
19: haist lanncz Also mag man macheditorial expansion: ̅en Iünge
20: hüner oder lampfleisch . Ain rugk prateditorial expansion: ̕en [40r] 01: von dem rech den mach also .
02: Item von dem Rugkpratteditorial expansion: ̕en von dem
03: Rech spick den klain mit speck wol be=
04: sprenng In mit salcz wol würff dar
05: auf pfeffer . ÿmber . kümich Bewind
06: In mit ainem taig als kräppfflein
07: lass In pacheditorial expansion: ̅en In ainem ofen wart an
08: dem liecht ob er ganncz pacheditorial expansion: ̅en sej Also
09: macht du den hasen praten ganncz .
10: Item Ain editorial expansion: ꝯcondiment von Rechflaisch
11: nÿmeditorial expansion: ̅m das Rechflaisch salcz es lasz siededitorial expansion: ̅en .
12: lind las siededitorial expansion: ̅en thue darauf petersil saluan
13: gehackten speck So er gar gesotten
14: seÿ So nÿm rugkein rindeditorial expansion: ̅en . ÿmber
15: pfeffer . essigk mal doraus ain condiment
16: vnd lass es damit erwalleditorial expansion: ̕en . vnd gib
17: es dann hin . Ain essen von willpraet
18: Item nÿmeditorial expansion: ̅m das plat mach also
19: vnd die lungel von dem reche vnd
20: seud es mare vnd schneid es würfflat [40v] 01: Seich die suppeditorial expansion: ̅en durch ain tuͦch das da
02: kain har darInne beleÿbe thue das alles
03: wider In den hafen vnd thue dar
04: zue schmalcz wein vnd lass es vast
05: siededitorial expansion: ̅en So du es hin gibst So thue
06: darauf gemalen pfeffer . es sol doch
07: offen ebeditorial expansion: ̅en dick beleÿbeditorial expansion: ̕en . Ain gemüsz
08: Item derre weiss von weissem prot .
09: prot vnd reib es durch ain sib das
10: behallt auch In ainem lidrein peütel
11: das es nicht nasz werde So du es
12: dann essen wild so leg es vnd thue
13: dar zue schmalcz aÿr pfeffer oder
14: was du dickes haben wild .
15: Wiltu willprät Behalten
16: Item wildu wilprät Behalteditorial expansion: ̕en In
17: den Aügsten Underlining in red. . So nÿm zwaj tail
18: salcz das der drittaÿl gesoten sej In
19: wasser vnd schneid das flaisch [41r] 01: vnd träffs mit salcz vnd lass es
02: sten ainen halben tag vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
03: dann das gesotten gesalczeditorial expansion: ̕en wasser
04: das es wol dar vber gee . Allerlaj
05: fleisch bahalt auch also
06: Item also machtu Behalten allerlaÿ
07: hannd fleisch In den Aügsten Als du
08: es siededitorial expansion: ̅en wild So erwall es wol vnd
09: geuss die prüe darab vnd geuss frisch
10: wasser wider daran lass es siededitorial expansion: ̅en vnd
11: gib es hin . Ain grüne sals die mach
12: also vnd behalt die .
13: Item nÿm saluan mit Czwiuolij peteditorial expansion: ̕ersil
14: vnd saur ampfer alteditorial expansion: ̕en den Iungeditorial expansion: ̕en klaub
15: die kreẅtter vnd wäsch vnd der es
16: an der sonne Nÿm dar zue pfeffer
17: galgannt ÿmber zÿmmen aenis . Co=
18: riannder Cubebeditorial expansion: ̅en nägelein mu=
19: scatplüt parÿskörnlein vnd ain [41v] 01: wenig artickel das machet den sal=
02: uan schön vnd nÿm gedert weiss
03: prot auss dem allen mach puluer .
04: wann du sÿ dann essen wild . So
05: temeditorial expansion: ꝑperirs mit wein oder mit essigk
06: vnd behalt die wie lanng du wild .
07: Ain Condiment haist dewericz
08: Item Nÿmeditorial expansion: ̅m ain saureditorial expansion: ̕en Appfel nach sand
09: Marteins tag . schel sÿ Schneid sÿ
10: dornach leg sÿ In ain hönig tranck
11: lass es siededitorial expansion: ̅en also das es praun werd
12: das machtu ain Iare habeditorial expansion: ̅en Diss editorial expansion: ꝯcondi=
13: ment haisset dewericz Man mag auch
14: krapffen dauon füllen . von krapffen
15: Item mach ain mach die fülle also .
16: fülle mit geribem käes vnd mit
17: aÿreditorial expansion: ̅en mit gehacktem speck So kleb
18: ain plat des taigs das annder taill
19: schlach dann vnd winds als fladeditorial expansion: ̅en [42r] 01: vnd pach sy In schmalcz gar du macht
02: die krapffen füllen mit aÿreditorial expansion: ̕en vnd mit
03: öppfeleditorial expansion: ̅en ob du wilde . Ain haydennischeditorial expansion: ̅en
04: Item zertreib kuͦchen mach also .
05: ain taig mit aÿreditorial expansion: ̕en vnd mit aineditorial expansion: ̕er wallczeditorial expansion: ̕en
06: dünne Als oblat vnd schneid
07: es drej vingeditorial expansion: ̕er dick . vnd lenngeditorial expansion: ̕er dann
08: ain hannd vnd pach es In schmalcz
09: vnd geuss darauf gepefferteditorial expansion: ̕en hönigk
10: trannck oder hönig wurczeditorial expansion: ̕en . Gib
11: es hin . das haist ain haÿdennischer
12: kuͦch oder ain hausen plasen . Ain
13: Item schöll saur gabel supp mach .
14: öppfel Schneid sÿ duenne seud sÿ In
15: wasser seich das wasser darab zue
16: den öpffeleditorial expansion: ̅en aÿr vnd mel vnd gekräutteditorial expansion: ̕er
17: vnd mach darauss ain taig vnd
18: mach daraus krapffeditorial expansion: ̕en . schël saur öppfeditorial expansion: ̕el
19: schneid sÿ dünne In schmalcz darab [42v] 01: zerprich die öppfel gar vnd meng
02: dar zue aÿer ÿmber vnd pach das
03: In schmalcz Mach ain plat von aÿereditorial expansion: ̕en
04: vnd geuss die öppfel vf das plat die
05: weil sy ob dem feur sein lass es pacheditorial expansion: ̅en
06: In ainem klainen schmalcz piss es vndeditorial expansion: ̅en
07: rot wirt So bestreich es mit aÿreditorial expansion: ̕en
08: In ain schüssel las es stan vnd gib es
09: hin Das haist ain gabel suppeditorial expansion: ̅en mit den
10: selben öpffeleditorial expansion: ̕en magstu auch krappfen
11: füllen . von gefüllten aÿren die ge=
12: Item nÿmeditorial expansion: ̅m aÿer vnd praten sind .
13: schlah sÿ an pededitorial expansion: ̅en spiczeditorial expansion: ̅en auf plas dar
14: ein das der totter heraus far . hack saluan
15: meng sy d zue den töttern vnd fülle
16: die wider ein vnd würff sÿ In ain
17: haiss wasser vnd schöll die aÿr vnd
18: prat sÿ vnd beschlahe sie mit aÿreditorial expansion: ̕en
19: vnd mit kräuttereditorial expansion: ̕en vnd mit saffran
20: vnd gib sy dann hin . Aber von geprateditorial expansion: ̕en aÿreditorial expansion: ̕en [43r] 01: Item Reib schön weiss prot vnd prat
02: es hertt In putter vnd meng aÿer
03: dar zue vnd dürren saluan vnd pfeffeditorial expansion: ̕er
04: fülle die aÿer schall damit prat sÿ an
05: ainem spiss vnd gib sÿ hin . Ain habich
06: Item hack sal muͦsz von aÿren
07: uan klain prat sÿ In putter meng
08: dar zue kraut Saffran daraus mach
09: ain habich muͦsz füll es wider In die
10: schalen vnd leg sÿ In ain siedenncz wasser
11: seud sÿ vnd dornach quartir sie schon .
12: Aber von gefüllten aÿren .
13: Item nÿm milich aÿr schön prot . Saffran .
14: salcz mal das zue mal dick leg die
15: darein erwellet das haissen gefüllte
16: aÿer . Aber von aÿren .
17: Item seud aÿr hertt schneid sÿ In die
18: lennge. loes aus die tötter meng dar
19: zue aber aÿr ker dar zue die tötter zue
20: dem schapffen pach sy rot Mach dar [43v] 01: zue ain dünn plat leg die aÿer dar auf
02: lass pede plat vnd aÿer zue samen
03: pacheditorial expansion: ̅en Schneid yeglichs von einandeditorial expansion: ̕er
04: vnd gib es hin . Ain editorial expansion: ꝯcondiment von aÿreditorial expansion: ̕en
05: Item Iung pier vnd putter vnd
06: gehackten saluan essich vnd schmalcz
07: thue die selben aÿr darein . Gib sÿ
08: hin erwellet . Wie man hirss prateditorial expansion: ̅en sol
09: Item wie man hirsz praten sol . Nÿm
10: hirsz vnd greüsz vnd sibeditorial expansion: ̅en aÿr dar zue
11: das es hert werde . Schneid In aus steck
12: In an einen spis vnd beschlahe In mit
13: aÿreditorial expansion: ̅en gib In hin salcz oder mit annder
14: Condiment . von gepratten arbassen
15: die mach also als hernach stat .
16: Item schlah arbaisz durch ain sib aÿer
17: als vil du dar zue habeditorial expansion: ̅en wild Dar
18: nach pach sÿ In ainem schmalcz oder
19: putter . Schneid sy zue klainen stuckeditorial expansion: ̅en
20: prat sÿ an einem spisz beschlah sÿ mit [44r] 01: aÿreditorial expansion: ̕en vnd gib sÿ hin . Aber von geprateditorial expansion: ̕en
02: Item hack aÿr vnd nuss kereditorial expansion: ̕en aÿren .
03: vnd waiche aÿer dar zue hack es klain
04: vnd füll sÿ In die schalen vnd prat
05: sy vnd gib sÿ hin . Ainen ennglischeditorial expansion: ̕en
06: Item waich fladen mach den also
07: kaesz puttereditorial expansion: ̕en pfeffer das meng zue
08: samen mach ain hafen von taig vnd
09: fülle den mit dem kaesz v̈ber halb
10: vnd lass In pacheditorial expansion: ̕en In ainem hafen
11: Das haisset ein ennglisch flad . Ain
12: Item ponnen gemacht von taig
13: zertreÿb ein aÿr taig mit aineditorial expansion: ̕er wallczeditorial expansion: ̕en
14: das es werd eins vingers dick Sch=
15: neid den würfflat als die ponnen
16: vnd würff den taig In haiss schmalcz
17: lass es schnell pacheditorial expansion: ̕en geusz ab das
18: schmalcz lasz es truckneditorial expansion: ̅en . vnd mach es
19: vf saffran oder auf editorial expansion: ꝯcondiment vnd las [44v] 01: es erwalleditorial expansion: ̅en ee du die ponnen darein thuest
02: Das haissen ponnen von taig Bewar
03: es vor den maüssen So machtu es
04: behalten lannge zeitt . Von ponnen
05: Item seud grün ponnen mit schönem
06: prot pfeffer dreÿstund Als vil kümich
07: Saffran salcz . essich vnd pier mal ze
08: samen trucken die ponnen geuss das
09: gewallen gesotten darauf gib es hin
10: Grün arbaiss mach also . von herten
11: Item von hertten ponnen . ponen .
12: mach die also thue die In wallende
13: laug vncz das Im die pälg ab geen
14: So geuss sÿ In ain sib vnd reib die
15: pälg dauon erwöll sÿ mit dem vor=
16: genanten wein editorial expansion: ꝯcondiment vnd gibs
17: dann hin Diss ponnen machtu macheditorial expansion: ̕en
18: ponnen putteditorial expansion: ̕ern . waich haber groecz
19: oder waicz oder von hirss seud die also . [45r] 01: Item waich habeditorial expansion: ̕er groecz oder von waicz
02: oder von hirß . Seud die mit milich dün=
03: licht thue dar zue saffran In putteditorial expansion: ̕ern
04: well salcz erwell sÿ vnd gibs hin .
05: Item gesotten arbes von arbaissen .
06: Mach also nÿmeditorial expansion: ̅m arbais vnd essigk Dar
07: zue nÿmeditorial expansion: ̅m ain gefügen hafen mit milich
08: darzue zwelff aÿr salcz vnd Saffran
09: schlach das vast mit ainem tzwireditorial expansion: ̕el secz
10: die milich mit dem hafen In ain wallen=
11: den kessel mit wasser lass sÿ siededitorial expansion: ̅en als
12: lanng als Rindflaisch So sÿ gar gesoteditorial expansion: ̕en
13: sind So gib sÿ hin an gannczeditorial expansion: ̕en stucken
14: vnd gib darauf kraütter wiltu sie prateditorial expansion: ̕en
15: so thue sÿ In ainem pawtel die weÿl
16: sy ganncz sej vnd beschwär sÿ mit ainem
17: stain ain nacht vnd morgen vnd an
18: dem abennt schneid sÿ dünn vnd stösz
19: sÿ an ainen spisz vnd besprenng sÿ mit [45v] 01: salcz vnd pfeffer vnd gibs hin . Von
02: Item von Seniff mach In also .
03: Seniff mall ain seniff kümich Änis .
04: pfeffer hönig sam Saffrann mit essigk
05: mit disem editorial expansion: ꝯcondiment macht du macheditorial expansion: ̅en
06: seniff peteditorial expansion: ̕ersill prüe hollauch vnd kum=
07: post . von mandel kaeß also
08: Item also mach mandel kaesz Nÿm man=
09: delkereditorial expansion: ̕en vnd prüe sÿ In ainem haissen
10: wasser das die pällg ab geen . So stoes
11: In dann In ainem mörser als sÿ weissen
12: begÿnnen . So sprenng darauf raine
13: wasser oder misch sy damit wind
14: sy durch ain tuͦch In ain gesecz thue
15: dar zue ain schal vol weins vnd halt
16: sy vber das feur rür es wol vnncz
17: das es begÿnne zue siededitorial expansion: ̅en vnd geuss
18: sy In ainen peütel las durch seicheditorial expansion: ̕en
19: So mach dauon den kaeß . von putter
20: milich mach also . [46r] 01: Item wiltu putter macheditorial expansion: ̕en So lass
02: Saffran darein merck es mag kain
03: lannge frist gewereditorial expansion: ̕en dauon gib es zue
04: hannd hin . Ain tuͦch muͦsz mach also .
05: Item weiss prot Schneid es würfflat
06: das hert seÿ vnd würff es In vnd gib
07: mandel milich daran vnd lass es veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̅en
08: gib es hin zucker darauf Also mach
09: das tuͦch muͦsz von annder milich .
10: Aber von Reisz den mach also
11: Item Reiss wasch schon mit ainem
12: warmen wasser geuss den reiss in ainen
13: hafen vnd geuss wasser darauf das
14: es seÿ ains daumen prait ob dem wasser
15: secz in hin las es kallten . So du In aber
16: machen wild So geuss ain mandel
17: milich daran vnd secz In auf ain küle
18: vnd rür das es dick werde vnd be=
19: leib als dick so pest du mügest wiltu [46v] 01: wissen ob er gesotten seÿ So nÿmeditorial expansion: ̅m drej
02: körner zwischen die vinger zergend
03: sy das sÿ nit hert sein so ist er gar be=
04: rait . So gib In hin mit zucker . Aber
05: Item Ain Condiment mach also .
06: Nÿm guͦt prüe Saffran saluan vnd
07: essich zue massen feur vnd las das
08: erwalleditorial expansion: ̕en . Das temeditorial expansion: ꝑperir zue samen
09: aÿr vnd schoen prot dar zue geschniteditorial expansion: ̅en
10: speck leg es In siedenncz wasser vnd
11: lasz es erwallen vnd gib es hin weg
12: wenn du wild . Aber ein editorial expansion: ꝯcondiment
13: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von wein vnd von
14: hönig dar zue gelid darInne prattne
15: hüner vnd gib sÿ hin . Guͦten haber
16: Item wiltu keren mach In also .
17: guͦten haber kereditorial expansion: ̅en machen . So mach
18: das mel also Nÿm ain meczeditorial expansion: ̕en habeditorial expansion: ̕ern
19: vnd reitter In schon vnd seud In dar
20: nach das er sich spalt das man den [47r] 01: kereditorial expansion: ̕en sehe darnach derre In gar schon
02: vnd mall vnd stampff In dann vnd
03: walg In her vnd dar als lanng vnncz
04: das die kereditorial expansion: ̅en werden lautter . Für
05: Item die krautt würmeditorial expansion: ̅m .
06: Nÿm piessen kraut vnd seud das gar
07: wol . Dornach lass das kraut kalt
08: werden vnd sprenng dann den pflannczeditorial expansion: ̅en
09: samen damit . So nueditorial expansion: ̅n der sam getruck=
10: net sej so lass In stan . So es die würeditorial expansion: ̅mm
11: das kraut nicht Der sam ist belibeditorial expansion: ̕en
12: das füget dir wol wann ich haimlich
13: gemerckt han das du gereditorial expansion: ̕en pottigeditorial expansion: ̕en kraut
14: ÿssest aber doch nicht vil So pin ich
15: genaigt mit meiner natur zue dem
16: haber muͦss vnd darumb ich mit dir
17: von essens wegeditorial expansion: ̅en nicht wechseln wil .
18: Aber von Repphünereditorial expansion: ̕en mach die also .
19: Item an dem ersten von den geprateditorial expansion: ̕en
20: Repphünereditorial expansion: ̅en In der vasten haiss dir grabeditorial expansion: ̕en [47v] 01: In hölczer zwen fürmeditorial expansion: ̅en als die Repphüner
02: Wann maeditorial expansion: ̅n sy zue samen trucket das
03: sy ain form habeditorial expansion: ̅en als die Repphüner Nÿmeditorial expansion: ̅m
04: visch vnd thue die graet dauon vnd schuepps
05: vnd hack die klain vnd gewürcz gar wol
06: vnd seud das gar wol mit den hölczereditorial expansion: ̅en
07: das hat ain fürm als ain Repphün steck
08: es an einen spis vnd prat es vneditorial expansion: ̅d spick
09: es mit hechten praten . Ain gestallt
10: Item als ein Rech praten von vischeditorial expansion: ̅en
11: Nÿm gross visch welherlaj die sein vnd
12: thue die schüppen vnd die grät dauon
13: vnd dar zue hack die praten gar klain
14: vnd reib ein weiss prot darunder vnd
15: gewürcz das wol vnd mach das zue
16: samen mit ainem nassen auf der ane
17: richt In der form als ein Rechpraten
18: vnd erwell das In ainer pfannen dar=
19: nach nÿm ain spiss vnd stös In dar
20: durch vnd spick In mit ainem grün [48r] 01: hechten praten So wirt es ain rech
02: praten In der vasten . Also soltu macheditorial expansion: ̕en
03: Item ain ainen ziger von mandel .
04: geschëllten mandell vnd stoess den klain
05: In ainem mörser vnd mach dicke milich
06: dauon vnd seich die durch ein tuͦch .
07: vnd reib weiss prot darein In ain pfannen
08: ee es erwall So zeuch es aus der pfannen
09: vf ain sib oder auf ain tuͦch . So seicht
10: das wasser dauon . So wirt es guͦt
11: Ziger vnd leg sÿ nach der lennge an die
12: anRicht vnd besteck sy dann mit man=
13: del kereditorial expansion: ̅en Nÿm den selbeditorial expansion: ̕en ziger vnd
14: leg ain viertail In die schüssel vnd
15: geuss mandel milich daran . Ainen
16: Item fladen In der vasten mach also
17: ain fladen In der vasten Nÿm mandel
18: vnd hack In klain vnd leg In In ain
19: schüssel vnd färb In halben mit saffran [48v] 01: vnd nÿm weinper wol erlesen vnd er=
02: wëll sÿ als sie sein süllen vnd leg die
03: heraus Besunder In die schüssel vnd
04: nÿm allerlaj visch rogen an parbeditorial expansion: ̅en
05: rogeditorial expansion: ̅en nicht vnd stöß sy In aineeditorial expansion: ̅m mörser
06: mit ainem wenigen melb das es
07: werd als ein straüblein taig färb den
08: vnd geuss sÿ vf den fladeditorial expansion: ̅en vnd pach
09: In In ainem ofen . Von krappfen fuell
10: Item stösz nuss kereditorial expansion: ̅en vnd veigeditorial expansion: ̕en vnnder
11: einannder In ainem mörser vnd ge=
12: wuercz das wol vnd färb es vnd
13: leg es In ain pfannen vnd geuss öll
14: daran vnd erwelle es . vnd thue es
15: In die krapffen Aus weissem vrhab
16: mach ain taig pachs In öll vnd gib
17: es hin zue essen kalt . vonn geprateditorial expansion: ̕en
18: Item schlach aÿren dem thue also .
19: die aÿr auf pej dem grossen spicz vnd Catchword at lower leaf margin: 'kloppf die ayr wol‘ [49r] 01: kloppf die aÿr wol vnd thue Saffran
02: darein pfeffer vnd gehackten peteditorial expansion: ̕ersill .
03: oder saluan vnd röst das In aineditorial expansion: ̕er pfanneeditorial expansion: ̅n
04: vnd hack es klain vnd thue es wider
05: In die aÿr schal vnd stoeß es an einen
06: spiss vnd legs vf ainen rost vnd prat
07: sÿ schon . von veigen ein ze machen
08: Item stoesz sechs veigeditorial expansion: ̅en an ain spislein
09: vnd mach der wie vil du wild vneditorial expansion: ̅d
10: seud sy In ainem kessel oder In ainem
11: hafen vnd geuss geleich wein vnd
12: wasser daran Dornach nÿm prot
13: vnd leczellten geribeditorial expansion: ̕en vnd thue das
14: an die suppeditorial expansion: ̅en von den veigeditorial expansion: ̅en vnd
15: nÿm essich vnd hönig vnd treib das
16: durch ain tuͦch oder durch ein sib ge=
17: würcz vnd färbs vnd erwölle das
18: In ainer pfannen vnnder einannder
19: vnd leg die veigeditorial expansion: ̅en In ain rains vass [49v] 01: Vnd geuss das daran Vnd wenn du
02: das an richtest So gib es hin kalt .
03: Ain krebss muͦsz mach also
04: Item Nÿmeditorial expansion: ̅m die krebsen vnd schneid
05: das pöss von den augen vnd stoess
06: sÿ vnnder einannder In ainem mörser
07: vnd zertreib das mit aineditorial expansion: ̕er milich durch
08: ain sib Reib ein semlein prot dar
09: zue aÿer tötter vnd schlach das vnndeditorial expansion: ̕er
10: einannder vnd mach ain muͦss dar
11: aus In ain pfannen das wirt rot
12: dauon . Ain essen gestalt als ein Roseÿseditorial expansion: ̅en
13: Item du solt reibeditorial expansion: ̅en guͦten kaeß vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
14: als vil melbs vnd schlach aÿr daran
15: das es sich lasz wëllen vnd puluer das
16: wol vnd walg das auf ainem tisch
17: das es werd als ain wurst vnd krümps
18: als ain Rosseisen vnd pach es In schmalcz .
19: Item mach Ain gepachens mach also
20: ain taig von aÿren so du aller hertest [50r] 01: mügest den färb vnd walg darauss
02: dünne pletter als die pfannczelteditorial expansion: ̕en vneditorial expansion: ̅d
03: pach die In schmalcz vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain guͦteditorial expansion: ̅en
04: wein vnd halb als vil hönigs vnd er=
05: wölle das vnndereinannder vnd zeuch
06: das pachens da durch wenn du es wild
07: aneRichten . Ain gepachens mach also
08: Item Nÿm ain geriben kaeß das ist frömde
09: vnd mel vnd ÿeglichs gleichs als vil
10: vnd schlahe aÿr doran vnd gewürcz
11: es vnd knit es durcheinannder vnd
12: walgs vf ainem pret vnd mach dar
13: aus lanng strüczel gar dünne vnd
14: pach es In vil schmalcz dornach schneid
15: es In ain schüssel . Ainen kalbs kopff
16: Item praten dem thue also .
17: Schneid das äder von dem kalb haupt
18: vnd seud den gar wol vnd darnach
19: prich Im die hiereditorial expansion: ̅en schalen auf vnd [50v] 01: säe guͦt gewürcz vf das hiereditorial expansion: ̕en vnd geusz
02: haiss schmalcz darauf vnd prats auf
03: ainem rost das wirt ein geprattner
04: kalbs kopff . Ain gabraid zue willpraet
05: Item Nÿm ain hirs lebeditorial expansion: ̕ern prat die . dor
06: nach schneid sy vnd stoeß sÿ In ainem
07: mörser vnd mit rogkein prot hönig
08: wein essichs treibs durch ein sib vnd
09: gewürcz es wol vnd erwöll die lebeditorial expansion: ̕ern
10: vnd dornach gib die kalt das haist
11: ain gabraid . würst von hasen mach
12: Item Nÿm die lungel vnd die lebereditorial expansion: ̕en
13: vnd die würst von dem hasen vnd
14: schneid das würfflat vnd fach den
15: schwais vnd thue pfeffer doran vnd
16: seud es damit vnd fasz das In den darmeditorial expansion: ̅m
17: vnd snid die würst vnd prats dornach
18: gib sÿ trucken Aÿremschmalcz In der
19: Item aÿremschmalcz vasten mach also
20: In der vasten . Nÿm geschëllten mandel [51r] 01: vnd stösz den In ainem mörser vnd leg
02: ein weiss prot dar zue vnd mach
03: daraus scheiblach als die aÿr vnd färbs
04: vnd legs da mitten In die scheiblach
05: In die pfannen vnd geuß öll daran
06: vnd pachs In ainer pfannen . Ge=
07: Item halbierte aÿer In der vasten .
08: gehalbÿrte aÿr In der vasten die mach
09: aus der vorgeschriben materi Sin=
10: wëlle aÿr vnd schneid die nach der
11: lennge vnd färbs an der stat da die
12: tötter ligen vnd so besäe sÿ mit peteditorial expansion: ̕erlein
13: vnd thue essich doran . Ain holer muͦsz
14: Item ain holer muͦsz muͦsz mach also .
15: Nÿm holer plüe vnd leg die In ain
16: milich vnd lasz sÿ ain guͦte weil dar
17: Inne ligen die milich seich durch ain
18: tuͦch vnd secz sÿ zue dem feur vnd
19: rür sÿ das sy nit gerÿnn vnd nÿm
20: vier aÿer vnd schlachs daran vnd nÿmeditorial expansion: ̅m [51v] 01: dar zue guͦt gewürcz vnd schmalcz .
02: Item Ain gemuesz von Reisz mach also
03: Nÿm Reisz vnd wasch den schon aus
04: vier wassern vnd truck In schon vnd
05: gar wol In ainer pfannen oder an der
06: sonnen Wann er dürr werd . So
07: stoeß In In ainem mörser klain vnd
08: säe In durch ain tuͦch oder durch ain
09: sib vnd mach dann ain dicke mandel
10: milich vnd secz die zue dem feur
11: vnd thue des gestossens ain halbeditorial expansion: ̅en löffel
12: vol darein vnd zucker . Ain gemuesz
13: von piereditorial expansion: ̅en oder von stain obs .
14: Item Nÿm öppfel vnd schell die vnd
15: leg die In ain hafen vnd ze hannd
16: geuss vaist daran vnd lass das also
17: siededitorial expansion: ̅en . So nÿm sÿ vnd zwier sÿ vnd
18: schlah aÿer daran vnd gewürcz sÿ vf
19: der schüssel . Aber an ainem vast tag
20: So reib prot darunder an der aÿer [52r] 01: stat Das muͦss magstu macheditorial expansion: ̅en von
02: kütten oder von piereditorial expansion: ̅en . Ain essen ge=
03: stalt als die piereditorial expansion: ̅en mach also .
04: Item nÿm wälisch weinper wol
05: erleseditorial expansion: ̕rn vnd stoess sÿ In ainem mörser
06: vnd nÿm geschelteditorial expansion: ̕rn mandel kereditorial expansion: ̅en vnd
07: stoeß sy damit vnd misch dar zue ÿmbeditorial expansion: ̕er
08: vnd zucker . So das geschicht . So walg
09: sÿ In der hannd das es geschaffen sej
10: als ein piereditorial expansion: ̅en vnd stös ain stil darein .
11: Ain gemüsz von hünereditorial expansion: ̕en mach also
12: Item du solt nemen ain gesotten hün
13: vnd wann das gesoten sej . So nÿm
14: das gesoten hün vnd nÿm das weiss
15: von der prust vnd zer czaiss das .
16: vnd wann das zerzaisset hast So
17: leg es In ain pfannen vnd derre das
18: wol ob ainem fewr vnd wann es
19: dürr sej So zertreib es In ainem sib
20: oder stoeß es In ainem mörser klain das [52v] 01: es werde als ain mel Vnd rain mandeditorial expansion: ̕el
02: milich vnd der gesoteditorial expansion: ̅en milich prüe
03: wiltu es süß habeditorial expansion: ̕en So nÿm zucker
04: dar zue vnd lass ain wenig siededitorial expansion: ̅en .
05: Geÿsslicz in der vasten mach also
06: Item Geÿsslicz In der vasten soltu
07: nemen vnd lass sy ain weil stan das
08: sÿ gefall . So seud sÿ dann vnd ge=
09: würcz sÿ In dem hafen vnd wann
10: du sy dann essen wild So thue ain
11: wenig öll In ain pfannen vnd thue
12: den geÿslicz darein vnd lass sÿ er=
13: wallen vnd thue ein gestüpp dar
14: auf wiltu aber annderlaÿ geislicz
15: So seud sÿ vnd geuß sÿ dann auf ain
16: schuessel vnd laß sy erkalten vnd
17: zeuch Ir die haut ab vnd mach ain
18: mandel milich vnd geuss darauf .
19: Eingemacht krebs mach also . [53r] 01: Item du solt nemen krebs vnd du solt
02: die siededitorial expansion: ̅en vnd wann sÿ dann gesoten
03: sind So nÿm sÿ vnd schel die zägeditorial expansion: ̅el
04: vnd wann du das gethan hast So leg
05: sy In ain pfannen vnd thue daran
06: gewuercz vnd geuss essich daran . Aber
07: Item ein essen von hünern mach also .
08: Iunge hüner vnd prat sÿ vnd reib die
09: leber Hastu Ir aber nicht souil leber So
10: nÿm ain prot oder leczellten vnd gib es
11: dann kalt . Item Iunge hüner nÿm
12: vnd seud sy In ainem schmalcz vnd
13: gewürcz sÿ gar wol . Ain gabraid
14: Item wiltu mach zue hünereditorial expansion: ̕en
15: sÿ macheditorial expansion: ̅en So nÿm vnd seud essich vnd
16: die fueß damit vnd merck das maeditorial expansion: ̅n alle
17: hüner die man zue gabraid machet wild
18: die lass halbeditorial expansion: ̅en weg In wasser siededitorial expansion: ̅en vnd
19: halbe In essich . Dornach prat allte vnd [53v] 01: Iunge hoenner nach dem ersten wall der
02: suppen . Aber von gabraid die zue vaist sej der thue also Heading marginally multilinially continued.
03: Item Ist aber das die gabraid zue vaist
04: ist wenn sie gesteet . So geuss siedenncz
05: wasser darauf . So wirt sÿ lautter vnd
06: naig die schüssel auf ain seitten Das daz
07: wasser kain weÿl dar auf beleibe annders
08: die gabraid zergeet .Enigemachte
09: Item . Nÿm RepphönerRepphoenner
10: vnd seud sÿ vnd wann sie gesoten sind
11: So reib seniff mit hoenig vnd stich In
12: die rain vnd thue gestossen ÿmber dar
13: ein vndzucker zer glid sÿ . von klain=
14: Item Nÿm en walt vogelein also
15: klain vogel vnd thue sÿ In ain hafen
16: vnd geuß schmalcz daran vnd laß sie
17: darInne praten vnd nÿm waelisch
18: weinper vnd reib die mit wein oder
19: mit essich vnd geuss daran . Zue dem [54r] 01: Item willpraet geit man gewürcz
02: zue allem gewürcz . Sol man gewürcz
03: macheditorial expansion: ̕en vnd daran thuen In den hafeditorial expansion: ̕en
04: Dann zue ainem gesoten oder gepraten
05: wildpraet oder zue hirseim secz man zue
06: dem Besunder In ain schüssel Aber
07: zue hasen oder zue Aichoreditorial expansion: ̕en oder zue
08: vogeln die gewürczt man all In der
09: pfannen oder In dem hafen . Vnd merck
10: man sol kain würcz salczen zue dem
11: wilpraet wann das wildpraet ist vor
12: gesalczeditorial expansion: ̕en . Aber ain gepachenns
13: Item Nÿm siedenncz wasser vnd würff
14: mel darein vnd zertreib das es ain
15: rechte dicke hab . So nÿm vier aÿr
16: daran vnd misch es wol vnd streich
17: den taig mit ainem loeffel aus ainandeditorial expansion: ̕er
18: In der pfannen mit schmalcz wann
19: das gepach so bestreich das mit zucker [54v] 01: Item Mach krappfen also
02: wiltu machen krapffen So nÿm aÿr
03: vnd schlachs In ain pfannen vnd
04: puttereditorial expansion: ̕en vnd rür es vnndereinanndeditorial expansion: ̕er
05: vnd hack darunder welisch weinper
06: vnd thue daran gewürcz vnd füll
07: es In ainen taig . Die fleisch krappfeditorial expansion: ̅en
08: Item Nÿm kalbfleisch mach also
09: oder Rindfleisch oder hüner wilpraet
10: vnd lass es sieden welcherlaj das sej
11: vnd hack es mit waelischen weinpereditorial expansion: ̕rn
12: oder mit faistem flaisch vnd aÿr
13: vnd gewürcz vnd füll es In den ge=
14: machten taig . Ain Condiment von
15: Item Nÿm vnd mach allerlaj ding
16: ain taig oder kuͦchen In ainer pfan=
17: nen vnd schneid sÿ zue stucken
18: vnd gib In an die aÿr salsen die da
19: gemacht sej von saluan vnd von [55r] 01: mÿnnczeditorial expansion: ̕en vnd von peteditorial expansion: ̕ersill vnd von
02: knofflach . Ain salsen von knofflach zue
03: Item salsen von knofflach gemuess also
04: zue gemuess Nÿm vnd reib mandel
05: kereditorial expansion: ̅en vnd semel zue dem knofflach
06: das ist guͦt ze essen zue dem gemüsz
07: Item Aber ein Sallsen aus saluan
08: ein salsen von Saluan den solt nemen
09: vnd Cÿnamoniueditorial expansion: ̅m vnd wälisch nuss das
10: reibe mit guͦtem essich . Seniff ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item Nÿm vnd stampff den also .
12: seniff . Wann das geschicht . So geuss
13: siedennt wasser doran vnd cwier
14: In als ainen taig . Das thue drej tag
15: nacheinannder vnd geus das wasser
16: darab des morgens Vnd czwier In
17: mit ainem siedigen wasser wideran
18: vnd an dem dritten morgen So reib
19: In mit pier essich So nÿm keren die [55v] 01: klain geschniten sind vnd gestossen peteditorial expansion: ̕er=
02: sill mitsampt der würcz vnd gesoten
03: Regelpiereditorial expansion: ̅en vnd Coriannder gestossen
04: gefaeet durch ain sib waelisch weinper
05: vnd geschelten mandel vnd hoenig
06: samen das thue vf das kraut vnd
07: thue zue ÿeglicher legk das maeditorial expansion: ̅n vnndeditorial expansion: ̕er
08: weilen von recht mit silber Also ge
09: sunt ist es auch thue albeg zue dem
10: Seniff zÿnamoniueditorial expansion: ̅m . Ain gepacheins
11: Item Nÿm herten kaes von kaesz .
12: vnd reib den vnd schlach aÿer daran
13: vnd hack ain speck daran vnd ain
14: wenig mel das misch vnndereinadneditorial expansion: ̕er
15: vnd streich es In die pfannen Wann
16: es gepachen ist So bestreich es mit
17: zucker wol . Eingemacht vische .
18: Item Nÿm visch hecht vnd annder
19: guͦt visch die du In ain gabraide [56r] 01: machen wild . hack sy zue stucken vnd
02: stupff sy In ain schaff vnd geuss wein
03: doran vnd essich zue massen vnd saubeditorial expansion: ̕er
04: salcz vnd seud sÿ schon So sÿ gar
05: gesoten sind So würff daran ain ÿmber .
06: zÿmet Nägelein galgannt. Anis pfeffer
07: Saffran temperir es gem ach das es
08: guͦt werde vnd lass es erwalleditorial expansion: ̕en mit
09: den vischen vnd leg dann die visch
10: In ain schüssel vnd lass kalt werden
11: piss das sÿ gesiedennt also . Aesch zw
12: Item Nÿm ain Ascheditorial expansion: ̕en praten also
13: vnd prat In vnd schüpp In nicht
14: Schneid Im den pauch auf vnd spalt
15: In vnd sprenng den Innen vnd aussen
16: mit salcz leg In auf ainen rost vnd
17: lass In wol praten Desgleicheditorial expansion: ̕en prat
18: die vörchen Allannde vnd praechsen .
19: Aber von vischen etwas [56v] 01: Item Nÿm ain Iungeditorial expansion: ̕en hecht vnd schuepp
02: In vnd loesz Im den darmeditorial expansion: ̅m pej den oreditorial expansion: ̕en
03: aus . So seud visch wecherlaj du wild
04: loess den grad dauon vnd stoeß sÿ In
05: ainem moerser thue dar zue pfeffer
06: Salcz Saluan vnd salcz damit den
07: hechten vnd sprenng In mit salcz
08: vnd leg In vf ainen rost . Aber etwas
09: Item schüpp hechteditorial expansion: ̕en vonn vischen .
10: vnd hack sÿ zue stucken petersill
11: thue dar zue . ÿmber pfeffer kuemich
12: Salcz wein oder essich vnd mach
13: ain hafen von taig vnd thue dar
14: ein die visch vnd nÿm dann aÿr
15: toetter vnd mach In obennan gancz
16: pach es In ainem ofen als lanng als
17: rogkeins prot vnd gibs dann zue
18: essen . Item also machtu macheditorial expansion: ̕en lachs
19: voercheditorial expansion: ̕en Aell oder annder visch . [57r] 01: Aber von vischeditorial expansion: ̕en zue beraitteditorial expansion: ̕en als
02: Item Nÿm vnd schüpp aller gestalt
03: ain hechten vnd hau In zue stuckeditorial expansion: ̕en
04: vnd loeß Im den grat oder den prateditorial expansion: ̅en
05: von ersten vnd stöß In In ainem moerser
06: thue dar zue mel vnd hönig salcz vnd
07: mach es zue samen das leg In ainen
08: hafen der ain loch habe Als ain vingeditorial expansion: ̕er
09: als gross dring die fisch durch In ain
10: schaff mit wallenndem öll vnd gib
11: Im ain gestalt als ain aell vnd pach
12: In wol . vnd gib In hin zue essen .
13: Die tugent von dem geprenten wein
14: Item all prünnen oder zäch wein sch=
15: meckennd die kumend all zue Irem
16: rechten stat vnd dkrafft ob maeditorial expansion: ̅n sein ein
17: wenig darein geust Item Er hat
18: auch die tugennd wenn allen würczeditorial expansion: ̕en
19: behält er die krafft In allen Appodegkeditorial expansion: ̕en [57v] 01: Besprenngt man sy damit Item all
02: Inwenndig geschwër die pricht er das
03: sy durch den menschen gennd . So maeditorial expansion: ̅n
04: sein ain wenig trinckt Item alle
05: auswenndige geschwër pricht er Ist
06: das man sich damit bestreicht vnd
07: salbt Item allerlaj mail vnnder
08: den augen veditorial expansion: ̕ergennd wer sich damit
09: bestreicht Item lungel vnd leber
10: macht er auch gesunt vnd das milcz
11: Item er macht auch kuppfer vnd silber
12: weiss Item er schaidet quecksilber
13: vnd silber von einannder wër es dar
14: ein legt Item er haillt auch all
15: wunden wer sich damit bestreicht
16: Item er wërt auch dem tropffen
17: von den flüssen Item er veditorial expansion: ̕ertreibt
18: all vnsaubre veditorial expansion: ̕ergifft Item all
19: flüss von dem hiereditorial expansion: ̅en veditorial expansion: ̕ertreibt er wër [58r] 01: sich damit salbet Item er veditorial expansion: ̕ertreibt auch
02: all darmeditorial expansion: ̅m gicht wër sein ein wenig trinckt
03: Item wer precheditorial expansion: ̕en In dem mund hat
04: welherlaj der ist der trinck In vnd
05: salcz In dem mund vnd spricz In wideditorial expansion: ̕er
06: aus vnd auch In den zennden Item
07: wem die nass vnd der mund schmeckt
08: der trinck In vnd lass sein ain we=
09: nig In die naslöcher . So werdeditorial expansion: ̅en sy
10: wol geschmach Item den menscheditorial expansion: ̅en
11: macht er wol gedächtig vnd frölich
12: wër In trinckt Item . So veditorial expansion: ̕ertreibt
13: er die sprennglos vnd auch die posten
14: oder postetteditorial expansion: ̅en vnd auch den krampff
15: wër sich damit salbet Item was
16: dem menschen Inwenndig gepricht
17: trinckt er In So ist er geneseditorial expansion: ̅en . Ist es
18: aber aus wenndig so salb sich damit
19: Er wirt gesunt von allen seinem ge= [58v] 01: precheditorial expansion: ̕en Also das er kains arcz bedarff
02: die weÿl er lebt Noch bedarff annder
03: ercznej nemen . Ainen Sÿroppel In
04: Item wiltu guͦt ÿmber grün ÿmber
05: grünne macheditorial expansion: ̅en vast Als man sÿ
06: pringt von damasco . So nÿmeditorial expansion: ̅m ain
07: warm wasser vnd thue den ÿmber
08: v̈ber nacht darein vnd lass doch
09: das wasser stan v̈ber nacht pej eineeditorial expansion: ̅m
10: klainen glütlein So ist der ÿmber
11: des nachtes wol waich worden So
12: nÿm In vnd schell die haut dauon
13: mit ainem messer vnd derr die haut
14: vnd stoesz sÿ zue puluer Dornach
15: nÿm hönig vnd läutter das also das
16: der schaim dauon kumeditorial expansion: ̅m . Item zue
17: vier lot nÿm ain lot weisser ÿmber
18: gestossner vnd zwaj lot naegelein
19: Item drew lot zucker geribeditorial expansion: ̕en . Ain [59r] 01: lot zimenRindeditorial expansion: ̕en Das thue alles mit
02: dem weissenn ÿmber In ain pfannen
03: vnd lass es ain guͦten lanngeditorial expansion: ̅en wall
04: thuen So ist der Sÿroppel gerecht .
05: Item Nÿm glasirte krüglein die Innen
06: vnd aussen ge glasirt sein vnd leg
07: zwelff stuck In ain krüglein vnd
08: geuss den sÿroppel daran pisz das die
09: krüglein vol werdeditorial expansion: ̅en So ist er guͦt .
10: Item wiltu grün farb machen
11: wiltu guͦte grün machen So nÿmeditorial expansion: ̅m
12: dimpten vnd truck sÿ durch einanndeditorial expansion: ̕er
13: mit gestossen Allaun . So hastu guͦte
14: grün zue tuͦch oder zue garen .
15: Item Guͦt prawn mach also
16: wiltu guͦte praun macheditorial expansion: ̕en . So
17: nÿm attich per vnd misch den recht
18: durch einannder als das grün .
19: Item wiltu Guͦt plab mach also [59v] 01: guͦt plab macheditorial expansion: ̕en . So nÿmeditorial expansion: ̅m attich pletteditorial expansion: ̕er
02: vnd reib die gar wol vnd lass vn=
03: dereinannder erwallen vnd Inndich
04: darvnnder vnd ain wenigen allaun
05: darunder vnd reib das darunder
06: vnd trag es auf weiss ein So wirt
07: es guͦt plab . wiltu guͦt leder macheditorial expansion: ̅en
08: Item dem thue also als hernach
09: wiltu leder machen So nÿmeditorial expansion: ̅m zue
10: ainem vell drew lot allaẅn vnd
11: als vil salcz vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain lautter
12: wasser In ain häfelain oder In ain
13: pfannen vnd thue das darein vnd
14: lass es zergeen vnd thue ein wenig
15: schmalcz daran oder ain wenig öll
16: vnd geuss es In ain schüssel vnd
17: nÿm dann drej aÿr tötter oder vier
18: vnd zerklopff die vnd thue es vn=
19: dereinannder vnd stoesz das fel darein [60r] 01: vnd truck es als offt daraus . Dornach
02: nÿm die vorgeschriben paÿsse vnd
03: thue ein wenig mel darein vnd
04: so du das vell Rain vnd sauber dar
05: aus hast gewunden So thue es In
06: die paisse vnd lass zwen tag oder
07: zwo nächt daInne paissen Dornach
08: nÿm die fell vnd zeuchs mit paiss
09: mit all aus vnd henngks an ein
10: stanngeditorial expansion: ̅en vnd lass trucken Dornach
11: zeuchs aus durch ainen taig . wiltu
12: Item wissen ob der most wasser hab
13: wiltu versuͦchen ob der most mit
14: wasser sej gemischt oder nit . So leg
15: ain aÿ darein fellt es dann gen poden
16: So ist er gemischt Schwinbt es abeditorial expansion: ̕er
17: enpor So ist er nit gemischt . von
18: guͦtem essich wie maeditorial expansion: ̅n den macheditorial expansion: ̅en sol .
19: Item Nÿm weinper vmb sand michels [60v] 01: tag ee sy recht czeittig werden vnd
02: ze knör oder zer knüsch die mit den
03: hennden vnd nÿm dann ain glasirtes
04: peck vnd thue das darein vnd secz
05: es an die sonnen vnd lass es wol veditorial expansion: ̕er=
06: Iären vnd thue dann die hüllsen da=
07: uon vnd geuss das lautter In ain fäss=
08: lein das sauber vnd schön sein . vnd
09: schwenngcks mit dem aller pesten wein
10: so du In gehaben macht vnd lass
11: das fässlein wider trucken werden
12: vnd thue den vor geschriben wein
13: In das fässlein nit gar zue vol vnd
14: las es sten an der wireditorial expansion: ̅em So hastu
15: den den aller sterckisten essich vnd
16: der haist In der Appodecken Acetueditorial expansion: ̅m
17: fortissimueditorial expansion: ̅m . Aber von essich etwas
18: Item willtu aber ain noch sterckereditorial expansion: ̕en
19: machen So nÿm ain naterczungeditorial expansion: ̕en Catchword at lower leaf margin: vnd hennck die [61r] 01: vnd hennck die In den essich . den hat
02: man versuͦcht nie sterckereditorial expansion: ̕en essich ÿe
03: lennger ÿe pesser vnd der essich ge=
04: wint ein hauss haut . So er allt wirt
05: aus der haut macht man vil wunders
06: Du machst vil starcken essich damit
07: Du machst auch essich vf dem tisch
08: damit Als hernach geschriben stet
09: Item Nÿm die haut die da haist for=
10: tissimeditorial expansion: us vnd thue die In ain veditorial expansion: ̕erglast
11: pecke vnd lass sÿ wol dürr werdeditorial expansion: ̅en
12: Dornach stöss sy als klain als ain
13: mel vnd thue das In ain puechslein
14: das Rain sej oder In ain saecklein vnd
15: trags mit dir wa du wild vnd
16: wann du dann essen wild . So thue
17: das puluer In ain schüsselein vnd
18: geuss wein daran . So ist es guͦter
19: essich vnd pesser dann gemaineditorial expansion: ̕er essich . [61v] 01: Also machtu macheditorial expansion: ̕en alle kost vor
02: den lewten . Enigemacht kütten wie maeditorial expansion: ̅n
03: Item Nÿm kütten vnd die macheditorial expansion: ̅en sol .
04: dempffs In ainem hafen piß sie
05: etwas waich werdeditorial expansion: ̕en . So leg sÿ daneditorial expansion: ̅n
06: vnd laß sÿ kalt werden vnd schneid
07: sÿ mitten von einannder vnd die
08: kereditorial expansion: ̕en haüsser thue heraus vnd stoeß
09: ein muscat darein an der kereditorial expansion: ̕en statt
10: vnd nÿm dann zimetRindeditorial expansion: ̅en vnde
11: schneid die zue klainen spenndlein
12: vnd hefft die kütten damit zue samen
13: vnd steck dann negelein darein ausseditorial expansion: ̅en
14: vnd gewürcz welherlaj du wild
15: vnd leg dann die kütten In ain ge=
16: pickten hafen vnd nÿm zwaj tail
17: hönig vnd ain tail weins Als vil
18: du getraust das es v̈ber die kütten
19: genng vnd seud das piss das du
20: das geschaimpst vnd secz es wider [62r] 01: hin v̈ber vnd lass es siededitorial expansion: ̕en vnd schaim
02: es aber vnd thue das neẅn mal
03: vnd secz es dann hin vnd las es gar
04: wol erkallteditorial expansion: ̕en vnd geuss es dan an
05: die kütten . vnd thue den hafen zue
06: So sind sÿ beraitt . von einem guͦteditorial expansion: ̅en
07: Item ein guͦt getranck getranck .
08: zue ainem halben fueder Mach das
09: also . Nÿm drej meczeditorial expansion: ̕en wechalltereditorial expansion: ̕en
10: oder krannbatper vnd seud die pisz
11: das drittail ein gesied vnd du solt
12: dann das wasser ab den krannbatpereditorial expansion: ̕en
13: seicheditorial expansion: ̕en vnd solt dann nemen ain halbs
14: pfunt zittwans vnd ain halb pfunt
15: zucker oder ain maß hönig vnd
16: solt das In das wasser thueen vnd
17: darInne sieden vnd secz dann hin
18: vnd lass dann erkalten vnd waneditorial expansion: ̅n
19: es dann kalt ist . So geuss es In ain
20: vasz das da gepickt sej vnd thue [62v] 01: dann ein wenig geschniteditorial expansion: ̕en gaddaus dar
02: ein In das vass vnd Behalt des wassers
03: ein wenig vnd wann es veditorial expansion: ̕ergäreditorial expansion: ̕en
04: habe . So füll es damit ein vnd schlah
05: es zue vnd lass ligen In den merczeditorial expansion: ̅en
06: So wirt es gar ein guͦts gesunts wasser
07: tranck . Ain salsen v̈ber Iar ze macheditorial expansion: ̅en
08: Item wiltu ain sallsen die mach also
09: machen die du v̈ber Iar habest . So
10: nÿm In dem maÿen peterling oder
11: petersill vnd pfeffer kraut vnd
12:Saffran Strikethrough in red ink. Saluan vnd jung piesseditorial expansion: ̅en
13: kraut oder pletter vnd hack das alles
14: klain durchainannder vnd vahe
15: des taues In ain tuͦch ee das die sonn
16: vf gee vnd nÿm das kraut vnd
17: czwings durch ain tuch mit dem taẅe
18: als dick du mügest vnd thue das
19: vf ain seich müllterlein vnd secz es
20: an die sonnen . So geet es In ain platteditorial expansion: ̕ern [63r] 01: stupffs weiss vnd wann du wild
02: In dem Iare . So necz es mit wein
03: vnd mit essich als ain annder sallsen .
04: Item Ein grüne mandel milich .
05: wiltu machen ain grönne milich
06: aus mandel So nÿm ain pfunt
07: mandel vnd visch schüppeditorial expansion: ̕en ain schüssel
08: vol vnd seud die In wasser Vnd seich
09: dann das wasser dauon vnd wind
10: sÿ wol auss vnd nÿm das wasser
11: vnd czwing den mandel wol halbeditorial expansion: ̕en
12: damit durch ob ainem müllterlein
13: vnd lass das gestan als ein sullcz Nÿm
14: es dann vnd prich es dann auf ain
15: schüssel mit ainem löffel Als ain anndeditorial expansion: ̕er
16: grüne milich vnd geusz dann daran
17: ain guͦt dick mandel milich . Ainen
18: Item ain kaesz kaesz von mandel mach also .
19: von mandel milich macheditorial expansion: ̕en . So nÿm [63v] 01: die mandel milich vnd wöll die In
02: ainer pfannen mit ainem guͦten süssen
03: wein piss es gär . vnd schütt es vf
04: ain weiss tuͦch So thue ein strölein
05: darunder vnd lass es erseicheditorial expansion: ̕en piss
06: es dick werde vnd nÿm es dann
07: her vnd schlachs durch ain kaesz kar
08: Du macht es auch mischen mit zucker
09: vnd guͦtem gewürcz vnd druck In
10: gar genaw ab . Wiltu machen ainen
11: Igel von mandel dem thue also .
12: Item wiltu macheditorial expansion: ̕en ain Igel aus
13: mandel . Nÿm mandel als vil du
14: Ir bedarfft vnd stöß In ainen saubeditorial expansion: ̕ern
15: hafen vnd rür In mit ainem saubeditorial expansion: ̕ern
16: höllczlein vnd schütt In auf ain
17: tuͦch das v̈ber lenng vnd seich In
18: piss er trucken werde . vnd besträe
19: In wol mit zucker vnd nÿm dann
20: ain viertaill mandel also rohe mit [64r] 01: Saffran gefärbt vnd stöss In das er
02: ainem Igel geleich sehe vnd geuss
03: daran dicke mandel milich . So du In
04: vf die schüssel legest . So ist es beraitt
05: wiltu ain schlechten kumpost macheditorial expansion: ̕en
06: Item wiltu schlechten kumpost macheditorial expansion: ̕en
07: So nÿm ainen gepickten hafen vnd
08: füll den voller sleheditorial expansion: ̅en vnd geuss wein
09: oder wasser daran als vil du wild
10: oder mügest daran pringeditorial expansion: ̅en vnd geuss
11: das wider darauf vnd missz das vnd
12: als vil mass du missest Als vil hönig
13: nÿm dar zue vnd thue das In ainen
14: kessel . vnd lass es sieden piss es ein
15: siede Als vil des hoenigs geweseditorial expansion: ̕en sej
16: vnd lass es woll erkallten vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
17: dann kütten . vnd frisch regel piereditorial expansion: ̅en
18: vnd lass ein wenig erwalleditorial expansion: ̕en vnd
19: schneid die zue klainen schniczlein . [64v] 01: Auch nÿm die kindlach die pej den kraucz
02: kroepffen stenn vnd die auspriessen
03: oder ausschiessen vnd erwoelle die
04: vnd thue ein wenig darein Vnd leg
05: dann die vngesotten schlehen ain legk
06: vnd strae dann kütten oder piereditorial expansion: ̅en
07: schnicz ain legk vnd der kroepff auch
08: ain legk vnd dann aber schleheditorial expansion: ̕en
09: vnd thue das pisz das der hafen
10: vol werde So geuss dann den ge=
11: soten wein oder ein masz hoenig
12: daran mit dem hoenig vnd ver=
13: pind den hafen vnnz das er sich
14: veditorial expansion: ̕ergärt So hastu ainen guͦten kum
15: post wann du wild So thue
15: würcz In den wein . wiltu das dir
16: Item wiltu das dir das das prot
17: prot nit schimlig werde nit schimlig werde . [65r] 01: So nÿmeditorial expansion: ̅m pirckein samen der zwischeditorial expansion: ̕en
02: der czwaier vnnseditorial expansion: ̕er liebeditorial expansion: ̕en frauen tag
03: sej ab genomen vnd derre In wol
04: ab an der sonnen vnd Behallt den
05: vnd wann du In nüczen wild So
06: thue sein ein wenig darein des nach=
07: tes In das vrhab dornach vnd du
08: ainen taig knitest So wirt das
09: prot nit schimlig oder grab .
10: Ain stain waich zue machen .
11: Item wiltu ainen stain waich macheditorial expansion: ̕en
12: So nÿm alltes pruncz wasser vnd
13: pocks pluͦt vnd seud das alles mit
14: einannder vnd thue dar zue lüb=
15: steck vnd die stain thue darein
16: So werden sÿ waich . Aber ain
17: Item wiltu Seniff ze machen .
18: machen einen Seniff So nÿm wein [65v] 01: vnd hoenig miteinannder wolgesotten
02: vnd schon geschaimpt vnd die weil
03: das seudt . So sol man es vast rüreditorial expansion: ̕en
04: Dornach thue es In ainen hafen also
05: haiss vnd thue das Seniff mel dar
06: ein piss es dick werde das der löffel
07: darInne gestee vnd deck es dann
08: mit ainer prots Rindeditorial expansion: ̅en vnd mach
09: In wol zue vnd lassen die nacht
10: sten vf einem ofen oder dar hinder
11: vf der helle So girt er als ain taig
12: fürpas secz In an ein stat das er nit
13: gefriess vnd auch nit zue haiss stee
14: vnd wann man In dann essen wil
15: So nÿm In dann heraus mit ainem
16: loeffel vnd zertreib In mit ainem wein
17: Item Gold aus der verdereditorial expansion: ̕en schreibeditorial expansion: ̕en
18: wiltu gold von der feder schreibeditorial expansion: ̕en [66r] 01: So soltu nemen geschlageditorial expansion: ̕en golt als vil
02: du wild vnd nÿm ain reib stain der
03: schön vnd trucken sej vnd leg ein we=
04: nig sallcz darauf gleich als es dar
05: auf gerissen sej vnd leg dann ein
06: plat darauf vnd säe aber salcz dar vf
07: auf das golt plat vnd als manig
08: plat als manig salcz säe darauf vnd
09: nÿm dann einen reib stain vnd reib
10: dann das golt vnndereinannder als
11: lanng als du des goldes nit geprüfeditorial expansion: ̕en
12: magst So nÿm es dann von dem
13: stain vnd thue es In ain glas vnd
14: das glas thue voller wasser vnd
15: rür es durch ainannder So wirt
16: es vnd das sallcz alles zue wasser vnd
17: das golt vellt alles zue poden . Dor=
18: nach geuss das wasser ab dem gold
19: vnd geusz ain annder wasser wider [66v] 01: daran das schön vnd lautteditorial expansion: ̕er sej vnd
02: geuss als lanng daran vnd darab
03: piss das lautter wasser darab geet
04: So leit das gold zue podeditorial expansion: ̕en recht
05: als ain gelber laim vnd thue das
06: gold aus dem glas vnd thue das
07: In ain horeditorial expansion: ̕rn vnd temeditorial expansion: ꝑperirs mit gumeditorial expansion: ̅mi
08: vnd schreib dann damit was du
09: wild vnd las es dann wol truckeditorial expansion: ̕en
10: vnd nÿm dann ain wolffs zannd
11: vnd Balier es Rain vnd sauber damit
12: So wirt es lautter vnd klar . Auf
13: gelegt puͦchstaben von golde
14: Item wër grob auff gelegt puͦchstabeditorial expansion: ̕en
15: wölle machen von gold der nem
16: ain wenig kreiden vnd Saffran
17: vnd temeditorial expansion: ꝑperirs damit lauter vneditorial expansion: ̅d rain
18: vnd formier den puͦchstaben als er
19: sein sol vnd lass sÿ trucken werdeditorial expansion: ̅en [67r] 01: So schab ain wenig den grunt vnd
02: Balier In mit ainen zannd vnd leg
03: dann das gold darauf mit aineditorial expansion: ̕er dünnen
04: aÿer klar vnd lass es trucken werdeditorial expansion: ̅en
05: vnd Balier es hübschlich vnd maister=
06: lich mit dem zannd So wirt es ge=
07: recht vnd schön . Ain dimpten mach
08: Item Nÿm ain guͦten essich also .
09: vnd geuss den In ain pecke vnd lass
10: den In dem pecke stan als lanng pis
11: es an dem podem heffen gewÿnne
12: So nÿm dann die selben heffen In ain
13: horen vnd temeditorial expansion: ꝑperir das mit aÿer klar
14: wann du schreiben wild So ist es
15: gar gerecht . Gelbe farb die mach also .
16: Item gelbe farbe wiltu die macheditorial expansion: ̕en
17: So nÿmeditorial expansion: ̅m arfenicueditorial expansion: ̅m das ist ruͦsz das
18: reib auf ainem stain mit aÿer klar
19: vnd thue den totteditorial expansion: ̕ern darein ein wenig . [67v] 01: Item Guͦt grüne farb ze macheditorial expansion: ̕en
02: wiltu machen schöne vnd guͦte grün
03: So nÿm spanngrön vnd reib die gar
04: schon mit ainem scharpffen essich
05: vnd den fafft safft von wechallteditorial expansion: ̕ern
06: oder krannbatpereditorial expansion: ̕en doreditorial expansion: ̕rn prenn ain
07: wenigen gumeditorial expansion: ̅mi thue dar zue vnd
08: ist das pletterlein darauf werdeditorial expansion: ̅en oder
09: das da schaimet . So thue dar zue
10: ain wenig orschwmerbs So ist es gar
11: beraitt . Dinten mach also .
12: Item wiltu guͦte dintten sieden So
13: nÿm vier lot gallas vnd zwaj lot
14: vitriolum vnd zwaj lot gumeditorial expansion: ̅mi zue
15: ainer mass . vnd nÿm dar zue Regeditorial expansion: ̕en
16: wasser . Item den gumeditorial expansion: ̅mi thue aller
17: erst darein . So es plab wirt Oder
18: zwo masz zue gemainer tÿmppteditorial expansion: ̅en
19: Item für den soet ist guͦt [68r] 01: Item ÿsss grün ärbaiss für den sot
02: Item ÿsss grün aicheln für den Reis=
03: sennden harenstain . Wie man ainen
04: Item ainen haidnischeditorial expansion: ̅en kuͦcheditorial expansion: ̕en macheditorial expansion: ̕en sol
05: haÿdennischeditorial expansion: ̕en kuͦchen mach also Nÿmm
06: aÿer als vil du Ir wild vnd zerklopff
07: die vnd semlein prot das schneid würff=
08: lat vnd säe das In die aÿr vnd nÿm
09: ain wenig aÿer In die pfannen vnd
10: geuss das darein vnd hebs veber das
11: feür vnd rür es durch ainanndeditorial expansion: ̕er schon
12: vnd nÿm ain anndere pfannen vnd
13: thue ain wenig schmalcz darein vnd
14: lass nit zue haÿss werden vnd
15: schütt die aÿer darein vnd secz die
16: pfannen V̈ber die gluͦt Vnd lass
17: es pachen vnd luͦg dar zue das es
18: nit veditorial expansion: ̕erprÿnne In aineditorial expansion: ̕er vnnder richt
19: oder In ainem pfeffer oder wie du [68v] 01: das haben wild vnd würcz es vor
02: lungeditorial expansion: ̅en pach auch also Mach weiss
03: Item geprattne hüner also .
04: zue einem weissen hün gepraten .
05: So nÿm das weiss von den aÿreditorial expansion: ̕en
06: vnd ain wenig schön mel dar vnndeditorial expansion: ̕er
07: damit sol man sÿ begiessen vnd dor=
08: nach wider zue dem feür thuͦn vncz
09: das es gar gerecht werde . Die roteditorial expansion: ̅en
10: Item zue rotten hüner mach also .
11: hünereditorial expansion: ̕en . So nÿm Saffran aÿer vnd
12: mel vnd thue dem als du dem hast
13: gethan vnd gewürcz es wol . Die
14: swarczen hüner Die mach also .
15: Item zue schwarczeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en Nÿm
16: leczellten vnd prenn den vncz das
17: er schwarcz werde . vnd stoesz In In
18: ainem mörser klain . Hastu des nicht
19: So nÿm hoenig . semlein mel . [69r] 01: Vnd prenn das In aineditorial expansion: ̕er pfannen vncz
02: das es schwarcz werde vnd lass erkallteditorial expansion: ̕en
03: vnd reibs durch ain tuͦch mit aÿreditorial expansion: ̕en
04: Geuss die hüner damit wann sÿ ge=
05: praten sind . Man sol sÿ spicken mit
06: nägelein . Die rotten mit silbrein .
07: Die schwarczeditorial expansion: ̕en mit guldein naegelein .
08: Die grün mit silbrein vnd mit guldein
09: Die grünen hüner beraitt also .
10: Item groenne hüner mach also . Nÿm
11: petersill geriben mit aÿreditorial expansion: ̕en vnd mel
12: vnd gewürcz wol vnd schlachs durch
13: ain tuͦch vnd thue dem auch also Als
14: oben geschriben stet . Zue weissen
15: Item von einer hünern ein sals
16: sallsen zue weÿssenn hünereditorial expansion: ̕en Sol
17: man nemen waelisch weinper Reib
18: die klain vnd nÿm dar zue den aller [69v] 01: pesten wein so du In gehabeditorial expansion: ̕en magst
02: vnd schlach In durch ain tuͦch damit
03: vnd nÿm dar zue das pest gewürcz
04: Item Ain salsen zue schwarczeditorial expansion: ̕en hüner
05: Ain Sallsen zue schwarczen roten hünereditorial expansion: ̕en
06: Da nÿm petersill oder annder grün kraut
07: vnd schlach das durch mit essich . Ein
08: gestossen hün mach also als hernach
09: Item Nÿm die pain vnd die hüner die
10: seud vnd stöss rain vnd so sÿ gesoteditorial expansion: ̕en
11: sind So nÿm semlein prot darunder
12: vnd guͦten wein oder hüner prüe Also
13: sol man macheditorial expansion: ̕en ain gestossens hün
14: Item Von hennen zue kochen .
15: von hennen zue kochen . Nÿm zwo
16: allt hennen vnd zwaj pfunt mandels
17: vnd das die hennen wol gesotten
18: sind schell den mandel vnd schlach
19: In durch mit ainem rainen wasser
20: vnd mit ainem vierdung reiss vnd [70r] 01: kleub den schon vnd schlach In durch
02: ain tuͦch oder durch ain sib vnd nÿm
03: das praett von der prust der hennen
04: vnd hack das klain vnd den mandeditorial expansion: ̕el
05: seud vnd das praet von der hennen
06: darunder . vnd meng das darunder
07: vnd lass In der mandel milich siededitorial expansion: ̅en
08: vncz das es czeittig werde vnd dar
09: zue zwaj pfunt schmalz wenn es
10: ein wenig dick werde . vnd geuss
11: dann das maÿen schmalcz darein vnd
12: reib es vast als pald es begÿnne
13: ze sieden wol vnd thue das als lanng
14: vnncz das es das schmalcz wider
15: geb So ist das essen beraitt vnd
16: richt es an mit ainem vaisten loeffel
17: der vaist genuͦg sej vnd mit dem
18: loeffel mach ain prait vnd das es
19: schleht werde . vnd das gemüss
20: haist plactiasteeditorial expansion: ̕r . Mach ain swarcz [70v] 01: Item ein schwarcz gemuesz gemuess also .
02: Nÿm kalbfleisch Magstu des nit ge=
03: habeditorial expansion: ̕en So nÿm hüner schwaiss von
04: Iungeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en oder hennen vnd thue
05: den In ainen haissen wein vnd lass
06: In sieden vnd nÿm ain gesottne henneeditorial expansion: ̅n
07: vnd hack die klain . vnd nÿm ain
08: halbe semel vnd leg sÿ In den schwais
09: vnd lass erwallen vnd wann es ge=
10: wallt . So mach es mit hoenig ab das
11: es nicht zue suess noch zue saur werde
12: vnd sprenng es mit gestossen naegelein
13: ÿmber vnd mit zucker . Aber etwas
14: Item Nÿm von hünern ze machen .
15: auf ain pfunt mandel vnd stoesz den
16: klain vnd so nÿm dann ain gesottne
17: hennen vnd ain praetig kalb fleisch
18: vnd hack das mit der hennen klain
19: vnd lass das sieden mit der milich
20: als miteinannder In dem hafen . Lasz [71r] 01: es zue recht siededitorial expansion: ̕en . wann es nueditorial expansion: ̅n ge=
02: sotten ist So nÿm dann die kraegeditorial expansion: ̕en
03: vnd die haeupter vnd thue sÿ In ainen
04: mörser vnd stoess sÿ gar klain vnd
05: ain weiss semlein prot dar zue vnd
06: stoess es durchainannder mit aineditorial expansion: ̕er Rainen
07: prüe vnd nÿm dann die fuess vnd
08: fuell die mit dem gehackten flaisch
09: vnd mach kügelein als ein haselnuͦs
10: Das gib In zue den fuessen vnd halt
11: das In der pfannen vncz das es sich
12: entschleust vnd lass die fuesz besundeditorial expansion: ̕er
13: siededitorial expansion: ̅en vncz an die stat So beleibeditorial expansion: ̕ens
14: also ganncz vnd die prüe sol gemacht
15: sein mit dem pesten gewürcz So ist
16: es In aineditorial expansion: ̕er pfannen vnd nÿm ainen
17: wenigen essich das es ennczickt werde
18: wann du wild ane Richteditorial expansion: ̕en Mach
19: die lebeditorial expansion: ̕ern vnd die maegen vnd die fuesz [71v] 01: warmeditorial expansion: ̅m vnd leg sÿ trugkeditorial expansion: ̕en vf ain
02: schüssel vnd die prüe seud ab In aineditorial expansion: ̕er
03: pfannen vnd geuss sÿ daran . Aber
04: Item man sol den ain esssen von hünereditorial expansion: ̅en
05: schwaiss nemen von Iungeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en
06: oder von ainem lamp oder von ainem
07: kalb . vnd nÿm zwaj oder drew hüner
08: vnd solt die also rohe hackeditorial expansion: ̕en ÿettlichs
09: zue zwëlff stucken vnd sol die siededitorial expansion: ̕en
10: In dem schwaiss vnd nÿmeditorial expansion: ̅m dann ainen
11: zwifail vnd ain appfel vnd hack das
12: durcheinannder vnd ain vaistne
13: von ainem flaisch vnd das schwaiss
14: In aineditorial expansion: ̕er pfannen vnd thue das In ain
15: pfannen vnd lass wol sieden durch
16: ainannder vnd thue das an die hüneditorial expansion: ̕er
17: vnd maches gar wol ab mit guͦtem
18: gewürcz . wann man annderst nicht
19: hat dann nur kalbfleisch [72r] 01: Item wir komen In ain Stat da fannd
02: wir annders nichts dann kalbfleisch
03: vnd mein heditorial expansion: ̕err der het vil gest do kaufft
04: er das kalb do kam der vnd nam
05: ain haissen wein vnd stach das kalb
06: also ganncz vnd schluͦg Im das haubt
07: ab allso ganncz Das was lanng an
08: dem hals er kloeb das haubt von ein=
09: annder vnd nam das hieren heditorial expansion: ̕eraus
10: vnd das annder wuͦsch er schon vnd
11: sod es Rain vnd da macht er ein
12: haubt essen von . Dornach nÿmpt
13: er die fuess vnd schleht Im die knie
14: ab vnd machet ein sullcz dauon
15: Nu nÿmpt er das kroeesz dauon vnd
16: waescht das schon vnd macht das
17: schoen vnd nÿmpt heditorial expansion: ̕er er einen speck
18: vnd ein semlein prot das schneid er
19: als würfflat Nÿm aÿer als vil [72v] 01: du wild vnd den speck vnd das prot
02: darunder vnd füll den kragen vnd das
03: wämlein vnd lass das sieden schon vnd
04: seud das Besunder So beleibt es also
05: weiss Wann es gesoten ist So seud
06: den die wampen vnd den magen
07: zue scheibeditorial expansion: ̕en vnd legs In ain schüssel
08: wann du wild aneRichten So leg
09: das kroess darauf So wirt es ain
10: rechts guͦtz essenn vnd nÿmeditorial expansion: ̅m dann
11: die lebereditorial expansion: ̕en von dem kalb vnd hacks
12: also rohe vnd nÿmeditorial expansion: ̅m denn ein semlein
13: weiss prot vnd ainen speck . vnd
14: schneid den speck würfflat . vnd reib
15: das prot klain vnd reib das Rain
16: ab mit gewürcz vnd nÿm aÿr vnd
17: misch die miteinannder vnnderein=
18: annder vnd nÿm ain schmalcz In
19: ain pfannen vnd thue die lebeditorial expansion: ̕ern
20: vnd das alles miteinannder darein Catchword at lower leaf margin: ‘Vnd rür es ob d[em]supplied because: overbinding feu[er]supplied because: overbinding [73r] 01: Vnd rür es ob dem feür wol das es
02: nicht ane prÿnne vnd nÿm dann
03: das necz vnd legs an die AnRicht
04: vnd wann es hert werde So schlachs
05: vf das necz zue samen vnd legs
06: vf einen rost vnd leg darauf zwaj
07: höllczer oder drew da wennd es da
08: mit vmb So pricht sÿ nicht wenn
09: es gepraten ist So schneid sÿ zue
10: siben stucken vf ain schüssel vnd was
11: du dauon schneidest das stoess klain
12: vnd reibs durch ain tuͦch mit guͦteditorial expansion: ̕em
13: gewürcz vnd mit guͦtem wein So
14: wirt es guͦt . nÿmeditorial expansion: ̅m dann das
15: hiereditorial expansion: ̕en vnd leg es In ain tuͦch . vnd
16: wind das zue samen vnd seud es
17: mit dem tuͦch oder In dem tuͦch vnd
18: wann das gesotten ist So nÿm ain
19: pfunt mandel vnd stoess In klain
20: mit guͦter prüe oder suppen vnd schlah [73v] 01: sÿ durch mit semleim weissenn prot vnd
02: das hiern schlah mit dem anndeditorial expansion: ̕ern durch
03: vnd nÿm ain Rain schmalcz vnd seud
04: es . Item ainen guͦten wein nÿm vnd
05: den schwaiss von dem kalb vnd das des
06: schwaiss nit zue vil sej . So nÿm
07: guͦten ressen leczellten des nicht ze
08: wenig seÿ vnd reib den klain vnd
09: thue In darein . Hastu nicht zucker
10: So nÿm hoenig an die stat vnd rains
11: schmalcz So wirt es schleht vnd
12: mach es wol ab mit guͦtem gewuercz
13: vnd nÿm sÿ zue rechter mass vnd
14: nÿm ain guͦt stupp darauf mit ge=
15: würcz . Ain lungel muoss
16: Item Nÿm die lungel von dem kalb
17: das wasch gar schon vnd seud sÿ In
18: ainem hafen vnd hack sÿ klain vnd
19: nÿm ain guͦte prüe oder suppeditorial expansion: ̅en vnd
20: zwelff aÿer tötter vnd mach das ab [74r] 01: So ist es ein guͦt gemuesz Item das
02: haubt von dem kalb das wasch
03: schon vnd mach das Rain ab vnd
04: schneid es zue klainen flecklein vnd
05: machs ab mit guͦtem gewürcz vnd
06: mit Saffran vnd mit peteditorial expansion: ̕ersill
07: Item Nÿm die prust vnd ain praet=
08: tig fleisch von dem diehe wa du
09: das vindest oder gehabeditorial expansion: ̕en magst
10: vnd hack das klain vnd nÿm den
11: schwaisz vnd machs nit gar zue swarcz
12: wann das gemacht sej . So nÿm ein
13: Rogkein prot vnd reib das klain Nÿm
14: den schwaisz vnd drew vnd Sechczig
15: aÿr die schlahe daran vnd auch das
16: geriben prot thue daran vnd hack
17: das klain thue daran guͦt gewürcz
18: vnd mach es rain ab mit naegelein
19: vnd das prot nÿm halbs oder mer
20: das machstu die praten von Item [74v] 01: Nÿm ein wenigeditorial expansion: ̕en oder ein klain kessel
02: vnd thue ein prüe oder ein suppen dar
03: ein vnd secz das vf die prennd auf
04: das feur vnd nÿm dann die praten
05: vnd leg sy darein vnd lass sÿ darInne
06: siededitorial expansion: ̅en vncz an die stat vnd wann sy
07: wol gericht sind So nÿm sy heraus
08: vnd lass werden kalt vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain
09: speck vnd schneid den klain vnd spick
10: sy mit gannczen naegelein steck auch
11: daran So nÿm dann guͦten wein
12: dar zue vnd guͦt gewürcz vnd zucker
13: daran vnd mach ain suppeditorial expansion: ̅en zue dem
14: praten Item von dem praet . Nÿm
15: vnndereinannder das lanng leg In ain
16: haisse prüe vnd lass siededitorial expansion: ̅en vncz an
17: die stat . vnd lass es nicht veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̅en
18: vnd wann es gesoten ist So leg es
19: vf die AneRicht vnd wann du wild
20: vnd lass kalt werdeditorial expansion: ̕en . So magstu es
21: schneiden wie du wild vnd mach [75r] 01: dornach geprennteditorial expansion: ̅en pfeffer dauon vnd
02: nÿm zwifel vnd ainen appfel vnd
03: hack das klain darein vnd nÿm
04: ain vaistne von dem fleisch vnd den
05: schwaiss In ain pfannen vnd thue es
06: daran vnd mach es Rain ab mit guͦteditorial expansion: ̕em
07: gewürcz So ist es ein wilde praet
08: Item das prüstlein schneid nach der
09: lennge das geit maeditorial expansion: ̅n für ein fleisch
10: Item so sol man nemen die pain da
11: noch fleisch an ist die sol man hackeditorial expansion: ̕en
12: zue klainen stuckeditorial expansion: ̕en vnd sol nemen
13: ain prüe oder ein suppen von dem
14: fleisch vnd ain essich daran vnd den
15: schwaiss von dem kalb das sol maeditorial expansion: ̅n
16: thuen daran vnd das lassen siededitorial expansion: ̅en
17: darInne vnd thue ein gehäck oder
18: gehacktes darein mit ainem guͦtem
19: speck vnd mach es ab mit guͦtem
20: gewürcz das ist ain guͦt fürhessen [75v] 01: Item der guͦt Aber ein guet gemuess
02: gemueß wil macheditorial expansion: ̕en der heb In dem
03: Merczeditorial expansion: ̕en an So bedarff man vil dar
04: zue . Nÿm acker spisz milich vnd acker
05: speiss pringt manigerlaj weiss Da
06: nerennd sich kristen haideditorial expansion: ̕en Iudeditorial expansion: ̕en von
07: vnd dar zue manigeditorial expansion: ̕erlaj thier das sich
08: neren wil Nueditorial expansion: ̅n sol man haben waicz
09: mel da wirt guͦt prot aus da müg
10: wir vnns ernereditorial expansion: ̕en von . Aber von
11: milich vnd von mel macht maeditorial expansion: ̅n muͦs
12: Item von milich vnd von mel macht
13: man guͦt gemüsz wer das bedennckeditorial expansion: ̕en
14: kan Aus gersten werden auch guͦte
15: gemuesz der habeditorial expansion: ̕ern hat die selbeditorial expansion: ̕en guet
16: von Reiss zer seheditorial expansion: ̕en guet dauon macht
17: man auch guͦt gemuesz mit milich .
18: Item so sol Ain gefüllten hechten
19: man nemen ain mittlein hecht des
20: soltu nit veditorial expansion: ̕ergessen schlahe Im das haubt [76r] 01: abe vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain schindel vnd mach
02: die als lanng als der hecht seÿ vnd
03: säuber In schon vnd wenn du In ge=
04: raumpt hast vnd nueditorial expansion: ̅n gar ledig zwischeditorial expansion: ̕en
05: der haut ist . So nÿm den rugken vnd
06: ain klains messerlein vnd an dem zagel
07: So wirt der visch ledig vnd thue
08: den visch heraus das die haut also
09: beleybe ganncz mit den schueppeditorial expansion: ̕en vnd
10: nÿm dann den visch vnd loess Im den
11: grad von dem praet vnd lass dann
12: die haut ligen vnd hack die visch
13: gar klain vnd nÿm denn annder
14: visch dar zue vnncz das du den visch
15: füllest vnd mach das ab mit guͦteditorial expansion: ̕em
16: gewürcz . So wirt es wol geschmach
17: So soltu denn dornach habeditorial expansion: ̕en perch=
18: tram ÿsoppeditorial expansion: ̕en Abrautteditorial expansion: ̕en oder Saluan
19: vnd petersill das alles soltu dar zue
20: habeditorial expansion: ̕en vnd hack das an die visch [76v] 01: vnd füll den hecht wider vol das
02: haist manneditorial expansion: ̅n One stroke too many and additional 'n'? Or something different intended than 'man'? hecht . wann es nicht
03: vast tag ist So hack an den visch
04: öppfel vnd aÿr darein vnd füll den
05: hecht vnd secz Im das haubt wideditorial expansion: ̕er an
06: vnd hefft es mit ainem faden wideditorial expansion: ̕er
07: zue samen So wirt der visch wider
08: ganncz vnd nÿm der selbeditorial expansion: ̕en In die or=
09: waennglein vnd das die fuell schön ge=
10: waschen seÿ So thue denn die füll
11: In das haubt vnd In denn mund Vnd
12: leg In auf ainen rost vnd pratt
13: In sauber vnd schon . Aber von ainer
14: Item aber ein sallsen wöllen salsen
15: wir haben weiss schwarcz oder grün
16: wie du sÿ aller liebest haben wild
17: Nu süllen wir haben veditorial expansion: ̕erheẅraren
18: zwischen der haut vnd die haut solt
19: du nit zue precheditorial expansion: ̅en zue ÿeder seitteditorial expansion: ̕en [77r] 01: solt du In vnnder precheditorial expansion: ̕en als ein Iunges
02: hünlein vnd die lebeditorial expansion: ̕ern vnd den mageditorial expansion: ̕en
03: nÿm heraus vnd den magen kere
04: vmb vnd fülle In schon von ainem
05: anndern hechten des sol er nemen
06: zwaj stuck oder drew vnd hack
07: die klain vnd nÿm den schwaiss dar
08: zue So wirt es schwarcz vnd dauon
09: füll den magen vnd lass In siededitorial expansion: ̅en
10: vnncz an die stat vnd wann der
11: magen gesoten sej So leg In vnd
12: steck die lebeditorial expansion: ̕ern dorein vnd thue Im
13: mit dem sallcz recht mit diser füll
14: So füll den hechten damit v̈berall
15: vnd das die hecht haut nicht zue
16: vol seÿ So pricht sÿ nit . Ain hecht
17: Item ain hecht der mitten gesoten sej .
18: der mitten gesotten sej . vnd an pededitorial expansion: ̕en
19: seÿtten gepraten So nÿm ain weiss
20: tuͦch das aineditorial expansion: ̕er hannt prait sej oder ain [77v] 01: wenig praitter vnd nÿm ain wenigeditorial expansion: ̕en
02: wein vnd nÿm aus die lebeditorial expansion: ̕ern das der
03: mag ganncz Beleibe vnd von aineeditorial expansion: ̅m
04: hechten So nÿm ain stuck das der
05: mag gefüllet werde vnd thue ain
06: vaistne daran an die stat das die lebeditorial expansion: ̕ern
07: ganncz beleÿbe vnd die sol er wider
08: ganncz füllen In den hechten das der
09: mag vnd die lebeditorial expansion: ̕ern pej einannder
10: ligen In der mitt In dem hechteditorial expansion: ̕en
11: vnd so nÿm das tuͦch vnd necze das
12: tuͦch In dem wein . das tuͦch sol als
13: lanng sein das es zwirund vmb den
14: visch gee Schlah es ainest vmb den
15: hecht vnd wenn du es vmb geschla
16: gen hast So leg ein salcz vf das tuͦch
17: v̈ber schlach das tuͦch v̈ber das
18: annder schlach auf den rugken vnd
19: v̈berall wind den hechteditorial expansion: ̕en vmb an [78r] 01: pededitorial expansion: ̕en seitteditorial expansion: ̕en vnd er sol gesallczeditorial expansion: ̕en sein
02: zwischeditorial expansion: ̅en dem tuͦch vnd nÿm ainen
03: drifacheditorial expansion: ̕en faden vnd wind In vmb
04: vierfach muͦss das tuͦch sein Stupp
05: In wol zue pededitorial expansion: ̕en seitteditorial expansion: ̕en Als du In
06: praten wild Nÿm ainen spisz vnd
07: stich In da durch vnd prat den visch
08: darauf Nÿm zwen ziegel vnd leg
09: den visch darauf vnd prat In als
10: ain anndeditorial expansion: ̕ern visch vnnder dem tuͦch
11: mach ain feur vnd vnnder das anndeditorial expansion: ̕er
12: ain klain kollen vnd solt haben
13: ain haisse prüe Als du den hechteditorial expansion: ̕en
14: wild siededitorial expansion: ̅en da sol er das tuͦch wol
15: mit begiessen das er sich nit veditorial expansion: ̕erpreneditorial expansion: ̅n
16: So seud sich der hecht In der mitt
17: Nueditorial expansion: ̅n sol man habeditorial expansion: ̕en klain schüssling
18: vnd die süllen haiss sein vnd leg
19: sÿ vnnder Du solt das tuͦch begiesseditorial expansion: ̅en [78v] 01: mit der prüe So rint er herab auf
02: die haissen So seudt dann der hecht
03: vnd prat in Rain vnd sauber
04: von ainer grönen Sallsen ze macheditorial expansion: ̕en
05: Item ein gröne Sallsen ze macheditorial expansion: ̕en Du solt
06: habeditorial expansion: ̕en zue dem zigel vnd soltu mit
07: essich durch schlaheditorial expansion: ̕en da wirt es scharpf
08: von vnd thue gewürcz daran vnd
09: ainen vierdung weinper vnd vier
10: lot mandel vnd schell den schon vnd
11: stoess sÿ klain durcheinannder Item
12: wiltu ein guͦte Sallsen habeditorial expansion: ̕en die
13: sol mit Rumonier vnd mit Rainfal
14: durch geschlagen sein vnd ain guͦt
15: gewürcz vnd zucker thue darein So
16: hastu guͦt Sallsen . Von hüner mae=
17: gen etwas selczams zue kochen .
18: Item Nÿm maegen der auf ein esseditorial expansion: ̕en
19: genuͦg sej vnd nÿm ain lot hausen
20: plater vnd seud die das die zer gee [79r] 01: In ainem wasser vnd schlach es mit
02: durch vnd wenn es nueditorial expansion: ̅n durch ge=
03: schlagen ist So sol die milich dick sein
04: als du die mandel milich geust Die
05: milich geuss In den hafen zue der
06: hausen plater vnd rür es durch
07: einannder vnd thue zucker darein vneditorial expansion: ̅d
08: machs mit einem wenigeditorial expansion: ̕en schmalcz
09: vnd geuss dornach In ain teẅffe
10: schüssel wann sÿ kalt worden ist
11: So wirt sÿ hert . So soltu denn den
12: kaesz thuen auf ein anndre schüssel
13: die nicht zue weitt seÿ Als ain kaesz
14: nappff vnd besteck den kaeß mit
15: nuss kereditorial expansion: ̅en kannstu sein nicht aus deditorial expansion: ̕er
16: schüssel pringeditorial expansion: ̅en So schneid es zue
17: czwaien stucken vnd legs In ain anndre
18: schüssel das es nicht zue samen gee
19: vnd geuss nuss milich daran . Von
20: Item dem haniff ainem haniff kaesz . [79v] 01: soltu also thuen Schlah In zwirund
02: oder drej stund durch mit ainem ge=
03: sotten wasser vnd thue ain lot hauseditorial expansion: ̕en
04: plater vnd ein pfunt mandel darein
05: oder dar zue vnd seud In ab In wasser
06: das sein nicht mer werd dann auf
07: ein essen Du solt machen ein guͦte
08: milich die sol dick sein vnd mit zuckeditorial expansion: ̕er
09: ab gemacht Magstu den zucker aber
10: nit gehabeditorial expansion: ̅en So nÿm hönig vnd geus
11: In an den kaeß Du solt habeditorial expansion: ̕en ain
12: pfunt mandel den schlach durch
13: das es sej als dick als du ain kalte
14: milich wilt gebeditorial expansion: ̕en den mandel vnd
15: den hausen plater prüe soltu durch
16: schlaheditorial expansion: ̕en das Ir nicht mer sej dann
17: der anndeditorial expansion: ̕ern vnd als vil du Ir wol
18: bedarfft So wirt es ein guͦt kaesz
19: Nÿm ein pfunt mandel milich das
20: die dick sej vnd thue ein wenig [80r] 01: salcz daran vnd besteck In obeditorial expansion: ̕en mit
02: mandelkereditorial expansion: ̕en vnd schuett die milich
03: obeditorial expansion: ̕en vf den kaesz . Von ainem kaes
04: Item ain kaeß von gemacht aus nussen
05: nussen dem thue recht also Nÿm ain
06: lot hausen plater vnd schlach die nussen
07: damit durch vnd mach die suesz mit
08: zucker vnd besteck sÿ obeditorial expansion: ̕en mit nuskereditorial expansion: ̕en
09: vnd geuss die milich darauf als du
10: dem anndeditorial expansion: ̕ern hast gethan . Ainen schotteditorial expansion: ̅en
11: von haniff ze machem dem thue also
12: Item Nÿm Roheditorial expansion: ̕en haniff wasch den schon
13: vnd reib In In ainem mörser vnd schlah
14: In durch drej stund In ain kessel vnd
15: lass In siededitorial expansion: ̅en Du solt habeditorial expansion: ̕en ain rindlein
16: vol vnd zwenn öpffel oder drej die
17: schell schon vnd schneids klain nach
18: der lennge vnd prenn die ab In dem öll
19: das sy nicht schwarcz werdeditorial expansion: ̅en thue sÿ
20: aus dem öll vnd leg sÿ auf die reim [80v] 01: das Ir genuͦg sej strae zucker darauf
02: Das ist ein schott . Aber von haniff
03: Item von haniff das er knödel gewÿnne
04: Nÿm ain wein vnd schlah In damit
05: durch da mach du ain guͦte milich
06: von vnd secz zue dem feur vnd lass
07: siededitorial expansion: ̅en vnd nÿm dann ain zwifail vneditorial expansion: ̕ri Word unclear.
08: ain appfel vnd hack den klain vnd
09: schwaiss In In ainem oell rain vnd
10: thue daran ein paetes prot muͦst du
11: habeditorial expansion: ̕en Du magst macheditorial expansion: ̕en die suppeditorial expansion: ̅en
12: von guͦtem gewurcz vnd Saffran
13: Ainen ponnen prein mach also .
14: Item von ponnen prein . Nÿm die ponen
15: wasch die schon mit aineditorial expansion: ̕er kaelguesse
16: vnd seud sÿ schon das sÿ nicht zue
17: waich noch zue hert sej oder werde
18: Thue sÿ heraus vnd lass sÿ kallt
19: werdeditorial expansion: ̅en vnd nÿm ain raine schüssel [81r] 01: vnd ain rain löffel vnd reibs schon
02: das sÿ nicht zue aussen schlaheditorial expansion: ̕en wann
03: du sÿ aneRichteditorial expansion: ̕en wild So reib sy das
04: sy weiss beleibeditorial expansion: ̕en du magst ain milich
05: welherlaj du wild die suesz seÿ die
06: thue daran vnd gibs hin die v̈brigeditorial expansion: ̕en
07: geribeditorial expansion: ̕en ponnen Nÿm ain arbiß prüe
08: darein vnd ain wenig öll geuss
09: darein vnd machs dick das gib hin
10: haiss Das haist ein muͦsz von ponnen
11: vnd mach also suppeditorial expansion: ̅en Aber ein ge=
12: muess von arbassen ze machen .
13: Item von arbaiss die reib schon da
14: macht du gemuess von wie du wild
15: warmeditorial expansion: ̅m oder kalt Die kallten auf ain
16: schuessel wann sÿ nueditorial expansion: ̅n gestannden ist
17: So schneid sÿ durch czwirund vnd
18: nÿm das mitter tail heraus geuss ain
19: seniff darein Nÿm arbasz die nicht
20: ze waich sind vnd stoesz die klain In [81v] 01: ainem mörser vnd thue ein hönig vnd
02: ain Saffran daran oder zucker da wirt
03: es suesz von vnd ein wenig mel thue
04: daran So wirt es nit zaech Du solt
05: habeditorial expansion: ̕en ain pech da mach lüger ein vnd
06: die lüger prenn mit einem sinbellen
07: eÿsen Die lüger süllen als weitt sein
08: als ain feder kill vnd thue denn die
09: arbass In ain pecke oder pecher kün
10: das geleich auf den podem geen wenn
11: du das lidlein duncks So gennd die
12: arbass vnnden aus die mach In ain
13: schüsselein da du die Innen gebeditorial expansion: ̕en wild
14: drej oder vier türeditorial expansion: ̅enlein vnd mach ain
15: seniff dar zue der gelbe seÿ vnd mit
16: guͦtem gewürcz mach In vnd geuss
17: In daran . Arbass prateditorial expansion: ̕en an einem spisz
18: Item wiltu mer arbaß habeditorial expansion: ̕en da mach
19: praten von vnd die arbasz süllen schon
20: geschwoellt sein vnd stoesz sÿ vnd thue gewürcz [82r] 01: daran vnd zucker So wirt es suesz dauoeditorial expansion: ̅n
02: vnd nÿm ein mel So wirt es zaech weneditorial expansion: ̅n
03: die arbaiss berait sind So nÿm ainen
04: spiss vnd wennds darumbe So hastu
05: den praten gewiss Nÿm tatteditorial expansion: ̕el koreditorial expansion: ̕en
06: vnd schneids nach der lennge klain
07: vnd spick den praten klain damit
08: vnd prat In sauber vnd gib In hin vnd
09: guͦte sallsen daran vnd dar zue .
10: Item Nÿm Aber von arbassen
11: arbass die lass siededitorial expansion: ̅en das die paellg
12: dauon kumeditorial expansion: ̅men vnd reib sÿ gar klain
13: vnd geuss sÿ darein vnd das sÿ nicht
14: zue dünne sind Nÿm reiss der wol
15: geschwoelt sej den leg mitten darein
16: vnd gibs hin ze essen . Von einem
17: weissenn gemuess von nussen
18: Item nÿm ain weiss gemuesz in ainen
19: topff das get von nussen zue die sol
20: er stoessen das sy nicht dürffen durch [82v] 01: schlaheditorial expansion: ̕en vnd solt ain dicke milich
02: habeditorial expansion: ̅en vnd semlein mel da wirt sy
03: dick von Du macht es kalt oder warmeditorial expansion: ̅m
04: gebeditorial expansion: ̕en wie du wild vnd machs mit
05: zucker ab . Ain praün gemuess von
06: weinpereditorial expansion: ̕en vnd von veigeditorial expansion: ̅en ze macheditorial expansion: ̕en
07: Item von ainem muͦsz Du solt nemen
08: ain pfunt weinper zue ainem praueditorial expansion: ̅n=
09: nem muͦsz vnd ain pfunt veigeditorial expansion: ̕en
10: vnd solt nemen czwainczig Regel=
11: piereditorial expansion: ̕en die schwaiss schon In schmalcz
12: oder In oell wann du es gehabeditorial expansion: ̕en macht
13: trucken mit ainem melb vnd thue
14: es In ain pfannen vnd seud es das
15: es praun werde vnd wenn sÿ nueditorial expansion: ̅n
16: praun werdeditorial expansion: ̅en . So lass es kallteditorial expansion: ̕en
17: vnd trucks zue samen So geet das
18: oell dauon . vnd hack das klain ze
19: stuckeditorial expansion: ̕en damit das sÿ klain werden
20: vnd die veigeditorial expansion: ̅en sollen wol gesoten [83r] 01: sein vnd die weinper schwaiss schon
02: vnd reib sy durch ainannder vnd
03: solt dann habeditorial expansion: ̕en guͦten waelisch wein
04: Rainfall Rumonier oder maluasier
05: vnd thuest maluasier darundeditorial expansion: ̕er vnd
06: veditorial expansion: ̕erderbst sÿ nicht daran vnd bedarfft
07: wol guͦt gewürcz vnd nÿm ain hoenig
08: vnd thue das In ainen schönen loeffel
09: das hoenig sol als haiss sein vnd geuss
10: das daran rür es das es dick werde
11: thue es dann vf ain kar oder was
12: du hast wann du wild anRichteditorial expansion: ̕en
13: magstu nit gehabeditorial expansion: ̕en tatteditorial expansion: ̕el koreditorial expansion: ̕en So
14: nÿm naegelein In das gemuesz vnd
15: schneid das tatteditorial expansion: ̕el koreditorial expansion: ̅en nach der lennge
16: vnd besteck es damit . Das gemuess
17: Item vach oder mach In ainen kopff
18: wiltu es macheditorial expansion: ̕en In ainen kopff
19: den mach von mel oder von aÿreditorial expansion: ̕en
20: vnd prenn In ab wiltu ein plat [83v] 01: grün oder weiss auss reiss Mach du ain
02: weiss plat grün das hastu wann
03: du wild . Beraitt wildprät also .
04: Item von wilpraet wann du das
05: hast So nÿm ain stuck klain vnd hack
06: das klain Du muͦst habeditorial expansion: ̕en auch ain
07: rain swaiss hastu den nicht So nÿm
08: ein hönn den swaiss dauon als vil
09: als vf ain essen Thue das Ind Strikethrough in red ink. ain
10: haefelein vnd rür es schon ab das es
11: wol das du hast gehackt klain das
12: thue In den schwaiss vnd ain rain
13: schmalcz thue darunder vnd lass siededitorial expansion: ̅en
14: darInne machs ab das es starck sej
15: vnd ein guͦt gewuercz säe darauf
16: das seÿ von ÿmber naegelein zucker
17: vnd zÿmen Er sol es damit bestraeen
18: Als magstu das von allerlaj flaisch
19: wann du es wild weisz habeditorial expansion: ̕en So
20: nÿm mandel milich daran vnd ain [84r] 01: weiss von aÿreditorial expansion: ̕en Das mach suess von
02: zucker Vonn allerlaÿ vischen mach
03: gemuess von wie du selb wilde
03: Item von allerlaj vischeditorial expansion: ̕en machestu
04: visch gemuesz Die visch söllen gesoteditorial expansion: ̕en
05: sein die hack denn klain vnd hack sÿ
06: vnd thue sÿ In die mandel milich
07: vnd lass siededitorial expansion: ̕en das es dick werde Richt
08: es an vnd veditorial expansion: ̕ersalcz nicht Das du
09: guͦt praueditorial expansion: ̅nn machest zu essen
10: Item wiltu praun habeditorial expansion: ̕en So nÿm
11: den schwaisz von den Reheditorial expansion: ̕en oder von
12: hasen oder schaideditorial expansion: ̕en vnd schlachs durch
13: es ein tuͦch So wirt es praun .
14: Magstu aber des schwaiss nicht gehabeditorial expansion: ̕en
15: So nÿm ain leczellteditorial expansion: ̕en vnd den preneditorial expansion: ̅n
16: vnd lass In kallteditorial expansion: ̕en vnd stoesz In vnd
17: thue In darein So wirt es praun voeditorial expansion: ̅n
18: vnd mit guͦtem gewürcz doch das es [84v] 01: nicht zue vil sej den salcz du recht So
02: wirstu ein rechter knecht vnd etwas
03: guͦtz straee oder saee darauf mit Naegelein
04: vnd mit würczlein . Von einem ge=
05: Item Nÿm ein pachen mach also .
06: weiss semlein prot das nicht zue neẅ
07: seÿ gepacheditorial expansion: ̅en das schneid nach der zwi=
08: rich vnd nicht nach der lennge Du
09: solt habeditorial expansion: ̕en zwaierlaj fülle . Die ain sol
10: grün sein Die ander schwarcz vnd
11: bestreich sy mit aÿr fülle ain schniteditorial expansion: ̕en
12: nach der anndeditorial expansion: ̕ern magstu es gehabeditorial expansion: ̕en
13: So nÿm ÿe ain gelbe füll vf ain
14: schniteditorial expansion: ̅en vnd mach ain taig von
15: aÿreditorial expansion: ̕en oder von wein da zeuch die
16: schniten durch vnd leg zwo sch=
17: niten vf ain annder vnd pachs
18: vnd strae zucker darauf . von
19: Item gepachen Masannczen
20: wöllen wir habeditorial expansion: ̕en pacheditorial expansion: ̕en masannczeditorial expansion: ̕en Catchword at lower leaf margin: 'So nym käsz‘ [85r] 01: So nÿm kaesz vnd reib den klain vnd
02: nÿm aÿer darein vnd thue sy auf
03: ein plat vnd ein wenig gewürcz
04: wiltu es gell macheditorial expansion: ̕en So thue saffran
05: daran vnd lass es pacheditorial expansion: ̕en . Auss
06: der selben materi mach praten
07: Item aus der materj magstu prateditorial expansion: ̕en
08: an ainem spiss Nÿm aÿer schön prot
09: Saffran wein oder essich vnd wasser
10: und visch schüppeditorial expansion: ̕en Salcz menng das
11: zue samen vnd geuss das wasser
12: vf den prateditorial expansion: ̕en vnd lass es erwalleditorial expansion: ̕en
13: ebeditorial expansion: ̕en dick vnd gib es hin zue essen .
14: Aus der materi mach die Repphüner
15: Item aus der selbeditorial expansion: ̕en materj machst
16: du machen Repphüner das die ge=
17: schaffen sein als die fladen vnd lass
18: sy siededitorial expansion: ̅en In ainem wallenden wasser
19: vnd seud sÿ gar wol an ainem spiss [85v] 01: das sy warmeditorial expansion: ̅m werdeditorial expansion: ̕en vnd beträff
02: sÿ mit öll vnd gib da pej pfeffer
03: Aber ain editorial expansion: ꝯcondiment zue vischen
04: Item schüpp ainen hechteditorial expansion: ̕en vnd haw
05: In zue stucken vnd prat sÿ an einem
06: spiss vnd so sy gar gepraten sind
07: So lass sÿ erwalleditorial expansion: ̕en In dem editorial expansion: ꝯcondiment
08: das geschribeditorial expansion: ̕en stet von den czwifaleditorial expansion: ̕en
09: Ain editorial expansion: ꝯcondiment das haist kalbedin
10: Item Nÿm rinden von Rugkeim
11: prot gewaicht In essich vnd nÿm
12: dann mer ÿmber dann pfeffer vnd
13: ain wenigeditorial expansion: ̕en kümich mach das In
14: essich vnd erwöll das ebeditorial expansion: ̕en dick gib
15: es pey den vischeditorial expansion: ̕en Das editorial expansion: ꝯcondiment
16: haist ain kalbedin das mag maeditorial expansion: ̅n esseditorial expansion: ̕en
17: mit allerlaj vischeditorial expansion: ̕en vnd willpraet
18: Ain gepachens huͦn beraitt also . [86r] 01: Item füll ain hün Nÿm aÿr speck
02: vnd Saluan vnd ÿmber zwischeditorial expansion: ̕en des
03: fleischs vnd der haut vnd stoesz es
04: an ainen spiss vnd ain aÿer taig
05: gepraitt mit ainem wallg holcz vneditorial expansion: ̅d
06: vmb wind das hün damit vnd lass
07: wol prateditorial expansion: ̕en vnd gibs hin also ganncz
08: vnd das haist ein gepachens hün
09: Aber von kümich hünern ze beraitteditorial expansion: ̕en
10: Item zer glid Iunge hüner die da
11: gepraten sind vnd schlach aÿer daran
12: mit ÿmber vnd mit Aenesz vnd geuss
13: damit die hüner vnd stoesz sy dann
14: In ainem mörser vnd lass deneditorial expansion: ̅n pacheditorial expansion: ̕en
15: gleich haiss mit ainem schmalcz
16: vnd das haissen kümich hüner .
17: Aber etwas von hünern ze macheditorial expansion: ̕en
18: Item seud ein hün vnd wenn es
19: gesotten seÿ So nÿmeditorial expansion: ̅m des hüns leber [86v] 01: vnd schön prot herte aÿer mel vnd ain
02: Saffran vnd thue das an die hüner suppeditorial expansion: ̅nn
03: mit essich vnd erwölle es mit dem huen
04: vnd mach es vaist mit dem das es dick
05: seÿ vnd das es beleÿb vf dem hün Also
06: mach lampflaisch vnd gepraten muͦsz
07: Morachen machen auss fleisch .
08: Item Morachen von hünereditorial expansion: ̕en macheditorial expansion: ̕en
09: Nÿm das fleisch vor an an der prust
10: vnd hack das klain zue dem melb
11: thue daran aÿer vnd mer ain schnicz
12: prots dar zue zwen stecken vornan vnd
13: den kaltprat als die Moracheditorial expansion: ̕en vnd
14: legs In ain wallennde suppeditorial expansion: ̅en Die weil
15: das seudet So wind den anndeditorial expansion: ̕ern vmb
16: den spiss vnd wann du Ir genuͦg hast
17: So fülle sy mit guͦteditorial expansion: ̕en gewürczeditorial expansion: ̕en vnd
18: aÿreditorial expansion: ̕en vnd prat sÿ gar wol an ainem
19: spiss vnd gib sÿ hin zue essen . Von
20: kappauneditorial expansion: ̅n gib damit ein editorial expansion: ꝯcondiment [87r] 01: Item Nÿm den koppawn vnd solt Im das
02: haubt nit ab schlaheditorial expansion: ̕en Du solt Im den
03: halls füllen vnd praten vnd wann er
04: gepraten seÿ So gib dar peÿ ain galle=
05: mentueditorial expansion: m oder ain Condiment . Ain gans
06: Item ze beraitten vnd ze machen also .
07: Nÿm ganncz gens vnd das die koepff
08: dauon seÿen gethan . vnd stoesz sÿ oder
09: thue sy In ainen Irden hafen vnd geuss
10: wasser daran vnd lass siededitorial expansion: ̅en von vnndeditorial expansion: ̅en
11: auf vnd am trifuesz veditorial expansion: ̕ermach den hafen
12: das der tunst nit heditorial expansion: ̕eraus mueg vnd
13: schür ain klains feur dar zue vnd
14: lass es siededitorial expansion: ̅en vnncz das sÿ schnatteditorial expansion: ̕ern wer=
15: den So nÿm denn zwaj knofflachs
16: haubt die taill zue samen vnd lass
17: mit der genss siededitorial expansion: ̅en mit Saffran vnd
18: gib sÿ ganncz hin zue essen . Aber von
19: gennsen ze beraiten vnd ze macheditorial expansion: ̕en
20: Item Nÿm ganncz genss vnd schweinein
21: fleisch Saluan vnd annder kraut vnd [87v] 01: hack das alles zue samen vnd füll da
02: mit den halls vnd seud In vnd waneditorial expansion: ̅n er
03: gesoten sej So leg In vf ainen rost vnd
04: beschlach In wol mit aÿreditorial expansion: ̕en oder mit aineeditorial expansion: ̅m
05: ayr taig vnd bedraeff In mit schmalcz
06: Nÿm Saffran vnd peteditorial expansion: ̕ersill venichel
07: kraut temeditorial expansion: ꝑperir das vf das kraut oder
08: editorial expansion: ꝯcondiment So pest du kannst vnd magst
09: So gib es denn hin ze essen . von mörser
10: Item Nÿm hünern ze beraitten also
11: ain gepraten hün vnd zerglide das
12: klain vnd nÿm ain klains weiss prot
13: vnd mach ainen dünnen taig von aÿeditorial expansion: ̕ern
14: pfeffer Aenis saffran stoesz das In schmalcz
15: das haissen mörser hüner . Wie man
16: knofflach von fleisch machen sol
17: Item wie man knofflach von flaisch
18: machen sol So nÿm gesoten fleisch
19: vnd gehackte aÿer mel vnd das aller
20: pest kraut das du gehabeditorial expansion: ̕en machst [88r] 01: temeditorial expansion: ꝑperir das an ainannder vnd vnndeditorial expansion: ̕erein=
02: annder vnd mach kugeditorial expansion: el vnd knofflach
03: mit ainem aÿer taig vnd lass das pacheditorial expansion: ̕en
04: In ainem knofflach das magstu gebeditorial expansion: ̕en
05: mit welherlaj das ist praten . Wie maeditorial expansion: ̅n
06: klaine spanfäckel prateditorial expansion: ̕en vnd beraiteditorial expansion: ̕en sol .
07: Item Nÿm ain spannfaeckel vnd prat
08: es küel vnd enspallt das enczwaj mit
09: dem haubt So nÿm die lungel oder
10: herte aÿer vnd zwaj waichen schöne
11: prot Saffran pfeffer Salcz vnd
12: klainen gehackten speck vnd füll
13: das vaecklein vnd damit an einen
14: spisz vnd betraeff es mit schmalcz .
15: Von ainem kalbfleisch gefüllet
16: Item also magstu fülleditorial expansion: ̕en ain kalbfleisch
17: oder ain lamp Nÿm schweinein fleisch
18: vnd thue die schwart dauon vnd hack
19: den klain vnd thue dar zue zwo semel [88v] 01: pfeffer aÿer hoenig Saffran essich doch
02: nit zue saur vnd lass es erwallen
03: vnd gib es also hin mach auch also lun
04: gel gemuesz . Von ainem gannczen huͦn
05: ganncz vnd gar In ainem Anngster
06: Item wie man ein hün ganncz In aineeditorial expansion: ̅m
07: anngster macheditorial expansion: ̕en sol Nym vnd prüe
08: das hün vnd verprüe das nicht
09: vnd das Im die haut dennocht ganncz
10: seÿ So nÿm vnd zeuch Im die haut
11: ab vnd plasz In die haut vnd wo
12: sÿ ze procheditorial expansion: ̕en sej vnd ein loch habe
13: So naee das wider zue vnd nÿm
14: das fleisch vnd seud es vnd waneditorial expansion: ̅n
15: es genuͦg gesoten sej So hack es
16: klain vnd saluan vnd peteditorial expansion: ̕ersill vnndeditorial expansion: ̕er=
17: einannder So nÿm ain stumpffs
18: holcz vnd stoess die haut In das glas
19: oder In den anngster vnd plas die
20: haut auf In dem glas vnd thue [89r] 01: die fülle In das glas darein vnd
02: wann du die haut gar darein prin=
03: gest So behalt den halls herausseditorial expansion: ̕en
04: vnd veditorial expansion: ̕erpint den wol vnd steck In v̈beditorial expansion: ̕er
05: das glas das kain dampff darein
06: müge oder wasser vnd wenn du die
07: haut von erst ab zeüchest piss an die
08: fuesz So schneids Im ain wenig abe
09: vnd wann du das alles gethan hast
10: So thue als vor geschriben stet vnd secz
11: es zue In ainem hafen das daz wasser
12: v̈ber das hün gee ains zwercheditorial expansion: ̕en vingers
13: dick v̈ber das glas vnd lass siededitorial expansion: ̅en
14: So sterckt es sich das maeditorial expansion: ̅n es sicht In
15: dem glas als ein ganncz hün vnd gib
16: es hin dann zue essen . Ein Sweins
17: kopff das feur daraus far als flameditorial expansion: ̅men
18: Item Nÿm vnd seud ain schweins kopff
19: wann er dann gesoten seÿ So nÿm in
20: vnd schneid In würfflat das er dennocht [89v] 01: ganncz seÿ vnd nÿm ÿmber vnd säe
02: die darauf vber all an den schweins
03: koppf der sol ganncz sein vnd das er nicht
04: von einannder gespallten seÿ vnd waneditorial expansion: ̅n
05: du der ÿmber darauf gesaet hast So
06: nÿm ain schüssel vol geprents weins
07: vnd geuss aussen halb auf den kopff
08: halben vnd In das annder halb tail
09: den gepranteditorial expansion: ̕en wein vnd geuss es
10: Innen In den halls vnd das blas das
11: der wein nicht heraus rÿnne vnd
12: nÿm dann ain dürrs prot als grosz
13: als ain nusz vnd nÿm dann ein glü=
14: enndeditorial expansion: ̅en kissling als gross als ein haseditorial expansion: ̕el
15: nuss vnd thue das In das dürr prot
16: vnd legs denn In den pranten wein vneditorial expansion: ̅d
17: von dem glüennden kÿssling werdeditorial expansion: ̅en
18: darauss flameditorial expansion: ̅men fareditorial expansion: ̕en vnd ist vnsched
19: licheditorial expansion: ̅en vnd schmeckt wol Als magstu
20: auch ainen haimÿscheditorial expansion: ̕en schweins kopff
21: machen . [90r] 01: von Reiss mach den also
02: Item Nÿm Reisz vnd waesch den schön
03: aus vier wasserneditorial expansion: ̅n vnd seud In das
04: er ein wenig röscher sej So nÿm denn
05: das weiss von den aÿeditorial expansion: ̕ern vnd reib
06: ains vnnder das annder So hastu ein
07: weiss pachens wiltu es aber gelb
08: habeditorial expansion: ̕en So schaid das gelb von den aÿeditorial expansion: ̕ern
09: So hast du ein gelbs pacheditorial expansion: ̅ens So nÿm
10: denn ain reib schereditorial expansion: ̅em vnd reib den
11: reiss klain vnd aÿer darundeditorial expansion: ̕er Als vor
12: geschribeditorial expansion: ̕en stet wie du wild weiss
13: oder gell macheditorial expansion: ̕en Mach ain taig der
14: duenne seÿ vnd scheusz In durch die
15: hannd Als die geprateditorial expansion: ̕en kugel So hast
16: du ein pacheins von reisz vnd nÿm
17: ain spisz der klain seÿ vnd leg In zue
18: einem feur So säe denn semel mel
19: darauf die weÿl er praet So wirt
20: er schön prauneditorial expansion: ̅n . wiltu ain püntlach
21: prawn machen zue wein [90v] 01: Item Nÿm haidper Vnd wann maeditorial expansion: ̅n das
02: prot aus dem ofen scheust So thue
03: die haidper In ain muͦllter vnd scheuss
04: In den ofen vnd lass sÿ ain tag vnd
05: ain nacht In dem ofen ligen vnd thue
06: sy dann her wider aus vnd nÿm denn
07: ein tüchelein vnd der për darein als
08: gross als ein aÿe . vnd veditorial expansion: ̕erpind sÿ schon
9: vnd mach der püntlein wie vil du
10: wild vnd nach dem vnd vil der për
11: hast So leg sÿ dann In den wein
12: So hastu roten wein . Aber einen
13: Item das praten vonn vischen
14: süllen wir lassen guͦt sein frömder esseditorial expansion: ̕en
15: han wir genuͦg vnd süllen nueditorial expansion: ̅n fürpasz
16: etwas von vischeditorial expansion: ̕en habeditorial expansion: ̕en . Da muͦsz sch=
17: waiss von sein da peÿ vnd von hechteditorial expansion: ̕en
18: nÿmpt maeditorial expansion: ̅n vnd guͦt gewürcz daran
19: vnd das prat das muͦsz maeditorial expansion: ̅n schon habeditorial expansion: ̕en [91r] 01: daraus werdeditorial expansion: ̕en dann praten vnd habeditorial expansion: ̕en
02: ain gestalt Als die Rechprateditorial expansion: ̕en die süllen
03: wir schon habeditorial expansion: ̕en vnd hallteditorial expansion: ̕en Nÿm mandel
04: vnd besteck den praten schon damit
05: So wirt das prateditorial expansion: ̕en guͦt dauon .
06: Ain weisse Sallsen mach also
07: Item weiss Sallsen mach aus mandel
08: hastu der nicht So wirt das prateditorial expansion: ̅en
09: so guͦt Nÿm nuss an der stat hastu daneditorial expansion: ̅n
10: zucker den nÿm auch dar zue . Die
11: prauneditorial expansion: ̅n Sallsen mach von weinpereditorial expansion: ̕en
12: Schlahe die durch mit guͦtem wein
13: wiltu sÿ guͦt habeditorial expansion: ̕en So thue zucker
14: daran . Aber etwas von vischeditorial expansion: ̕en .
15: Item Nÿm visch vnd seud die Rain
16: vnd loesz die graet dauon klain wäreditorial expansion: ̕en
17: aller pest dar zue nÿm die schüppeditorial expansion: ̅en
18: vnd schlahe die visch zue vier stuckeditorial expansion: ̕en
19: vnd veditorial expansion: ̕erseud sÿ nicht . So mag man [91v] 01: die haut ganncz han vnd ain plat sol
02: man auch darInne siededitorial expansion: ̅en wil er die
03: prüe ganncz habeditorial expansion: ̕en wann es dann ge=
04: soten ist So nÿm vnd legs vf ain
05: AneRicht wil man sy precheditorial expansion: ̕en mit der
06: hennde das hörstu wol wiltu es hackeditorial expansion: ̕en
07: So mach es nit zue klain So beleibt
08: die press rain Du muͦst guͦt gewürcz
09: dar zue habeditorial expansion: ̕en So sol er die haut schlein
10: streicheditorial expansion: ̕en . Aber von einem gemuesz ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item wiltu gemuesz dauon habeditorial expansion: ̕en So
12: thue darein geribeditorial expansion: ̕en leczellteditorial expansion: ̕en weinper
13: mandel Die weinper süllen schon gemacht
14: sein das sÿ den leẅten wol gefallen
15: wann der visch beraitt seÿ So wind
16: In vmb ein weiss tuͦch wiltu die haut
17: ganncz habeditorial expansion: ̕en So sol er die haut vorn
18: schlein streicheditorial expansion: ̅en . Aber von einem
19: Item macht gepressten esseditorial expansion: ̅en ze macheditorial expansion: ̅en
20: du der presss nicht gehabeditorial expansion: ̕en . So nÿm [92r] 01: vnd legs vf ainen tisch vnd lege darauf
02: als das tuͦch müge ertrageditorial expansion: ̕en vnd nÿm
03: dir ein guͦten muͦt wann du es kochest
04: oder kocheditorial expansion: ̕en wild . So wirt es guͦt .
05: Aber von ainem gemuess ze macheditorial expansion: ̕en krëne
06: Item ainen krenn haben wir ain pfunt
07: mandel vnd muͦst ain vierdung ge=
08: stossenns Reisz habeditorial expansion: ̕en vnd ain Stadeditorial expansion: ̅el
09: hennen die wol gesotten seÿ vnd nÿm
10: das weiss praet dauon vnd ain sch=
11: weinein schmalcz dar zue vnd ain
12: vierdung zucker vnd aÿer nÿm auch
13: daran . Gemuess von krënne mach also
14: Item von dem krënn woell wir nit
15: erlassen wër guͦt gemuesz wil habeditorial expansion: ̕en
16: der sol nemen tattel kereditorial expansion: ̕en vnd veigeditorial expansion: ̅en
17: kereditorial expansion: ̅en die sol er wol stoessen dar zue sol
18: man habeditorial expansion: ̅en guͦten wein So muͦsz es sein
19: guͦt gewürcz von dem pesten das maeditorial expansion: ̅n
20: haben mag zucker Saffran muͦsz maeditorial expansion: ̅n [92v] 01: auch dar zue habeditorial expansion: ̕en dar zue so wirt
02: es guͦt . Aber von einem gemuess
03: Item Nÿm weinper mandel guͦten
04: wein vnd zucker genuͦg daran vnd
05: salcz zue massen So wirt das muͦsz
06: guͦt . Ain praune farbe zue gemuesz
07: Item Nÿm öppfell weinper piereditorial expansion: ̕en
08: wiltu nueditorial expansion: ̅nn die varb haben So nÿm
09: geribeditorial expansion: ̕en leczellteditorial expansion: ̕en hoenig zucker vnd
10: guͦten wein vnd gewürcz auch dar
11: an salcz es zue massen Also magstu
12: das muͦss macheditorial expansion: ̕en praun oder schwarcz
13: wie du wild . Ain mandel gemuess
14: Item von mandel gemuesz mach ain
15: kaesz wann die milich gesotten wirt
16: So schlah die milich vf ain tuch
17: vnd nÿm ain vierdung zucker den
18: muͦst du vf ein essen habeditorial expansion: ̕en vnd
19: wann die milich gesibt ist So thue
20: sÿ auf ain schuessel das sÿ scheiblat [93r] 01: auf der schüssel sej vnd geuss mandel
02: milich oder nusz milich daran vnd besteck
03: den kaeß mit mandel kereditorial expansion: ̕en . Ain für
04: hes von dem kalbs swaiss ze macheditorial expansion: ̕en
04: Item Nÿm den schwaiss von dem kalb
05: thue wein daran vnd misch das vnd
06: secz es zue dem feur vnd lasz es wol
07: siededitorial expansion: ̅en . hastu dann nit zucker So nÿm
08: hönig vnd leczellteditorial expansion: ̕en an die stat vnd
09: ein schmalcz thue darein So wirt
10: das muͦsz vein vnd hack auch die lungeditorial expansion: ̕el
11: darein vnd das die wol gesotteditorial expansion: ̕en sej
12: Des salcz solt du nit veditorial expansion: ̕ergessen vnd thue
13: auch guͦt gewürcz daran . Auss dem
14: swais von dem kalb seud wilpraet darInne
15: Item Nÿm den schwaiss von dem kalb
16: vnd seud das hirsein willdepraet In
17: wein vnd misch den schwaisz daran
18: Darnach mach es mit gewürcz vnd mit
19: zucker ab Als vor geschribeditorial expansion: ̕en stet hastu [93v] 01: des zuckers nicht So nÿm hoenig an
02: die stat . Ain mandel muͦss von vischeditorial expansion: ̕en
03: Item Nÿm mandel milich weiss visch
04: vnd seud die visch an die stat pisz sy
05: lassennd den grat vnd löß In den grat
06: hach das geprät von dem visch In die
07: mandel milich vnd mach das muesz
08: da mit ab vnd ob du des gepraets
09: von dem visch nit genuͦg hast So
10: nÿm gestossnen reis mit zucker .Ain
11: editorial expansion: ꝯcondiment zue hünern ein ze macheditorial expansion: ̕en
12: Item Nÿm hüner fuesz vnd lass es er=
13: wallen vnd nÿm mägen kalbflaisch
14: vnd hack das klain vnd mach das
15: mit guͦtem gewürcz ab vnd thue näg=
16: gelein darein . Wiltu dauon guͦt essen
17: haben So nÿm zwaj aÿer daran wann
18: die füll beraitt ist So mach denn klaine
19: kügelein dauon vnd thue denn die kü=
20: gelein In die kloe vnd nÿm ain fleisch [94r] 01: prüe vnd lass wol darInne siededitorial expansion: ̕en vncz
02: pisz sich die kloe streckt vnd erwöll
03: es dann In ainem kessel vnd lass es daneditorial expansion: ̅n
04: siededitorial expansion: ̅en pisz an die stat das es sein genuͦg
05: hat wolt ich das es nit veditorial expansion: ̕ersotten wurde
06: du solt sÿ gebeditorial expansion: ̕en In ain lauttre fleisch
07: prüe vnd thue denn gewürcz daran .
08: von einem lamprecht ze beraitteditorial expansion: ̕en
09: Item lamprecht ist ein guͦter visch
10: Als ich dich das weisen wil wiltu
11: mit lamprechteditorial expansion: ̕en bestenn So muͦstu
12: guͦten heff wein dar zue habeditorial expansion: ̕en der
13: mag nit zue guͦt sein dauon kumpt
14: ein mieditorial expansion: ̕rwas Intended:'mürbes'. pluot In den wein soltu
15: den lamprecht legeditorial expansion: ̅en das sÿ kumpt
16: von Irem leben Du solt habeditorial expansion: ̕en ain
17: haiss wasser da soltu sÿ ein stoessen
18: vnd mach sÿ des schwaiss schleins rain
19: wann du sÿ gelücket hast So wasch [94v] 01: an der stat So wirt die lamprecht Rain
02: vnd wann sÿ nueditorial expansion: ̅n rain ist So legs für
03: dich vf ainen tisch das haubt schneid
04: Ir ab vnd den schwanncz lass also gancz
05: das das annder mach also ganncz zue
06: dreÿen stucken vnd seuds In wein vnd
07: seud das haubt vnd des schwanncz ain
08: taÿl sein waschen vnd prats vnd das
09: mach praun vnd stoesz das In ainem
10: mörser vnd seich es durch ein tuͦch
11: mit sein selbs prüe das es Inneeditorial expansion: ̅n gesoteditorial expansion: ̕en
12: seÿ vnd mach es ab mit guͦtem ge=
13: würcz . Aber etwas von aÿren
14: Item wiltu von aÿreditorial expansion: ̕en etwas habeditorial expansion: ̕en
15: mit tötteditorial expansion: ̕ern vnd geet es an So muͦst
16: du Neẅnczigk aÿr habeditorial expansion: ̕en vnd ain
17: wein nÿm auch dar zue das ist die
18: recht masse vnd frisch putteditorial expansion: ̕ern nÿm
19: auch dar zue hastu des nicht genuͦg
20: So nÿm rain schmalcz an die stat [95r] 01: wiltu ain gemueß habeditorial expansion: ̕en So muͦstu wae=
02: lisch wein habeditorial expansion: ̕en vnd wann es gesoteditorial expansion: ̕en
03: ist So soltu es rüreditorial expansion: ̕en das es schleht
04: werde als ein ganncz zucker soltu dar
05: zue han So wirt das muͦsz wol gethan
06: Ein gemuess von mandel ze macheditorial expansion: ̅en
07: Item Nÿm mandel vnd weiss prot
08: vnd hüner vnd hack sÿ klain vnd
09: schweinein fleisch pej ainem halbeditorial expansion: ̕en
10: pfunt zuckers vnd des sallcz veditorial expansion: ̕ergiss
11: nicht . Zue willpraett beraitten
12: Item Nÿm den swaiss von den lembereditorial expansion: ̕en
13: vnd hack In klain So wirt das will=
14: praet guͦt . von ainem gemuess von
15: Item ain gemuess gepraten vischeditorial expansion: ̅en
16: von gepraten vischeditorial expansion: ̕en . Nÿm ain guͦteditorial expansion: ̕en
17: gepraten visch vnd weinper dar zue
18: vnd muͦst habeditorial expansion: ̕en guͦten wein gewürcz [95v] 01: vnd zucker vnd des salcz veditorial expansion: ̕ergiss nicht
02: Von Reisz magstu auch pacheditorial expansion: ̅en .
03: Item von Reiss machstu pacheditorial expansion: ̅ens macheditorial expansion: ̕en
04: oder haben wiltu es weisz habeditorial expansion: ̕en So
05: nÿm das weiss von den aÿreditorial expansion: ̕en So hast
06: du ein weiss pacheins vnd den reisz
07: seud nicht zue waich Reib In an die
08: stat vnd nÿm dar zue aÿer klar .
09: Von ainem grünen pacheditorial expansion: ̕en also
10: Item wiltu grüne pletter pacheditorial expansion: ̕en dar
11: zue muͦst du haben guͦt gewürcz vnd
12: die füll die get von aÿreditorial expansion: ̕en zue vnd
13: die füll streich vf wann das gewürczt
14: seÿ vnd thue auch Saffran daran .
15: Wiltu es dann nit von aÿreditorial expansion: ̕en habeditorial expansion: ̕en So
16: nÿm wein an die stat wann der
17: taig gemacht ist So nÿm ain schmalcz
18: In ain pfannen vnd stoesz die örtter
19: pedeu In ainen taig vnd pach das an [96r] 01: die stat vnd wann es dann gepacheditorial expansion: ̕en
02: ist So leg es dann für dich auf ainen
03: tisch vnd schneid das pachens nach
04: der lennge oder nach der zwitrich oder
05: wie du wild vnd thue oder säe zucker
06: darauf . Von vischen zue pachen
07: Item wiltu ainen guͦten visch gepacheditorial expansion: ̕en
08: habeditorial expansion: ̕en das geet von manigeditorial expansion: ̕erlaj sacheditorial expansion: ̕en
09: zue So muͦst du habeditorial expansion: ̕en hecht oder schlein
10: oder kärpffen vnd nÿm den schwaisz
11: von den vischen das geistu für ein
12: rechts geprattens vnd mit guͦtem
13: gewürcz muͦstu es abe macheditorial expansion: ̕en vnd
14: muscat muͦstu Dar zue habeditorial expansion: ̕en vnd
15: den hack nicht zue klain Waneditorial expansion: ̅n es
16: gehackt ist So ist es gestalt als ain
17: Rechpraten gross oder klain oder du
18: solt es vmb einen spiss windeditorial expansion: ̕en vnd
19: leg es In ain schüssel vnd lass In kalt [96v] 01: werdeditorial expansion: ̅en vnd besteck In mit guͦtem man=
02: del wann man In essen wil So sol
03: man In praten pisz an die stat das er
04: also haiss vf den tisch kumeditorial expansion: ̅me . Von
05: einem frömdem gemuess ze macheditorial expansion: ̕en
06: Item In dem Sumer heb ich an vnd
07: lass dann In dem winter dauon Wir
08: wöllen vnd süllen betrachten vmb
09: frömde gemüsz die werden In dem
10: winter guͦt So tracht das du sibeditorial expansion: ̕en
11: farb habest So magstu mit ereditorial expansion: ̕en wol
12: bestan schwarcz guͦt plab muͦstu han
13: Gell weiss rot prauneditorial expansion: ̅n künd wir das
14: zue samen pringen wann du die farb
15: wild vinden plab koreditorial expansion: ̕en plümen muͦst
16: du haben Die nÿm In dem sumer abe
17: vnd solt die derreditorial expansion: ̕en In ainem ofen der
18: sol nicht zue haiss sein vnd stoess sie
19: gar schon vnd behalt sÿ zue lon Grün Catchword at lower leaf margin: Lass vns nit veditorial expansion: ̕erge[ssen]supplied because: overbinding [97r] 01: lass vnns nit veditorial expansion: ̕ergessen ob der peteditorial expansion: ̕ersill
02: wär veditorial expansion: ̕erganngen . So hab wir grün
03: waiczein sanngen oder Saffran Da
04: wirt es gell von Die rott prawn
05: varb geet von weichseln zue waneditorial expansion: ̅n
06: die zeittig werden die soltu ab den
07: stinglein precheditorial expansion: ̕en Schlahe sy durch
08: ain sib vnd lass sÿ durch siededitorial expansion: ̅en vnncz
09: das sy die kereditorial expansion: ̕en lassen vnd den dritteditorial expansion: ̕en
10: taÿl nÿm hönig darein So soltu sÿ
11: siededitorial expansion: ̕en lasseditorial expansion: ̕en wann es dan gesoten ist
12: So lass es dann kalt werdeditorial expansion: ̅en wiltu
13: es bewareditorial expansion: ̕en So thue es In ainen hafen
14: der Innen veditorial expansion: ̕erglast seÿ Daran pistu der
15: farbe freÿ So machtu die behalteditorial expansion: ̕en
16: ain ganncz Iar das sÿ die varb nit
17: veditorial expansion: ̕erliereditorial expansion: ̕en Das soltu bedenncken schon
18: Das der tunst nicht gee dauon .
19: von ainem visch gepraten gesoteditorial expansion: ̕en
20: vnd gepachen dem thue also . [97v] 01: Item wiltu macheditorial expansion: ̕en ain visch aus dreÿ
02: formeditorial expansion: ̅m zue essen von ainem visch der
03: dennochtganncz seÿ So nÿm In her
04: vnd leg In auf ainen rost vnd be=
05: sprenng das haubt stuck mit mel vnd
06: begeuss das mit haissem schmalcz als
07: lanng piss das dich duncket das es
08: sein genuͦg habe vnd prauneditorial expansion: ̅n werde
09: vmb das mitter oder mittel tail das
10: schlahe In ain schön weiss tuͦch vmb
11: vnd vmb vnd begeuss das mit hais=
12: sem wein vnd wasser durch ainanndeditorial expansion: ̕er
13: vnd sallcz den wein vnd das wasser
14: Begeuss das mittel tail damit ein
15: wenig damit So seud es schon das
16: thue pisz es sein genuͦg habe vnd
17: thue ein wenig pluͦt vnnder den
18: wein Das zagel stuck salcz schon vnd
19: stupffs mit ainem messer vnd ain
20: gluͦt schlahe dar vnnder vnd prat [98r] 01: es küll vnd lass nit veditorial expansion: ̕erprÿnneeditorial expansion: ̅n vf dem
02: rost Also hastu dreÿerlaj essen von
03: dem visch das ain gepacheditorial expansion: ̕en Das
04: annder gesotten Das dritt gepratten .
05: Also mach holprateditorial expansion: ̕en von vischen
06: Item wie man hollpratteditorial expansion: ̕en sol macheditorial expansion: ̕en
07: von vischen vnd von mandel milich
08: So nÿm ain hechteditorial expansion: ̕en vnd hack In
09: klain vnd thue darundeditorial expansion: ̕er geribeditorial expansion: ̕en prot
10: vnd stupp vnd nÿm dann ain hüllczein
11: spiss der ebeditorial expansion: ̕en seÿ vnd streich dann die
12: füll daran vnd mach es geleich Als
13: ain hirsz praten vnd leg In denn
14: zue einem feur vnd prat In sauber
15: vnd begeuss In mit pütteditorial expansion: ̕ern oder mit öll
16: wann er nueditorial expansion: ̅n gepraten ist So zeuch
17: In also gannczeditorial expansion: ̕en von dem spiss vnd
18: nÿm dicke mandel milich vnd hauseditorial expansion: ̕en
19: plater darundeditorial expansion: ̕er die gesoten seÿ vnd
20: zucker genuͦg thue darein vnd thue [98v] 01: es In ain saubre pfannen vnd mach
02: es gell genuͦg vnd veditorial expansion: ̕erklaibe den prat
03: ten mit taig vnd lass das loch da
04: der prat auf stee vnd secz In In aineeditorial expansion: ̅n
05: klainen hafen vnd ker In das er vf
06: wercz stee geuss die milich In den
07: praten vnd lass es sten piss es hert
08: werde vnd schneid In dann zue dünneeditorial expansion: ̅n
09: scheiblein vnd gib In hin . Vonn
10: Regelpiereditorial expansion: ̕en ein latczwerig ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item mit Regelpiereditorial expansion: ̕en mach ein lat=
12: werig von schel sÿ klain vnd schneid
13: sÿ zue vier taileditorial expansion: ̕en vnd schneid die
14: kereditorial expansion: ̕en dauon vnd thue die piereditorial expansion: ̕en In
15: ainen hafen das der tunst nit her
16: aus gee vnd secz auf ain gluͦt vnd
17: nÿm daran ain viertail wasser
18: wann sÿ denn genuͦg habeditorial expansion: ̕en So stoess
19: sÿ klain vnd thue es In ainen kessel
20: vnd secze sÿ auf ain drifuess vneditorial expansion: ̅d mach [99r] 01: ain gluͦt darunder vnd rür sÿ für sich
02: dar vnd ÿe peÿ einer wenigeditorial expansion: ̕en weil
03: geuss ein wenig daran vnd stupp sy
04: ab mit ainem guͦten gewürcz . Von
05: ainem abenteurigeditorial expansion: ̅en aÿe des veditorial expansion: ̕ergiss nit
06: Item Nÿm zwaj saẅplateditorial expansion: ̕er vnd das
07: ÿe aine grösser sej dann die anndeditorial expansion: ̕ern vnd
08: mach sie schön mit wasser vnd nÿm
09: dann aÿer vnd schaid sÿ schon von
10: ainannder das weiss besunder vnd den
11: totter besunder vnd nÿm die klainen
12: pletter das sy voll werdeditorial expansion: ̕en vnd den
13: totter thue darein vnd nym dann
14: die anndeditorial expansion: ̕ern platter vnd thue die klain
15: darein vnd nÿm denn das weiss vnd
16: thue es auch darein In die plater vneditorial expansion: ̅d
17: schneid ein loch In die plattereditorial expansion: ̕en vnd
18: schel die plattereditorial expansion: ̕en da von den toettereditorial expansion: ̕en
19: das er In die plater hinein müge vnd [99v] 01: naee die platteditorial expansion: ̕ern wider zue vneditorial expansion: ̅d klopff
02: das weiss zue samen vnd nÿm ain
03: trachter vnd stoesz In oben In das loch
04: vnd geuss das weiss obeditorial expansion: ̕en auf das totteditorial expansion: ̕er
05: hinein das die plater voll werde
06: vnd pind sÿ dann zue vnd thue sy
07: In ainen hafen vnd lass sÿ aber siededitorial expansion: ̕en
08: So wirt das aÿ daraus vnd gibs
09: dann hin zue essen . von ainem essen
10: von dreÿerlaÿ farben ze machen
11: Item Nÿm dreÿerlaj farbe So nÿm
12: hausen plater die seud In wasser schon
13: vnd nÿm denn ain dicke mandel mi=
14: lich vnd peteditorial expansion: ̕ersill vnd hack den gar
15: klain vnd nÿm den drittel der man=
16: del milich vnd zucker darunder das
17: wirt ein grüne farbe vnd nÿm deneditorial expansion: ̅n
18: die zwaj taill vnd zuckers wol vneditorial expansion: ̅d
19: lass den siededitorial expansion: ̕en In aineditorial expansion: ̕er pfannen vnd [100r] 01: ain tail lass also weiss vnd das drit=
02: tail mach eÿtel gell vnd geuss ÿett
03: leichs vf ain pfannen vnd lass es
04: denn sten vnd seud die grün In aineditorial expansion: ̕er
05: pfannen also lass vnd geuss denn
06: vf ein pfenndlein also lass es sten
07: biss es hert werde So hastu dreÿer
08: laÿ farbe grün weisz vnd gell vnd
09: heb es dann v̈ber das feur vnd pald
10: wider darabe . vnd leg es vf ain
11: anRicht vnd schneid es denn als
12: ein schaffczaglat vnd leg es auf
13: ain schüsselein Ains grün Das
14: annder weiss Das dritt gell piss
15: das die schüssel vol werde vnd
16: gib es hin zue essen . Von ainem
17: gepachen von dreÿen farben
18: Item ain gepacheins von dreÿerlaj
19: farbeditorial expansion: ̕en Ains grün Das ander weisz [100v] 01: das dritt gell So nymeditorial expansion: ̅m aÿr vnd thue
02: das weiss da von vnd die totter dar
03: von Besunder vnd hack peteditorial expansion: ̕ersill
04: klain vnd nÿm denn ein pfannen
05: mit schmalcz Reib aÿer vnd peteditorial expansion: ̕ersill
06: klain vnd mach ain klain grüns
07: plat daraus vnd mach denn ein gelbs
08: plat vnd thue den totter auch heraus
09: vnd nymeditorial expansion: ̅m denn das weiss vnd mach
10: ein weiss plat vnd lege dann die
11: pletter auf ainannder das grün In
12: die mitt schneid es denn schaffczag
13: lat vnd stoeß es dann an ein spiszlein
14: vnd mach dann ein gelbs plat vnd
15: zeuch den spiss da durch vnd mach
16: ainen taig von aÿreditorial expansion: ̕en vnd von wasser
17: vnd mach ain gell vnd zeuch den
18: spisz durch den taig vnd lass also
19: pacheditorial expansion: ̕en In ainem schmalcz vnd zeuch
20: denn die spissel her wider aus vnd [101r] 01: scheid es nach der lennge von ainandeditorial expansion: ̕er
02: vnd leg es denn vf ain schüssel vnd
03: zucker genuͦg daran vnd veditorial expansion: ̕ersalcz nicht
04: Von eingemachten öppfeln mach also
05: Item Nÿm veigeditorial expansion: ̕en zucker weinper vnd
06: hönigk vnd hack das vnndereinanndeditorial expansion: ̕er
07: mit gewürcz vnd mit guͦten dingeditorial expansion: ̅en vnd
08: thue das In die öppfel die auss gelöchert
09: sind vnd heffts mit ainem zweck vber
10: ain annder vnd pach es In ainem taig=
11: lein mit schmalcz vnd mit wein ge=
12: macht du macht es wol pachen In
13: ainer kuchen . Von dem Raiger also
14: Item stoeß Raigerpain klain als dann
15: das fleisch ist dauon nÿm vnd hack
16: das klain vnd stoesz das In ainem
17: mörser vnd weiss prot vnd aÿer
18: klar vnd schlahe das durch miteinandeditorial expansion: ̕er
19: vnd lass es wol erwalleditorial expansion: ̕en vnd gewürcz [101v] 01: das wol vnd gibs hin . Von ainem
02: Sweins koppf den beraitt also
03: Item seud ein schweins köppf vnd thue
04: das fleisch dauon vnd hack das klain
05: mit guetem gewürcz vnd press das ze
06: samen als ain gesottne milich vnd nÿm
07: ain taig oder czwen du magst In schneideditorial expansion: ̅en
08: vnd die selbeditorial expansion: ̕en schnitzlein praten oder
09: pacheditorial expansion: ̕en In ainem dünnen taiglein .
10: Von gepressten vischeditorial expansion: ̕en ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item von gepratten vischen thue die
12: graet auss ainem wolgesoten visch der
13: wol gesoten vnd gesallczeditorial expansion: ̕en seÿ vnd
14: hack den klain vnd thue guͦt gewürcz
15: daran vnd press In gleicher weiss
16: Als dein Sweins kopff wiltu das
17: färben So derre rot rosen vnd
18: annder ding vnd thue das pulluer
19: darauf . Von gepacheditorial expansion: ̕en öppffeln die gepresst sind [102r] 01: Item pach scheiblat oeppfel schnicz vnd leg
02: ÿe ains nach der lennge nach dem andeditorial expansion: ̕ern
03: auf ain pret darauf ein weiss tuͦch ge=
04: prait vnd nÿm ainen pennsel vnd
05: bestreich die schnicz mit hönig vnd
06: säe ÿe gewürcz darauf vnd mach
07: ÿe ain zeill vf die anndeditorial expansion: ̕ern vnd als
08: vil du wild vnd lege ain tuͦch dar
09: auf vnd aber ain tuͦch vf das tuͦch
10: vnd presss als obeditorial expansion: ̕en geschribeditorial expansion: ̕en steet
11: Aber von einem piberswancz
12: Item prüe ainen piber schwanncz vnd
13: zeuch Im die haut ab vnd roest den
14: schwanncz das er sand trucken werde
15: dornach säe In mit gewürcz wiltu
16: ain gepfeffercz muͦsz habeditorial expansion: ̕en So thue Als
17: oben geschribeditorial expansion: ̕en stet Du macht es wol
18: macheditorial expansion: ̕en . von ainem hüner muͦss
19: Item die hüner die wol gesotten sind [102v] 01: die schlah durch mit weissem prot das
02: gepaet seÿ vf ainem rost das haist
03: ain hüner muͦsz vnd roest es wol . Von
04: einem gemuess von stain obs ze macheditorial expansion: ̕en
05: Item Nÿm kriecheditorial expansion: ̕en oder weichseln oder
06: nespel was von stain obs seÿ vnd
07: schlahs durch mit hoenig prenn darein
08: vnd thue es zue dem feur In ainen hafeditorial expansion: ̕en
09: vnd lass dick werden So machstu
10: von ainem ÿeglicheditorial expansion: ̕en ain muͦsz vnd ge=
11: würcz das wol ab doch ob du wild
12: Von ainem Erper muͦss ze macheditorial expansion: ̕en
13: Item Schlah Erper durch mit weissem
14: prot vnd mit hönigk vnd thue essich
15: vnd wein daran vnd guͦt gewürcz
16: Das haist ein Erper muͦsz . Von aineeditorial expansion: ̅m
17: Item Nÿm vnd piereditorial expansion: ̕en muͦss also
18: seud piereditorial expansion: ̕en vnd schlahs durch mit
19: dem selben wasser vnd preneditorial expansion: ̅n ain mel [103r] 01: vnd hönigk . vnd gewürcz darein das
02: ist guͦt . Aber ein gemuesz von Iungeditorial expansion: ̕en
03: hünereditorial expansion: ̕en die durch geschlagen sind
04: Item schlah ain hün mit weissem prot
05: durch vnd mit der prüe da es Innen
06: gesoten sej vnd gewürcz daran das
07: ist guͦt Du machst auch aÿr daran ne=
08: men also . Ain Sallsen von weinpereditorial expansion: ̕en
09: Item Nÿm weinper vnd erwëlle die
10: In aineditorial expansion: ̕er pfannen vnd schlach sÿ durch
11: vnd hab sÿ v̈ber das feur vncz das
12: sy dick werden . So thue dann gewürcz
13: vnd hönigk daran vnd lass noch dicker
14: werden Dornach secz herab vnd lass kallteditorial expansion: ̕en
15: vnd wann du sy aneRichteditorial expansion: ̕en wild So
16: nÿm weiss prot vnd essich vnd czer=
17: treibs vnd richts an vnd gibs hin das
18: ist ain guͦte sallsen . Aber von Sallsen
19: Item Es wirt auch von allem stain obs [103v] 01: soliche guͦte salsen wër Ir recht thuͦt
02: Von ainer sulcz v̈ber ainen formeditorial expansion: ̅m gemacht
03: Item ain sullcz mach also Nÿm ain
04: prenntlin da du die raiff von mügest
05: pringeditorial expansion: ̕en vnd wann du wild So
06: mach ain model von taig der In der
07: selbeditorial expansion: en weÿttne seÿ als das hüllczein prent
08: lein den pach gar Innigklicheditorial expansion: ̕en wol vnd
08: thue dann die Raiff ab dem hüllczein
09: prentlein vnd zeuch denn die tauffel
10: hofflich daruon von der sullcz vnd
11: thue es In das gepacheditorial expansion: ̕en prentlein vneditorial expansion: ̅d
12: nÿm ain schleins haut die gedert seÿ
13: vnd mach sÿ zue puluer mit ainem
14: senfften prülein lass es erwalleditorial expansion: ̕en vnd
15: lasz es dornach v̈ber schlaheditorial expansion: ̕en ain we=
16: nig vnd färbs nach der sullcz scheibs
17: vmb vnd vmbhin So wirts geleich
18: als es darein gossen sej . Du machst [104r] 01: auch nemen rörlein vnd die darumb
02: stecken vnd plümen darein Du machst
03: es wol v̈bergüldeditorial expansion: ̅en oder v̈ber silbereditorial expansion: ̕en .
04: von eineditorial expansion: ̕er Sulcz die da gesteet von schleinen
05: Item Nÿm schlein vnd thue die auf
06: vnd thue darein sallcz vnd gewürcz vneditorial expansion: ̅d
07: henngks hinder den ofeditorial expansion: ̕en vnd lasz dürr
08: werdeditorial expansion: ̅en vnd nÿm hartz von den paümen
09: vnd lass dürr werden vnd stoesz vn=
10: dereinannder vnd sibs durch ain siblein
11: vnd wann du sullczen wild So thue
12: des pulluers darein So gestet sÿ dauon .
13: von einem gepachem von Sibeditorial expansion: ̕en farbeditorial expansion: ̕en
14: Item ein gepacheins von Sibeditorial expansion: ̕en farbeditorial expansion: ̕en etc.
15: Bestreich ein pfannen wol mit schmalcz
16: vnd schlah kallte aÿr darein doch
17: das es nit an prÿnne vnd färb ein
18: ÿeglichs klar das du wild mit deditorial expansion: ̕er farbe [104v] 01: wann du sy also pachest wie du wild
02: So legs auf ain annder vnd v̈ber streichs
03: mit ainem dünnen taiglein das mit
04: aÿreditorial expansion: ̕en seÿ gemacht vnd legs In die pfan=
05: nen mit schmalcz So wechst es zue
06: samen vnd ist hofflich . Von ge=
07: praten vischen die beraitt also
08: Item Nÿm ain erwellteditorial expansion: ̕en visch peÿ
09: drej stuckeditorial expansion: ̕en vnd das du wild gesoteditorial expansion: ̕en
10: han das Bewind mit ainem nassen
11: tuͦch aussen geneczet vnd leg den visch
12: auf ainen rost vnd begeuss das anndeditorial expansion: ̕er
13: stuck mit schmalcz vnd stupffs voreditorial expansion: ̕en
14: vnd ain mel darauf Das dritt lass
15: sunst praten . Von gepraten aÿreditorial expansion: ̕en
16: Item gepratteditorial expansion: ̕en aÿr mach also lass ain
17: wall thuen vnd schlahs zue ÿettwedereditorial expansion: ̕em
18: spicz auf vnd plas zue ainem spicz
19: ein vnd das es zue dem andeditorial expansion: ̕ern auss [105r] 01: gee vnd thue gewürcz darundeditorial expansion: ̕er vnd
02: thue es wider In die schalen vnd stoeß
03: an spisslein vnd prat sÿ das sÿ Ir genuͦg
04: habeditorial expansion: ̕en . von gepacheditorial expansion: ̕en Straubeditorial expansion: ̕en berait also
05: Item Nÿm Straubeditorial expansion: ̕en vnd hacks klain
06: vnd thue sÿ In ain milich vnd czwaj
07: aÿer oder dreẅ darunder vnd färbs schon
08: vnd wann du wild aneRichteditorial expansion: ̕en So
09: thue ain guͦt gewürcz darauf . Von
10: einer Iungen ganns zue beraitteditorial expansion: ̅en
11: Item Ain Iunge ganns beraÿtt also Nÿm
12: knofflach vnd stoesz den vnd prot
13: vnd essich das geuss darundeditorial expansion: ̕er vnd wein
14: vnd schlachs durch vnd erwëll es
15: mit gewürczeditorial expansion: ̕en vnd dornach färbs mit
16: Saffran der nÿmpt Im den geschmack
17: dauon . von eineditorial expansion: ̕er fülle zue gennsen
18: Item stoeß knofflach wechallteditorial expansion: ̕ern oder kran=
19: batper speck pfeffer klain piereditorial expansion: ̕en vnd [105v] 01: weiss prot aÿr vnd grün traubeditorial expansion: ̕en vnndeditorial expansion: ̕er
02: einannder vnd füll auch ain ganns damit
03: Von ainer Sallsen ze vaheditorial expansion: ̅en In dem tawe
04: Item Nÿm ain placheditorial expansion: ̕en vnd praitz
05: In ainen garten vnd fach maÿen
06: taw darauf vnd truck den In ain
07: geschier darein leg peteditorial expansion: ̕erling samen ain
08: nacht oder ainen tag vnd paisss dar
09: Inne Dornach nÿm ponen vnd zer
10: stoesz die vnd leg das pulluer wo du
11: wild vnd würff den peteditorial expansion: ̕ersill samen
12: darauf So waechst er gleich ze stundeditorial expansion: ̕en
13: Von eineditorial expansion: ̕er sulcz ze macheditorial expansion: ̕en das sÿ gereditorial expansion: ̕en gestee
14: Item Nÿm kelber fueß vnd seud die
15: piss sy sich zer treibeditorial expansion: ̕en lassen als ain
16: muͦsz vnd thue die pain dauon vnd
17: thue das In ain veditorial expansion: ̕erglast geschier vnd
18: lass als ain laim erherteditorial expansion: ̕en vnd wann [106r] 01: du sullcz wild macheditorial expansion: ̕en So nÿmeditorial expansion: ̅m des selbeditorial expansion: ̕en
02: puluers vnd würffs darein wann du
03: wild In dem Iare So gestet die sullcz .
04: Von ainem höfflichem gepachem
05: Item ain höfflichs pacheins mach also
06: v̈ber ain model oder formeditorial expansion: ̅m oder v̈beditorial expansion: ̕er ain
07: schüssel pecher oder hafen oder was
08: du gereditorial expansion: ̕en haben wild aus ainem taig
09: mit aÿreditorial expansion: ̕en gemacht vnd steck züegk=
10: lach darein vnd legs dann auf ain
11: schüssel vnd mit schmalcz gepacheditorial expansion: ̕en vneditorial expansion: ̅d
12: stecks an vnd nÿm roerlach als es
13: gepacheditorial expansion: ̕en ist vnd stecks vf die züegklach
14: vnd thue plümen oder rosen oder was
15: du wild obeditorial expansion: ̕en vf die rörlach Du
16: machst ain essen macheditorial expansion: ̕en In das gepacheditorial expansion: ̕en
17: wie du wild . Von ainem milich muͦss
18: Item Nÿm die milich aus den gesotteditorial expansion: ̕en
19: vischen vnd weiss priss vnd schlah
20: sy durch vnd lass er walleditorial expansion: ̕en vnd wol [106v] 01: gewürczeditorial expansion: ̕en das haist ain milich muͦsz
02: vnd gibs hin ze essen . Aber etwas
03: Item Nÿm arbaiss . von arbassen .
04: So sÿ du aller schönist mügst gehabeditorial expansion: ̕en
05: vnd seud die vncz das sÿ die pällg
06: lassen dornach reibs vnnder den henndeditorial expansion: ̕en
07: In ain schäfflein vnd secz die arbaiss
08: wider zue dem feur vnd lass siededitorial expansion: ̕en
09: vnd thue sÿ darnach In ainen mörser
10: vnd stoesz sÿ Dornach thue sÿ In ain
11: sauber häfelein vnd lass nit lanng
12: pej dem fewr sten annders sÿ werdeditorial expansion: ̅en
13: schwarcz vnd säe ain ÿmber darauf
14: So hastu ain weis arbaiß . Item also
15: soltu den tiergarten machen also .
16: Item wiltu habeditorial expansion: ̕en ainen tier garteditorial expansion: ̕en
17: So nÿm mel vnd aÿr daraus
18: machstu machen mit was du wild
19: von fleisch oder von vischeditorial expansion: ̕en machst [107r] 01: du macheditorial expansion: ̕en was du wild zecheditorial expansion: ̅enerlaÿ
02: wildu nach ÿeglichs art zecheditorial expansion: ̅ener=
03: laj In ainem garten . Der gart sol
03: vmb fanngeditorial expansion: ̕en sein mit eineditorial expansion: ̕er maur die
04: gelär macht der tegel nicht gehabeditorial expansion: ̕en
05: So soltu In mit planngkeditorial expansion: ̕en vmbefaheditorial expansion: ̕en
06: das das wilde nit dauon kumeditorial expansion: ̅me
07: Machtu aber der plannckeditorial expansion: ̕en nicht
08: gehabeditorial expansion: ̕en . So mach ainen zawn von
09: gerteditorial expansion: ̕en die gerteditorial expansion: ̕en süllen von aÿreditorial expansion: ̕en
10: sein gemacht vnd von mel Nÿm
11: das weiss von den aÿreditorial expansion: ̕en vnd ain
12: semlein mel das soltu es aus macheditorial expansion: ̕en
13: die gaerteditorial expansion: ̅en vnd solt peteditorial expansion: ̕ersill oder andeditorial expansion: ̕er
14: grün habeditorial expansion: ̕en das soltu reibeditorial expansion: ̕en klain vneditorial expansion: ̅d solt
15: saluan habeditorial expansion: ̕en also soltu die tötter nemen
16: von den aÿreditorial expansion: ̕en vnd ain winczig mel
17: darundeditorial expansion: ̕er da mach ainen taig daraus
18: vnd machstu macheditorial expansion: ̕en die grün gaerteditorial expansion: ̕en
19: Nÿm ain semlein taig prenn In abe . [107v] 01: nicht thue aÿr daran mach die steckeditorial expansion: ̕en
02: dauon vneditorial expansion: ̅d thue Saffran daran So werdeditorial expansion: ̕en
03: die steckeditorial expansion: ̕en gell die steckeditorial expansion: ̕en prenn ab In
04: ainem schmalcz vneditorial expansion: ̅d mach von aÿreditorial expansion: ̕en ain
05: taig vnd von kaeß mach ain praiteditorial expansion: ̕en Als
06: du machst zue den osteditorial expansion: ̕ern die fladeditorial expansion: ̅en Also
07: soltu ain huͦt In den garten macheditorial expansion: ̕en Die
08: gärten sollen einer spann lanngk sein die
09: steck darumbe vnd sol ain tureditorial expansion: ̕en darInne
10: sten da sol ein weg durch gen obeditorial expansion: ̕en
11: vmb den turen sol ein ganngk gen Da
12: süllen frawen vnd Iunckfrawen knecht
13: vnd ritter vf sten wenn sÿ das wilde
14: woellennd ane sehen vnd vah'n Aussen
15: vmb den garten sol ein grabeditorial expansion: ̕en gen Da
16: süllen lebenndig visch Innen sten vneditorial expansion: ̅d
17: zwischen dem zawn vnd dem grabeditorial expansion: ̕en
18: süllen paẅm sten die süllen öppfel
19: piereditorial expansion: ̕en muscat vnd nuss trageditorial expansion: ̕en . So
20: sicht man auf den paẅmen v̈berall
21: aichoreditorial expansion: ̕en vnd vogel die süllen auf den [108r] 01: paẅmen sten vor dem garteditorial expansion: ̕en da sol
02: ein torwätel sten der sol guldein sein
03: Die sülleditorial expansion: ̕en vnd wöllen frölich sein das
04: sol gescheheditorial expansion: ̕en vor dem tisch da sicht maeditorial expansion: ̅n
05: den tiergarteditorial expansion: ̕en her gen DarInne sind maeditorial expansion: ̅n
06: vnd frauen vnd Iunckfraẅen auch ain
07: tail wann er sein nicht gelaubeditorial expansion: ̕en wil
08: der mags wol seheditorial expansion: ̕en wann es kumpt
09: für den tisch So mag maeditorial expansion: ̅n es wol
10: geseheditorial expansion: ̕en . vnd das wist DarInne
11: sind auch schüczeditorial expansion: ̕en vnd waeppner vnd
12: annder kurczweilig ding Das man
13: darInne köch vindet So sicht man
14: die purg vnndergann So wirt
15: das thor auf gethan So sich maeditorial expansion: ̅n die
16: Bischoff her für gann vnd den
17: koch darunder stan der das feur dar
18: ein hat gethan Nider laet er gann
19: auf die pannck vnd zeücht ein kopff
20: zue hannd Aus dem laet man Im gebeditorial expansion: ̅en
21: vnd ze hannt wider auf den tisch [108v] 01: darInne sind zwaierlaj vogel das sülleditorial expansion: ̕en
02: wissen vnd wann sy nit annderlaj
03: habeditorial expansion: ̕en gasz So fliegeditorial expansion: ̕en die anndeditorial expansion: ̕ern von
04: stat . So sich Ich den affen gen In
05: dem tiergarten . vnd das ist ein etc.
06: wöllend sÿ mer essen So gib gepacheditorial expansion: ̕en
07: visch vnd gesoteditorial expansion: ̕en vnd gepraten etc.
08: Also hastu guͦt ding von
09: allerlaÿ kocheditorial expansion: ̕en von Maister
10: hannsen des von wirtenberg
11: koch etc.
12: . 1 . 4 . 6 . 0 .
02: gegenwürtigen puechleins darInne
03: man vindet alles das was hernach
04: geschriben stat editorial expansion: &cetc.
05: Item wër ein guͦt muͦsz wil macheditorial expansion: ̕en
06: Item von einem mandel muͦsz
07: Item von ainer mandel suppeditorial expansion: ̅en
08: Item von ainem mandel kaesz
09: Item von ainem mandel schotten
10: Item von einem Igel der weisz sej
11: Item von ainem schwarczeditorial expansion: ̕en Igel
12: Item aber von ainem anndeditorial expansion: ̕ern Igel
13: Item von aÿreditorial expansion: ̕en In der vasten
14: Item von gepraten aÿreditorial expansion: ̕en
15: Item ain sullcz von veigeditorial expansion: ̕en
16: Item ain Sulcz von weinpereditorial expansion: ̕en [2v] 01: Item von ainem Seniff
02: Item von aineditorial expansion: ̕er gall ze macheditorial expansion: ̕en
03: Item ein Sulcz von hosennesteleditorial expansion: ̕en
04: Item von ainem aÿr muͦsz
05: Item von knödel mach also
06: Item ain essen von visch rogeditorial expansion: ̅en
07: Item von aineditorial expansion: ̕er kalbs lungel
08: Item von würsten aus ainem affter darmeditorial expansion: ̅m
09: von einem kalb .
10: Item von einem wein muͦsz
11: Item von einem kereditorial expansion: ̕en muͦsz
12: Item von aineditorial expansion: ̕er haniff suppeditorial expansion: ̅en
13: Item ain kaeß von magen macheditorial expansion: ̕en
14: Item von ainem gemueß
15: Item von ainem haniff muͦß
16: Item das die arbass paelg veditorial expansion: ̕erliereditorial expansion: ̕en
17: Item ain gemueß von ponen
18: Item von ainem totter muͦsz
19: Item ein gemuesz von milich ram [3r] 01: Item ain geweichts In der vasten
02: Item aber von ainem gemuesz
03: Item von ainem kachel muͦss
04: Item von aineditorial expansion: ̕er gesotteditorial expansion: ̕en milich
05: Item ain gepacheins von drej farbeditorial expansion: ̕en
06: Item praten In der vasten
07: Item aber der laÿ esseditorial expansion: ̕en mach also
08: Item aber von vischeditorial expansion: ̕en
09: Item von ainem frömdeditorial expansion: ̅en pacheditorial expansion: ̕en
10: Item In dem maÿen heb an
11: Item von Sallsen ze machen
12: Item wiltu grün fleisch behalteditorial expansion: ̕en von
13: Sand marteins tag piss In den sumer
14: Item wie maeditorial expansion: ̅n das Rindfleisch behalteditorial expansion: ̕en sol
15: Item das kastrauneditorial expansion: ̅nein behalt also
16: Item von Repphünereditorial expansion: ̕en etwas ze kocheditorial expansion: ̕en
17: Item aber von Repphünereditorial expansion: ̕en
18: Item von aineditorial expansion: ̕er sulcz die gel seÿ
19: Item von ainem fürhessen [3v] 01: Item von gepratteditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en
02: Item mach peteditorial expansion: ̕ersill auf einen tisch der wachs
03: Item aber von hünereditorial expansion: ̅en
04: Item von Reinischeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en ze prateditorial expansion: ̅en
05: Item von einer grün sulcz
06: Item von aineditorial expansion: ̕er sulcz von vier stuckeditorial expansion: ̕en
07: Item aus der materi mach Repphöneditorial expansion: ̕er
08: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment zue vischeditorial expansion: ̕en voeditorial expansion: ̅n zwifaln
09: Item ain otter schwanncz zue praten
10: Item den lach prat also
11: Item von Stockvischeditorial expansion: ̕en zue praten
12: Item aber von stock vischen
13: Item aber ain editorial expansion: ꝯcondiment von hünereditorial expansion: ̕en
14: Item geprattne hüner mit kuetteditorial expansion: ̅en gemacht
15: Item von mörser hünereditorial expansion: ̕en
16: Item ain gabraide ze macheditorial expansion: ̕en
17: Item ein sullcz von fuessen
18: Item ainen magen füllen
19: Item aber von ainem kalb [4r] 01: Item ain Rindfleisch zue siededitorial expansion: ̅en
02: Item von aineditorial expansion: ̕er eingemachten lebeditorial expansion: ̕ern
03: Item des wilden sweins leber thue auch also
04: Item von schaeffein knoedeln
05: Item von ainem lamps haubt gepacheditorial expansion: ̕en
06: Item das Rech haupt mach also
07: Item ain froemdes gepratens
08: Item ain essen von huenereditorial expansion: ̕en haist lanncz
09: Item ain Rugk praten von dem Rech
10: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von Rech fleisch
11: Item ain essen von wilpraet
12: Item ain gemuess von prot
13: Item wiltu wilpraet behallteditorial expansion: ̕en
14: Item allerlaÿ flaisch behallt also
15: Item von aineditorial expansion: ̕er grünen Sallsen ze macheditorial expansion: ̕en
16: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment haist Dewericz
17: Item von krapffen ze machen
18: Item ain haidennischeditorial expansion: ̕en kuͦchen ze macheditorial expansion: ̕en
19: Item von aineditorial expansion: ̕er gabel svpp [4v] 01: Item von gefüllteditorial expansion: ̕en ayreditorial expansion: ̕en die geprateditorial expansion: ̕en sind
02: Item aber von geprateditorial expansion: ̕en aÿrn
03: Item ain habich muͦss von aÿreditorial expansion: ̕en
04: Item aber von gefüllten ayreditorial expansion: ̕en
05: Item aber von aÿreditorial expansion: ̕en
06: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von aÿreditorial expansion: ̕en
07: Item wie maeditorial expansion: ̅n hirss praten sol
08: Item von gepraten arbassen
09: Item aber von gepraten aÿreditorial expansion: ̕en
10: Item von ainem ennglischeditorial expansion: ̕en fladeditorial expansion: ̅en
11: Item ain ponen gemacht von taig .
12: Item von ponnen
13: Item von herten ponen
14: Item waich haber groecz odeditorial expansion: ̕er waicz oder hirss
15: Item von arbassen
16: Item von Seniff ze macheditorial expansion: ̕en
17: Item ein mandel kaesz
18: Item von putter milich
19: Item ain tuͦch muͦss mach also
20: Item aber von Reiss
21: Item von einem editorial expansion: ꝯcondiment ze macheditorial expansion: ̕en [5r] 01: Item aber ein editorial expansion: ꝯcondiment
02: Item von ainem guͦten haber kereditorial expansion: ̕rn
03: Item für die kraut würmeditorial expansion: ̅m
04: Item aber von Repphünereditorial expansion: ̅en
05: Item ain gestalt als ein Rechprateditorial expansion: ̕en voeditorial expansion: ̅n vischeditorial expansion: ̕en
06: Item ain ziger von mandel
07: Item ain fladen In der vasten
08: Item von krappfen füll
09: Item von gepraten aÿreditorial expansion: ̕en
10: Item von veigeditorial expansion: ̕en ein ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item ein krebs muͦss
12: Item ein essen gestalt als ein Roseÿseditorial expansion: ̅en
13: Item ain gepacheins
14: Item aber ein frömds gepacheins
15: Item von dem kalbs kopff ze prateditorial expansion: ̕en
16: Item ain gabraide zue willpraet
17: Item würst von hasen macheditorial expansion: ̕en
18: Item aÿremschmalcz In der vasten
19: Item gehalbirte aÿr In der vasten
20: Item ain holer muͦss
21: Item ain gemuesz von reisz [5v] 01: Item ain gemuesz von piereditorial expansion: ̕en odeditorial expansion: ̕er stain obss
02: Item ain essen gestalt als ein piereditorial expansion: ̅en
03: Item ain gemuesz von huenereditorial expansion: ̕en
04: Item von geisslicz In der vasten
05: Item eingemacht kresbs
06: Item aber ein essen von hünereditorial expansion: ̕en
07: Item ein gabraid mach zue hünereditorial expansion: ̕en
08: Item von gabraid ob sÿ zue vaist seÿ
09: Item eingemachte Repphüner
10: Item von klainen voglein
11: Item zue dem wilprät geit maeditorial expansion: ̅n gewürcz
12: Item aber ein pacheins
13: Item mach krapffen also
14: Item von fleisch krappfen ze macheditorial expansion: ̅en
15: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von allerlaÿ
16: Item ain Sallsen von knofflach zue
17: gemuess die reib also
18: Item aber ein Sallsen aus saluan
19: Item Seniff ze macheditorial expansion: ̅en
20: Item ein gepacheins von kaesz [6r] 01: Item von eingemachteditorial expansion: ̕en vischeditorial expansion: ̅en
02: Item wie maeditorial expansion: ̅n Äsch sol prateditorial expansion: ̅en
03: Item aber von vischen
04: Item aber von vischen
05: Item aber von vischen zue beraitteditorial expansion: ̕en alleditorial expansion: ̕er gestalt
06: Item die tugent voeditorial expansion: ̅n dem geprenteditorial expansion: ̕en wein
07: Item ein macheditorial expansion: ̕en grün ÿmber
08: Item guͦt grün macheditorial expansion: ̅en
09: Item guͦt praẅn macheditorial expansion: ̅en
10: Item guͦte plab machen
11: Item wie maeditorial expansion: ̅n leder sol macheditorial expansion: ̕en
12: Item ob der most wasser habe
13: Item von essich ze macheditorial expansion: ̕en
14: Item aber von essich
15: Item von eingemacheteditorial expansion: ̕en kütten
16: Item von einem tranck aus krannbatpereditorial expansion: ̕en
17: Item ein Salls v̈ber Iar ze machen
18: Item von mandel milich
19: Item ein kaeß von mandel
20: Item ain Igel aus mandel [6v] 01: Item von einem kumpost ze macheditorial expansion: ̕en
02: Item das daz prot nit schimlig werde
03: Item ain stain waich ze machen
04: Item aber ain Seniff ze macheditorial expansion: ̕en
05: Item Gold aus der vededitorial expansion: ̕ern schreibeditorial expansion: ̕en
06: Item aufgelegt puͦchstabeditorial expansion: ̕en von gold
07: Item ein schwarcze Dimpteditorial expansion: ̕en ze macheditorial expansion: ̕en
08: Item Gelbe farb ze machen
09: Item guͦt grüne färb ze macheditorial expansion: ̕en
10: Item aber von dintten mach also
11: Item für den soet
12: Item ain haidnischen kuͦcheditorial expansion: ̕en ze macheditorial expansion: ̕en
13: Item weiss gepratteditorial expansion: ̕en huener
14: Item die roten mach also
15: Item von den schwarczeditorial expansion: ̕en huener ze macheditorial expansion: ̕en
16: Item von grün hünereditorial expansion: ̕en ze macheditorial expansion: ̕en
17: Item zue weisseditorial expansion: ̕en huenereditorial expansion: ̕en sals
18: Item ein Sallsen zue schwarczeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en
19: Item ain gestossen huen
20: Item von hennen zue kocheditorial expansion: ̕en [7r] 01: Item von aineeditorial expansion: ̅m swarczeditorial expansion: ̕en gemuesz
02: Item aber von hünereditorial expansion: ̕en
03: Item aber ein essen von hünereditorial expansion: ̕en
04: Item wann maeditorial expansion: ̅n anders nicht hat dann
05: kalbfleisch
06: Item von ainem lungel muesz
07: Item aber von einem gemuess
08: Item aber von milich vnd von mel
09: macht maeditorial expansion: ̅n guͦt gemueß
10: Item von ainem gefüllten hechteditorial expansion: ̅en
11: Item aber von Sallsen
12: Item von einem hechteditorial expansion: ̕en der mitteditorial expansion: ̕en ge=
13: sotten seÿ vnd an pededitorial expansion: ̅en seitteditorial expansion: ̕en geprateditorial expansion: ̕en
14: Item von grüner Sallsen
15: Item von hüneditorial expansion: ̕er maegeditorial expansion: ̅en etwas kochen
16: Item von haniff kaeß
17: Item ein kaeß von nussen
18: Item ein schotten von haniff ze macheditorial expansion: ̕en
19: Item aber von haniff
20: Item ain ponnen prein [7v] 01: Item ein gemueß von arbassen
02: Item arbass praten an einem spiss
03: Item aber von arbassen
04: Item ain weiss gemuess von nussen
05: Item ain prauneditorial expansion: ̅n gemuesz von weinpereditorial expansion: ̕en
06: oder von veigeditorial expansion: ̕en
07: Item das gemuesz vach In ainen kopff
08: Item Beraitt wilprät also
09: Item von allerlaj vischeditorial expansion: ̕en mach gemuesz
10: von wie du wild
11: Item das du guͦt prauneditorial expansion: ̅n machst ze esseditorial expansion: ̕en
12: Item aber ein gepacheins
13: Item von pachen Masannczeditorial expansion: ̕en
14: Item auss der selbeditorial expansion: ̕en materj mach prateditorial expansion: ̕en
15: Item aus der materj magstu macheditorial expansion: ̕en
16: Repphüner .
17: Item aber ain editorial expansion: ꝯcondiment zue vischeditorial expansion: ̕en
18: Item aber ain editorial expansion: ꝯcondiment das haist
19: kalbedin .
20: Item ain gepachens huͦn mach also [8r] 01: Item aber von kümich hünereditorial expansion: ̕en
02: Item aber etwas von hünereditorial expansion: ̕en
03: Item moracheditorial expansion: ̕en macheditorial expansion: ̕en auss fleisch
04: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von dem koppawn
05: Item ein ganns beraitt also
06: Item aber von gennsen zue beraitteditorial expansion: ̕en
07: Item von mörser hünereditorial expansion: ̅en
08: Item wie maeditorial expansion: ̅n knofflach von flaisch
09: machen sol .
10: Item von spanfaecklein ze beraitteditorial expansion: ̕en
11: Item ein kalbfleisch gefüllet
12: Item mach ain gepraten huͦn ganncz
13: In ainen anngster
14: Item das aus dem Sweinskoppf feur
15: heraus far flammen weisz
16: Item von Reiss ze machen
17: Item wiltu püntlach praun macheditorial expansion: ̕en
18: zue wein .
19: Item aber ein prateditorial expansion: ̕en von vischeditorial expansion: ̕en [8v] 01: Item ain weisse Sallsen ze macheditorial expansion: ̕en
02: Item aber von vischen
03: Item aber ein gemuess ze machen
04: Item aber ein gepresst essen
05: Item ain krën mach also
06: Item aber von gemuͦsz ze macheditorial expansion: ̕en
07: Item aber ein gemuesz
08: Item ain prauneditorial expansion: ̅n farbe zue gemuesz
09: Item ain mandel gemuesz
10: Item ain fürhess von kalb swaiss
11: Item den swais von dem kalbe seud
12: wilprät darInne
13: Item ain mandel muͦss von vischeditorial expansion: ̕en
14: Item ein condiment zue hüner ein ze
15: machen
16: Item den lamprecht ze beraitteditorial expansion: ̕en
17: Item aber von aÿreditorial expansion: ̕en
18: Item ain gemuesz von mandel
19: Itemm willpraet ze beraitteditorial expansion: ̕en [9r] 01: Item ain gemuess von pratteditorial expansion: ̕en vischeditorial expansion: ̕en
02: Item von Reiss magstu pachen
03: Item von grünem pacheditorial expansion: ̅en
04: Item ain frisch pacheditorial expansion: ̕en
05: Item von frömdem gemuess ze macheditorial expansion: ̕en
06: Item ainen visch geprateditorial expansion: ̕en gesotten
07: vnd gepacheditorial expansion: ̕en .
08: Item also mach hollprateditorial expansion: ̕en von vischeditorial expansion: ̕en
09: Item von ainem abenteẅrigeditorial expansion: ̅en aÿ veditorial expansion: ̕ergiss nit
10: Item ain essen von dreÿerlej farben
11: Item ain gepacheins von drej farbeditorial expansion: ̕en
12: Item eingemacht öppfel
13: Item von dem Raiger ze beraitteditorial expansion: ̕en
14: Itemm von ainem Sweins kopff den
15: beraitt also
16: Item von geprëssteditorial expansion: ̕en vischen ze macheditorial expansion: ̕en
17: Item von gepachen öppfeln die gepresst
18: sein [9v] 01: Item von aineeditorial expansion: ̅m piberschwancz
02: Item von ainem hüner muͦsz
03: Item ain gemuesz von stain obs
04: Item von ainem erper muͦss
05: Item ain piereditorial expansion: ̕en muͦss
06: Item aber ein gemues von hünereditorial expansion: ̕en die
07: Item geschlagen sind
08: Item ain Sallsen von weinper
09: Item von ainer Sulcz v̈ber ainen
10: formeditorial expansion: ̅m gemacht
11: Item von aineditorial expansion: ̕er Sulcz die da gesteet
12: von schleinen .
13: Item ein gepacheins von sibeditorial expansion: ̕en farbeditorial expansion: ̕en
14: Item von geprateditorial expansion: ̕en vischeditorial expansion: ̕en
15: Item von gebraten aÿreditorial expansion: ̕en
16: Item von gepachen Straubeditorial expansion: ̕en die
17: beraitt also .
18: Item von aineditorial expansion: ̕er Iungeditorial expansion: ̕en ganns ze beraitteditorial expansion: ̕en
19: Item von einer füll zue gennsen [10r] 01: Item von aineditorial expansion: ̕er Sallsen ze vaheditorial expansion: ̕en In
02: dem tawe .
03: Item von eineditorial expansion: ̕er sulcz ze macheditorial expansion: ̕en das sie
04: gerneditorial expansion: ̕e gestee
05: Item von ainem höfflicheditorial expansion: ̕en pacheditorial expansion: ̕em
06: Item von ainem milich muͦss
07: Item aber von arbassen
08: Item von dem Tiergarten .
09: 1460 [10v] [11r] [11v] [12r] [12v] [13r] [13v] [14r] [14v] [15r] [15v] [16r] [16v] [17r] 01: Wer ein guͦt muͦs wil haben
02: das mach von sibennler sacheditorial expansion: ̅en
03: du muͦst haben milich salcz
04: vnd schmalcz zugker aÿer
05: vnd mel saffran dar zue So
06: wirt es gell Ain mandel muͦsz macheditorial expansion: ̅en
07: Item wildu machen ein mandel muͦss
08: So nÿm ein pfunt mandelss vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
09: auch vmüdueditorial expansion: ̅m vnd ob du des nicht
10: hast So nÿm semlein prot dar zue
11: vnd das thue In ain wasser vnd
12: wall das darauss vnd das schlach
13: mit der milich durch ain tuͦch . So
14: wirt es klain wiltu es suess haben
15: So thue zugker daran das haist
16: ain mandel muͦss . Ain mandel suppeditorial expansion: ̅en
17: Item ain mandel suppen wiltu die
18: machen die geet von mandel milich
19: zue nÿmeditorial expansion: ̅m ain semlein prot das päe [17v] 01: schon die milich geuss daran wiltu
02: die suppen haben . wiltu habeditorial expansion: ̅en ain
03: mandel käesz den mach also .
04: Item wiltu haben ein mandelkaeesz
05: So muͦst du habeditorial expansion: ̅en ain haussen platteditorial expansion: ̕er
06: vnd zwaÿ pfunt mandel da machst
07: du den kaesz von vnd den mandel reib
08: schon vnd schlah In durch ein weiss
09: tuͦch Nÿmeditorial expansion: ̅m hausen platter ain lott
10: des ist Im not die soltu In ainem wasser
11: sieden ab vnd den mandel soltu durch
12: schlahen mit der platter prüe vnd
13: solt die milich nit sieden lassen wiltu
14: es suesz haben . So nÿmeditorial expansion: ̅m ain vierdung
15: zucker da wirt es suesz von vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
16: ain pfunt mandel den soltu schelen
17: vnd die weissen ganczen keren kleub
18: die darauf Besteck den kaesz da mit [18r] 01: Mach ain dicke milich daran vnd thue
02: ain vierdung zucker daran . So wirt
03: es suesz dauon Macht du nit ain klaine
04: schüssel gehaben . So nÿmeditorial expansion: ̅m ain rindlein
05: das Innen veditorial expansion: ̕erglast seÿ da schütt die
06: milich ein . So wirt sÿ hert darInne
07: wann du sÿ wild haben . So schütt
08: sÿ auf ain schüssel vmb vnd thue
09: die milich doran vnd steck dann die
10: mandel kereditorial expansion: ̅en darauf an den kaesz . Ain
11: mandel schotten ze machen also
12: Item ain mandel schotten wiltu den
13: machen So nÿmeditorial expansion: ̅m zwaÿ pfunt mandel
14: dar zue vnd den soltu klain reibeditorial expansion: ̅en
15: vnd solt In durch schlaheditorial expansion: ̕en dick vnd
16: besteck In mit weissen kereditorial expansion: ̅en vnd solt
17: dann die milich nemen die du doran
18: wild giessen vnd die andeditorial expansion: ̕ern soltu lassen
19: siededitorial expansion: ̅en Wann sÿ gesotten ist So soltu [18v] 01: sÿ vf ain weiss tuͦch schlaheditorial expansion: ̕en Wann
02: es dann kalt ist So soltu es vf ain
03: schüssel schlahen nach der lennge vnd
04: steck dann die kereditorial expansion: ̅en daran vnd ain
05: vierdung zugker muͦst du haben In
06: die milich vnd In den schotten Die
07: milich soltu doran giessen . So ist es
08: gancz . Ainen weissen Igel zue kocheditorial expansion: ̕en
09: Item ain weÿssen Igel zue kochen . So
10: nÿmeditorial expansion: ̅m ain pfunt mandel den stöss dklain
11: vnd thue ain zugker daran vnd schlachs
12: zue samen vnd mach ain rechten Igel
13: dorauss wann er nueditorial expansion: ̅n hert ist So nÿmeditorial expansion: ̅m
14: zwainczig mandel kereditorial expansion: ̅en die schneid klain
15: vnd steck sÿ Im ein das söllen sein pörst
16: sein vnd gib Im ain mandel kereditorial expansion: ̅en In
17: den mund . Ainen schwarczen Igel
18: Item ain schwarczen Igel zue macheditorial expansion: ̅en
19: So muestu habeditorial expansion: ̅en ain pfunt ÿmber die [19r] 01: soltu schön waschen vnd er kleub sÿ
02: schon das nichtz vnsaubers daran seÿ
03: vnd solt sÿ schon schwaissen In ainer pfan=
04: nen Vnd solt sy lassen kalt werden das
05: er trugken seÿ vnd stös In klain vnd
06: zÿmen vnd nägelein vnd zugker soltu
07: daran thuen Vnd schlahe das zue samen
08: vnd mach ain rechten Igel dauon vnd
09: wenn er nueditorial expansion: ̅n beraitt ist So sol man
10: In besteckeditorial expansion: ̅en mit nägelein das süllen
11: seine porst sein vnd ain guldein muscat
12: gib Im In den mund das ist dem Igel
13: gesunt . Aber ainen anndeditorial expansion: ̕ern Igel .
14: Item aber ain anndeditorial expansion: ̕ern Igel der neme
15: dar zue ain pfunt veigeditorial expansion: ̅en vnd wasch
16: das mel dauon vnd lass sÿ trucken
17: werdeditorial expansion: ̅en vnd hack sÿ dann klain vnd
18: stoess sÿ mit guͦtem gewürcz rain vnd
19: thue Saffran doran so wirt es rott [19v] 01: vnd des zuckers soltu nit veditorial expansion: ̕ergessen waneditorial expansion: ̅n
02: es klain gestossen ist So schlachs zue
03: samen vnd mach ain Igel dorauss vnd
04: gilb In schon mit saffran vnd nÿm
05: nägelein das süllen seine porst sein
06: vnd ain veÿgen gib Im In den mund .
07: Item aÿer von aÿreditorial expansion: ̕en In der vasten
08: In ainem pfeffer In der vasten . So
09: nÿmeditorial expansion: ̅m zwaj pfunt mandels vnd stoess
10: In vnd reib In klain vnd thue ain zucker
11: doran vnd geusz ein wenig wasser
12: doran so wirt öll dauon Er darff es
13: nicht sieden lassen die milich sol dick
14: sein so mag er dauon machen die
15: aÿer was er wil Nÿmeditorial expansion: ̅m ain wenig
16: milich vnd thue saffran daran vnd
17: mach totter als ein hasel nuss vnd
18: nÿmeditorial expansion: ̅m ain klains weiss tuͦch das soltu
19: legeditorial expansion: ̅en In die hant da leg vf das weiss [20r] 01: vnd mach ain lueg vnd leg das tötterlein
02: In das weiss vnd das thue darüber
03: das es sej gestalt als ein hennen aÿ das
04: der als vil seÿ als vf ain essen vnd
05: ain pfunt ÿmber die wasch schon vnd
06: reib die klain vnd ain schnitten weiss
07: prots thue es In ain prüe vnd mit
08: ainem süssen wein schlachs durch vnd
09: pfeffer vnd zugker das haist In dem
10: pfeffer des zuckers soltu nit veditorial expansion: ̕ergessen
11: Also soltu macheditorial expansion: ̅en du solt habeditorial expansion: ̅en zue halbeditorial expansion: ̅en
12: aÿren die mach aus ainem schmalcz ain
13: klaines rindlein soltu habeditorial expansion: ̅en vnd halbe
14: aÿer leg darein wieuil du wild Nÿmeditorial expansion: ̅m
15: ain vierdung zucker den lass zer geen
16: In ainer pfannen wann er zerganngeditorial expansion: ̅en
17: ist das er gesteet vf dem schmalcz
18: vnnder weÿsse milich mach lëne tötter
19: vnd leg zucker für das salcz darein [20v] 01: von geprateditorial expansion: ̕en aÿreditorial expansion: ̕en die prat also .
02: Item von aÿren die süllen hert sein die
03: sol er stecken an einen spisz vnd machs
04: wie du wild vnd mach sy gel oder
05: schwarcz veditorial expansion: ̕ergiss des zuckers nicht .
06: Item sulcz von Sulcz von veÿgeditorial expansion: ̕en .
07: veÿgen wildu die machen . So nÿmeditorial expansion: ̅m
08: ain pfunt veÿgen die wasch schon
09: vnd lass ain wal thün vnd lass die
10: stingel doran vnd secz In ain schüssel
11: das sich die stingel vf kereditorial expansion: ̅en wenn
12: sy nueditorial expansion: ̅n gesotten sein da soltu habeditorial expansion: ̕en ain
13: hausen plater vnd seud die In guͦtem
14: wein vnd nÿm die prüe da die veigeditorial expansion: ̅en
15: Innen gesotten sein Vnd nÿm Ir als
16: vil du Ir bedarfft an die veigeditorial expansion: ̅en das
17: mach mit guͦtem gewürcz vnd saffran
18: vnd das der prüe nicht zue vil sej
19: das die veigeditorial expansion: ̅en bedeckt sein . Ain sullcz
20: von weinpereditorial expansion: ̕en [21r] 01: Item ain sullcz von weinpereditorial expansion: ̕en Nÿmeditorial expansion: ̅m ain
02: pfunt weinber dar zue vnd die wasch
03: schon vnd reibs klain vnd nÿm ain hausen
04: platter die sol gesoten sein mit guͦtem wein
05: nÿm des als vil das du sy durch schlageditorial expansion: ̅en
06: mügst vnd guͦt gewürcz thue doran vnd
07: zugker thue es vf ain schüssel vnd lass
08: kallt werdeditorial expansion: ̕en vnd schneid sie zue stuckeditorial expansion: ̅en
09: wie du wild Nÿmeditorial expansion: ̅m nuͦsz milich vnd hauseditorial expansion: ̅en
10: platter die sol gesotten sein das er es recht
11: mach vnd mach zugker doran Die
12: milich sol suess sein vnd besteet vnd dann
13: die prüe sol weiss sein vnd lass sten vnd
14: solt habeditorial expansion: ̅en ain pfunt mandel vnd reib
15: den klain vnd aber hausen platter ain
16: lot vnd sol die milich daran giessen die
17: milich sol süsz sein vnd thue sÿ auf ein
18: schüssel vnd lass sÿ kalt werdeditorial expansion: ̅en vnd
19: nÿm ain pfunt weinber die wasch schon [21v] 01: vnd reibs klain vnd muͦst habeditorial expansion: ̅en ain
02: hausen plater vnd schlahe die wein=
03: per durch vnd die milich sol dick sein
04: als ain mandel milich vnd machs mit
05: guͦtem gewürcz ab Vnd wenn du es
06: vf ain schüssl thuest . So schneid sÿ
07: an vier ennden vnd nÿm die zwaÿ
08: stuck heraus nicht die pej einander
09: vnd thue schwarcze an die stat . So
10: wirt die schüssel vol wider vnd gancz
11: also .von ainem guͦten seniff .
12: Item zue guͦtem seniff Nÿm seniff
13: samen vnd seüber In vnd stösz In schon
14: vnd reib In durch ain tuͦch das enng
15: seÿ Vnd stosz zimen plüe misch dar
16: vnnder vnd den seniff zwier mit hoe=
17: nig samen vnnder einannder recht
18: als ein muͦss vnd wenn du In wild
19: macheditorial expansion: ̅en So nÿm ein wenig vnd twier [22r] 01: In mit wein So hastu ainen guͦteditorial expansion: ̕en seniff
02: also . Ain gall mach also .
03: Item zue ainer gall . Nÿm essigk . hönig
04: vnd Leeczellteditorial expansion: ̕en vnd stoess durch einandeditorial expansion: ̕er
05: vnd seichs durch ein tuͦch vnd seud es
06: vnd geuss es an vnd gib es hin kallt .
07: Item ein sulcz . Sullz von hosennesteditorial expansion: ̕el
08: von hosennestel . Nÿm ain rech hautt
09: die prüe vnd zeuch die har herab vnd
10: seud die haut gar wol . So schnirpfft
11: sie sich gar vast zue samen die schneid
12: spannlanng vnd czwaier vingeditorial expansion: ̕er praitt
13: vnd mach daraus ain sulcz . Ain aÿr muͦsz
14: Item ain gepratten muͦsz von eÿttel aÿreditorial expansion: ̕en
15: vnd als vil schmalcz . vnd salcz das es
16: nicht zue haisz seÿ vnd thue es In ain
17: pfannen vnd pratt es das wirt ein
18: pratten muͦss . knödel mach also .
19: Item nÿm ain kalbflaisch vnd hack
20: speck darunder vnd gewürcz wol vnd [22v] 01: reibs thue aÿer vnd weiss prot darundeditorial expansion: ̕er
02: vnd mach kügelein daraus vnd sewd
03: es mit haissem wasser vnd schneid sÿ vnd
04: gib es hin zue essen . Ain essen von visch
05: Rogen das mach also maisterlich .
06: Item visch rogeditorial expansion: ̅en . Nÿm aber nicht parbeditorial expansion: ̕en
07: rogen vnd stoesz die In ainem mörser
08: vnd pach In Inn ain pfannen ain praits
09: plat vnd schneids würfflat prenn ain
10: mel In ainer pfannen mit öll das es
11: schwarcz werde vnd mach ain prüe
12: von vischen aus dem melb mach ain
13: pfeffer nÿm essig vnd gewürcz vnd
14: lass das er siededitorial expansion: ̅en vnd darInne erwalleditorial expansion: ̕en
15: vnd schneid ain semlein würfflat vnd
16: prenn das öll vnd geuss das vf das esseditorial expansion: ̅en
17: Item nÿm . Ain kalbs lungeditorial expansion: ̅en ze macheditorial expansion: ̕en
18: zue ainem essen das haist ain kalbs lung
19: vnd seud die gar wol vnd hack die
20: klain vnd schlach aÿer daran vnd hack [23r] 01: speck darundeditorial expansion: ̕er klain vnd pfeffer vnd saffran
02: vnd pach ain aÿer plat So du es zue
03: samen legst mit ainem totteditorial expansion: ̕ern an die figeditorial expansion: ̕en
04: Würst machstu aus ainem affter darmeditorial expansion: ̅m
05: von ainem kalb .
05: Item nÿm ain affter darmeditorial expansion: ̅m von ainem
06: kalb vnd mach den gar sauber vnd
07: hack lungeditorial expansion: ̕el vnd speck durch ainandeditorial expansion: ̕er
08: gewürcz wol vnd bereibs vnd thue
09: das In ain affter darmeditorial expansion: ̅m vnd seud würst
10: vnd machs vnd prats dornach gib
11: es hin truckeditorial expansion: ̕en . Ain wein muͦsz also
12: Item ain wein muͦsz mach also Nÿm zwaj
13: pfunt mandel reib In klein schlah In
14: durch mit wällsch wein oder mit Rainfal
15: wiltu haben ein wein muͦsz. Ain kereditorial expansion: ̅en
16: Item wildu macheditorial expansion: ̅en muͦs mach also .
17: ain kereditorial expansion: ̅en muͦsz von mandel . reib In
18: klain schlahe In durch mit wällschwein
19: vnd zugker thue doran das ist ain kereditorial expansion: ̅en muͦsz . [23v] 01: Item ain haniff suppeditorial expansion: ̅en . Ain haniff suppeditorial expansion: ̅en
02: mach also du solt In durch schlaheditorial expansion: ̕en mit
03: wein wildu sy guͦt habeditorial expansion: ̕en ain guͦte suppeditorial expansion: ̅en
04: vnd gepaettes prot . vnd ain zwifel vnd
05: ain apffel vnd hack das klain vnd
06: schwaisz das klain In öll rain vnd thue
07: das daran . Ainen käesz von dem mageditorial expansion: ̅en macheditorial expansion: ̅en
08: Item den mageditorial expansion: ̅en sol man stoessen
09: klain . vnd auch waschen rain . vnd
10: seud In vnd nÿm die sotteditorial expansion: ̅en obenan ab
11: vnd mach ain kaesz dauon man sol muͦsz
12: milich dauon macheditorial expansion: ̅en vnd mit zucker sol
13: man die milich süsz macheditorial expansion: ̅en . Ain gemüss mach also
14: Item Nu süll wir ain milich
15: habeditorial expansion: ̅en vnd solt die durch schlaheditorial expansion: ̕en mit
16: wasser vnd gepaettes prot schneid würff=
17: lat daran vnd mach die milich suess
18: mit zugker . Ain haniff muͦs mach .
19: Item ain haniff muͦsz dar zue nÿm haniff
20: der gesotten seÿ vnd stoess In klain vnd [24r] 01: nÿm semlein prott vnd den haniff schlah
02: mit dem prot durch ain tuch das mach
03: mit dem gewürcz ab . Das die arbais die
04: Item ein kalltguesz . pällg veditorial expansion: ̕erliesen
05: die sol ressz sein wiltu die zissereditorial expansion: ̅en vnd
06: auch die ponen Ir röck veditorial expansion: ̕erlieren So lass
07: sÿ siededitorial expansion: ̅en vnd wasch rain vnd lass sÿ
08: dann truckeditorial expansion: ̅en wann sÿ gesotten sind
09: So reib sÿ schon mit ainem loeffel da
10: machstu ain muͦsz von unclear? Possibly mistaken attempt by the scribe. Also lass auch
11: die ponen siededitorial expansion: ̅en . wasch die schon vnd
12: lass die siededitorial expansion: ̅en truckeditorial expansion: ̅en da macht du ain
13: ponn prein von vnd schneid In nach
14: der lenngeditorial expansion: ̅en auf ain schüssel du muͦst
15: auch aineeditorial expansion: ̅n dar zue habeditorial expansion: ̅en da thue zucker
16: an von ponnan macht man vil das
17: ich nicht sageditorial expansion: ̅en wil . Ain guͦt gemuͦss
18: Item ain guͦt muͦsz . von ponnen .
19: macht man auch dauon da muͦstu zue
20: habeditorial expansion: ̅en oell vnd machs ab mit guͦtem gewuercz . [24v] 01: Ain totter muͦsz mach also .
02: Item wildu haben ein totter muͦsz Dar zue
03: nÿm dreÿzeheditorial expansion: ̕en aÿer vnd thue die tötter
04: dauon vnd ain achtail waellsch wein
05: So wirt das muͦsz vein vnd ain wenig
06: salcz vnd ain suͦsse milich schmalcz das
07: ist auch guͦt vnd milich ram . Ain
08: gemüsz von milich ram mach also .
09: Item von milich ram nÿm zeheditorial expansion: ̅en aÿr
10: tötter daran sol man schmalcz nemen vnd
11: sol das ab siededitorial expansion: ̅en vnd das es den leweteditorial expansion: ̕en
12: wol gefalle . Ain geweichts mach In
13: Item zue einem geweichteditorial expansion: ̅en . der vasten
14: In der vasten Nÿm mandel vnd hack
15: den klain färb den halben mit saffran
16: das leg besunder In ain schüssel Nÿmeditorial expansion: ̅m
17: weinper wol erlesen vnd erwell sie
18: das sÿ sinbel werdeditorial expansion: ̅en vnd leg sÿ besundeditorial expansion: ̕er
19: zue disem nÿm allerlaÿ visch rogeditorial expansion: ̅en
20: an parbeditorial expansion: ̅en rogeditorial expansion: ̅en nicht vnd stoess den Catchword at lower leaf margin: 'klain In ainem mörser‘ [25r] 01: klain In ainem mörser mit ainem wenigeditorial expansion: ̅en
02: melb das es werde als ein sträublein
03: taig . vnd ferb den vnd geusz den vf
04: den fladeditorial expansion: ̅en vnd lass In pachen In ainem
05: ofen .Aber ein gemüsz mach also .
06: Item zwaj vnd dreÿssigk aÿr seud die
07: das sy hertt werden das weiss nÿmeditorial expansion: ̅m
08: dauon vnd hack es klain vnd stoesz dar
09: zue semlein mel das schlach durch ain
10: tuͦch vnd zucker vnd ein wenig salcz
11: die tötter soltu besunder stoessen vnd
12: nÿm ein wenig mel dar zue vnd
13: ein wenigeditorial expansion: ̅en Saffran daran vnd zucker
14: vnd schlach es durch ain tuͦch vnd zue
15: ÿedem muͦsz muͦst du haben ain pecher
16: schal das ettliche löcher hab das weiss
17: schlah In ainen pecher Die toetter schlah
18: auch besunder In ainen pecher Du muͦst
19: zue ÿettlicheditorial expansion: ̅em pecher ain decke haben [25v] 01: das man es damit durch treibeditorial expansion: ̅en mueg
02: vnd die soltu trucken das die würm=
03: lein als lanng werden als die schüssel
04: vnd zeuch ain wenig von dir vnd
05: den anndern zue dir vnd mit dem zug
06: hör auf vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain pecher den zeuch
07: noch stercker nach der lenng hin v̈ber
08: vnd her v̈ber Nÿm aber das weiss
09: vnd nach dem weissen das gelb die
10: weÿl du icht hast . Ain kachel muͦsz
11: Item ain kachel muͦsz . mach also .
12: zue macheditorial expansion: ̕en da muͦst du zue habeditorial expansion: ̅en
13: ain milich die suesz seÿ Dornach sol
14: man aÿer vf schlahen die geuss an
15: die milich vnd nÿm guͦt gewürcz
16: vnd Saffran das ersz durch ain tuͦch
17: schlaheditorial expansion: ̕en müg vnd salcz zue massen
18: das thue In die milich die aÿr vnd
19: lass siededitorial expansion: ̕en vnd thue rain schmalcz [26r] 01: doran . Ain gesottne milich mach also
02: Item ain suesz milich daran muͦst du habeditorial expansion: ̕en
03: zeheditorial expansion: ̅en aÿer die schlahe doran durch ain tuͦch
04: wann du das wild . So geuss die milich
05: an den hafen vnd die aÿr da mit wann
06: die milich In dem hafen seÿ . So rür
07: die milich das die aÿer die milich be=
08: greiffen wenn sÿ dick wil werden
09: So solt habeditorial expansion: ̅en ain tuͦch das rain sej weneditorial expansion: ̅n
10: sÿ wallennd das die aÿer zue samen
11: wallen So geusz es vf das tuͦch So
12: macht du die milich beraitten vnd
13: lass sÿ kalt werdeditorial expansion: ̅en so schneid sÿ wie
14: du woellest Ain gepachens von drej farbeditorial expansion: ̕en
15: Item den petersill den hack klain vnd
16: reib den vnd schlahe aÿer doran vnd
17: nÿm ain grosse pfannen vnd mach die
18: pfannen vaist vnd geuss ain löffel
19: vol daran . So machst ain plat dauon [26v] 01: oder wieuil du wild vnd mach ein
02: gelbe füll von aÿreditorial expansion: ̅en vnd gewürcz wol
03: vnd In wem du pachen wild vnd thue
04: ein schmalcz daran vnd leg ÿe ain plat
05: vf das annder vnd streich dann der
06: fülle das es als dick sej oder dicker . So
07: leg das ander plat auf das vol vnd
08: lege aber ain plat vnd der füll aber
09: dornach die weÿl du icht hast vnd
10: pach das ab . vnd wenn das beraÿt
11: ist . So stuff es mit ainem messer So
12: get der lufft dauon hincz an den poden
13: Das solt pachen miteinannder weneditorial expansion: ̅n
14: es beraitt ist . So leg ain ziegel dorauf
15: oder ains ziegels schwär vnd lass
16: sten . So macht du es schneideditorial expansion: ̅en weneditorial expansion: ̅n
17: du wilt an richten vnd so straͦ zucker
18: darauf . Praten In der vasten . [27r] 01: Item praten In der vasten das kumpt
02: von vischen dar zue soltu ain hechteditorial expansion: ̅en
03: nemen den schlah auf vnd thue den
04: grat dauon vnd den schwaiss muͦst
05: habeditorial expansion: ̕en von dem hechten so wirt es schwarcz
06: hastu sein nicht genuͦg So soltu nemen
07: der klainen vischlein oder leczelten den
08: prenn das sÿ schwarcz werdeditorial expansion: ̅en vnd lass
09: also werden kalt vnd stoeß rain vnd
10: schlachs durch ain sib Nÿm ain wein
11: vnd leg den leczelten darein vnd hack
12: es klain mit den vischen vnd thue
13: das zue massen vnd rogkein prot das
14: reib klain vnd rür es mit dem leczelteditorial expansion: ̕en
15: vnd vischen durcheinander vnd gewürcz
16: wol vnd thue nicht . Saffran daran
17: vnd das mereditorial expansion: ̕er tail visch vnd mach
18: dauon den visch praten vnd steck In
19: an einen spisz vnd nÿm arbes pruee [27v] 01: vnd die thue In ainen kessel vnd da leg
02: den praten ein vnd lass In sieden
03: vncz an die stat vnd lass In nicht
04: veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̅en der mach zwen oder drej das
05: es sich veditorial expansion: ̕ergee vf ain schüssel vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
06: mandel den schneid nach der lennge
07: vnd spick den praten da mit klain
08: vnd ganncze nägelein steck darein
09: da wirt es geschmach von Nu sol
10: man habeditorial expansion: ̅en ain pfunt weinper die
11: sol man reibeditorial expansion: ̅en klain die sol maeditorial expansion: ̅n mit
12: wällsch wein durich schlaheditorial expansion: ̅en vnd
13: zucker vnd guͦt gewürcz sol man dar
14: zue haben .Aber der laÿ essen mach
15: Item du solt nemen . als heditorial expansion: ̕ernach stet
16: das annder taÿl vnd mach ain zellteditorial expansion: ̕en
17: der czwaier vingeditorial expansion: ̕er dick sej den leg In
18: die prüe da der praten Innen gesoteditorial expansion: ̅en
19: sej vnd lass In siededitorial expansion: ̅en vncz an die stat
20: vnd lassen nit veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̅en vnd leg In an [28r] 01: die anricht vnd lass werden kalt
02: vnd hack dar zue ein appfel . Aber
03: von vischeditorial expansion: ̕en die mach also
04: Item nu sülle wir habeditorial expansion: ̕en ain visch
05: vnd süllen den siededitorial expansion: ̅en wann dü ein
06: schlein macht gehaben da wirt ein
07: guͦte pressen von vnd so nÿm dar
08: zue ain hechten vnd seud sie ped abe
09: wann sy gesoten sind . So prich sie
10: ped mit der hant vnd thue die graet
11: dauon vnd so nÿm dann ain haussen
12: plater die soltu siededitorial expansion: ̅en all doran das der
13: prüe nicht zue vil seÿ gewürcz es
14: rain vnd schrot In die praten In dem
15: visch vnd schlachs durch mit einanndeditorial expansion: ̕er
16: mit der hennde vnd leg es vf ain
17: zwifach tuͦch vnd schwär das vast
18: zue samen vnd leg es vf ain tisch
19: vnd leg ain pret darauf vnd schwärs
20: mit zwain ziegelstain zue oder mit [28v] 01: holcz vnd lass das werden kalt vnd
02: mach das ab mit guͦtem gewürcz Nÿm
03: leczelteditorial expansion: ̅en vnd zucker vnd reib den klain
04: darein vnd machs ab vnd Saffran thue
05: darein vnd ain vierdung weinper
06: vnd als vil mandel thüe das In die
07: prüe vnd laß kalt werdeditorial expansion: ̅en . Ain fröm=
08: Item ain frömdes pachens . des pacheditorial expansion: ̅ens
09: dar zue süll wir habeditorial expansion: ̅en Siben farb
10: alle vnd mach von ÿeder farb ain fülle
11: du muͦst dar zue oblat habeditorial expansion: ̅en die duenn
12: vnd scheiblig sein Zue ÿedlicheditorial expansion: ̕er fülle
13: muͦstu vier oblat habeditorial expansion: ̕en vnd die fülle
14: sol abgemacht sein mit guͦtem gewürcz
15: vnd mach ain weiss muͦs da mach zucker
16: an vnd nÿm vier plat vnd bestreichs
17: mit ainer farbe vnd das der fülle nicht
18: zue vil seÿ vnd die vier plat leg
19: vf ainannder mit der fülle So nÿm
20: nueditorial expansion: ̅n ain annder farb vnd bestreich auch [29r] 01: vier plat leg sÿ zue samen auf ain andeditorial expansion: ̕er
02: Die andeditorial expansion: ̕ern plat die vor geschribeditorial expansion: ̕en sind
03: Nueditorial expansion: ̅n nÿm aber ain farb vnd thue den
04: selbeditorial expansion: ̕en auch also vnd leg sÿ all vf ain
05: annder Das ÿeder farb vier auf ainander
06: ligeditorial expansion: ̅en wann du die pletter alle gefuellet
07: hast dunck es dich zue klain sein wann
08: sy vf ainannder ligeditorial expansion: ̅en So heb wideran
09: mit der ersten fülle vnd machs als du
10: die ersten gemacht hast vnd leg es vf
11: ainen tisch oder vf ain pret . Darauf
12: leg zwen ziegel stain schwär auf die
13: pleter vnd lass ain nacht dar vnnder
14: ligen So werdeditorial expansion: ̅en sy hert vnd kalt
15: das sol von zucker süsß sein . So machst
16: du es süß gebeditorial expansion: ̅en . wann du wild vnd
17: behalt es wie lanng du wild oder
18: wann du es gebeditorial expansion: ̅en wild So nÿmeditorial expansion: ̅m
19: ain scharpffs messer vnd schneids wie
20: du wild vnd legs vf ain schüssel So [29v] 01: sichstu die farb gar das ist ain gepacheditorial expansion: ̅ens
02: an feẅr vnd die farb soltu all sibeditorial expansion: ̅en habeditorial expansion: ̕en
03: das soltu kocheditorial expansion: ̕en von allen dingeditorial expansion: ̅en das
04: Iar vmb her . In dem maÿen heb an
05: Item du solt kocheditorial expansion: ̕en nach des Iars zeit
06: In dem Iare soltu ane hebeditorial expansion: ̕en In dem
07: maÿen . von salsen zue macheditorial expansion: ̕en
08: Item mit den weinpereditorial expansion: ̅en Ist des sumers
09: poesz zue kocheditorial expansion: ̅en oder pachen Er sol nemen
10: petersill ÿsoppeditorial expansion: ̅en perchtram Abrautteditorial expansion: ̕en
11: vnd Saluan da machstu pachens von
12: vnd salsen wann du süsse milich hast
13: da macht du guͦt gemüsz von ÿsoppeditorial expansion: ̅en
14: perchtram abrauten Saluan das thue
15: auch doran Da macht du auch ain
16: guͦt gemüsz von allerlaj farbeditorial expansion: ̕rn waneditorial expansion: ̅n
17: du es wilt habeditorial expansion: ̕en . wiltu grün fleisch
18: behalteditorial expansion: ̕en von dem winter piss In den su= mer
19: Item wiltu grün flaisch behalden
20: von Sand Marteins tag piss In den [30r] 01: sumer es sej Rindrein oder kastraunnein
02: oder Sweineins ÿeglichs soltu besunder
03: legeditorial expansion: ̅en das salcz rain vnd mit vnrainen
04: henndeditorial expansion: ̅en soltu es nit an greiffen . Dem
05: Sweinein soltu die fuesz abe schneideditorial expansion: ̅en
06: pej dem knie vnd schneid Im die oren
07: ab wieuil du Ir wild behalteditorial expansion: ̅en als vil
08: nÿm Ir vnd lass In dem salcz ligeditorial expansion: ̅en drej
09: wocheditorial expansion: ̕en . Also ganncz nÿmeditorial expansion: ̅m sie nicht In
10: die pösen hennd vnd die sulcz geuss
11: dauon In ainen kessel oder In ainen hafeditorial expansion: ̅en
12: vnd seud die sulcz vnd schaim sie schon
13: So wirt sÿ lautter als ain wein vnd
14: nÿm ain klains faesslein . vnd leg die
15: fuess vnd die oren darein vnd der sulcz
16: sol als vil sein das man es damit bedeck
17: vnd hüll es zue vnd lass es stan vnd
18: ganng nit vil dar zue .
19: Das Rindflaisch behalt also [30v] 01: Item nÿm Rindflaisch vnd mutscheditorial expansion: ̅el
02: als vil du Ir habeditorial expansion: ̅en wild vnd salcz sÿ
03: wol vnd lass sy ligeditorial expansion: ̅en vierczigk tag
04: vnd geuss die sulcz dauon Vnd thue
05: Ir als du diser hast gethan vnd schwärs
06: zue als das kraut vnd secz es das es
07: kalt werde In ainen keller wann die
08: warmen tag werden kumen So nÿmeditorial expansion: ̅m
09: ain löffel vnd schoepff der sulcz dauon
10: vnd kost sy ob sie nicht schmeck So
11: thue sy dann dauon vnd nÿm dann
12: ain frisch prunnen wasser vnd nÿm
13: dann ain salcz ain klains schüsselein vol
14: vnd schlah das wasser vast durch
15: einannder mit ainem pesen vnd lass
16: es lauffen durch ain rain tuͦch der sulcz
17: muͦsz als vil sein das sy das fleisch bedecke .
18: Das kastraunnein behalt also [31r] 01: Item also soltu dem kastraunnein thün
02: vnd ÿeglichs soltu besonnder thon Waneditorial expansion: ̅n
03: man es wil essen . So soltu es wässern
04: vnd seud es damit ab wiltu ain guͦt
05: fleisch habeditorial expansion: ̅en das haisz ain fleisch aus
06: der sulcz vnd da mach ain scharpffe salczeditorial expansion: ̅en
07: zue vnd die Sweinen kloe soltu hären
08: So werdeditorial expansion: ̅en sÿ schön Du macht sÿ salczeditorial expansion: ̕en
09: wie du wild . von Repphönern etwas
10: Item ob du annders zue kochen
11: nicht hiettest dann Repphöner da müg
12: wir sehs essen dauon macheditorial expansion: ̅en Dreẅ höneditorial expansion: ̕er
13: veditorial expansion: ̕ergennd sich auf ein essen wol die sol
14: man praten schon wann sÿ halbe ge=
15: praten sind oder an die stat So soltu
16: nemen ain marck von ainem Rind vnd
17: solt nemen ain mel vnd ain kalcz wasser
18: vnd mach ain vesten taig vnd da mach
19: ain copij von vnd leg dann die hüner [31v] 01: vnd das marck darein vnd solt habeditorial expansion: ̕en ain
02: guͦten wein den soltu thün darein vnd
03: zwaj lot weinper vnd ain qeditorial expansion: uentein nae=
04: gelein vnd mit anndeditorial expansion: ̕ern gewürcz machs
05: schon ab vnd mach nueditorial expansion: ̅n von taig ain
06: plat vnd veditorial expansion: ̕erdeck das schon vnd veditorial expansion: ̕erpind
07: es vnd hast dann ain ofen der warmeditorial expansion: ̅m
08: sej vnd secz das darein vnd ob du des
09: nicht hast So thue es vf ain hert da
10: er aller haissest seÿ da mach ain fleck
11: schön vnd mach ain scherbeditorial expansion: ̕en aus ainem
12: hafen der schleht sej vnd mach In haisz
13: vnd thue dar auf ascheditorial expansion: ̕en rich es vmb
14: vnd vmb das der lufft nicht dar zue
15: kumeditorial expansion: ̅me das ist ain pfhasten von Repp=
16: hönnereditorial expansion: ̕en . Aber von Repphünereditorial expansion: ̕en
17: Item nueditorial expansion: ̅n sol man nemen die Repphüner
18: vnd sol sy schön macheditorial expansion: ̅en vnd den krageditorial expansion: ̕en
19: vnd die fuesz lass da peÿ vnd nÿmeditorial expansion: ̅m daneditorial expansion: ̅n [32r] 01: ain höner prüe die süss sej vnd mach
02: die siedennt darein vnd ain lot
03: gannczeditorial expansion: ̅en pfeffer wäsch In schon vnd
04: wirff In darein In die mitt der hüner
05: prüe vnd lass siededitorial expansion: ̅en als lanng als die
06: hüner prüe vnd lasz auch nicht veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̕en
07: Schneid ain apfel lanng vnd klain
08: vnd mit gewürcz mach In ab rain
09: wenn du wild es ane richten erst so
10: thue den apffel dareinv . Ain sulcz die
11: Item wiltu macheditorial expansion: ̕en gar gell sej .
12: ain sulcz die gel seÿ . Da wirff zeheditorial expansion: ̕en
13: mandel kereditorial expansion: ̅en darein oder mer . Ain
14: Item fürhessen mach also .
15: wiltu machen ein fürhessen von hennen
16: So nÿm den schwaisz dauon vnd
17: hack ain huͦn daran für ain apffel
18: vnd hack ain zwifel klain vnd schwaiss [32v] 01: In rain vnd thue In daran . von prat=
02: Item wiltu praten ten hünereditorial expansion: ̕en mach .
03: hönner habeditorial expansion: ̕en die pratt schon vnd waneditorial expansion: ̅n
04: sÿ gepraten sind So lass kalt werden
05: vnd schlah ÿettlichs enczwaj vnd nÿm
06: ain weiss semlein prot das prenn zue
07: ainem pfeffer vnd das nit schwarcz
08: seÿ Nÿm essigk vnd wein vnd thue
09: hönig doran da wirt es süsz von vneditorial expansion: ̅d
10: nueditorial expansion: ̅n mach es mit guͦtem gewürcz abe
11: Nu nÿm ain vierdung weinper vnd
12: schwaiss die schon vnd ij lot mandels
13: thue daran rür es durch ainannder
14: vnd geuss daran vnd lass sten darInne
15: vnd leg die deck vf den hafen das
16: der rauch nicht heraus schlah . Mach
17: Item petersil vf ainen tisch also .
18: wiltu machen petersill auf ainem tisch
19: vnd der wachs vf dem hafen die weÿl [33r] 01: die hönner siededitorial expansion: ̅en So soltu czwaj allte
02: huener habeditorial expansion: ̅en peteditorial expansion: ̕ersill soltu auch habeditorial expansion: ̕en
03: der nicht zue verr sej gewachsen vnd
04: der sam sol heurig sein den soltu legeditorial expansion: ̅en
05: In ain roten wein darInne lass In vier=
06: czeheditorial expansion: ̅en tag sten So nÿm der erd dar
07: aus er gewachsen seÿ Nÿm weinrebeditorial expansion: ̕en
08: die prenn schon vnd mach ascheditorial expansion: ̕en dar
09: aus vnd solt habeditorial expansion: ̕en ponen stro das
10: prenn auch schon zue ascheditorial expansion: ̕en vnd
11: von rebeditorial expansion: ̅en vnd von ponnen stro des
12: sol ÿeglichs als vil sein als des anndeditorial expansion: ̕ern
13: Nÿm zwirund als vil erd dar zue vnd
14: menng das durch einannder mit Regeditorial expansion: ̕en
15: wasser doch nicht zue kalt Nÿm ain
16: hafen deck vnd leg estrich deck darauf
17: vnd den samen darein das es nicht
18: zue vil sej vnd strö darauff das du
19: den samen bedeckest vnd lass also ein [33v] 01: weÿl sten die hönneditorial expansion: ̕er süllen die weÿl
02: siededitorial expansion: ̅en . von hünnern zue kochen
03: Item wann du annderst nichts hast
04: dann hüner da machst du zeheditorial expansion: ̕en essen
05: von So muͦstu habeditorial expansion: ̕en kalb flaisch oder
06: Sweineins das nicht zue vaist sej
07: hack es rain vnd gewürcz es wol
08: vnd solt die hüner damit füllen vnd
09: die füsz schlah dauon vnd solt die siededitorial expansion: ̅en
10: lassen vnd mach ein gesüpp dar zue
11: vnd zue ÿeder hennen soltu vier aÿr
12: haben vnd da mach ain suffrat von
13: vnd suid sÿ hert vnd stoes klain vnd
14: reibs durch ein tuͦch . wann sie gesoten
15: sein So gewürcz rain wol mit parolueditorial expansion: ̅m
16: vnd zimetplüe vnd lanng pfeffer vnd
17: saffran vnd veld kuemich vnd nägelein
18: das sol alles sein vf ain lot ÿmber
19: muscat vnd muscat plüed klain koriandeditorial expansion: ̕er [34r] 01: das muͦstu dar zue haben . von Reinischeditorial expansion: ̕en
02: hönern wie man die praten sol .
03: Item Reinische hüner die sol man prateditorial expansion: ̕en
04: vnd mach zwelff stuck daraus das
05: Ir vf ain essen genuͦg sein . Dar zue solt
06: du habeditorial expansion: ̕en zwai vnd dreissigk aÿer vnd
07: ein guͦte prüe vnd schmalcz vnd
08: ain pfunt weinper vnd ain vierdung
09: gewürcz es wol . vnd rür es ob einem
10: feur . Ain grüne sulcz von hönereditorial expansion: ̕en
11: Item ein grönne sulcz von hüner . So
12: muͦstu nemen hausen plater vnd seud
13: sy In der prüe vnd dar zue nÿm
14: Saffran vnd das mach ab mit guͦteditorial expansion: ̕em
15: gewürcz vnd leg es auf ain schüssel
16: vnd nÿm essigk zue massen vnd waneditorial expansion: ̅n
17: sy hert seÿ So schneid sÿ mitten von
18: einannder nÿm es halbs vnd lass
19: das annder darInne vnd nÿmeditorial expansion: ̅m petersill
20: vnd stoesz den klain wiltu macheditorial expansion: ̕en ain [34v] 01: Salsen dar zue soltu habeditorial expansion: ̕en treib es durch
02: mit hausen plater die hüner leg wider
03: In die schüssel vnd die prüe gewurcz
04: ab vnd geuss wider dar auf So wirt
05: es wider grün . Ain sulcz von vier stuckeditorial expansion: ̅en
06: Item ain sulcz von vier stuckeditorial expansion: ̕en dar zue
07: du solt habeditorial expansion: ̕en ain schwarcze farb hastu
08: der nicht So nÿmeditorial expansion: ̅m hönig vnd mell
09: vnd rür es durch einannder ob einem
10: feur vnd lass es werdeditorial expansion: ̅en kalt vnd
11: stösz klain So wirt die farb rain vnd
12: schrott die hüner vnd seud sÿ In wein
13: vnd In essigk geuss daran vnd mach
14: es ab mit guͦtem gewürcz vnd thue
15: das In aine pfannen ain prüe Virgule not rubricated (exception). vnd
16: mach die prüe schwarcz vnd geus die
17: prüe darauf vnd hausen plater soltu
18: zwischen habeditorial expansion: ̅en wenn die sulcz nueditorial expansion: ̅n hert
19: ist So schneid sÿ krewcz weis vnd
20: nÿm das ain ort der gegeditorial expansion: ̅en v̈ber nÿm [35r] 01: auch heraus vnd prich der anndeditorial expansion: ̕ern nicht
02: die schwarczen süllen beleÿbeditorial expansion: ̕en Nÿm
03: ain pfunt mandel den stöss klain vnd
04: reib In durch mit ainer hüner prüe
05: weisse ÿmber thue daran mit pariskörnlein
06: vnd mach das ab mit gewürcz vnd die
07: hüner süllen weiss sein vnd geüss
08: die weiss prüe darauf das der schwarczeditorial expansion: ̕en
09: geleich seÿ die schwarczen bedecke mit
10: silbrein nägelein die weissen mit
11: mandel . Aus der materi mach Repphöneditorial expansion: ̕er
12: Item aus der selbeditorial expansion: ̕en materi macht du
13: machen Repphüner gestalt das sÿ sein
14: als die lebenndigen gestalt . So lass
15: sÿ siededitorial expansion: ̅en In dem wallennden wasser
16: vnd seud sÿ gar vnd steck sÿ dann
17: an einen spisz das sie warmeditorial expansion: ̅m werdeditorial expansion: ̅en
18: beträff sÿ mit oell vnd gib da peÿ
19: pfeffer . Ain Condiment zue vischeditorial expansion: ̕en
20: von den Czwiffaln . [35v] 01: Item Schüpp hecht hausen zue stuckeditorial expansion: ̕en
02: prat sy an einem spiss So sie sind gar
03: gepraten So lass sÿ erwallen In dem
04: Condiment das dauor geschribeditorial expansion: ̕en stet
05: von den zwiffaleditorial expansion: ̕en . wie man ain otter
06: Item ain otter schwancz sol praten
07: schwanncz zue praten Nÿm In als vereditorial expansion: ̕re
08: er vaist sej du solt In beraitten So
09: er vil nahennd ist gepraten So bespreng
10: In mit ymber vnd mit pfeffer vnd
11: prat In vollen vnd gib In hin . Den
12: Item den rugkeditorial expansion: ̕en lachs prat also
13: von dem lachs thue auch also vnd prat
14: In das annder seud In wasser vnd In
15: essigk Nÿm rindeditorial expansion: ̅en vnd rugkein prot
16: waichs In essich Nÿm ÿmber mer dann
17: pfeffer vnd ain wenigeditorial expansion: ̅en kümich mel
18: das mit essich erwëll das ebeditorial expansion: ̕en dick gib
19: es pej dem visch das Condiment mag
20: man essen mit allerlaj vischeditorial expansion: ̕en vnd wilprät [36r] 01: Item nÿmeditorial expansion: ̅m von stock vischeditorial expansion: ̕en zue prateditorial expansion: ̅en .
02: ain stockvisch vnd die haut dauon vnd
03: waich In ain nacht In Small cross above 'In'? ein wasser truck
04: In dornach In essigk vnd prat In vnd
05: lass In beträffen mit öll oder mit putteditorial expansion: ̕er
06: allenthalbeditorial expansion: ̕en . Mach ain taig von mel
07: vnd von aÿreditorial expansion: ̕en vnd pfeffer vnd Saffran
08: vnd salcz vnd beschlach den visch damit
09: drei stuck . vnd lass sy rott werdeditorial expansion: ̕en pej
10: dem feur beträff In vast vnd gib In hin .
11: Item Von stockvischen also .
12: schell den stockvisch vnd seud In gar
13: vnd löss Im den grad hack In klain
14: Darzue nÿmeditorial expansion: ̅m aÿr semel pfeffer Saffran
15: lass es erwalleditorial expansion: ̕en vnd salcz vnd gib es
16: hin oder mach daraus ain gelbe suppeditorial expansion: ̕en
17: mit saffran . Aber ein editorial expansion: ꝯcondiment von hünereditorial expansion: ̅en
18: Item nÿm allte hüner vnd prat sÿ
19: halb vnd hau sÿ zue stucken nÿm
20: halb suppeditorial expansion: ̅en vnd halbs wasser darInne [36v] 01: seud sy das sÿ mürb werdeditorial expansion: ̕en Nÿm zwifeditorial expansion: ̕el
02: vnd hack In klain schwaiss In In schmalcz
03: vnd wenig wasser Nÿm pfeffer prot
04: kümich herte aÿer salcz essigk vnd ain
05: wenig pfeffers wann das zue samen
06: gemacht ist . So geus das vf die hüner
07: vnd lass siededitorial expansion: ̅en eben dick In disem Con=
08: diment mag man allerlaÿ hannd prateditorial expansion: ̕en
09: gebeditorial expansion: ̕en . Aber ain praten hasen nicht sol
10: man lassen pfeffereditorial expansion: ̕en . Gebratne hüner
11: mit kütten gemacht also .
12: Item geprattne hüner mit kütteditorial expansion: ̕en oder
13: mit piereditorial expansion: ̅en In der selben materi . Also
14: das du an der selbeditorial expansion: ̕en stat thuͦst zwiffail
15: oder piereditorial expansion: ̅en . von mörser hüner die mach also
16: Item ain gepraten hünn zer glid das
17: klain vnd nÿm das prät dauon vneditorial expansion: ̅d
18: nÿmeditorial expansion: ̅m ain dünnen aÿer taig von aÿreditorial expansion: ̕en
19: vnd von pfeffer aenis pfeffer. Saffran Catchword at lower leaf margin: 'vnd stoez es In ainem mörser‘ [37r] 01: Vnd stoesz es In ainem mörser als zue
02: samen vnd pachs In ainem klainen
03: schmalcz das sind mörser hüner . Aber
04: Item ain gab raid ze machen also
05: also mach die gab raid Nÿm Sweinein
06: fuess lass sy siededitorial expansion: ̅en wol halb vnd seud
07: herab gar vnd thue sÿ In ainen hafeditorial expansion: ̕en
08: vnd geuss doran wein oder essigk vnd
09: In der prüe seud es gar darInne vnd
10: lasz erwalleditorial expansion: ̕en darInne pfeffer . aenisz . gal=
11: gannt ÿmber zÿmen Saffran nae=
12: gelein vnd geus das alles an die prüe
13: wider ain tail die speis In die schüssel
14: vnd geuss die prüe wider darauf vnd
15: lass es kallteditorial expansion: ̕en vnd gib es hin. Ain
16: Item sulcz von fuessen mach also .
17: aber ain sulcz von füssen mach die
18: sulcz oder was dar zue gehört das
19: seud gar . So nÿmeditorial expansion: ̅m weiss prot ÿmber [37v] 01: nÿmeditorial expansion: ̅m mer dann pfeffers aeniss. Saffran
02: das mal mit essich vnd mit der prüe
03: nicht ze saur zue disem Condiment
04: darauf hast vnd haist ain lampardische
05: sulcz . fülle den magen also .
06: Item nÿm gehackt Sweinein flaisch
07: aÿr weiss prot geschnitten vaist
08: fleisch pfeffer kümmich Saffran salcz
09: vnd temeditorial expansion: ꝑperir das alles durch einannder
10: vnd fülle damit den magen nicht
11: ze vol Seud In grün So er gar ge=
12: soten sej So löss die füll gar aus dem
13: magen Sneid In zue vier stucken
14: vnd hack In mit aÿreditorial expansion: ̕en . Aber von aineeditorial expansion: ̅m
15: Item prüe ein kalb . kalb mach also
16: zeuch Im die haut ab seud es vnd
17: zue sibeditorial expansion: ̕en gib es hin mit pfeffer . wie
18: Item man ain Rindfleisch siededitorial expansion: ̅en sol .
19: nÿm rindflaisch vnd salcz es wol [38r] 01: Vnd nÿmeditorial expansion: ̅m aschlach genuͦg lass das wol
02: siededitorial expansion: ̅en In vaister prüe Das Rindfleisch
03: als du es hin gebeditorial expansion: ̕en wild So thue
04: fleisch vnd aschlach zue samen vnd
05: lass es erwallen vnd gib es hin . Aber
06: Item von einer gemachten lebereditorial expansion: ̕en
07: ain frische Rindleber die nicht stainig
08: sej Schneid sÿ zue fünff stucken prat
09: sÿ an ainem spiss Als sie sich geseübert
10: hat So wasch In der prüe oder In
11: wasser dreÿ stund vnd prat sÿ daneditorial expansion: ̅n
12: gar lass sÿ dann kalten Beschneid
13: sÿ dann schon stoeß der stuck ains In
14: ainem mörser vnd thue dar zue
15: pfeffer ÿmber äniß mal das klain
16: mit essigk erwëlle das mit ebeditorial expansion: ̕en dick
17: werd lass es kallten vnd leg die
18: lebereditorial expansion: ̕en darein vnd gib es hin für hirsein .
19: Des wilden Sweins leber thue auch also [38v] 01: Item des wildeditorial expansion: ̕en Sweins leber thue auch
02: also thue guͦt prüe dar zue vnd gib
03: es hin . von schäffein knödlein also
04: Item wiltu gesotten schäffein knödlein
05: machen . So nÿm herte aÿr ain wenig
06: weiss prot . Saluan salcz hack das klain
07: vnd manigen geschniten speck dar zue
08: rohe aÿer vnd Saffran vnd mach daneditorial expansion: ̅n
09: pallen als vil du wild vnd seud sÿ
10: In der suppeditorial expansion: ̅en In ainem kar Vnd wann
11: sÿ erhertennd . So erwëll sÿ In dem aÿr
12: taig . stoess sie an einen spiss prats vnd
13: gib es hin . Ain lamps haubt gepacheditorial expansion: ̅en
14: Item ain lamps haubt . Nÿm vnd seud
15: es gar wol nÿm das flaisch dauoeditorial expansion: ̅n das
16: die pain beleibeditorial expansion: ̕en also gancz thue dar
17: zue herte aÿr vnd saluan . hack das
18: klain meng dar zue reisz aÿr geschniteditorial expansion: ̅en
19: speck pfeffer Dits condiment füll [39r] 01: In die hiereditorial expansion: ̕en schaleditorial expansion: ̕en vnd würck an
02: die stat da es vor was zeuch es wideditorial expansion: ̕er
03: durch ain aÿr taig vnd pach es In schmalcz .
04: Item Das Rechthaupt mach also also.
05: also mach das Rechhaubt Nÿm gesotten
06: fleisch das zue massen gesoten sej schäf=
07: feins . oder Rindreins . oder Sweineins
08: hack das klain meng dar zue aÿer geschniteditorial expansion: ̅en
09: speck pfeffer kümich salcz . So mach ain
10: plat von aÿreditorial expansion: ̕en vnd zer taÿl das Condi=
11: ment darauf geleich vnd wind das plat
12: vmb vnd zeuch das durch ain taig pach
13: es In schmalcz oder pratz an ainem spiss
14: So er gar seÿ gesotten So schneid es encz=
15: waj zue stucken vnd gib es hin . Ain fröm=
16: des geprattens mach also .
17: Item das haist ain geprattens . Nÿm ge=
18: pratten piereditorial expansion: ̅en vnd räsz saur äppffel vnd
19: gesoten schweinein fleisch pfeffer Saffran
20: ëness das pach alles vnd mach das waich [39v] 01: vnd mit roheditorial expansion: ̕en aÿreditorial expansion: ̕en das es zue samen
02: müge klebeditorial expansion: ̅en So mach ain plat von aÿreditorial expansion: ̕en
03: vnd zertaÿll das Condiment darauf ge=
04: leich wind das plat zue samen . vnd
05: zeuch ain aÿer taig dar über pach es hert
06: In schmalcz Stich dar durch ain spiss
07: prat es vnd beschlachs mit aÿreditorial expansion: ̕en vnd
08: schmalcz wann es geschaimpt . So ist
09: er gancz gesotten gib es hin Man mag
10: es schickeditorial expansion: ̕en als recht pratten . Ain esseditorial expansion: ̅en
11: von hünereditorial expansion: ̅en das man nennet lanncz
12: Item nÿmeditorial expansion: ̅m hüner leber vnd maegen vnd
13: schneid die dünne vnd pachs In schmalcz
14: thue dar zue schmalcz pfeffer aÿr kümich .
15: salcz . rür es vnnder einander Als gefüllte
16: aÿr waich streich sÿ In siedencz schmalcz
17: In ain schaff das sÿ ganncz peleÿbeditorial expansion: ̕en . So
18: sÿ gar sein gepacheditorial expansion: ̕en . So gib es hin das
19: haist lanncz Also mag man macheditorial expansion: ̅en Iünge
20: hüner oder lampfleisch . Ain rugk prateditorial expansion: ̕en [40r] 01: von dem rech den mach also .
02: Item von dem Rugkpratteditorial expansion: ̕en von dem
03: Rech spick den klain mit speck wol be=
04: sprenng In mit salcz wol würff dar
05: auf pfeffer . ÿmber . kümich Bewind
06: In mit ainem taig als kräppfflein
07: lass In pacheditorial expansion: ̅en In ainem ofen wart an
08: dem liecht ob er ganncz pacheditorial expansion: ̅en sej Also
09: macht du den hasen praten ganncz .
10: Item Ain editorial expansion: ꝯcondiment von Rechflaisch
11: nÿmeditorial expansion: ̅m das Rechflaisch salcz es lasz siededitorial expansion: ̅en .
12: lind las siededitorial expansion: ̅en thue darauf petersil saluan
13: gehackten speck So er gar gesotten
14: seÿ So nÿm rugkein rindeditorial expansion: ̅en . ÿmber
15: pfeffer . essigk mal doraus ain condiment
16: vnd lass es damit erwalleditorial expansion: ̕en . vnd gib
17: es dann hin . Ain essen von willpraet
18: Item nÿmeditorial expansion: ̅m das plat mach also
19: vnd die lungel von dem reche vnd
20: seud es mare vnd schneid es würfflat [40v] 01: Seich die suppeditorial expansion: ̅en durch ain tuͦch das da
02: kain har darInne beleÿbe thue das alles
03: wider In den hafen vnd thue dar
04: zue schmalcz wein vnd lass es vast
05: siededitorial expansion: ̅en So du es hin gibst So thue
06: darauf gemalen pfeffer . es sol doch
07: offen ebeditorial expansion: ̅en dick beleÿbeditorial expansion: ̕en . Ain gemüsz
08: Item derre weiss von weissem prot .
09: prot vnd reib es durch ain sib das
10: behallt auch In ainem lidrein peütel
11: das es nicht nasz werde So du es
12: dann essen wild so leg es vnd thue
13: dar zue schmalcz aÿr pfeffer oder
14: was du dickes haben wild .
15: Wiltu willprät Behalten
16: Item wildu wilprät Behalteditorial expansion: ̕en In
17: den Aügsten Underlining in red. . So nÿm zwaj tail
18: salcz das der drittaÿl gesoten sej In
19: wasser vnd schneid das flaisch [41r] 01: vnd träffs mit salcz vnd lass es
02: sten ainen halben tag vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
03: dann das gesotten gesalczeditorial expansion: ̕en wasser
04: das es wol dar vber gee . Allerlaj
05: fleisch bahalt auch also
06: Item also machtu Behalten allerlaÿ
07: hannd fleisch In den Aügsten Als du
08: es siededitorial expansion: ̅en wild So erwall es wol vnd
09: geuss die prüe darab vnd geuss frisch
10: wasser wider daran lass es siededitorial expansion: ̅en vnd
11: gib es hin . Ain grüne sals die mach
12: also vnd behalt die .
13: Item nÿm saluan mit Czwiuolij peteditorial expansion: ̕ersil
14: vnd saur ampfer alteditorial expansion: ̕en den Iungeditorial expansion: ̕en klaub
15: die kreẅtter vnd wäsch vnd der es
16: an der sonne Nÿm dar zue pfeffer
17: galgannt ÿmber zÿmmen aenis . Co=
18: riannder Cubebeditorial expansion: ̅en nägelein mu=
19: scatplüt parÿskörnlein vnd ain [41v] 01: wenig artickel das machet den sal=
02: uan schön vnd nÿm gedert weiss
03: prot auss dem allen mach puluer .
04: wann du sÿ dann essen wild . So
05: temeditorial expansion: ꝑperirs mit wein oder mit essigk
06: vnd behalt die wie lanng du wild .
07: Ain Condiment haist dewericz
08: Item Nÿmeditorial expansion: ̅m ain saureditorial expansion: ̕en Appfel nach sand
09: Marteins tag . schel sÿ Schneid sÿ
10: dornach leg sÿ In ain hönig tranck
11: lass es siededitorial expansion: ̅en also das es praun werd
12: das machtu ain Iare habeditorial expansion: ̅en Diss editorial expansion: ꝯcondi=
13: ment haisset dewericz Man mag auch
14: krapffen dauon füllen . von krapffen
15: Item mach ain mach die fülle also .
16: fülle mit geribem käes vnd mit
17: aÿreditorial expansion: ̅en mit gehacktem speck So kleb
18: ain plat des taigs das annder taill
19: schlach dann vnd winds als fladeditorial expansion: ̅en [42r] 01: vnd pach sy In schmalcz gar du macht
02: die krapffen füllen mit aÿreditorial expansion: ̕en vnd mit
03: öppfeleditorial expansion: ̅en ob du wilde . Ain haydennischeditorial expansion: ̅en
04: Item zertreib kuͦchen mach also .
05: ain taig mit aÿreditorial expansion: ̕en vnd mit aineditorial expansion: ̕er wallczeditorial expansion: ̕en
06: dünne Als oblat vnd schneid
07: es drej vingeditorial expansion: ̕er dick . vnd lenngeditorial expansion: ̕er dann
08: ain hannd vnd pach es In schmalcz
09: vnd geuss darauf gepefferteditorial expansion: ̕en hönigk
10: trannck oder hönig wurczeditorial expansion: ̕en . Gib
11: es hin . das haist ain haÿdennischer
12: kuͦch oder ain hausen plasen . Ain
13: Item schöll saur gabel supp mach .
14: öppfel Schneid sÿ duenne seud sÿ In
15: wasser seich das wasser darab zue
16: den öpffeleditorial expansion: ̅en aÿr vnd mel vnd gekräutteditorial expansion: ̕er
17: vnd mach darauss ain taig vnd
18: mach daraus krapffeditorial expansion: ̕en . schël saur öppfeditorial expansion: ̕el
19: schneid sÿ dünne In schmalcz darab [42v] 01: zerprich die öppfel gar vnd meng
02: dar zue aÿer ÿmber vnd pach das
03: In schmalcz Mach ain plat von aÿereditorial expansion: ̕en
04: vnd geuss die öppfel vf das plat die
05: weil sy ob dem feur sein lass es pacheditorial expansion: ̅en
06: In ainem klainen schmalcz piss es vndeditorial expansion: ̅en
07: rot wirt So bestreich es mit aÿreditorial expansion: ̕en
08: In ain schüssel las es stan vnd gib es
09: hin Das haist ain gabel suppeditorial expansion: ̅en mit den
10: selben öpffeleditorial expansion: ̕en magstu auch krappfen
11: füllen . von gefüllten aÿren die ge=
12: Item nÿmeditorial expansion: ̅m aÿer vnd praten sind .
13: schlah sÿ an pededitorial expansion: ̅en spiczeditorial expansion: ̅en auf plas dar
14: ein das der totter heraus far . hack saluan
15: meng sy d zue den töttern vnd fülle
16: die wider ein vnd würff sÿ In ain
17: haiss wasser vnd schöll die aÿr vnd
18: prat sÿ vnd beschlahe sie mit aÿreditorial expansion: ̕en
19: vnd mit kräuttereditorial expansion: ̕en vnd mit saffran
20: vnd gib sy dann hin . Aber von geprateditorial expansion: ̕en aÿreditorial expansion: ̕en [43r] 01: Item Reib schön weiss prot vnd prat
02: es hertt In putter vnd meng aÿer
03: dar zue vnd dürren saluan vnd pfeffeditorial expansion: ̕er
04: fülle die aÿer schall damit prat sÿ an
05: ainem spiss vnd gib sÿ hin . Ain habich
06: Item hack sal muͦsz von aÿren
07: uan klain prat sÿ In putter meng
08: dar zue kraut Saffran daraus mach
09: ain habich muͦsz füll es wider In die
10: schalen vnd leg sÿ In ain siedenncz wasser
11: seud sÿ vnd dornach quartir sie schon .
12: Aber von gefüllten aÿren .
13: Item nÿm milich aÿr schön prot . Saffran .
14: salcz mal das zue mal dick leg die
15: darein erwellet das haissen gefüllte
16: aÿer . Aber von aÿren .
17: Item seud aÿr hertt schneid sÿ In die
18: lennge. loes aus die tötter meng dar
19: zue aber aÿr ker dar zue die tötter zue
20: dem schapffen pach sy rot Mach dar [43v] 01: zue ain dünn plat leg die aÿer dar auf
02: lass pede plat vnd aÿer zue samen
03: pacheditorial expansion: ̅en Schneid yeglichs von einandeditorial expansion: ̕er
04: vnd gib es hin . Ain editorial expansion: ꝯcondiment von aÿreditorial expansion: ̕en
05: Item Iung pier vnd putter vnd
06: gehackten saluan essich vnd schmalcz
07: thue die selben aÿr darein . Gib sÿ
08: hin erwellet . Wie man hirss prateditorial expansion: ̅en sol
09: Item wie man hirsz praten sol . Nÿm
10: hirsz vnd greüsz vnd sibeditorial expansion: ̅en aÿr dar zue
11: das es hert werde . Schneid In aus steck
12: In an einen spis vnd beschlahe In mit
13: aÿreditorial expansion: ̅en gib In hin salcz oder mit annder
14: Condiment . von gepratten arbassen
15: die mach also als hernach stat .
16: Item schlah arbaisz durch ain sib aÿer
17: als vil du dar zue habeditorial expansion: ̅en wild Dar
18: nach pach sÿ In ainem schmalcz oder
19: putter . Schneid sy zue klainen stuckeditorial expansion: ̅en
20: prat sÿ an einem spisz beschlah sÿ mit [44r] 01: aÿreditorial expansion: ̕en vnd gib sÿ hin . Aber von geprateditorial expansion: ̕en
02: Item hack aÿr vnd nuss kereditorial expansion: ̕en aÿren .
03: vnd waiche aÿer dar zue hack es klain
04: vnd füll sÿ In die schalen vnd prat
05: sy vnd gib sÿ hin . Ainen ennglischeditorial expansion: ̕en
06: Item waich fladen mach den also
07: kaesz puttereditorial expansion: ̕en pfeffer das meng zue
08: samen mach ain hafen von taig vnd
09: fülle den mit dem kaesz v̈ber halb
10: vnd lass In pacheditorial expansion: ̕en In ainem hafen
11: Das haisset ein ennglisch flad . Ain
12: Item ponnen gemacht von taig
13: zertreÿb ein aÿr taig mit aineditorial expansion: ̕er wallczeditorial expansion: ̕en
14: das es werd eins vingers dick Sch=
15: neid den würfflat als die ponnen
16: vnd würff den taig In haiss schmalcz
17: lass es schnell pacheditorial expansion: ̕en geusz ab das
18: schmalcz lasz es truckneditorial expansion: ̅en . vnd mach es
19: vf saffran oder auf editorial expansion: ꝯcondiment vnd las [44v] 01: es erwalleditorial expansion: ̅en ee du die ponnen darein thuest
02: Das haissen ponnen von taig Bewar
03: es vor den maüssen So machtu es
04: behalten lannge zeitt . Von ponnen
05: Item seud grün ponnen mit schönem
06: prot pfeffer dreÿstund Als vil kümich
07: Saffran salcz . essich vnd pier mal ze
08: samen trucken die ponnen geuss das
09: gewallen gesotten darauf gib es hin
10: Grün arbaiss mach also . von herten
11: Item von hertten ponnen . ponen .
12: mach die also thue die In wallende
13: laug vncz das Im die pälg ab geen
14: So geuss sÿ In ain sib vnd reib die
15: pälg dauon erwöll sÿ mit dem vor=
16: genanten wein editorial expansion: ꝯcondiment vnd gibs
17: dann hin Diss ponnen machtu macheditorial expansion: ̕en
18: ponnen putteditorial expansion: ̕ern . waich haber groecz
19: oder waicz oder von hirss seud die also . [45r] 01: Item waich habeditorial expansion: ̕er groecz oder von waicz
02: oder von hirß . Seud die mit milich dün=
03: licht thue dar zue saffran In putteditorial expansion: ̕ern
04: well salcz erwell sÿ vnd gibs hin .
05: Item gesotten arbes von arbaissen .
06: Mach also nÿmeditorial expansion: ̅m arbais vnd essigk Dar
07: zue nÿmeditorial expansion: ̅m ain gefügen hafen mit milich
08: darzue zwelff aÿr salcz vnd Saffran
09: schlach das vast mit ainem tzwireditorial expansion: ̕el secz
10: die milich mit dem hafen In ain wallen=
11: den kessel mit wasser lass sÿ siededitorial expansion: ̅en als
12: lanng als Rindflaisch So sÿ gar gesoteditorial expansion: ̕en
13: sind So gib sÿ hin an gannczeditorial expansion: ̕en stucken
14: vnd gib darauf kraütter wiltu sie prateditorial expansion: ̕en
15: so thue sÿ In ainem pawtel die weÿl
16: sy ganncz sej vnd beschwär sÿ mit ainem
17: stain ain nacht vnd morgen vnd an
18: dem abennt schneid sÿ dünn vnd stösz
19: sÿ an ainen spisz vnd besprenng sÿ mit [45v] 01: salcz vnd pfeffer vnd gibs hin . Von
02: Item von Seniff mach In also .
03: Seniff mall ain seniff kümich Änis .
04: pfeffer hönig sam Saffrann mit essigk
05: mit disem editorial expansion: ꝯcondiment macht du macheditorial expansion: ̅en
06: seniff peteditorial expansion: ̕ersill prüe hollauch vnd kum=
07: post . von mandel kaeß also
08: Item also mach mandel kaesz Nÿm man=
09: delkereditorial expansion: ̕en vnd prüe sÿ In ainem haissen
10: wasser das die pällg ab geen . So stoes
11: In dann In ainem mörser als sÿ weissen
12: begÿnnen . So sprenng darauf raine
13: wasser oder misch sy damit wind
14: sy durch ain tuͦch In ain gesecz thue
15: dar zue ain schal vol weins vnd halt
16: sy vber das feur rür es wol vnncz
17: das es begÿnne zue siededitorial expansion: ̅en vnd geuss
18: sy In ainen peütel las durch seicheditorial expansion: ̕en
19: So mach dauon den kaeß . von putter
20: milich mach also . [46r] 01: Item wiltu putter macheditorial expansion: ̕en So lass
02: Saffran darein merck es mag kain
03: lannge frist gewereditorial expansion: ̕en dauon gib es zue
04: hannd hin . Ain tuͦch muͦsz mach also .
05: Item weiss prot Schneid es würfflat
06: das hert seÿ vnd würff es In vnd gib
07: mandel milich daran vnd lass es veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̅en
08: gib es hin zucker darauf Also mach
09: das tuͦch muͦsz von annder milich .
10: Aber von Reisz den mach also
11: Item Reiss wasch schon mit ainem
12: warmen wasser geuss den reiss in ainen
13: hafen vnd geuss wasser darauf das
14: es seÿ ains daumen prait ob dem wasser
15: secz in hin las es kallten . So du In aber
16: machen wild So geuss ain mandel
17: milich daran vnd secz In auf ain küle
18: vnd rür das es dick werde vnd be=
19: leib als dick so pest du mügest wiltu [46v] 01: wissen ob er gesotten seÿ So nÿmeditorial expansion: ̅m drej
02: körner zwischen die vinger zergend
03: sy das sÿ nit hert sein so ist er gar be=
04: rait . So gib In hin mit zucker . Aber
05: Item Ain Condiment mach also .
06: Nÿm guͦt prüe Saffran saluan vnd
07: essich zue massen feur vnd las das
08: erwalleditorial expansion: ̕en . Das temeditorial expansion: ꝑperir zue samen
09: aÿr vnd schoen prot dar zue geschniteditorial expansion: ̅en
10: speck leg es In siedenncz wasser vnd
11: lasz es erwallen vnd gib es hin weg
12: wenn du wild . Aber ein editorial expansion: ꝯcondiment
13: Item ain editorial expansion: ꝯcondiment von wein vnd von
14: hönig dar zue gelid darInne prattne
15: hüner vnd gib sÿ hin . Guͦten haber
16: Item wiltu keren mach In also .
17: guͦten haber kereditorial expansion: ̅en machen . So mach
18: das mel also Nÿm ain meczeditorial expansion: ̕en habeditorial expansion: ̕ern
19: vnd reitter In schon vnd seud In dar
20: nach das er sich spalt das man den [47r] 01: kereditorial expansion: ̕en sehe darnach derre In gar schon
02: vnd mall vnd stampff In dann vnd
03: walg In her vnd dar als lanng vnncz
04: das die kereditorial expansion: ̅en werden lautter . Für
05: Item die krautt würmeditorial expansion: ̅m .
06: Nÿm piessen kraut vnd seud das gar
07: wol . Dornach lass das kraut kalt
08: werden vnd sprenng dann den pflannczeditorial expansion: ̅en
09: samen damit . So nueditorial expansion: ̅n der sam getruck=
10: net sej so lass In stan . So es die würeditorial expansion: ̅mm
11: das kraut nicht Der sam ist belibeditorial expansion: ̕en
12: das füget dir wol wann ich haimlich
13: gemerckt han das du gereditorial expansion: ̕en pottigeditorial expansion: ̕en kraut
14: ÿssest aber doch nicht vil So pin ich
15: genaigt mit meiner natur zue dem
16: haber muͦss vnd darumb ich mit dir
17: von essens wegeditorial expansion: ̅en nicht wechseln wil .
18: Aber von Repphünereditorial expansion: ̕en mach die also .
19: Item an dem ersten von den geprateditorial expansion: ̕en
20: Repphünereditorial expansion: ̅en In der vasten haiss dir grabeditorial expansion: ̕en [47v] 01: In hölczer zwen fürmeditorial expansion: ̅en als die Repphüner
02: Wann maeditorial expansion: ̅n sy zue samen trucket das
03: sy ain form habeditorial expansion: ̅en als die Repphüner Nÿmeditorial expansion: ̅m
04: visch vnd thue die graet dauon vnd schuepps
05: vnd hack die klain vnd gewürcz gar wol
06: vnd seud das gar wol mit den hölczereditorial expansion: ̅en
07: das hat ain fürm als ain Repphün steck
08: es an einen spis vnd prat es vneditorial expansion: ̅d spick
09: es mit hechten praten . Ain gestallt
10: Item als ein Rech praten von vischeditorial expansion: ̅en
11: Nÿm gross visch welherlaj die sein vnd
12: thue die schüppen vnd die grät dauon
13: vnd dar zue hack die praten gar klain
14: vnd reib ein weiss prot darunder vnd
15: gewürcz das wol vnd mach das zue
16: samen mit ainem nassen auf der ane
17: richt In der form als ein Rechpraten
18: vnd erwell das In ainer pfannen dar=
19: nach nÿm ain spiss vnd stös In dar
20: durch vnd spick In mit ainem grün [48r] 01: hechten praten So wirt es ain rech
02: praten In der vasten . Also soltu macheditorial expansion: ̕en
03: Item ain ainen ziger von mandel .
04: geschëllten mandell vnd stoess den klain
05: In ainem mörser vnd mach dicke milich
06: dauon vnd seich die durch ein tuͦch .
07: vnd reib weiss prot darein In ain pfannen
08: ee es erwall So zeuch es aus der pfannen
09: vf ain sib oder auf ain tuͦch . So seicht
10: das wasser dauon . So wirt es guͦt
11: Ziger vnd leg sÿ nach der lennge an die
12: anRicht vnd besteck sy dann mit man=
13: del kereditorial expansion: ̅en Nÿm den selbeditorial expansion: ̕en ziger vnd
14: leg ain viertail In die schüssel vnd
15: geuss mandel milich daran . Ainen
16: Item fladen In der vasten mach also
17: ain fladen In der vasten Nÿm mandel
18: vnd hack In klain vnd leg In In ain
19: schüssel vnd färb In halben mit saffran [48v] 01: vnd nÿm weinper wol erlesen vnd er=
02: wëll sÿ als sie sein süllen vnd leg die
03: heraus Besunder In die schüssel vnd
04: nÿm allerlaj visch rogen an parbeditorial expansion: ̅en
05: rogeditorial expansion: ̅en nicht vnd stöß sy In aineeditorial expansion: ̅m mörser
06: mit ainem wenigen melb das es
07: werd als ein straüblein taig färb den
08: vnd geuss sÿ vf den fladeditorial expansion: ̅en vnd pach
09: In In ainem ofen . Von krappfen fuell
10: Item stösz nuss kereditorial expansion: ̅en vnd veigeditorial expansion: ̕en vnnder
11: einannder In ainem mörser vnd ge=
12: wuercz das wol vnd färb es vnd
13: leg es In ain pfannen vnd geuss öll
14: daran vnd erwelle es . vnd thue es
15: In die krapffen Aus weissem vrhab
16: mach ain taig pachs In öll vnd gib
17: es hin zue essen kalt . vonn geprateditorial expansion: ̕en
18: Item schlach aÿren dem thue also .
19: die aÿr auf pej dem grossen spicz vnd Catchword at lower leaf margin: 'kloppf die ayr wol‘ [49r] 01: kloppf die aÿr wol vnd thue Saffran
02: darein pfeffer vnd gehackten peteditorial expansion: ̕ersill .
03: oder saluan vnd röst das In aineditorial expansion: ̕er pfanneeditorial expansion: ̅n
04: vnd hack es klain vnd thue es wider
05: In die aÿr schal vnd stoeß es an einen
06: spiss vnd legs vf ainen rost vnd prat
07: sÿ schon . von veigen ein ze machen
08: Item stoesz sechs veigeditorial expansion: ̅en an ain spislein
09: vnd mach der wie vil du wild vneditorial expansion: ̅d
10: seud sy In ainem kessel oder In ainem
11: hafen vnd geuss geleich wein vnd
12: wasser daran Dornach nÿm prot
13: vnd leczellten geribeditorial expansion: ̕en vnd thue das
14: an die suppeditorial expansion: ̅en von den veigeditorial expansion: ̅en vnd
15: nÿm essich vnd hönig vnd treib das
16: durch ain tuͦch oder durch ein sib ge=
17: würcz vnd färbs vnd erwölle das
18: In ainer pfannen vnnder einannder
19: vnd leg die veigeditorial expansion: ̅en In ain rains vass [49v] 01: Vnd geuss das daran Vnd wenn du
02: das an richtest So gib es hin kalt .
03: Ain krebss muͦsz mach also
04: Item Nÿmeditorial expansion: ̅m die krebsen vnd schneid
05: das pöss von den augen vnd stoess
06: sÿ vnnder einannder In ainem mörser
07: vnd zertreib das mit aineditorial expansion: ̕er milich durch
08: ain sib Reib ein semlein prot dar
09: zue aÿer tötter vnd schlach das vnndeditorial expansion: ̕er
10: einannder vnd mach ain muͦss dar
11: aus In ain pfannen das wirt rot
12: dauon . Ain essen gestalt als ein Roseÿseditorial expansion: ̅en
13: Item du solt reibeditorial expansion: ̅en guͦten kaeß vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
14: als vil melbs vnd schlach aÿr daran
15: das es sich lasz wëllen vnd puluer das
16: wol vnd walg das auf ainem tisch
17: das es werd als ain wurst vnd krümps
18: als ain Rosseisen vnd pach es In schmalcz .
19: Item mach Ain gepachens mach also
20: ain taig von aÿren so du aller hertest [50r] 01: mügest den färb vnd walg darauss
02: dünne pletter als die pfannczelteditorial expansion: ̕en vneditorial expansion: ̅d
03: pach die In schmalcz vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain guͦteditorial expansion: ̅en
04: wein vnd halb als vil hönigs vnd er=
05: wölle das vnndereinannder vnd zeuch
06: das pachens da durch wenn du es wild
07: aneRichten . Ain gepachens mach also
08: Item Nÿm ain geriben kaeß das ist frömde
09: vnd mel vnd ÿeglichs gleichs als vil
10: vnd schlahe aÿr doran vnd gewürcz
11: es vnd knit es durcheinannder vnd
12: walgs vf ainem pret vnd mach dar
13: aus lanng strüczel gar dünne vnd
14: pach es In vil schmalcz dornach schneid
15: es In ain schüssel . Ainen kalbs kopff
16: Item praten dem thue also .
17: Schneid das äder von dem kalb haupt
18: vnd seud den gar wol vnd darnach
19: prich Im die hiereditorial expansion: ̅en schalen auf vnd [50v] 01: säe guͦt gewürcz vf das hiereditorial expansion: ̕en vnd geusz
02: haiss schmalcz darauf vnd prats auf
03: ainem rost das wirt ein geprattner
04: kalbs kopff . Ain gabraid zue willpraet
05: Item Nÿm ain hirs lebeditorial expansion: ̕ern prat die . dor
06: nach schneid sy vnd stoeß sÿ In ainem
07: mörser vnd mit rogkein prot hönig
08: wein essichs treibs durch ein sib vnd
09: gewürcz es wol vnd erwöll die lebeditorial expansion: ̕ern
10: vnd dornach gib die kalt das haist
11: ain gabraid . würst von hasen mach
12: Item Nÿm die lungel vnd die lebereditorial expansion: ̕en
13: vnd die würst von dem hasen vnd
14: schneid das würfflat vnd fach den
15: schwais vnd thue pfeffer doran vnd
16: seud es damit vnd fasz das In den darmeditorial expansion: ̅m
17: vnd snid die würst vnd prats dornach
18: gib sÿ trucken Aÿremschmalcz In der
19: Item aÿremschmalcz vasten mach also
20: In der vasten . Nÿm geschëllten mandel [51r] 01: vnd stösz den In ainem mörser vnd leg
02: ein weiss prot dar zue vnd mach
03: daraus scheiblach als die aÿr vnd färbs
04: vnd legs da mitten In die scheiblach
05: In die pfannen vnd geuß öll daran
06: vnd pachs In ainer pfannen . Ge=
07: Item halbierte aÿer In der vasten .
08: gehalbÿrte aÿr In der vasten die mach
09: aus der vorgeschriben materi Sin=
10: wëlle aÿr vnd schneid die nach der
11: lennge vnd färbs an der stat da die
12: tötter ligen vnd so besäe sÿ mit peteditorial expansion: ̕erlein
13: vnd thue essich doran . Ain holer muͦsz
14: Item ain holer muͦsz muͦsz mach also .
15: Nÿm holer plüe vnd leg die In ain
16: milich vnd lasz sÿ ain guͦte weil dar
17: Inne ligen die milich seich durch ain
18: tuͦch vnd secz sÿ zue dem feur vnd
19: rür sÿ das sy nit gerÿnn vnd nÿm
20: vier aÿer vnd schlachs daran vnd nÿmeditorial expansion: ̅m [51v] 01: dar zue guͦt gewürcz vnd schmalcz .
02: Item Ain gemuesz von Reisz mach also
03: Nÿm Reisz vnd wasch den schon aus
04: vier wassern vnd truck In schon vnd
05: gar wol In ainer pfannen oder an der
06: sonnen Wann er dürr werd . So
07: stoeß In In ainem mörser klain vnd
08: säe In durch ain tuͦch oder durch ain
09: sib vnd mach dann ain dicke mandel
10: milich vnd secz die zue dem feur
11: vnd thue des gestossens ain halbeditorial expansion: ̅en löffel
12: vol darein vnd zucker . Ain gemuesz
13: von piereditorial expansion: ̅en oder von stain obs .
14: Item Nÿm öppfel vnd schell die vnd
15: leg die In ain hafen vnd ze hannd
16: geuss vaist daran vnd lass das also
17: siededitorial expansion: ̅en . So nÿm sÿ vnd zwier sÿ vnd
18: schlah aÿer daran vnd gewürcz sÿ vf
19: der schüssel . Aber an ainem vast tag
20: So reib prot darunder an der aÿer [52r] 01: stat Das muͦss magstu macheditorial expansion: ̅en von
02: kütten oder von piereditorial expansion: ̅en . Ain essen ge=
03: stalt als die piereditorial expansion: ̅en mach also .
04: Item nÿm wälisch weinper wol
05: erleseditorial expansion: ̕rn vnd stoess sÿ In ainem mörser
06: vnd nÿm geschelteditorial expansion: ̕rn mandel kereditorial expansion: ̅en vnd
07: stoeß sy damit vnd misch dar zue ÿmbeditorial expansion: ̕er
08: vnd zucker . So das geschicht . So walg
09: sÿ In der hannd das es geschaffen sej
10: als ein piereditorial expansion: ̅en vnd stös ain stil darein .
11: Ain gemüsz von hünereditorial expansion: ̕en mach also
12: Item du solt nemen ain gesotten hün
13: vnd wann das gesoten sej . So nÿm
14: das gesoten hün vnd nÿm das weiss
15: von der prust vnd zer czaiss das .
16: vnd wann das zerzaisset hast So
17: leg es In ain pfannen vnd derre das
18: wol ob ainem fewr vnd wann es
19: dürr sej So zertreib es In ainem sib
20: oder stoeß es In ainem mörser klain das [52v] 01: es werde als ain mel Vnd rain mandeditorial expansion: ̕el
02: milich vnd der gesoteditorial expansion: ̅en milich prüe
03: wiltu es süß habeditorial expansion: ̕en So nÿm zucker
04: dar zue vnd lass ain wenig siededitorial expansion: ̅en .
05: Geÿsslicz in der vasten mach also
06: Item Geÿsslicz In der vasten soltu
07: nemen vnd lass sy ain weil stan das
08: sÿ gefall . So seud sÿ dann vnd ge=
09: würcz sÿ In dem hafen vnd wann
10: du sy dann essen wild So thue ain
11: wenig öll In ain pfannen vnd thue
12: den geÿslicz darein vnd lass sÿ er=
13: wallen vnd thue ein gestüpp dar
14: auf wiltu aber annderlaÿ geislicz
15: So seud sÿ vnd geuß sÿ dann auf ain
16: schuessel vnd laß sy erkalten vnd
17: zeuch Ir die haut ab vnd mach ain
18: mandel milich vnd geuss darauf .
19: Eingemacht krebs mach also . [53r] 01: Item du solt nemen krebs vnd du solt
02: die siededitorial expansion: ̅en vnd wann sÿ dann gesoten
03: sind So nÿm sÿ vnd schel die zägeditorial expansion: ̅el
04: vnd wann du das gethan hast So leg
05: sy In ain pfannen vnd thue daran
06: gewuercz vnd geuss essich daran . Aber
07: Item ein essen von hünern mach also .
08: Iunge hüner vnd prat sÿ vnd reib die
09: leber Hastu Ir aber nicht souil leber So
10: nÿm ain prot oder leczellten vnd gib es
11: dann kalt . Item Iunge hüner nÿm
12: vnd seud sy In ainem schmalcz vnd
13: gewürcz sÿ gar wol . Ain gabraid
14: Item wiltu mach zue hünereditorial expansion: ̕en
15: sÿ macheditorial expansion: ̅en So nÿm vnd seud essich vnd
16: die fueß damit vnd merck das maeditorial expansion: ̅n alle
17: hüner die man zue gabraid machet wild
18: die lass halbeditorial expansion: ̅en weg In wasser siededitorial expansion: ̅en vnd
19: halbe In essich . Dornach prat allte vnd [53v] 01: Iunge hoenner nach dem ersten wall der
02: suppen . Aber von gabraid die zue vaist sej der thue also Heading marginally multilinially continued.
03: Item Ist aber das die gabraid zue vaist
04: ist wenn sie gesteet . So geuss siedenncz
05: wasser darauf . So wirt sÿ lautter vnd
06: naig die schüssel auf ain seitten Das daz
07: wasser kain weÿl dar auf beleibe annders
08: die gabraid zergeet .Enigemachte
09: Item . Nÿm RepphönerRepphoenner
10: vnd seud sÿ vnd wann sie gesoten sind
11: So reib seniff mit hoenig vnd stich In
12: die rain vnd thue gestossen ÿmber dar
13: ein vnd
14: Item Nÿm en walt vogelein also
15: klain vogel vnd thue sÿ In ain hafen
16: vnd geuß schmalcz daran vnd laß sie
17: darInne praten vnd nÿm waelisch
18: weinper vnd reib die mit wein oder
19: mit essich vnd geuss daran . Zue dem [54r] 01: Item willpraet geit man gewürcz
02: zue allem gewürcz . Sol man gewürcz
03: macheditorial expansion: ̕en vnd daran thuen In den hafeditorial expansion: ̕en
04: Dann zue ainem gesoten oder gepraten
05: wildpraet oder zue hirseim secz man zue
06: dem Besunder In ain schüssel Aber
07: zue hasen oder zue Aichoreditorial expansion: ̕en oder zue
08: vogeln die gewürczt man all In der
09: pfannen oder In dem hafen . Vnd merck
10: man sol kain würcz salczen zue dem
11: wilpraet wann das wildpraet ist vor
12: gesalczeditorial expansion: ̕en . Aber ain gepachenns
13: Item Nÿm siedenncz wasser vnd würff
14: mel darein vnd zertreib das es ain
15: rechte dicke hab . So nÿm vier aÿr
16: daran vnd misch es wol vnd streich
17: den taig mit ainem loeffel aus ainandeditorial expansion: ̕er
18: In der pfannen mit schmalcz wann
19: das gepach so bestreich das mit zucker [54v] 01: Item Mach krappfen also
02: wiltu machen krapffen So nÿm aÿr
03: vnd schlachs In ain pfannen vnd
04: puttereditorial expansion: ̕en vnd rür es vnndereinanndeditorial expansion: ̕er
05: vnd hack darunder welisch weinper
06: vnd thue daran gewürcz vnd füll
07: es In ainen taig . Die fleisch krappfeditorial expansion: ̅en
08: Item Nÿm kalbfleisch mach also
09: oder Rindfleisch oder hüner wilpraet
10: vnd lass es sieden welcherlaj das sej
11: vnd hack es mit waelischen weinpereditorial expansion: ̕rn
12: oder mit faistem flaisch vnd aÿr
13: vnd gewürcz vnd füll es In den ge=
14: machten taig . Ain Condiment von
15: Item Nÿm vnd mach allerlaj ding
16: ain taig oder kuͦchen In ainer pfan=
17: nen vnd schneid sÿ zue stucken
18: vnd gib In an die aÿr salsen die da
19: gemacht sej von saluan vnd von [55r] 01: mÿnnczeditorial expansion: ̕en vnd von peteditorial expansion: ̕ersill vnd von
02: knofflach . Ain salsen von knofflach zue
03: Item salsen von knofflach gemuess also
04: zue gemuess Nÿm vnd reib mandel
05: kereditorial expansion: ̅en vnd semel zue dem knofflach
06: das ist guͦt ze essen zue dem gemüsz
07: Item Aber ein Sallsen aus saluan
08: ein salsen von Saluan den solt nemen
09: vnd Cÿnamoniueditorial expansion: ̅m vnd wälisch nuss das
10: reibe mit guͦtem essich . Seniff ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item Nÿm vnd stampff den also .
12: seniff . Wann das geschicht . So geuss
13: siedennt wasser doran vnd cwier
14: In als ainen taig . Das thue drej tag
15: nacheinannder vnd geus das wasser
16: darab des morgens Vnd czwier In
17: mit ainem siedigen wasser wideran
18: vnd an dem dritten morgen So reib
19: In mit pier essich So nÿm keren die [55v] 01: klain geschniten sind vnd gestossen peteditorial expansion: ̕er=
02: sill mitsampt der würcz vnd gesoten
03: Regelpiereditorial expansion: ̅en vnd Coriannder gestossen
04: gefaeet durch ain sib waelisch weinper
05: vnd geschelten mandel vnd hoenig
06: samen das thue vf das kraut vnd
07: thue zue ÿeglicher legk das maeditorial expansion: ̅n vnndeditorial expansion: ̕er
08: weilen von recht mit silber Also ge
09: sunt ist es auch thue albeg zue dem
10: Seniff zÿnamoniueditorial expansion: ̅m . Ain gepacheins
11: Item Nÿm herten kaes von kaesz .
12: vnd reib den vnd schlach aÿer daran
13: vnd hack ain speck daran vnd ain
14: wenig mel das misch vnndereinadneditorial expansion: ̕er
15: vnd streich es In die pfannen Wann
16: es gepachen ist So bestreich es mit
17: zucker wol . Eingemacht vische .
18: Item Nÿm visch hecht vnd annder
19: guͦt visch die du In ain gabraide [56r] 01: machen wild . hack sy zue stucken vnd
02: stupff sy In ain schaff vnd geuss wein
03: doran vnd essich zue massen vnd saubeditorial expansion: ̕er
04: salcz vnd seud sÿ schon So sÿ gar
05: gesoten sind So würff daran ain ÿmber .
06: zÿmet Nägelein galgannt. Anis pfeffer
07: Saffran temperir es gem ach das es
08: guͦt werde vnd lass es erwalleditorial expansion: ̕en mit
09: den vischen vnd leg dann die visch
10: In ain schüssel vnd lass kalt werden
11: piss das sÿ gesiedennt also . Aesch zw
12: Item Nÿm ain Ascheditorial expansion: ̕en praten also
13: vnd prat In vnd schüpp In nicht
14: Schneid Im den pauch auf vnd spalt
15: In vnd sprenng den Innen vnd aussen
16: mit salcz leg In auf ainen rost vnd
17: lass In wol praten Desgleicheditorial expansion: ̕en prat
18: die vörchen Allannde vnd praechsen .
19: Aber von vischen etwas [56v] 01: Item Nÿm ain Iungeditorial expansion: ̕en hecht vnd schuepp
02: In vnd loesz Im den darmeditorial expansion: ̅m pej den oreditorial expansion: ̕en
03: aus . So seud visch wecherlaj du wild
04: loess den grad dauon vnd stoeß sÿ In
05: ainem moerser thue dar zue pfeffer
06: Salcz Saluan vnd salcz damit den
07: hechten vnd sprenng In mit salcz
08: vnd leg In vf ainen rost . Aber etwas
09: Item schüpp hechteditorial expansion: ̕en vonn vischen .
10: vnd hack sÿ zue stucken petersill
11: thue dar zue . ÿmber pfeffer kuemich
12: Salcz wein oder essich vnd mach
13: ain hafen von taig vnd thue dar
14: ein die visch vnd nÿm dann aÿr
15: toetter vnd mach In obennan gancz
16: pach es In ainem ofen als lanng als
17: rogkeins prot vnd gibs dann zue
18: essen . Item also machtu macheditorial expansion: ̕en lachs
19: voercheditorial expansion: ̕en Aell oder annder visch . [57r] 01: Aber von vischeditorial expansion: ̕en zue beraitteditorial expansion: ̕en als
02: Item Nÿm vnd schüpp aller gestalt
03: ain hechten vnd hau In zue stuckeditorial expansion: ̕en
04: vnd loeß Im den grat oder den prateditorial expansion: ̅en
05: von ersten vnd stöß In In ainem moerser
06: thue dar zue mel vnd hönig salcz vnd
07: mach es zue samen das leg In ainen
08: hafen der ain loch habe Als ain vingeditorial expansion: ̕er
09: als gross dring die fisch durch In ain
10: schaff mit wallenndem öll vnd gib
11: Im ain gestalt als ain aell vnd pach
12: In wol . vnd gib In hin zue essen .
13: Die tugent von dem geprenten wein
14: Item all prünnen oder zäch wein sch=
15: meckennd die kumend all zue Irem
16: rechten stat vnd dkrafft ob maeditorial expansion: ̅n sein ein
17: wenig darein geust Item Er hat
18: auch die tugennd wenn allen würczeditorial expansion: ̕en
19: behält er die krafft In allen Appodegkeditorial expansion: ̕en [57v] 01: Besprenngt man sy damit Item all
02: Inwenndig geschwër die pricht er das
03: sy durch den menschen gennd . So maeditorial expansion: ̅n
04: sein ain wenig trinckt Item alle
05: auswenndige geschwër pricht er Ist
06: das man sich damit bestreicht vnd
07: salbt Item allerlaj mail vnnder
08: den augen veditorial expansion: ̕ergennd wer sich damit
09: bestreicht Item lungel vnd leber
10: macht er auch gesunt vnd das milcz
11: Item er macht auch kuppfer vnd silber
12: weiss Item er schaidet quecksilber
13: vnd silber von einannder wër es dar
14: ein legt Item er haillt auch all
15: wunden wer sich damit bestreicht
16: Item er wërt auch dem tropffen
17: von den flüssen Item er veditorial expansion: ̕ertreibt
18: all vnsaubre veditorial expansion: ̕ergifft Item all
19: flüss von dem hiereditorial expansion: ̅en veditorial expansion: ̕ertreibt er wër [58r] 01: sich damit salbet Item er veditorial expansion: ̕ertreibt auch
02: all darmeditorial expansion: ̅m gicht wër sein ein wenig trinckt
03: Item wer precheditorial expansion: ̕en In dem mund hat
04: welherlaj der ist der trinck In vnd
05: salcz In dem mund vnd spricz In wideditorial expansion: ̕er
06: aus vnd auch In den zennden Item
07: wem die nass vnd der mund schmeckt
08: der trinck In vnd lass sein ain we=
09: nig In die naslöcher . So werdeditorial expansion: ̅en sy
10: wol geschmach Item den menscheditorial expansion: ̅en
11: macht er wol gedächtig vnd frölich
12: wër In trinckt Item . So veditorial expansion: ̕ertreibt
13: er die sprennglos vnd auch die posten
14: oder postetteditorial expansion: ̅en vnd auch den krampff
15: wër sich damit salbet Item was
16: dem menschen Inwenndig gepricht
17: trinckt er In So ist er geneseditorial expansion: ̅en . Ist es
18: aber aus wenndig so salb sich damit
19: Er wirt gesunt von allen seinem ge= [58v] 01: precheditorial expansion: ̕en Also das er kains arcz bedarff
02: die weÿl er lebt Noch bedarff annder
03: ercznej nemen . Ainen Sÿroppel In
04: Item wiltu guͦt ÿmber grün ÿmber
05: grünne macheditorial expansion: ̅en vast Als man sÿ
06: pringt von damasco . So nÿmeditorial expansion: ̅m ain
07: warm wasser vnd thue den ÿmber
08: v̈ber nacht darein vnd lass doch
09: das wasser stan v̈ber nacht pej eineeditorial expansion: ̅m
10: klainen glütlein So ist der ÿmber
11: des nachtes wol waich worden So
12: nÿm In vnd schell die haut dauon
13: mit ainem messer vnd derr die haut
14: vnd stoesz sÿ zue puluer Dornach
15: nÿm hönig vnd läutter das also das
16: der schaim dauon kumeditorial expansion: ̅m . Item zue
17: vier lot nÿm ain lot weisser ÿmber
18: gestossner vnd zwaj lot naegelein
19: Item drew lot zucker geribeditorial expansion: ̕en . Ain [59r] 01: lot zimenRindeditorial expansion: ̕en Das thue alles mit
02: dem weissenn ÿmber In ain pfannen
03: vnd lass es ain guͦten lanngeditorial expansion: ̅en wall
04: thuen So ist der Sÿroppel gerecht .
05: Item Nÿm glasirte krüglein die Innen
06: vnd aussen ge glasirt sein vnd leg
07: zwelff stuck In ain krüglein vnd
08: geuss den sÿroppel daran pisz das die
09: krüglein vol werdeditorial expansion: ̅en So ist er guͦt .
10: Item wiltu grün farb machen
11: wiltu guͦte grün machen So nÿmeditorial expansion: ̅m
12: dimpten vnd truck sÿ durch einanndeditorial expansion: ̕er
13: mit gestossen Allaun . So hastu guͦte
14: grün zue tuͦch oder zue garen .
15: Item Guͦt prawn mach also
16: wiltu guͦte praun macheditorial expansion: ̕en . So
17: nÿm attich per vnd misch den recht
18: durch einannder als das grün .
19: Item wiltu Guͦt plab mach also [59v] 01: guͦt plab macheditorial expansion: ̕en . So nÿmeditorial expansion: ̅m attich pletteditorial expansion: ̕er
02: vnd reib die gar wol vnd lass vn=
03: dereinannder erwallen vnd Inndich
04: darvnnder vnd ain wenigen allaun
05: darunder vnd reib das darunder
06: vnd trag es auf weiss ein So wirt
07: es guͦt plab . wiltu guͦt leder macheditorial expansion: ̅en
08: Item dem thue also als hernach
09: wiltu leder machen So nÿmeditorial expansion: ̅m zue
10: ainem vell drew lot allaẅn vnd
11: als vil salcz vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain lautter
12: wasser In ain häfelain oder In ain
13: pfannen vnd thue das darein vnd
14: lass es zergeen vnd thue ein wenig
15: schmalcz daran oder ain wenig öll
16: vnd geuss es In ain schüssel vnd
17: nÿm dann drej aÿr tötter oder vier
18: vnd zerklopff die vnd thue es vn=
19: dereinannder vnd stoesz das fel darein [60r] 01: vnd truck es als offt daraus . Dornach
02: nÿm die vorgeschriben paÿsse vnd
03: thue ein wenig mel darein vnd
04: so du das vell Rain vnd sauber dar
05: aus hast gewunden So thue es In
06: die paisse vnd lass zwen tag oder
07: zwo nächt daInne paissen Dornach
08: nÿm die fell vnd zeuchs mit paiss
09: mit all aus vnd henngks an ein
10: stanngeditorial expansion: ̅en vnd lass trucken Dornach
11: zeuchs aus durch ainen taig . wiltu
12: Item wissen ob der most wasser hab
13: wiltu versuͦchen ob der most mit
14: wasser sej gemischt oder nit . So leg
15: ain aÿ darein fellt es dann gen poden
16: So ist er gemischt Schwinbt es abeditorial expansion: ̕er
17: enpor So ist er nit gemischt . von
18: guͦtem essich wie maeditorial expansion: ̅n den macheditorial expansion: ̅en sol .
19: Item Nÿm weinper vmb sand michels [60v] 01: tag ee sy recht czeittig werden vnd
02: ze knör oder zer knüsch die mit den
03: hennden vnd nÿm dann ain glasirtes
04: peck vnd thue das darein vnd secz
05: es an die sonnen vnd lass es wol veditorial expansion: ̕er=
06: Iären vnd thue dann die hüllsen da=
07: uon vnd geuss das lautter In ain fäss=
08: lein das sauber vnd schön sein . vnd
09: schwenngcks mit dem aller pesten wein
10: so du In gehaben macht vnd lass
11: das fässlein wider trucken werden
12: vnd thue den vor geschriben wein
13: In das fässlein nit gar zue vol vnd
14: las es sten an der wireditorial expansion: ̅em So hastu
15: den den aller sterckisten essich vnd
16: der haist In der Appodecken Acetueditorial expansion: ̅m
17: fortissimueditorial expansion: ̅m . Aber von essich etwas
18: Item willtu aber ain noch sterckereditorial expansion: ̕en
19: machen So nÿm ain naterczungeditorial expansion: ̕en Catchword at lower leaf margin: vnd hennck die [61r] 01: vnd hennck die In den essich . den hat
02: man versuͦcht nie sterckereditorial expansion: ̕en essich ÿe
03: lennger ÿe pesser vnd der essich ge=
04: wint ein hauss haut . So er allt wirt
05: aus der haut macht man vil wunders
06: Du machst vil starcken essich damit
07: Du machst auch essich vf dem tisch
08: damit Als hernach geschriben stet
09: Item Nÿm die haut die da haist for=
10: tissimeditorial expansion: us vnd thue die In ain veditorial expansion: ̕erglast
11: pecke vnd lass sÿ wol dürr werdeditorial expansion: ̅en
12: Dornach stöss sy als klain als ain
13: mel vnd thue das In ain puechslein
14: das Rain sej oder In ain saecklein vnd
15: trags mit dir wa du wild vnd
16: wann du dann essen wild . So thue
17: das puluer In ain schüsselein vnd
18: geuss wein daran . So ist es guͦter
19: essich vnd pesser dann gemaineditorial expansion: ̕er essich . [61v] 01: Also machtu macheditorial expansion: ̕en alle kost vor
02: den lewten . Enigemacht kütten wie maeditorial expansion: ̅n
03: Item Nÿm kütten vnd die macheditorial expansion: ̅en sol .
04: dempffs In ainem hafen piß sie
05: etwas waich werdeditorial expansion: ̕en . So leg sÿ daneditorial expansion: ̅n
06: vnd laß sÿ kalt werden vnd schneid
07: sÿ mitten von einannder vnd die
08: kereditorial expansion: ̕en haüsser thue heraus vnd stoeß
09: ein muscat darein an der kereditorial expansion: ̕en statt
10: vnd nÿm dann zimetRindeditorial expansion: ̅en vnde
11: schneid die zue klainen spenndlein
12: vnd hefft die kütten damit zue samen
13: vnd steck dann negelein darein ausseditorial expansion: ̅en
14: vnd gewürcz welherlaj du wild
15: vnd leg dann die kütten In ain ge=
16: pickten hafen vnd nÿm zwaj tail
17: hönig vnd ain tail weins Als vil
18: du getraust das es v̈ber die kütten
19: genng vnd seud das piss das du
20: das geschaimpst vnd secz es wider [62r] 01: hin v̈ber vnd lass es siededitorial expansion: ̕en vnd schaim
02: es aber vnd thue das neẅn mal
03: vnd secz es dann hin vnd las es gar
04: wol erkallteditorial expansion: ̕en vnd geuss es dan an
05: die kütten . vnd thue den hafen zue
06: So sind sÿ beraitt . von einem guͦteditorial expansion: ̅en
07: Item ein guͦt getranck getranck .
08: zue ainem halben fueder Mach das
09: also . Nÿm drej meczeditorial expansion: ̕en wechalltereditorial expansion: ̕en
10: oder krannbatper vnd seud die pisz
11: das drittail ein gesied vnd du solt
12: dann das wasser ab den krannbatpereditorial expansion: ̕en
13: seicheditorial expansion: ̕en vnd solt dann nemen ain halbs
14: pfunt zittwans vnd ain halb pfunt
15: zucker oder ain maß hönig vnd
16: solt das In das wasser thueen vnd
17: darInne sieden vnd secz dann hin
18: vnd lass dann erkalten vnd waneditorial expansion: ̅n
19: es dann kalt ist . So geuss es In ain
20: vasz das da gepickt sej vnd thue [62v] 01: dann ein wenig geschniteditorial expansion: ̕en gaddaus dar
02: ein In das vass vnd Behalt des wassers
03: ein wenig vnd wann es veditorial expansion: ̕ergäreditorial expansion: ̕en
04: habe . So füll es damit ein vnd schlah
05: es zue vnd lass ligen In den merczeditorial expansion: ̅en
06: So wirt es gar ein guͦts gesunts wasser
07: tranck . Ain salsen v̈ber Iar ze macheditorial expansion: ̅en
08: Item wiltu ain sallsen die mach also
09: machen die du v̈ber Iar habest . So
10: nÿm In dem maÿen peterling oder
11: petersill vnd pfeffer kraut vnd
12:
13: kraut oder pletter vnd hack das alles
14: klain durchainannder vnd vahe
15: des taues In ain tuͦch ee das die sonn
16: vf gee vnd nÿm das kraut vnd
17: czwings durch ain tuch mit dem taẅe
18: als dick du mügest vnd thue das
19: vf ain seich müllterlein vnd secz es
20: an die sonnen . So geet es In ain platteditorial expansion: ̕ern [63r] 01: stupffs weiss vnd wann du wild
02: In dem Iare . So necz es mit wein
03: vnd mit essich als ain annder sallsen .
04: Item Ein grüne mandel milich .
05: wiltu machen ain grönne milich
06: aus mandel So nÿm ain pfunt
07: mandel vnd visch schüppeditorial expansion: ̕en ain schüssel
08: vol vnd seud die In wasser Vnd seich
09: dann das wasser dauon vnd wind
10: sÿ wol auss vnd nÿm das wasser
11: vnd czwing den mandel wol halbeditorial expansion: ̕en
12: damit durch ob ainem müllterlein
13: vnd lass das gestan als ein sullcz Nÿm
14: es dann vnd prich es dann auf ain
15: schüssel mit ainem löffel Als ain anndeditorial expansion: ̕er
16: grüne milich vnd geusz dann daran
17: ain guͦt dick mandel milich . Ainen
18: Item ain kaesz kaesz von mandel mach also .
19: von mandel milich macheditorial expansion: ̕en . So nÿm [63v] 01: die mandel milich vnd wöll die In
02: ainer pfannen mit ainem guͦten süssen
03: wein piss es gär . vnd schütt es vf
04: ain weiss tuͦch So thue ein strölein
05: darunder vnd lass es erseicheditorial expansion: ̕en piss
06: es dick werde vnd nÿm es dann
07: her vnd schlachs durch ain kaesz kar
08: Du macht es auch mischen mit zucker
09: vnd guͦtem gewürcz vnd druck In
10: gar genaw ab . Wiltu machen ainen
11: Igel von mandel dem thue also .
12: Item wiltu macheditorial expansion: ̕en ain Igel aus
13: mandel . Nÿm mandel als vil du
14: Ir bedarfft vnd stöß In ainen saubeditorial expansion: ̕ern
15: hafen vnd rür In mit ainem saubeditorial expansion: ̕ern
16: höllczlein vnd schütt In auf ain
17: tuͦch das v̈ber lenng vnd seich In
18: piss er trucken werde . vnd besträe
19: In wol mit zucker vnd nÿm dann
20: ain viertaill mandel also rohe mit [64r] 01: Saffran gefärbt vnd stöss In das er
02: ainem Igel geleich sehe vnd geuss
03: daran dicke mandel milich . So du In
04: vf die schüssel legest . So ist es beraitt
05: wiltu ain schlechten kumpost macheditorial expansion: ̕en
06: Item wiltu schlechten kumpost macheditorial expansion: ̕en
07: So nÿm ainen gepickten hafen vnd
08: füll den voller sleheditorial expansion: ̅en vnd geuss wein
09: oder wasser daran als vil du wild
10: oder mügest daran pringeditorial expansion: ̅en vnd geuss
11: das wider darauf vnd missz das vnd
12: als vil mass du missest Als vil hönig
13: nÿm dar zue vnd thue das In ainen
14: kessel . vnd lass es sieden piss es ein
15: siede Als vil des hoenigs geweseditorial expansion: ̕en sej
16: vnd lass es woll erkallten vnd nÿmeditorial expansion: ̅m
17: dann kütten . vnd frisch regel piereditorial expansion: ̅en
18: vnd lass ein wenig erwalleditorial expansion: ̕en vnd
19: schneid die zue klainen schniczlein . [64v] 01: Auch nÿm die kindlach die pej den kraucz
02: kroepffen stenn vnd die auspriessen
03: oder ausschiessen vnd erwoelle die
04: vnd thue ein wenig darein Vnd leg
05: dann die vngesotten schlehen ain legk
06: vnd strae dann kütten oder piereditorial expansion: ̅en
07: schnicz ain legk vnd der kroepff auch
08: ain legk vnd dann aber schleheditorial expansion: ̕en
09: vnd thue das pisz das der hafen
10: vol werde So geuss dann den ge=
11: soten wein oder ein masz hoenig
12: daran mit dem hoenig vnd ver=
13: pind den hafen vnnz das er sich
14: veditorial expansion: ̕ergärt So hastu ainen guͦten kum
15: post wann du wild So thue
15: würcz In den wein . wiltu das dir
16: Item wiltu das dir das das prot
17: prot nit schimlig werde nit schimlig werde . [65r] 01: So nÿmeditorial expansion: ̅m pirckein samen der zwischeditorial expansion: ̕en
02: der czwaier vnnseditorial expansion: ̕er liebeditorial expansion: ̕en frauen tag
03: sej ab genomen vnd derre In wol
04: ab an der sonnen vnd Behallt den
05: vnd wann du In nüczen wild So
06: thue sein ein wenig darein des nach=
07: tes In das vrhab dornach vnd du
08: ainen taig knitest So wirt das
09: prot nit schimlig oder grab .
10: Ain stain waich zue machen .
11: Item wiltu ainen stain waich macheditorial expansion: ̕en
12: So nÿm alltes pruncz wasser vnd
13: pocks pluͦt vnd seud das alles mit
14: einannder vnd thue dar zue lüb=
15: steck vnd die stain thue darein
16: So werden sÿ waich . Aber ain
17: Item wiltu Seniff ze machen .
18: machen einen Seniff So nÿm wein [65v] 01: vnd hoenig miteinannder wolgesotten
02: vnd schon geschaimpt vnd die weil
03: das seudt . So sol man es vast rüreditorial expansion: ̕en
04: Dornach thue es In ainen hafen also
05: haiss vnd thue das Seniff mel dar
06: ein piss es dick werde das der löffel
07: darInne gestee vnd deck es dann
08: mit ainer prots Rindeditorial expansion: ̅en vnd mach
09: In wol zue vnd lassen die nacht
10: sten vf einem ofen oder dar hinder
11: vf der helle So girt er als ain taig
12: fürpas secz In an ein stat das er nit
13: gefriess vnd auch nit zue haiss stee
14: vnd wann man In dann essen wil
15: So nÿm In dann heraus mit ainem
16: loeffel vnd zertreib In mit ainem wein
17: Item Gold aus der verdereditorial expansion: ̕en schreibeditorial expansion: ̕en
18: wiltu gold von der feder schreibeditorial expansion: ̕en [66r] 01: So soltu nemen geschlageditorial expansion: ̕en golt als vil
02: du wild vnd nÿm ain reib stain der
03: schön vnd trucken sej vnd leg ein we=
04: nig sallcz darauf gleich als es dar
05: auf gerissen sej vnd leg dann ein
06: plat darauf vnd säe aber salcz dar vf
07: auf das golt plat vnd als manig
08: plat als manig salcz säe darauf vnd
09: nÿm dann einen reib stain vnd reib
10: dann das golt vnndereinannder als
11: lanng als du des goldes nit geprüfeditorial expansion: ̕en
12: magst So nÿm es dann von dem
13: stain vnd thue es In ain glas vnd
14: das glas thue voller wasser vnd
15: rür es durch ainannder So wirt
16: es vnd das sallcz alles zue wasser vnd
17: das golt vellt alles zue poden . Dor=
18: nach geuss das wasser ab dem gold
19: vnd geusz ain annder wasser wider [66v] 01: daran das schön vnd lautteditorial expansion: ̕er sej vnd
02: geuss als lanng daran vnd darab
03: piss das lautter wasser darab geet
04: So leit das gold zue podeditorial expansion: ̕en recht
05: als ain gelber laim vnd thue das
06: gold aus dem glas vnd thue das
07: In ain horeditorial expansion: ̕rn vnd temeditorial expansion: ꝑperirs mit gumeditorial expansion: ̅mi
08: vnd schreib dann damit was du
09: wild vnd las es dann wol truckeditorial expansion: ̕en
10: vnd nÿm dann ain wolffs zannd
11: vnd Balier es Rain vnd sauber damit
12: So wirt es lautter vnd klar . Auf
13: gelegt puͦchstaben von golde
14: Item wër grob auff gelegt puͦchstabeditorial expansion: ̕en
15: wölle machen von gold der nem
16: ain wenig kreiden vnd Saffran
17: vnd temeditorial expansion: ꝑperirs damit lauter vneditorial expansion: ̅d rain
18: vnd formier den puͦchstaben als er
19: sein sol vnd lass sÿ trucken werdeditorial expansion: ̅en [67r] 01: So schab ain wenig den grunt vnd
02: Balier In mit ainen zannd vnd leg
03: dann das gold darauf mit aineditorial expansion: ̕er dünnen
04: aÿer klar vnd lass es trucken werdeditorial expansion: ̅en
05: vnd Balier es hübschlich vnd maister=
06: lich mit dem zannd So wirt es ge=
07: recht vnd schön . Ain dimpten mach
08: Item Nÿm ain guͦten essich also .
09: vnd geuss den In ain pecke vnd lass
10: den In dem pecke stan als lanng pis
11: es an dem podem heffen gewÿnne
12: So nÿm dann die selben heffen In ain
13: horen vnd temeditorial expansion: ꝑperir das mit aÿer klar
14: wann du schreiben wild So ist es
15: gar gerecht . Gelbe farb die mach also .
16: Item gelbe farbe wiltu die macheditorial expansion: ̕en
17: So nÿmeditorial expansion: ̅m arfenicueditorial expansion: ̅m das ist ruͦsz das
18: reib auf ainem stain mit aÿer klar
19: vnd thue den totteditorial expansion: ̕ern darein ein wenig . [67v] 01: Item Guͦt grüne farb ze macheditorial expansion: ̕en
02: wiltu machen schöne vnd guͦte grün
03: So nÿm spanngrön vnd reib die gar
04: schon mit ainem scharpffen essich
05: vnd den fafft safft von wechallteditorial expansion: ̕ern
06: oder krannbatpereditorial expansion: ̕en doreditorial expansion: ̕rn prenn ain
07: wenigen gumeditorial expansion: ̅mi thue dar zue vnd
08: ist das pletterlein darauf werdeditorial expansion: ̅en oder
09: das da schaimet . So thue dar zue
10: ain wenig orschwmerbs So ist es gar
11: beraitt . Dinten mach also .
12: Item wiltu guͦte dintten sieden So
13: nÿm vier lot gallas vnd zwaj lot
14: vitriolum vnd zwaj lot gumeditorial expansion: ̅mi zue
15: ainer mass . vnd nÿm dar zue Regeditorial expansion: ̕en
16: wasser . Item den gumeditorial expansion: ̅mi thue aller
17: erst darein . So es plab wirt Oder
18: zwo masz zue gemainer tÿmppteditorial expansion: ̅en
19: Item für den soet ist guͦt [68r] 01: Item ÿsss grün ärbaiss für den sot
02: Item ÿsss grün aicheln für den Reis=
03: sennden harenstain . Wie man ainen
04: Item ainen haidnischeditorial expansion: ̅en kuͦcheditorial expansion: ̕en macheditorial expansion: ̕en sol
05: haÿdennischeditorial expansion: ̕en kuͦchen mach also Nÿmm
06: aÿer als vil du Ir wild vnd zerklopff
07: die vnd semlein prot das schneid würff=
08: lat vnd säe das In die aÿr vnd nÿm
09: ain wenig aÿer In die pfannen vnd
10: geuss das darein vnd hebs veber das
11: feür vnd rür es durch ainanndeditorial expansion: ̕er schon
12: vnd nÿm ain anndere pfannen vnd
13: thue ain wenig schmalcz darein vnd
14: lass nit zue haÿss werden vnd
15: schütt die aÿer darein vnd secz die
16: pfannen V̈ber die gluͦt Vnd lass
17: es pachen vnd luͦg dar zue das es
18: nit veditorial expansion: ̕erprÿnne In aineditorial expansion: ̕er vnnder richt
19: oder In ainem pfeffer oder wie du [68v] 01: das haben wild vnd würcz es vor
02: lungeditorial expansion: ̅en pach auch also Mach weiss
03: Item geprattne hüner also .
04: zue einem weissen hün gepraten .
05: So nÿm das weiss von den aÿreditorial expansion: ̕en
06: vnd ain wenig schön mel dar vnndeditorial expansion: ̕er
07: damit sol man sÿ begiessen vnd dor=
08: nach wider zue dem feür thuͦn vncz
09: das es gar gerecht werde . Die roteditorial expansion: ̅en
10: Item zue rotten hüner mach also .
11: hünereditorial expansion: ̕en . So nÿm Saffran aÿer vnd
12: mel vnd thue dem als du dem hast
13: gethan vnd gewürcz es wol . Die
14: swarczen hüner Die mach also .
15: Item zue schwarczeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en Nÿm
16: leczellten vnd prenn den vncz das
17: er schwarcz werde . vnd stoesz In In
18: ainem mörser klain . Hastu des nicht
19: So nÿm hoenig . semlein mel . [69r] 01: Vnd prenn das In aineditorial expansion: ̕er pfannen vncz
02: das es schwarcz werde vnd lass erkallteditorial expansion: ̕en
03: vnd reibs durch ain tuͦch mit aÿreditorial expansion: ̕en
04: Geuss die hüner damit wann sÿ ge=
05: praten sind . Man sol sÿ spicken mit
06: nägelein . Die rotten mit silbrein .
07: Die schwarczeditorial expansion: ̕en mit guldein naegelein .
08: Die grün mit silbrein vnd mit guldein
09: Die grünen hüner beraitt also .
10: Item groenne hüner mach also . Nÿm
11: petersill geriben mit aÿreditorial expansion: ̕en vnd mel
12: vnd gewürcz wol vnd schlachs durch
13: ain tuͦch vnd thue dem auch also Als
14: oben geschriben stet . Zue weissen
15: Item von einer hünern ein sals
16: sallsen zue weÿssenn hünereditorial expansion: ̕en Sol
17: man nemen waelisch weinper Reib
18: die klain vnd nÿm dar zue den aller [69v] 01: pesten wein so du In gehabeditorial expansion: ̕en magst
02: vnd schlach In durch ain tuͦch damit
03: vnd nÿm dar zue das pest gewürcz
04: Item Ain salsen zue schwarczeditorial expansion: ̕en hüner
05: Ain Sallsen zue schwarczen roten hünereditorial expansion: ̕en
06: Da nÿm petersill oder annder grün kraut
07: vnd schlach das durch mit essich . Ein
08: gestossen hün mach also als hernach
09: Item Nÿm die pain vnd die hüner die
10: seud vnd stöss rain vnd so sÿ gesoteditorial expansion: ̕en
11: sind So nÿm semlein prot darunder
12: vnd guͦten wein oder hüner prüe Also
13: sol man macheditorial expansion: ̕en ain gestossens hün
14: Item Von hennen zue kochen .
15: von hennen zue kochen . Nÿm zwo
16: allt hennen vnd zwaj pfunt mandels
17: vnd das die hennen wol gesotten
18: sind schell den mandel vnd schlach
19: In durch mit ainem rainen wasser
20: vnd mit ainem vierdung reiss vnd [70r] 01: kleub den schon vnd schlach In durch
02: ain tuͦch oder durch ain sib vnd nÿm
03: das praett von der prust der hennen
04: vnd hack das klain vnd den mandeditorial expansion: ̕el
05: seud vnd das praet von der hennen
06: darunder . vnd meng das darunder
07: vnd lass In der mandel milich siededitorial expansion: ̅en
08: vncz das es czeittig werde vnd dar
09: zue zwaj pfunt schmalz wenn es
10: ein wenig dick werde . vnd geuss
11: dann das maÿen schmalcz darein vnd
12: reib es vast als pald es begÿnne
13: ze sieden wol vnd thue das als lanng
14: vnncz das es das schmalcz wider
15: geb So ist das essen beraitt vnd
16: richt es an mit ainem vaisten loeffel
17: der vaist genuͦg sej vnd mit dem
18: loeffel mach ain prait vnd das es
19: schleht werde . vnd das gemüss
20: haist plactiasteeditorial expansion: ̕r . Mach ain swarcz [70v] 01: Item ein schwarcz gemuesz gemuess also .
02: Nÿm kalbfleisch Magstu des nit ge=
03: habeditorial expansion: ̕en So nÿm hüner schwaiss von
04: Iungeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en oder hennen vnd thue
05: den In ainen haissen wein vnd lass
06: In sieden vnd nÿm ain gesottne henneeditorial expansion: ̅n
07: vnd hack die klain . vnd nÿm ain
08: halbe semel vnd leg sÿ In den schwais
09: vnd lass erwallen vnd wann es ge=
10: wallt . So mach es mit hoenig ab das
11: es nicht zue suess noch zue saur werde
12: vnd sprenng es mit gestossen naegelein
13: ÿmber vnd mit zucker . Aber etwas
14: Item Nÿm von hünern ze machen .
15: auf ain pfunt mandel vnd stoesz den
16: klain vnd so nÿm dann ain gesottne
17: hennen vnd ain praetig kalb fleisch
18: vnd hack das mit der hennen klain
19: vnd lass das sieden mit der milich
20: als miteinannder In dem hafen . Lasz [71r] 01: es zue recht siededitorial expansion: ̕en . wann es nueditorial expansion: ̅n ge=
02: sotten ist So nÿm dann die kraegeditorial expansion: ̕en
03: vnd die haeupter vnd thue sÿ In ainen
04: mörser vnd stoess sÿ gar klain vnd
05: ain weiss semlein prot dar zue vnd
06: stoess es durchainannder mit aineditorial expansion: ̕er Rainen
07: prüe vnd nÿm dann die fuess vnd
08: fuell die mit dem gehackten flaisch
09: vnd mach kügelein als ein haselnuͦs
10: Das gib In zue den fuessen vnd halt
11: das In der pfannen vncz das es sich
12: entschleust vnd lass die fuesz besundeditorial expansion: ̕er
13: siededitorial expansion: ̅en vncz an die stat So beleibeditorial expansion: ̕ens
14: also ganncz vnd die prüe sol gemacht
15: sein mit dem pesten gewürcz So ist
16: es In aineditorial expansion: ̕er pfannen vnd nÿm ainen
17: wenigen essich das es ennczickt werde
18: wann du wild ane Richteditorial expansion: ̕en Mach
19: die lebeditorial expansion: ̕ern vnd die maegen vnd die fuesz [71v] 01: warmeditorial expansion: ̅m vnd leg sÿ trugkeditorial expansion: ̕en vf ain
02: schüssel vnd die prüe seud ab In aineditorial expansion: ̕er
03: pfannen vnd geuss sÿ daran . Aber
04: Item man sol den ain esssen von hünereditorial expansion: ̅en
05: schwaiss nemen von Iungeditorial expansion: ̕en hünereditorial expansion: ̕en
06: oder von ainem lamp oder von ainem
07: kalb . vnd nÿm zwaj oder drew hüner
08: vnd solt die also rohe hackeditorial expansion: ̕en ÿettlichs
09: zue zwëlff stucken vnd sol die siededitorial expansion: ̕en
10: In dem schwaiss vnd nÿmeditorial expansion: ̅m dann ainen
11: zwifail vnd ain appfel vnd hack das
12: durcheinannder vnd ain vaistne
13: von ainem flaisch vnd das schwaiss
14: In aineditorial expansion: ̕er pfannen vnd thue das In ain
15: pfannen vnd lass wol sieden durch
16: ainannder vnd thue das an die hüneditorial expansion: ̕er
17: vnd maches gar wol ab mit guͦtem
18: gewürcz . wann man annderst nicht
19: hat dann nur kalbfleisch [72r] 01: Item wir komen In ain Stat da fannd
02: wir annders nichts dann kalbfleisch
03: vnd mein heditorial expansion: ̕err der het vil gest do kaufft
04: er das kalb do kam der vnd nam
05: ain haissen wein vnd stach das kalb
06: also ganncz vnd schluͦg Im das haubt
07: ab allso ganncz Das was lanng an
08: dem hals er kloeb das haubt von ein=
09: annder vnd nam das hieren heditorial expansion: ̕eraus
10: vnd das annder wuͦsch er schon vnd
11: sod es Rain vnd da macht er ein
12: haubt essen von . Dornach nÿmpt
13: er die fuess vnd schleht Im die knie
14: ab vnd machet ein sullcz dauon
15: Nu nÿmpt er das kroeesz dauon vnd
16: waescht das schon vnd macht das
17: schoen vnd nÿmpt heditorial expansion: ̕er er einen speck
18: vnd ein semlein prot das schneid er
19: als würfflat Nÿm aÿer als vil [72v] 01: du wild vnd den speck vnd das prot
02: darunder vnd füll den kragen vnd das
03: wämlein vnd lass das sieden schon vnd
04: seud das Besunder So beleibt es also
05: weiss Wann es gesoten ist So seud
06: den die wampen vnd den magen
07: zue scheibeditorial expansion: ̕en vnd legs In ain schüssel
08: wann du wild aneRichten So leg
09: das kroess darauf So wirt es ain
10: rechts guͦtz essenn vnd nÿmeditorial expansion: ̅m dann
11: die lebereditorial expansion: ̕en von dem kalb vnd hacks
12: also rohe vnd nÿmeditorial expansion: ̅m denn ein semlein
13: weiss prot vnd ainen speck . vnd
14: schneid den speck würfflat . vnd reib
15: das prot klain vnd reib das Rain
16: ab mit gewürcz vnd nÿm aÿr vnd
17: misch die miteinannder vnnderein=
18: annder vnd nÿm ain schmalcz In
19: ain pfannen vnd thue die lebeditorial expansion: ̕ern
20: vnd das alles miteinannder darein Catchword at lower leaf margin: ‘Vnd rür es ob d[em]supplied because: overbinding feu[er]supplied because: overbinding [73r] 01: Vnd rür es ob dem feür wol das es
02: nicht ane prÿnne vnd nÿm dann
03: das necz vnd legs an die AnRicht
04: vnd wann es hert werde So schlachs
05: vf das necz zue samen vnd legs
06: vf einen rost vnd leg darauf zwaj
07: höllczer oder drew da wennd es da
08: mit vmb So pricht sÿ nicht wenn
09: es gepraten ist So schneid sÿ zue
10: siben stucken vf ain schüssel vnd was
11: du dauon schneidest das stoess klain
12: vnd reibs durch ain tuͦch mit guͦteditorial expansion: ̕em
13: gewürcz vnd mit guͦtem wein So
14: wirt es guͦt . nÿmeditorial expansion: ̅m dann das
15: hiereditorial expansion: ̕en vnd leg es In ain tuͦch . vnd
16: wind das zue samen vnd seud es
17: mit dem tuͦch oder In dem tuͦch vnd
18: wann das gesotten ist So nÿm ain
19: pfunt mandel vnd stoess In klain
20: mit guͦter prüe oder suppen vnd schlah [73v] 01: sÿ durch mit semleim weissenn prot vnd
02: das hiern schlah mit dem anndeditorial expansion: ̕ern durch
03: vnd nÿm ain Rain schmalcz vnd seud
04: es . Item ainen guͦten wein nÿm vnd
05: den schwaiss von dem kalb vnd das des
06: schwaiss nit zue vil sej . So nÿm
07: guͦten ressen leczellten des nicht ze
08: wenig seÿ vnd reib den klain vnd
09: thue In darein . Hastu nicht zucker
10: So nÿm hoenig an die stat vnd rains
11: schmalcz So wirt es schleht vnd
12: mach es wol ab mit guͦtem gewuercz
13: vnd nÿm sÿ zue rechter mass vnd
14: nÿm ain guͦt stupp darauf mit ge=
15: würcz . Ain lungel muoss
16: Item Nÿm die lungel von dem kalb
17: das wasch gar schon vnd seud sÿ In
18: ainem hafen vnd hack sÿ klain vnd
19: nÿm ain guͦte prüe oder suppeditorial expansion: ̅en vnd
20: zwelff aÿer tötter vnd mach das ab [74r] 01: So ist es ein guͦt gemuesz Item das
02: haubt von dem kalb das wasch
03: schon vnd mach das Rain ab vnd
04: schneid es zue klainen flecklein vnd
05: machs ab mit guͦtem gewürcz vnd
06: mit Saffran vnd mit peteditorial expansion: ̕ersill
07: Item Nÿm die prust vnd ain praet=
08: tig fleisch von dem diehe wa du
09: das vindest oder gehabeditorial expansion: ̕en magst
10: vnd hack das klain vnd nÿm den
11: schwaisz vnd machs nit gar zue swarcz
12: wann das gemacht sej . So nÿm ein
13: Rogkein prot vnd reib das klain Nÿm
14: den schwaisz vnd drew vnd Sechczig
15: aÿr die schlahe daran vnd auch das
16: geriben prot thue daran vnd hack
17: das klain thue daran guͦt gewürcz
18: vnd mach es rain ab mit naegelein
19: vnd das prot nÿm halbs oder mer
20: das machstu die praten von Item [74v] 01: Nÿm ein wenigeditorial expansion: ̕en oder ein klain kessel
02: vnd thue ein prüe oder ein suppen dar
03: ein vnd secz das vf die prennd auf
04: das feur vnd nÿm dann die praten
05: vnd leg sy darein vnd lass sÿ darInne
06: siededitorial expansion: ̅en vncz an die stat vnd wann sy
07: wol gericht sind So nÿm sy heraus
08: vnd lass werden kalt vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain
09: speck vnd schneid den klain vnd spick
10: sy mit gannczen naegelein steck auch
11: daran So nÿm dann guͦten wein
12: dar zue vnd guͦt gewürcz vnd zucker
13: daran vnd mach ain suppeditorial expansion: ̅en zue dem
14: praten Item von dem praet . Nÿm
15: vnndereinannder das lanng leg In ain
16: haisse prüe vnd lass siededitorial expansion: ̅en vncz an
17: die stat . vnd lass es nicht veditorial expansion: ̕ersiededitorial expansion: ̅en
18: vnd wann es gesoten ist So leg es
19: vf die AneRicht vnd wann du wild
20: vnd lass kalt werdeditorial expansion: ̕en . So magstu es
21: schneiden wie du wild vnd mach [75r] 01: dornach geprennteditorial expansion: ̅en pfeffer dauon vnd
02: nÿm zwifel vnd ainen appfel vnd
03: hack das klain darein vnd nÿm
04: ain vaistne von dem fleisch vnd den
05: schwaiss In ain pfannen vnd thue es
06: daran vnd mach es Rain ab mit guͦteditorial expansion: ̕em
07: gewürcz So ist es ein wilde praet
08: Item das prüstlein schneid nach der
09: lennge das geit maeditorial expansion: ̅n für ein fleisch
10: Item so sol man nemen die pain da
11: noch fleisch an ist die sol man hackeditorial expansion: ̕en
12: zue klainen stuckeditorial expansion: ̕en vnd sol nemen
13: ain prüe oder ein suppen von dem
14: fleisch vnd ain essich daran vnd den
15: schwaiss von dem kalb das sol maeditorial expansion: ̅n
16: thuen daran vnd das lassen siededitorial expansion: ̅en
17: darInne vnd thue ein gehäck oder
18: gehacktes darein mit ainem guͦtem
19: speck vnd mach es ab mit guͦtem
20: gewürcz das ist ain guͦt fürhessen [75v] 01: Item der guͦt Aber ein guet gemuess
02: gemueß wil macheditorial expansion: ̕en der heb In dem
03: Merczeditorial expansion: ̕en an So bedarff man vil dar
04: zue . Nÿm acker spisz milich vnd acker
05: speiss pringt manigerlaj weiss Da
06: nerennd sich kristen haideditorial expansion: ̕en Iudeditorial expansion: ̕en von
07: vnd dar zue manigeditorial expansion: ̕erlaj thier das sich
08: neren wil Nueditorial expansion: ̅n sol man haben waicz
09: mel da wirt guͦt prot aus da müg
10: wir vnns ernereditorial expansion: ̕en von . Aber von
11: milich vnd von mel macht maeditorial expansion: ̅n muͦs
12: Item von milich vnd von mel macht
13: man guͦt gemüsz wer das bedennckeditorial expansion: ̕en
14: kan Aus gersten werden auch guͦte
15: gemuesz der habeditorial expansion: ̕ern hat die selbeditorial expansion: ̕en guet
16: von Reiss zer seheditorial expansion: ̕en guet dauon macht
17: man auch guͦt gemuesz mit milich .
18: Item so sol Ain gefüllten hechten
19: man nemen ain mittlein hecht des
20: soltu nit veditorial expansion: ̕ergessen schlahe Im das haubt [76r] 01: abe vnd nÿmeditorial expansion: ̅m ain schindel vnd mach
02: die als lanng als der hecht seÿ vnd
03: säuber In schon vnd wenn du In ge=
04: raumpt hast vnd nueditorial expansion: ̅n gar ledig zwischeditorial expansion: ̕en
05: der haut ist . So nÿm den rugken vnd
06: ain klains messerlein vnd an dem zagel
07: So wirt der visch ledig vnd thue
08: den visch heraus das die haut also
09: beleybe ganncz mit den schueppeditorial expansion: ̕en vnd
10: nÿm dann den visch vnd loess Im den
11: grad von dem praet vnd lass dann
12: die haut ligen vnd hack die visch
13: gar klain vnd nÿm denn annder
14: visch dar zue vnncz das du den visch
15: füllest vnd mach das ab mit guͦteditorial expansion: ̕em
16: gewürcz . So wirt es wol geschmach
17: So soltu denn dornach habeditorial expansion: ̕en perch=
18: tram ÿsoppeditorial expansion: ̕en Abrautteditorial expansion: ̕en oder Saluan
19: vnd petersill das alles soltu dar zue
20: habeditorial expansion: ̕en vnd hack das an die visch [76v] 01: vnd füll den hecht wider vol das
02: haist manneditorial expansion: ̅n One stroke too many and additional 'n'? Or something different intended than 'man'? hecht . wann es nicht
03: vast tag ist So hack an den visch
04: öppfel vnd aÿr darein vnd füll den
05: hecht vnd secz Im das haubt wideditorial expansion: ̕er an
06: vnd hefft es mit ainem faden wideditorial expansion: ̕er
07: zue samen So wirt der visch wider
08: ganncz vnd nÿm der selbeditorial expansion: ̕en In die or=
09: waennglein vnd das die fuell schön ge=
10: waschen seÿ So thue denn die füll
11: In das haubt vnd In denn mund Vnd
12: leg In auf ainen rost vnd pratt
13: In sauber vnd schon . Aber von ainer
14: Item aber ein sallsen wöllen salsen
15: wir haben weiss schwarcz oder grün
16: wie du sÿ aller liebest haben wild
17: Nu süllen wir haben veditorial expansion: ̕erheẅraren
18: zwischen der haut vnd die haut solt
19: du nit zue precheditorial expansion: ̅en zue ÿeder seitteditorial expansion: ̕en [77r] 01: solt du In vnnder precheditorial expansion: ̕en als ein Iunges
02: hünlein vnd die lebeditorial expansion: ̕ern vnd den mageditorial expansion: ̕en
03: nÿm heraus vnd den magen kere
04: vmb vnd fülle In schon von ainem
05: anndern hechten des sol er nemen
06: zwaj stuck oder drew vnd hack
07: die klain vnd nÿm den schwaiss dar
08: zue So wirt es schwarcz vnd dauon
09: füll den magen vnd lass In siededitorial expansion: ̅en
10: vnncz an die stat vnd wann der
11: magen gesoten sej So leg In vnd
12: steck die lebeditorial expansion: ̕ern dorein vnd thue Im
13: mit dem sallcz recht mit diser füll
14: So füll den hechten damit v̈berall
15: vnd das die hecht haut nicht zue
16: vol seÿ So pricht sÿ nit . Ain hecht
17: Item ain hecht der mitten gesoten sej .
18: der mitten gesotten sej . vnd an pededitorial expansion: ̕en
19: seÿtten gepraten So nÿm ain weiss
20: tuͦch das aineditorial expansion: ̕er hannt prait sej oder ain [77v] 01: wenig praitter vnd nÿm ain wenigeditorial expansion: ̕en
02: wein vnd nÿm aus die lebeditorial expansion: ̕ern das der
03: mag ganncz Beleibe vnd von aineeditorial expansion: ̅m
04: hechten So nÿm ain stuck das der
05: mag gefüllet werde vnd thue ain
06: vaistne daran an die stat das die lebeditorial expansion: ̕ern
07: ganncz beleÿbe vnd die sol er wider
08: ganncz füllen In den hechten das der
09: mag vnd die lebeditorial expansion: ̕ern pej einannder
10: ligen In der mitt In dem hechteditorial expansion: ̕en
11: vnd so nÿm das tuͦch vnd necze das
12: tuͦch In dem wein . das tuͦch sol als
13: lanng sein das es zwirund vmb den
14: visch gee Schlah es ainest vmb den
15: hecht vnd wenn du es vmb geschla
16: gen hast So leg ein salcz vf das tuͦch
17: v̈ber schlach das tuͦch v̈ber das
18: annder schlach auf den rugken vnd
19: v̈berall wind den hechteditorial expansion: ̕en vmb an [78r] 01: pededitorial expansion: ̕en seitteditorial expansion: ̕en vnd er sol gesallczeditorial expansion: ̕en sein
02: zwischeditorial expansion: ̅en dem tuͦch vnd nÿm ainen
03: drifacheditorial expansion: ̕en faden vnd wind In vmb
04: vierfach muͦss das tuͦch sein Stupp
05: In wol zue pededitorial expansion: ̕en seitteditorial expansion: ̕en Als du In
06: praten wild Nÿm ainen spisz vnd
07: stich In da durch vnd prat den visch
08: darauf Nÿm zwen ziegel vnd leg
09: den visch darauf vnd prat In als
10: ain anndeditorial expansion: ̕ern visch vnnder dem tuͦch
11: mach ain feur vnd vnnder das anndeditorial expansion: ̕er
12: ain klain kollen vnd solt haben
13: ain haisse prüe Als du den hechteditorial expansion: ̕en
14: wild siededitorial expansion: ̅en da sol er das tuͦch wol
15: mit begiessen das er sich nit veditorial expansion: ̕erpreneditorial expansion: ̅n
16: So seud sich der hecht In der mitt
17: Nueditorial expansion: ̅n sol man habeditorial expansion: ̕en klain schüssling
18: vnd die süllen haiss sein vnd leg
19: sÿ vnnder Du solt das tuͦch begiesseditorial expansion: ̅en [78v] 01: mit der prüe So rint er herab auf
02: die haissen So seudt dann der hecht
03: vnd prat in Rain vnd sauber
04: von ainer grönen Sallsen ze macheditorial expansion: ̕en
05: Item ein gröne Sallsen ze macheditorial expansion: ̕en Du solt
06: habeditorial expansion: ̕en zue dem zigel vnd soltu mit
07: essich durch schlaheditorial expansion: ̕en da wirt es scharpf
08: von vnd thue gewürcz daran vnd
09: ainen vierdung weinper vnd vier
10: lot mandel vnd schell den schon vnd
11: stoess sÿ klain durcheinannder Item
12: wiltu ein guͦte Sallsen habeditorial expansion: ̕en die
13: sol mit Rumonier vnd mit Rainfal
14: durch geschlagen sein vnd ain guͦt
15: gewürcz vnd zucker thue darein So
16: hastu guͦt Sallsen . Von hüner mae=
17: gen etwas selczams zue kochen .
18: Item Nÿm maegen der auf ein esseditorial expansion: ̕en
19: genuͦg sej vnd nÿm ain lot hausen
20: plater vnd seud die das die zer gee [79r] 01: In ainem wasser vnd schlach es mit
02: durch vnd wenn es nueditorial expansion: ̅n durch ge=
03: schlagen ist So sol die milich dick sein
04: als du die mandel milich geust Die
05: milich geuss In den hafen zue der
06: hausen plater vnd rür es durch
07: einannder vnd thue zucker darein vneditorial expansion: ̅d
08: machs mit einem wenigeditorial expansion: ̕en schmalcz
09: vnd geuss dornach In ain teẅffe
10: schüssel wann sÿ kalt worden ist
11: So wirt sÿ hert . So soltu denn den
12: kaesz thuen auf ein anndre schüssel
13: die nicht zue weitt seÿ Als ain kaesz
14: nappff vnd besteck den kaeß mit
15: nuss kereditorial expansion: ̅en kannstu sein nicht aus deditorial expansion: ̕er
16: schüssel pringeditorial expansion: ̅en So schneid es zue
17: czwaien stucken vnd legs In ain anndre
18: schüssel das es nicht zue samen gee
19: vnd geuss nuss milich daran . Von
20: Item dem haniff ainem haniff kaesz . [79v] 01: soltu also thuen Schlah In zwirund
02: oder drej stund durch mit ainem ge=
03: sotten wasser vnd thue ain lot hauseditorial expansion: ̕en
04: plater vnd ein pfunt mandel darein
05: oder dar zue vnd seud In ab In wasser
06: das sein nicht mer werd dann auf
07: ein essen Du solt machen ein guͦte
08: milich die sol dick sein vnd mit zuckeditorial expansion: ̕er
09: ab gemacht Magstu den zucker aber
10: nit gehabeditorial expansion: ̅en So nÿm hönig vnd geus
11: In an den kaeß Du solt habeditorial expansion: ̕en ain
12: pfunt mandel den schlach durch
13: das es sej als dick als du ain kalte
14: milich wilt gebeditorial expansion: ̕en den mandel vnd
15: den hausen plater prüe soltu durch
16: schlaheditorial expansion: ̕en das Ir nicht mer sej dann
17: der anndeditorial expansion: ̕ern vnd als vil du Ir wol
18: bedarfft So wirt es ein guͦt kaesz
19: Nÿm ein pfunt mandel milich das
20: die dick sej vnd thue ein wenig [80r] 01: salcz daran vnd besteck In obeditorial expansion: ̕en mit
02: mandelkereditorial expansion: ̕en vnd schuett die milich
03: obeditorial expansion: ̕en vf den kaesz . Von ainem kaes
04: Item ain kaeß von gemacht aus nussen
05: nussen dem thue recht also Nÿm ain
06: lot hausen plater vnd schlach die nussen
07: damit durch vnd mach die suesz mit
08: zucker vnd besteck sÿ obeditorial expansion: ̕en mit nuskereditorial expansion: ̕en
09: vnd geuss die milich darauf als du
10: dem anndeditorial expansion: ̕ern hast gethan . Ainen schotteditorial expansion: ̅en
11: von haniff ze machem dem thue also
12: Item Nÿm Roheditorial expansion: ̕en haniff wasch den schon
13: vnd reib In In ainem mörser vnd schlah
14: In durch drej stund In ain kessel vnd
15: lass In siededitorial expansion: ̅en Du solt habeditorial expansion: ̕en ain rindlein
16: vol vnd zwenn öpffel oder drej die
17: schell schon vnd schneids klain nach
18: der lennge vnd prenn die ab In dem öll
19: das sy nicht schwarcz werdeditorial expansion: ̅en thue sÿ
20: aus dem öll vnd leg sÿ auf die reim [80v] 01: das Ir genuͦg sej strae zucker darauf
02: Das ist ein schott . Aber von haniff
03: Item von haniff das er knödel gewÿnne
04: Nÿm ain wein vnd schlah In damit
05: durch da mach du ain guͦte milich
06: von vnd secz zue dem feur vnd lass
07: siededitorial expansion: ̅en vnd nÿm dann ain zwifail vneditorial expansion: ̕ri Word unclear.
08: ain appfel vnd hack den klain vnd
09: schwaiss In In ainem oell rain vnd
10: thue daran ein paetes prot muͦst du
11: habeditorial expansion: ̕en Du magst macheditorial expansion: ̕en die suppeditorial expansion: ̅en
12: von guͦtem gewurcz vnd Saffran
13: Ainen ponnen prein mach also .
14: Item von ponnen prein . Nÿm die ponen
15: wasch die schon mit aineditorial expansion: ̕er kaelguesse
16: vnd seud sÿ schon das sÿ nicht zue
17: waich noch zue hert sej oder werde
18: Thue sÿ heraus vnd lass sÿ kallt
19: werdeditorial expansion: ̅en vnd nÿm ain raine schüssel [81r] 01: vnd ain rain löffel vnd reibs schon
02: das sÿ nicht zue aussen schlaheditorial expansion: ̕en wann
03: du sÿ aneRichteditorial expansion: ̕en wild So reib sy das
04: sy weiss beleibeditorial expansion: ̕en du magst ain milich
05: welherlaj du wild die suesz seÿ die
06: thue daran vnd gibs hin die v̈brigeditorial expansion: ̕en
07: geribeditorial expansion: ̕en ponnen Nÿm ain arbiß prüe
08: darein vnd ain wenig öll geuss
09: darein vnd machs dick das gib hin
10: haiss Das haist ein muͦsz von ponnen
11: vnd mach also suppeditorial expansion: ̅en Aber ein ge=
12: muess von arbassen ze machen .
13: Item von arbaiss die reib schon da
14: macht du gemuess von wie du wild
15: warmeditorial expansion: ̅m oder kalt Die kallten auf ain
16: schuessel wann sÿ nueditorial expansion: ̅n gestannden ist
17: So schneid sÿ durch czwirund vnd
18: nÿm das mitter tail heraus geuss ain
19: seniff darein Nÿm arbasz die nicht
20: ze waich sind vnd stoesz die klain In [81v] 01: ainem mörser vnd thue ein hönig vnd
02: ain Saffran daran oder zucker da wirt
03: es suesz von vnd ein wenig mel thue
04: daran So wirt es nit zaech Du solt
05: habeditorial expansion: ̕en ain pech da mach lüger ein vnd
06: die lüger prenn mit einem sinbellen
07: eÿsen Die lüger süllen als weitt sein
08: als ain feder kill vnd thue denn die
09: arbass In ain pecke oder pecher kün
10: das geleich auf den podem geen wenn
11: du das lidlein duncks So gennd die
12: arbass vnnden aus die mach In ain
13: schüsselein da du die Innen gebeditorial expansion: ̕en wild
14: drej oder vier türeditorial expansion: ̅enlein vnd mach ain
15: seniff dar zue der gelbe seÿ vnd mit
16: guͦtem gewürcz mach In vnd geuss
17: In daran . Arbass prateditorial expansion: ̕en an einem spisz
18: Item wiltu mer arbaß habeditorial expansion: ̕en da mach
19: praten von vnd die arbasz süllen schon
20: geschwoellt sein vnd stoesz sÿ vnd thue gewürcz [82r] 01: daran vnd zucker So wirt es suesz dauoeditorial expansion: ̅n
02: vnd nÿm ein mel So wirt es zaech weneditorial expansion: ̅n
03: die arbaiss berait sind So nÿm ainen
04: spiss vnd wennds darumbe So hastu
05: den praten gewiss Nÿm tatteditorial expansion: ̕el koreditorial expansion: ̕en
06: vnd schneids nach der lennge klain
07: vnd spick den praten klain damit
08: vnd prat In sauber vnd gib In hin vnd
09: guͦte sallsen daran vnd dar zue .
10: Item Nÿm Aber von arbassen
11: arbass die lass siededitorial expansion: ̅en das die paellg
12: dauon kumeditorial expansion: ̅men vnd reib sÿ gar klain
13: vnd geuss sÿ darein vnd das sÿ nicht
14: zue dünne sind Nÿm reiss der wol
15: geschwoelt sej den leg mitten darein
16: vnd gibs hin ze essen . Von einem
17: weissenn gemuess von nussen
18: Item nÿm ain weiss gemuesz in ainen
19: topff das get von nussen zue die sol
20: er stoessen das sy nicht dürffen durch [82v] 01: schlaheditorial expansion: ̕en vnd solt ain dicke milich
02: habeditorial expansion: ̅en vnd semlein mel da wirt sy
03: dick von Du macht es kalt oder warmeditorial expansion: ̅m
04: gebeditorial expansion: ̕en wie du wild vnd machs mit
05: zucker ab . Ain praün gemuess von
06: weinpereditorial expansion: ̕en vnd von veigeditorial expansion: ̅en ze macheditorial expansion: ̕en
07: Item von ainem muͦsz Du solt nemen
08: ain pfunt weinper zue ainem praueditorial expansion: ̅n=
09: nem muͦsz vnd ain pfunt veigeditorial expansion: ̕en
10: vnd solt nemen czwainczig Regel=
11: piereditorial expansion: ̕en die schwaiss schon In schmalcz
12: oder In oell wann du es gehabeditorial expansion: ̕en macht
13: trucken mit ainem melb vnd thue
14: es In ain pfannen vnd seud es das
15: es praun werde vnd wenn sÿ nueditorial expansion: ̅n
16: praun werdeditorial expansion: ̅en . So lass es kallteditorial expansion: ̕en
17: vnd trucks zue samen So geet das
18: oell dauon . vnd hack das klain ze
19: stuckeditorial expansion: ̕en damit das sÿ klain werden
20: vnd die veigeditorial expansion: ̅en sollen wol gesoten [83r] 01: sein vnd die weinper schwaiss schon
02: vnd reib sy durch ainannder vnd
03: solt dann habeditorial expansion: ̕en guͦten waelisch wein
04: Rainfall Rumonier oder maluasier
05: vnd thuest maluasier darundeditorial expansion: ̕er vnd
06: veditorial expansion: ̕erderbst sÿ nicht daran vnd bedarfft
07: wol guͦt gewürcz vnd nÿm ain hoenig
08: vnd thue das In ainen schönen loeffel
09: das hoenig sol als haiss sein vnd geuss
10: das daran rür es das es dick werde
11: thue es dann vf ain kar oder was
12: du hast wann du wild anRichteditorial expansion: ̕en
13: magstu nit gehabeditorial expansion: ̕en tatteditorial expansion: ̕el koreditorial expansion: ̕en So
14: nÿm naegelein In das gemuesz vnd
15: schneid das tatteditorial expansion: ̕el koreditorial expansion: ̅en nach der lennge
16: vnd besteck es damit . Das gemuess
17: Item vach oder mach In ainen kopff
18: wiltu es macheditorial expansion: ̕en In ainen kopff
19: den mach von mel oder von aÿreditorial expansion: ̕en
20: vnd prenn In ab wiltu ein plat [83v] 01: grün oder weiss auss reiss Mach du ain
02: weiss plat grün das hastu wann
03: du wild . Beraitt wildprät also .
04: Item von wilpraet wann du das
05: hast So nÿm ain stuck klain vnd hack
06: das klain Du muͦst habeditorial expansion: ̕en auch ain
07: rain swaiss hastu den nicht So nÿm
08: ein hönn den swaiss dauon als vil
09: als vf ain essen Thue das In
10: haefelein vnd rür es schon ab das es
11: wol das du hast gehackt klain das
12: thue In den schwaiss vnd ain rain
13: schmalcz thue darunder vnd lass siededitorial expansion: ̅en
14: darInne machs ab das es starck sej
15: vnd ein guͦt gewuercz säe darauf
16: das seÿ von ÿmber naegelein zucker
17: vnd zÿmen Er sol es damit bestraeen
18: Als magstu das von allerlaj flaisch
19: wann du es wild weisz habeditorial expansion: ̕en So
20: nÿm mandel milich daran vnd ain [84r] 01: weiss von aÿreditorial expansion: ̕en Das mach suess von
02: zucker Vonn allerlaÿ vischen mach
03: gemuess von wie du selb wilde
03: Item von allerlaj vischeditorial expansion: ̕en machestu
04: visch gemuesz Die visch söllen gesoteditorial expansion: ̕en
05: sein die hack denn klain vnd hack sÿ
06: vnd thue sÿ In die mandel milich
07: vnd lass siededitorial expansion: ̕en das es dick werde Richt
08: es an vnd veditorial expansion: ̕ersalcz nicht Das du
09: guͦt praueditorial expansion: ̅nn machest zu essen
10: Item wiltu praun habeditorial expansion: ̕en So nÿm
11: den schwaisz von den Reheditorial expansion: ̕en oder von
12: hasen oder schaideditorial expansion: ̕en vnd schlachs durch
13: es ein tuͦch So wirt es praun .
14: Magstu aber des schwaiss nicht gehabeditorial expansion: ̕en
15: So nÿm ain leczellteditorial expansion: ̕en vnd den preneditorial expansion: ̅n
16: vnd lass In kallteditorial expansion: ̕en vnd stoesz In vnd
17: thue In darein So wirt es praun voeditorial expansion: ̅n
18: vnd mit guͦtem gewürcz doch das es [84v] 01: nicht zue vil sej den salcz du recht So
02: wirstu ein rechter knecht vnd etwas
03: guͦtz straee oder saee darauf mit Naegelein
04: vnd mit würczlein . Von einem ge=
05: Item Nÿm ein pachen mach also .
06: weiss semlein prot das nicht zue neẅ
07: seÿ gepacheditorial expansion: ̅en das schneid nach der zwi=
08: rich vnd nicht nach der lennge Du
09: solt habeditorial expansion: ̕en zwaierlaj fülle . Die ain sol
10: grün sein Die ander schwarcz vnd
11: bestreich sy mit aÿr fülle ain schniteditorial expansion: ̕en
12: nach der anndeditorial expansion: ̕ern magstu es gehabeditorial expansion: ̕en
13: So nÿm ÿe ain gelbe füll vf ain
14: schniteditorial expansion: ̅en vnd mach ain taig von
15: aÿreditorial expansion: ̕en oder von wein da zeuch die
16: schniten durch vnd leg zwo sch=
17: niten vf ain annder vnd pachs
18: vnd strae zucker darauf . von
19: Item gepachen Masannczen
20: wöllen wir habeditorial expansion: ̕en pacheditorial expansion: ̕en masannczeditorial expansion: ̕en Catchword at lower leaf margin: 'So nym käsz‘ [85r] 01: So nÿm kaesz vnd reib den klain vnd
02: nÿm aÿer darein vnd thue sy auf
03: ein plat vnd ein wenig gewürcz
04: wiltu es gell macheditorial expansion: ̕en So thue saffran
05: daran vnd lass es pacheditorial expansion: ̕en . Auss
06: der selben materi mach praten
07: Item aus der materj magstu prateditorial expansion: ̕en
08: an ainem spiss Nÿm aÿer schön prot
09: Saffran wein oder essich vnd wasser
10: und visch schüppeditorial expansion: ̕en Salcz menng das
11: zue samen vnd geuss das wasser
12: vf den prateditorial expansion: ̕en vnd lass es erwalleditorial expansion: ̕en
13: ebeditorial expansion: ̕en dick vnd gib es hin zue essen .
14: Aus der materi mach die Repphüner
15: Item aus der selbeditorial expansion: ̕en materj machst
16: du machen Repphüner das die ge=
17: schaffen sein als die fladen vnd lass
18: sy siededitorial expansion: ̅en In ainem wallenden wasser
19: vnd seud sÿ gar wol an ainem spiss [85v] 01: das sy warmeditorial expansion: ̅m werdeditorial expansion: ̕en vnd beträff
02: sÿ mit öll vnd gib da pej pfeffer
03: Aber ain editorial expansion: ꝯcondiment zue vischen
04: Item schüpp ainen hechteditorial expansion: ̕en vnd haw
05: In zue stucken vnd prat sÿ an einem
06: spiss vnd so sy gar gepraten sind
07: So lass sÿ erwalleditorial expansion: ̕en In dem editorial expansion: ꝯcondiment
08: das geschribeditorial expansion: ̕en stet von den czwifaleditorial expansion: ̕en
09: Ain editorial expansion: ꝯcondiment das haist kalbedin
10: Item Nÿm rinden von Rugkeim
11: prot gewaicht In essich vnd nÿm
12: dann mer ÿmber dann pfeffer vnd
13: ain wenigeditorial expansion: ̕en kümich mach das In
14: essich vnd erwöll das ebeditorial expansion: ̕en dick gib
15: es pey den vischeditorial expansion: ̕en Das editorial expansion: ꝯcondiment
16: haist ain kalbedin das mag maeditorial expansion: ̅n esseditorial expansion: ̕en
17: mit allerlaj vischeditorial expansion: ̕en vnd willpraet
18: Ain gepachens huͦn beraitt also . [86r] 01: Item füll ain hün Nÿm aÿr speck
02: vnd Saluan vnd ÿmber zwischeditorial expansion: ̕en des
03: fleischs vnd der haut vnd stoesz es
04: an ainen spiss vnd ain aÿer taig
05: gepraitt mit ainem wallg holcz vneditorial expansion: ̅d
06: vmb wind das hün damit vnd lass
07: wol prateditorial expansion: ̕en vnd gibs hin also ganncz
08: vnd das haist ein gepachens hün
09: Aber von kümich hünern ze beraitteditorial expansion: ̕en
10: Item zer glid Iunge hüner die da
11: gepraten sind vnd schlach aÿer daran
12: mit ÿmber vnd mit Aenesz vnd geuss
13: damit die hüner vnd stoesz sy dann
14: In ainem mörser vnd lass deneditorial expansion: ̅n pacheditorial expansion: ̕en
15: gleich haiss mit ainem schmalcz
16: vnd das haissen kümich hüner .
17: Aber etwas von hünern ze macheditorial expansion: ̕en
18: Item seud ein hün vnd wenn es
19: gesotten seÿ So nÿmeditorial expansion: ̅m des hüns leber [86v] 01: vnd schön prot herte aÿer mel vnd ain
02: Saffran vnd thue das an die hüner suppeditorial expansion: ̅nn
03: mit essich vnd erwölle es mit dem huen
04: vnd mach es vaist mit dem das es dick
05: seÿ vnd das es beleÿb vf dem hün Also
06: mach lampflaisch vnd gepraten muͦsz
07: Morachen machen auss fleisch .
08: Item Morachen von hünereditorial expansion: ̕en macheditorial expansion: ̕en
09: Nÿm das fleisch vor an an der prust
10: vnd hack das klain zue dem melb
11: thue daran aÿer vnd mer ain schnicz
12: prots dar zue zwen stecken vornan vnd
13: den kaltprat als die Moracheditorial expansion: ̕en vnd
14: legs In ain wallennde suppeditorial expansion: ̅en Die weil
15: das seudet So wind den anndeditorial expansion: ̕ern vmb
16: den spiss vnd wann du Ir genuͦg hast
17: So fülle sy mit guͦteditorial expansion: ̕en gewürczeditorial expansion: ̕en vnd
18: aÿreditorial expansion: ̕en vnd prat sÿ gar wol an ainem
19: spiss vnd gib sÿ hin zue essen . Von
20: kappauneditorial expansion: ̅n gib damit ein editorial expansion: ꝯcondiment [87r] 01: Item Nÿm den koppawn vnd solt Im das
02: haubt nit ab schlaheditorial expansion: ̕en Du solt Im den
03: halls füllen vnd praten vnd wann er
04: gepraten seÿ So gib dar peÿ ain galle=
05: mentueditorial expansion: m oder ain Condiment . Ain gans
06: Item ze beraitten vnd ze machen also .
07: Nÿm ganncz gens vnd das die koepff
08: dauon seÿen gethan . vnd stoesz sÿ oder
09: thue sy In ainen Irden hafen vnd geuss
10: wasser daran vnd lass siededitorial expansion: ̅en von vnndeditorial expansion: ̅en
11: auf vnd am trifuesz veditorial expansion: ̕ermach den hafen
12: das der tunst nit heditorial expansion: ̕eraus mueg vnd
13: schür ain klains feur dar zue vnd
14: lass es siededitorial expansion: ̅en vnncz das sÿ schnatteditorial expansion: ̕ern wer=
15: den So nÿm denn zwaj knofflachs
16: haubt die taill zue samen vnd lass
17: mit der genss siededitorial expansion: ̅en mit Saffran vnd
18: gib sÿ ganncz hin zue essen . Aber von
19: gennsen ze beraiten vnd ze macheditorial expansion: ̕en
20: Item Nÿm ganncz genss vnd schweinein
21: fleisch Saluan vnd annder kraut vnd [87v] 01: hack das alles zue samen vnd füll da
02: mit den halls vnd seud In vnd waneditorial expansion: ̅n er
03: gesoten sej So leg In vf ainen rost vnd
04: beschlach In wol mit aÿreditorial expansion: ̕en oder mit aineeditorial expansion: ̅m
05: ayr taig vnd bedraeff In mit schmalcz
06: Nÿm Saffran vnd peteditorial expansion: ̕ersill venichel
07: kraut temeditorial expansion: ꝑperir das vf das kraut oder
08: editorial expansion: ꝯcondiment So pest du kannst vnd magst
09: So gib es denn hin ze essen . von mörser
10: Item Nÿm hünern ze beraitten also
11: ain gepraten hün vnd zerglide das
12: klain vnd nÿm ain klains weiss prot
13: vnd mach ainen dünnen taig von aÿeditorial expansion: ̕ern
14: pfeffer Aenis saffran stoesz das In schmalcz
15: das haissen mörser hüner . Wie man
16: knofflach von fleisch machen sol
17: Item wie man knofflach von flaisch
18: machen sol So nÿm gesoten fleisch
19: vnd gehackte aÿer mel vnd das aller
20: pest kraut das du gehabeditorial expansion: ̕en machst [88r] 01: temeditorial expansion: ꝑperir das an ainannder vnd vnndeditorial expansion: ̕erein=
02: annder vnd mach kugeditorial expansion: el vnd knofflach
03: mit ainem aÿer taig vnd lass das pacheditorial expansion: ̕en
04: In ainem knofflach das magstu gebeditorial expansion: ̕en
05: mit welherlaj das ist praten . Wie maeditorial expansion: ̅n
06: klaine spanfäckel prateditorial expansion: ̕en vnd beraiteditorial expansion: ̕en sol .
07: Item Nÿm ain spannfaeckel vnd prat
08: es küel vnd enspallt das enczwaj mit
09: dem haubt So nÿm die lungel oder
10: herte aÿer vnd zwaj waichen schöne
11: prot Saffran pfeffer Salcz vnd
12: klainen gehackten speck vnd füll
13: das vaecklein vnd damit an einen
14: spisz vnd betraeff es mit schmalcz .
15: Von ainem kalbfleisch gefüllet
16: Item also magstu fülleditorial expansion: ̕en ain kalbfleisch
17: oder ain lamp Nÿm schweinein fleisch
18: vnd thue die schwart dauon vnd hack
19: den klain vnd thue dar zue zwo semel [88v] 01: pfeffer aÿer hoenig Saffran essich doch
02: nit zue saur vnd lass es erwallen
03: vnd gib es also hin mach auch also lun
04: gel gemuesz . Von ainem gannczen huͦn
05: ganncz vnd gar In ainem Anngster
06: Item wie man ein hün ganncz In aineeditorial expansion: ̅m
07: anngster macheditorial expansion: ̕en sol Nym vnd prüe
08: das hün vnd verprüe das nicht
09: vnd das Im die haut dennocht ganncz
10: seÿ So nÿm vnd zeuch Im die haut
11: ab vnd plasz In die haut vnd wo
12: sÿ ze procheditorial expansion: ̕en sej vnd ein loch habe
13: So naee das wider zue vnd nÿm
14: das fleisch vnd seud es vnd waneditorial expansion: ̅n
15: es genuͦg gesoten sej So hack es
16: klain vnd saluan vnd peteditorial expansion: ̕ersill vnndeditorial expansion: ̕er=
17: einannder So nÿm ain stumpffs
18: holcz vnd stoess die haut In das glas
19: oder In den anngster vnd plas die
20: haut auf In dem glas vnd thue [89r] 01: die fülle In das glas darein vnd
02: wann du die haut gar darein prin=
03: gest So behalt den halls herausseditorial expansion: ̕en
04: vnd veditorial expansion: ̕erpint den wol vnd steck In v̈beditorial expansion: ̕er
05: das glas das kain dampff darein
06: müge oder wasser vnd wenn du die
07: haut von erst ab zeüchest piss an die
08: fuesz So schneids Im ain wenig abe
09: vnd wann du das alles gethan hast
10: So thue als vor geschriben stet vnd secz
11: es zue In ainem hafen das daz wasser
12: v̈ber das hün gee ains zwercheditorial expansion: ̕en vingers
13: dick v̈ber das glas vnd lass siededitorial expansion: ̅en
14: So sterckt es sich das maeditorial expansion: ̅n es sicht In
15: dem glas als ein ganncz hün vnd gib
16: es hin dann zue essen . Ein Sweins
17: kopff das feur daraus far als flameditorial expansion: ̅men
18: Item Nÿm vnd seud ain schweins kopff
19: wann er dann gesoten seÿ So nÿm in
20: vnd schneid In würfflat das er dennocht [89v] 01: ganncz seÿ vnd nÿm ÿmber vnd säe
02: die darauf vber all an den schweins
03: koppf der sol ganncz sein vnd das er nicht
04: von einannder gespallten seÿ vnd waneditorial expansion: ̅n
05: du der ÿmber darauf gesaet hast So
06: nÿm ain schüssel vol geprents weins
07: vnd geuss aussen halb auf den kopff
08: halben vnd In das annder halb tail
09: den gepranteditorial expansion: ̕en wein vnd geuss es
10: Innen In den halls vnd das blas das
11: der wein nicht heraus rÿnne vnd
12: nÿm dann ain dürrs prot als grosz
13: als ain nusz vnd nÿm dann ein glü=
14: enndeditorial expansion: ̅en kissling als gross als ein haseditorial expansion: ̕el
15: nuss vnd thue das In das dürr prot
16: vnd legs denn In den pranten wein vneditorial expansion: ̅d
17: von dem glüennden kÿssling werdeditorial expansion: ̅en
18: darauss flameditorial expansion: ̅men fareditorial expansion: ̕en vnd ist vnsched
19: licheditorial expansion: ̅en vnd schmeckt wol Als magstu
20: auch ainen haimÿscheditorial expansion: ̕en schweins kopff
21: machen . [90r] 01: von Reiss mach den also
02: Item Nÿm Reisz vnd waesch den schön
03: aus vier wasserneditorial expansion: ̅n vnd seud In das
04: er ein wenig röscher sej So nÿm denn
05: das weiss von den aÿeditorial expansion: ̕ern vnd reib
06: ains vnnder das annder So hastu ein
07: weiss pachens wiltu es aber gelb
08: habeditorial expansion: ̕en So schaid das gelb von den aÿeditorial expansion: ̕ern
09: So hast du ein gelbs pacheditorial expansion: ̅ens So nÿm
10: denn ain reib schereditorial expansion: ̅em vnd reib den
11: reiss klain vnd aÿer darundeditorial expansion: ̕er Als vor
12: geschribeditorial expansion: ̕en stet wie du wild weiss
13: oder gell macheditorial expansion: ̕en Mach ain taig der
14: duenne seÿ vnd scheusz In durch die
15: hannd Als die geprateditorial expansion: ̕en kugel So hast
16: du ein pacheins von reisz vnd nÿm
17: ain spisz der klain seÿ vnd leg In zue
18: einem feur So säe denn semel mel
19: darauf die weÿl er praet So wirt
20: er schön prauneditorial expansion: ̅n . wiltu ain püntlach
21: prawn machen zue wein [90v] 01: Item Nÿm haidper Vnd wann maeditorial expansion: ̅n das
02: prot aus dem ofen scheust So thue
03: die haidper In ain muͦllter vnd scheuss
04: In den ofen vnd lass sÿ ain tag vnd
05: ain nacht In dem ofen ligen vnd thue
06: sy dann her wider aus vnd nÿm denn
07: ein tüchelein vnd der për darein als
08: gross als ein aÿe . vnd veditorial expansion: ̕erpind sÿ schon
9: vnd mach der püntlein wie vil du
10: wild vnd nach dem vnd vil der për
11: hast So leg sÿ dann In den wein
12: So hastu roten wein . Aber einen
13: Item das praten vonn vischen
14: süllen wir lassen guͦt sein frömder esseditorial expansion: ̕en
15: han wir genuͦg vnd süllen nueditorial expansion: ̅n fürpasz
16: etwas von vischeditorial expansion: ̕en habeditorial expansion: ̕en . Da muͦsz sch=
17: waiss von sein da peÿ vnd von hechteditorial expansion: ̕en
18: nÿmpt maeditorial expansion: ̅n vnd guͦt gewürcz daran
19: vnd das prat das muͦsz maeditorial expansion: ̅n schon habeditorial expansion: ̕en [91r] 01: daraus werdeditorial expansion: ̕en dann praten vnd habeditorial expansion: ̕en
02: ain gestalt Als die Rechprateditorial expansion: ̕en die süllen
03: wir schon habeditorial expansion: ̕en vnd hallteditorial expansion: ̕en Nÿm mandel
04: vnd besteck den praten schon damit
05: So wirt das prateditorial expansion: ̕en guͦt dauon .
06: Ain weisse Sallsen mach also
07: Item weiss Sallsen mach aus mandel
08: hastu der nicht So wirt das prateditorial expansion: ̅en
09: so guͦt Nÿm nuss an der stat hastu daneditorial expansion: ̅n
10: zucker den nÿm auch dar zue . Die
11: prauneditorial expansion: ̅n Sallsen mach von weinpereditorial expansion: ̕en
12: Schlahe die durch mit guͦtem wein
13: wiltu sÿ guͦt habeditorial expansion: ̕en So thue zucker
14: daran . Aber etwas von vischeditorial expansion: ̕en .
15: Item Nÿm visch vnd seud die Rain
16: vnd loesz die graet dauon klain wäreditorial expansion: ̕en
17: aller pest dar zue nÿm die schüppeditorial expansion: ̅en
18: vnd schlahe die visch zue vier stuckeditorial expansion: ̕en
19: vnd veditorial expansion: ̕erseud sÿ nicht . So mag man [91v] 01: die haut ganncz han vnd ain plat sol
02: man auch darInne siededitorial expansion: ̅en wil er die
03: prüe ganncz habeditorial expansion: ̕en wann es dann ge=
04: soten ist So nÿm vnd legs vf ain
05: AneRicht wil man sy precheditorial expansion: ̕en mit der
06: hennde das hörstu wol wiltu es hackeditorial expansion: ̕en
07: So mach es nit zue klain So beleibt
08: die press rain Du muͦst guͦt gewürcz
09: dar zue habeditorial expansion: ̕en So sol er die haut schlein
10: streicheditorial expansion: ̕en . Aber von einem gemuesz ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item wiltu gemuesz dauon habeditorial expansion: ̕en So
12: thue darein geribeditorial expansion: ̕en leczellteditorial expansion: ̕en weinper
13: mandel Die weinper süllen schon gemacht
14: sein das sÿ den leẅten wol gefallen
15: wann der visch beraitt seÿ So wind
16: In vmb ein weiss tuͦch wiltu die haut
17: ganncz habeditorial expansion: ̕en So sol er die haut vorn
18: schlein streicheditorial expansion: ̅en . Aber von einem
19: Item macht gepressten esseditorial expansion: ̅en ze macheditorial expansion: ̅en
20: du der presss nicht gehabeditorial expansion: ̕en . So nÿm [92r] 01: vnd legs vf ainen tisch vnd lege darauf
02: als das tuͦch müge ertrageditorial expansion: ̕en vnd nÿm
03: dir ein guͦten muͦt wann du es kochest
04: oder kocheditorial expansion: ̕en wild . So wirt es guͦt .
05: Aber von ainem gemuess ze macheditorial expansion: ̕en krëne
06: Item ainen krenn haben wir ain pfunt
07: mandel vnd muͦst ain vierdung ge=
08: stossenns Reisz habeditorial expansion: ̕en vnd ain Stadeditorial expansion: ̅el
09: hennen die wol gesotten seÿ vnd nÿm
10: das weiss praet dauon vnd ain sch=
11: weinein schmalcz dar zue vnd ain
12: vierdung zucker vnd aÿer nÿm auch
13: daran . Gemuess von krënne mach also
14: Item von dem krënn woell wir nit
15: erlassen wër guͦt gemuesz wil habeditorial expansion: ̕en
16: der sol nemen tattel kereditorial expansion: ̕en vnd veigeditorial expansion: ̅en
17: kereditorial expansion: ̅en die sol er wol stoessen dar zue sol
18: man habeditorial expansion: ̅en guͦten wein So muͦsz es sein
19: guͦt gewürcz von dem pesten das maeditorial expansion: ̅n
20: haben mag zucker Saffran muͦsz maeditorial expansion: ̅n [92v] 01: auch dar zue habeditorial expansion: ̕en dar zue so wirt
02: es guͦt . Aber von einem gemuess
03: Item Nÿm weinper mandel guͦten
04: wein vnd zucker genuͦg daran vnd
05: salcz zue massen So wirt das muͦsz
06: guͦt . Ain praune farbe zue gemuesz
07: Item Nÿm öppfell weinper piereditorial expansion: ̕en
08: wiltu nueditorial expansion: ̅nn die varb haben So nÿm
09: geribeditorial expansion: ̕en leczellteditorial expansion: ̕en hoenig zucker vnd
10: guͦten wein vnd gewürcz auch dar
11: an salcz es zue massen Also magstu
12: das muͦss macheditorial expansion: ̕en praun oder schwarcz
13: wie du wild . Ain mandel gemuess
14: Item von mandel gemuesz mach ain
15: kaesz wann die milich gesotten wirt
16: So schlah die milich vf ain tuch
17: vnd nÿm ain vierdung zucker den
18: muͦst du vf ein essen habeditorial expansion: ̕en vnd
19: wann die milich gesibt ist So thue
20: sÿ auf ain schuessel das sÿ scheiblat [93r] 01: auf der schüssel sej vnd geuss mandel
02: milich oder nusz milich daran vnd besteck
03: den kaeß mit mandel kereditorial expansion: ̕en . Ain für
04: hes von dem kalbs swaiss ze macheditorial expansion: ̕en
04: Item Nÿm den schwaiss von dem kalb
05: thue wein daran vnd misch das vnd
06: secz es zue dem feur vnd lasz es wol
07: siededitorial expansion: ̅en . hastu dann nit zucker So nÿm
08: hönig vnd leczellteditorial expansion: ̕en an die stat vnd
09: ein schmalcz thue darein So wirt
10: das muͦsz vein vnd hack auch die lungeditorial expansion: ̕el
11: darein vnd das die wol gesotteditorial expansion: ̕en sej
12: Des salcz solt du nit veditorial expansion: ̕ergessen vnd thue
13: auch guͦt gewürcz daran . Auss dem
14: swais von dem kalb seud wilpraet darInne
15: Item Nÿm den schwaiss von dem kalb
16: vnd seud das hirsein willdepraet In
17: wein vnd misch den schwaisz daran
18: Darnach mach es mit gewürcz vnd mit
19: zucker ab Als vor geschribeditorial expansion: ̕en stet hastu [93v] 01: des zuckers nicht So nÿm hoenig an
02: die stat . Ain mandel muͦss von vischeditorial expansion: ̕en
03: Item Nÿm mandel milich weiss visch
04: vnd seud die visch an die stat pisz sy
05: lassennd den grat vnd löß In den grat
06: hach das geprät von dem visch In die
07: mandel milich vnd mach das muesz
08: da mit ab vnd ob du des gepraets
09: von dem visch nit genuͦg hast So
10: nÿm gestossnen reis mit zucker .Ain
11: editorial expansion: ꝯcondiment zue hünern ein ze macheditorial expansion: ̕en
12: Item Nÿm hüner fuesz vnd lass es er=
13: wallen vnd nÿm mägen kalbflaisch
14: vnd hack das klain vnd mach das
15: mit guͦtem gewürcz ab vnd thue näg=
16: gelein darein . Wiltu dauon guͦt essen
17: haben So nÿm zwaj aÿer daran wann
18: die füll beraitt ist So mach denn klaine
19: kügelein dauon vnd thue denn die kü=
20: gelein In die kloe vnd nÿm ain fleisch [94r] 01: prüe vnd lass wol darInne siededitorial expansion: ̕en vncz
02: pisz sich die kloe streckt vnd erwöll
03: es dann In ainem kessel vnd lass es daneditorial expansion: ̅n
04: siededitorial expansion: ̅en pisz an die stat das es sein genuͦg
05: hat wolt ich das es nit veditorial expansion: ̕ersotten wurde
06: du solt sÿ gebeditorial expansion: ̕en In ain lauttre fleisch
07: prüe vnd thue denn gewürcz daran .
08: von einem lamprecht ze beraitteditorial expansion: ̕en
09: Item lamprecht ist ein guͦter visch
10: Als ich dich das weisen wil wiltu
11: mit lamprechteditorial expansion: ̕en bestenn So muͦstu
12: guͦten heff wein dar zue habeditorial expansion: ̕en der
13: mag nit zue guͦt sein dauon kumpt
14: ein mieditorial expansion: ̕rwas Intended:'mürbes'. pluot In den wein soltu
15: den lamprecht legeditorial expansion: ̅en das sÿ kumpt
16: von Irem leben Du solt habeditorial expansion: ̕en ain
17: haiss wasser da soltu sÿ ein stoessen
18: vnd mach sÿ des schwaiss schleins rain
19: wann du sÿ gelücket hast So wasch [94v] 01: an der stat So wirt die lamprecht Rain
02: vnd wann sÿ nueditorial expansion: ̅n rain ist So legs für
03: dich vf ainen tisch das haubt schneid
04: Ir ab vnd den schwanncz lass also gancz
05: das das annder mach also ganncz zue
06: dreÿen stucken vnd seuds In wein vnd
07: seud das haubt vnd des schwanncz ain
08: taÿl sein waschen vnd prats vnd das
09: mach praun vnd stoesz das In ainem
10: mörser vnd seich es durch ein tuͦch
11: mit sein selbs prüe das es Inneeditorial expansion: ̅n gesoteditorial expansion: ̕en
12: seÿ vnd mach es ab mit guͦtem ge=
13: würcz . Aber etwas von aÿren
14: Item wiltu von aÿreditorial expansion: ̕en etwas habeditorial expansion: ̕en
15: mit tötteditorial expansion: ̕ern vnd geet es an So muͦst
16: du Neẅnczigk aÿr habeditorial expansion: ̕en vnd ain
17: wein nÿm auch dar zue das ist die
18: recht masse vnd frisch putteditorial expansion: ̕ern nÿm
19: auch dar zue hastu des nicht genuͦg
20: So nÿm rain schmalcz an die stat [95r] 01: wiltu ain gemueß habeditorial expansion: ̕en So muͦstu wae=
02: lisch wein habeditorial expansion: ̕en vnd wann es gesoteditorial expansion: ̕en
03: ist So soltu es rüreditorial expansion: ̕en das es schleht
04: werde als ein ganncz zucker soltu dar
05: zue han So wirt das muͦsz wol gethan
06: Ein gemuess von mandel ze macheditorial expansion: ̅en
07: Item Nÿm mandel vnd weiss prot
08: vnd hüner vnd hack sÿ klain vnd
09: schweinein fleisch pej ainem halbeditorial expansion: ̕en
10: pfunt zuckers vnd des sallcz veditorial expansion: ̕ergiss
11: nicht . Zue willpraett beraitten
12: Item Nÿm den swaiss von den lembereditorial expansion: ̕en
13: vnd hack In klain So wirt das will=
14: praet guͦt . von ainem gemuess von
15: Item ain gemuess gepraten vischeditorial expansion: ̅en
16: von gepraten vischeditorial expansion: ̕en . Nÿm ain guͦteditorial expansion: ̕en
17: gepraten visch vnd weinper dar zue
18: vnd muͦst habeditorial expansion: ̕en guͦten wein gewürcz [95v] 01: vnd zucker vnd des salcz veditorial expansion: ̕ergiss nicht
02: Von Reisz magstu auch pacheditorial expansion: ̅en .
03: Item von Reiss machstu pacheditorial expansion: ̅ens macheditorial expansion: ̕en
04: oder haben wiltu es weisz habeditorial expansion: ̕en So
05: nÿm das weiss von den aÿreditorial expansion: ̕en So hast
06: du ein weiss pacheins vnd den reisz
07: seud nicht zue waich Reib In an die
08: stat vnd nÿm dar zue aÿer klar .
09: Von ainem grünen pacheditorial expansion: ̕en also
10: Item wiltu grüne pletter pacheditorial expansion: ̕en dar
11: zue muͦst du haben guͦt gewürcz vnd
12: die füll die get von aÿreditorial expansion: ̕en zue vnd
13: die füll streich vf wann das gewürczt
14: seÿ vnd thue auch Saffran daran .
15: Wiltu es dann nit von aÿreditorial expansion: ̕en habeditorial expansion: ̕en So
16: nÿm wein an die stat wann der
17: taig gemacht ist So nÿm ain schmalcz
18: In ain pfannen vnd stoesz die örtter
19: pedeu In ainen taig vnd pach das an [96r] 01: die stat vnd wann es dann gepacheditorial expansion: ̕en
02: ist So leg es dann für dich auf ainen
03: tisch vnd schneid das pachens nach
04: der lennge oder nach der zwitrich oder
05: wie du wild vnd thue oder säe zucker
06: darauf . Von vischen zue pachen
07: Item wiltu ainen guͦten visch gepacheditorial expansion: ̕en
08: habeditorial expansion: ̕en das geet von manigeditorial expansion: ̕erlaj sacheditorial expansion: ̕en
09: zue So muͦst du habeditorial expansion: ̕en hecht oder schlein
10: oder kärpffen vnd nÿm den schwaisz
11: von den vischen das geistu für ein
12: rechts geprattens vnd mit guͦtem
13: gewürcz muͦstu es abe macheditorial expansion: ̕en vnd
14: muscat muͦstu Dar zue habeditorial expansion: ̕en vnd
15: den hack nicht zue klain Waneditorial expansion: ̅n es
16: gehackt ist So ist es gestalt als ain
17: Rechpraten gross oder klain oder du
18: solt es vmb einen spiss windeditorial expansion: ̕en vnd
19: leg es In ain schüssel vnd lass In kalt [96v] 01: werdeditorial expansion: ̅en vnd besteck In mit guͦtem man=
02: del wann man In essen wil So sol
03: man In praten pisz an die stat das er
04: also haiss vf den tisch kumeditorial expansion: ̅me . Von
05: einem frömdem gemuess ze macheditorial expansion: ̕en
06: Item In dem Sumer heb ich an vnd
07: lass dann In dem winter dauon Wir
08: wöllen vnd süllen betrachten vmb
09: frömde gemüsz die werden In dem
10: winter guͦt So tracht das du sibeditorial expansion: ̕en
11: farb habest So magstu mit ereditorial expansion: ̕en wol
12: bestan schwarcz guͦt plab muͦstu han
13: Gell weiss rot prauneditorial expansion: ̅n künd wir das
14: zue samen pringen wann du die farb
15: wild vinden plab koreditorial expansion: ̕en plümen muͦst
16: du haben Die nÿm In dem sumer abe
17: vnd solt die derreditorial expansion: ̕en In ainem ofen der
18: sol nicht zue haiss sein vnd stoess sie
19: gar schon vnd behalt sÿ zue lon Grün Catchword at lower leaf margin: Lass vns nit veditorial expansion: ̕erge[ssen]supplied because: overbinding [97r] 01: lass vnns nit veditorial expansion: ̕ergessen ob der peteditorial expansion: ̕ersill
02: wär veditorial expansion: ̕erganngen . So hab wir grün
03: waiczein sanngen oder Saffran Da
04: wirt es gell von Die rott prawn
05: varb geet von weichseln zue waneditorial expansion: ̅n
06: die zeittig werden die soltu ab den
07: stinglein precheditorial expansion: ̕en Schlahe sy durch
08: ain sib vnd lass sÿ durch siededitorial expansion: ̅en vnncz
09: das sy die kereditorial expansion: ̕en lassen vnd den dritteditorial expansion: ̕en
10: taÿl nÿm hönig darein So soltu sÿ
11: siededitorial expansion: ̕en lasseditorial expansion: ̕en wann es dan gesoten ist
12: So lass es dann kalt werdeditorial expansion: ̅en wiltu
13: es bewareditorial expansion: ̕en So thue es In ainen hafen
14: der Innen veditorial expansion: ̕erglast seÿ Daran pistu der
15: farbe freÿ So machtu die behalteditorial expansion: ̕en
16: ain ganncz Iar das sÿ die varb nit
17: veditorial expansion: ̕erliereditorial expansion: ̕en Das soltu bedenncken schon
18: Das der tunst nicht gee dauon .
19: von ainem visch gepraten gesoteditorial expansion: ̕en
20: vnd gepachen dem thue also . [97v] 01: Item wiltu macheditorial expansion: ̕en ain visch aus dreÿ
02: formeditorial expansion: ̅m zue essen von ainem visch der
03: dennocht
04: vnd leg In auf ainen rost vnd be=
05: sprenng das haubt stuck mit mel vnd
06: begeuss das mit haissem schmalcz als
07: lanng piss das dich duncket das es
08: sein genuͦg habe vnd prauneditorial expansion: ̅n werde
09: vmb das mitter oder mittel tail das
10: schlahe In ain schön weiss tuͦch vmb
11: vnd vmb vnd begeuss das mit hais=
12: sem wein vnd wasser durch ainanndeditorial expansion: ̕er
13: vnd sallcz den wein vnd das wasser
14: Begeuss das mittel tail damit ein
15: wenig damit So seud es schon das
16: thue pisz es sein genuͦg habe vnd
17: thue ein wenig pluͦt vnnder den
18: wein Das zagel stuck salcz schon vnd
19: stupffs mit ainem messer vnd ain
20: gluͦt schlahe dar vnnder vnd prat [98r] 01: es küll vnd lass nit veditorial expansion: ̕erprÿnneeditorial expansion: ̅n vf dem
02: rost Also hastu dreÿerlaj essen von
03: dem visch das ain gepacheditorial expansion: ̕en Das
04: annder gesotten Das dritt gepratten .
05: Also mach holprateditorial expansion: ̕en von vischen
06: Item wie man hollpratteditorial expansion: ̕en sol macheditorial expansion: ̕en
07: von vischen vnd von mandel milich
08: So nÿm ain hechteditorial expansion: ̕en vnd hack In
09: klain vnd thue darundeditorial expansion: ̕er geribeditorial expansion: ̕en prot
10: vnd stupp vnd nÿm dann ain hüllczein
11: spiss der ebeditorial expansion: ̕en seÿ vnd streich dann die
12: füll daran vnd mach es geleich Als
13: ain hirsz praten vnd leg In denn
14: zue einem feur vnd prat In sauber
15: vnd begeuss In mit pütteditorial expansion: ̕ern oder mit öll
16: wann er nueditorial expansion: ̅n gepraten ist So zeuch
17: In also gannczeditorial expansion: ̕en von dem spiss vnd
18: nÿm dicke mandel milich vnd hauseditorial expansion: ̕en
19: plater darundeditorial expansion: ̕er die gesoten seÿ vnd
20: zucker genuͦg thue darein vnd thue [98v] 01: es In ain saubre pfannen vnd mach
02: es gell genuͦg vnd veditorial expansion: ̕erklaibe den prat
03: ten mit taig vnd lass das loch da
04: der prat auf stee vnd secz In In aineeditorial expansion: ̅n
05: klainen hafen vnd ker In das er vf
06: wercz stee geuss die milich In den
07: praten vnd lass es sten piss es hert
08: werde vnd schneid In dann zue dünneeditorial expansion: ̅n
09: scheiblein vnd gib In hin . Vonn
10: Regelpiereditorial expansion: ̕en ein latczwerig ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item mit Regelpiereditorial expansion: ̕en mach ein lat=
12: werig von schel sÿ klain vnd schneid
13: sÿ zue vier taileditorial expansion: ̕en vnd schneid die
14: kereditorial expansion: ̕en dauon vnd thue die piereditorial expansion: ̕en In
15: ainen hafen das der tunst nit her
16: aus gee vnd secz auf ain gluͦt vnd
17: nÿm daran ain viertail wasser
18: wann sÿ denn genuͦg habeditorial expansion: ̕en So stoess
19: sÿ klain vnd thue es In ainen kessel
20: vnd secze sÿ auf ain drifuess vneditorial expansion: ̅d mach [99r] 01: ain gluͦt darunder vnd rür sÿ für sich
02: dar vnd ÿe peÿ einer wenigeditorial expansion: ̕en weil
03: geuss ein wenig daran vnd stupp sy
04: ab mit ainem guͦten gewürcz . Von
05: ainem abenteurigeditorial expansion: ̅en aÿe des veditorial expansion: ̕ergiss nit
06: Item Nÿm zwaj saẅplateditorial expansion: ̕er vnd das
07: ÿe aine grösser sej dann die anndeditorial expansion: ̕ern vnd
08: mach sie schön mit wasser vnd nÿm
09: dann aÿer vnd schaid sÿ schon von
10: ainannder das weiss besunder vnd den
11: totter besunder vnd nÿm die klainen
12: pletter das sy voll werdeditorial expansion: ̕en vnd den
13: totter thue darein vnd nym dann
14: die anndeditorial expansion: ̕ern platter vnd thue die klain
15: darein vnd nÿm denn das weiss vnd
16: thue es auch darein In die plater vneditorial expansion: ̅d
17: schneid ein loch In die plattereditorial expansion: ̕en vnd
18: schel die plattereditorial expansion: ̕en da von den toettereditorial expansion: ̕en
19: das er In die plater hinein müge vnd [99v] 01: naee die platteditorial expansion: ̕ern wider zue vneditorial expansion: ̅d klopff
02: das weiss zue samen vnd nÿm ain
03: trachter vnd stoesz In oben In das loch
04: vnd geuss das weiss obeditorial expansion: ̕en auf das totteditorial expansion: ̕er
05: hinein das die plater voll werde
06: vnd pind sÿ dann zue vnd thue sy
07: In ainen hafen vnd lass sÿ aber siededitorial expansion: ̕en
08: So wirt das aÿ daraus vnd gibs
09: dann hin zue essen . von ainem essen
10: von dreÿerlaÿ farben ze machen
11: Item Nÿm dreÿerlaj farbe So nÿm
12: hausen plater die seud In wasser schon
13: vnd nÿm denn ain dicke mandel mi=
14: lich vnd peteditorial expansion: ̕ersill vnd hack den gar
15: klain vnd nÿm den drittel der man=
16: del milich vnd zucker darunder das
17: wirt ein grüne farbe vnd nÿm deneditorial expansion: ̅n
18: die zwaj taill vnd zuckers wol vneditorial expansion: ̅d
19: lass den siededitorial expansion: ̕en In aineditorial expansion: ̕er pfannen vnd [100r] 01: ain tail lass also weiss vnd das drit=
02: tail mach eÿtel gell vnd geuss ÿett
03: leichs vf ain pfannen vnd lass es
04: denn sten vnd seud die grün In aineditorial expansion: ̕er
05: pfannen also lass vnd geuss denn
06: vf ein pfenndlein also lass es sten
07: biss es hert werde So hastu dreÿer
08: laÿ farbe grün weisz vnd gell vnd
09: heb es dann v̈ber das feur vnd pald
10: wider darabe . vnd leg es vf ain
11: anRicht vnd schneid es denn als
12: ein schaffczaglat vnd leg es auf
13: ain schüsselein Ains grün Das
14: annder weiss Das dritt gell piss
15: das die schüssel vol werde vnd
16: gib es hin zue essen . Von ainem
17: gepachen von dreÿen farben
18: Item ain gepacheins von dreÿerlaj
19: farbeditorial expansion: ̕en Ains grün Das ander weisz [100v] 01: das dritt gell So nymeditorial expansion: ̅m aÿr vnd thue
02: das weiss da von vnd die totter dar
03: von Besunder vnd hack peteditorial expansion: ̕ersill
04: klain vnd nÿm denn ein pfannen
05: mit schmalcz Reib aÿer vnd peteditorial expansion: ̕ersill
06: klain vnd mach ain klain grüns
07: plat daraus vnd mach denn ein gelbs
08: plat vnd thue den totter auch heraus
09: vnd nymeditorial expansion: ̅m denn das weiss vnd mach
10: ein weiss plat vnd lege dann die
11: pletter auf ainannder das grün In
12: die mitt schneid es denn schaffczag
13: lat vnd stoeß es dann an ein spiszlein
14: vnd mach dann ein gelbs plat vnd
15: zeuch den spiss da durch vnd mach
16: ainen taig von aÿreditorial expansion: ̕en vnd von wasser
17: vnd mach ain gell vnd zeuch den
18: spisz durch den taig vnd lass also
19: pacheditorial expansion: ̕en In ainem schmalcz vnd zeuch
20: denn die spissel her wider aus vnd [101r] 01: scheid es nach der lennge von ainandeditorial expansion: ̕er
02: vnd leg es denn vf ain schüssel vnd
03: zucker genuͦg daran vnd veditorial expansion: ̕ersalcz nicht
04: Von eingemachten öppfeln mach also
05: Item Nÿm veigeditorial expansion: ̕en zucker weinper vnd
06: hönigk vnd hack das vnndereinanndeditorial expansion: ̕er
07: mit gewürcz vnd mit guͦten dingeditorial expansion: ̅en vnd
08: thue das In die öppfel die auss gelöchert
09: sind vnd heffts mit ainem zweck vber
10: ain annder vnd pach es In ainem taig=
11: lein mit schmalcz vnd mit wein ge=
12: macht du macht es wol pachen In
13: ainer kuchen . Von dem Raiger also
14: Item stoeß Raigerpain klain als dann
15: das fleisch ist dauon nÿm vnd hack
16: das klain vnd stoesz das In ainem
17: mörser vnd weiss prot vnd aÿer
18: klar vnd schlahe das durch miteinandeditorial expansion: ̕er
19: vnd lass es wol erwalleditorial expansion: ̕en vnd gewürcz [101v] 01: das wol vnd gibs hin . Von ainem
02: Sweins koppf den beraitt also
03: Item seud ein schweins köppf vnd thue
04: das fleisch dauon vnd hack das klain
05: mit guetem gewürcz vnd press das ze
06: samen als ain gesottne milich vnd nÿm
07: ain taig oder czwen du magst In schneideditorial expansion: ̅en
08: vnd die selbeditorial expansion: ̕en schnitzlein praten oder
09: pacheditorial expansion: ̕en In ainem dünnen taiglein .
10: Von gepressten vischeditorial expansion: ̕en ze macheditorial expansion: ̕en
11: Item von gepratten vischen thue die
12: graet auss ainem wolgesoten visch der
13: wol gesoten vnd gesallczeditorial expansion: ̕en seÿ vnd
14: hack den klain vnd thue guͦt gewürcz
15: daran vnd press In gleicher weiss
16: Als dein Sweins kopff wiltu das
17: färben So derre rot rosen vnd
18: annder ding vnd thue das pulluer
19: darauf . Von gepacheditorial expansion: ̕en öppffeln die gepresst sind [102r] 01: Item pach scheiblat oeppfel schnicz vnd leg
02: ÿe ains nach der lennge nach dem andeditorial expansion: ̕ern
03: auf ain pret darauf ein weiss tuͦch ge=
04: prait vnd nÿm ainen pennsel vnd
05: bestreich die schnicz mit hönig vnd
06: säe ÿe gewürcz darauf vnd mach
07: ÿe ain zeill vf die anndeditorial expansion: ̕ern vnd als
08: vil du wild vnd lege ain tuͦch dar
09: auf vnd aber ain tuͦch vf das tuͦch
10: vnd presss als obeditorial expansion: ̕en geschribeditorial expansion: ̕en steet
11: Aber von einem piberswancz
12: Item prüe ainen piber schwanncz vnd
13: zeuch Im die haut ab vnd roest den
14: schwanncz das er sand trucken werde
15: dornach säe In mit gewürcz wiltu
16: ain gepfeffercz muͦsz habeditorial expansion: ̕en So thue Als
17: oben geschribeditorial expansion: ̕en stet Du macht es wol
18: macheditorial expansion: ̕en . von ainem hüner muͦss
19: Item die hüner die wol gesotten sind [102v] 01: die schlah durch mit weissem prot das
02: gepaet seÿ vf ainem rost das haist
03: ain hüner muͦsz vnd roest es wol . Von
04: einem gemuess von stain obs ze macheditorial expansion: ̕en
05: Item Nÿm kriecheditorial expansion: ̕en oder weichseln oder
06: nespel was von stain obs seÿ vnd
07: schlahs durch mit hoenig prenn darein
08: vnd thue es zue dem feur In ainen hafeditorial expansion: ̕en
09: vnd lass dick werden So machstu
10: von ainem ÿeglicheditorial expansion: ̕en ain muͦsz vnd ge=
11: würcz das wol ab doch ob du wild
12: Von ainem Erper muͦss ze macheditorial expansion: ̕en
13: Item Schlah Erper durch mit weissem
14: prot vnd mit hönigk vnd thue essich
15: vnd wein daran vnd guͦt gewürcz
16: Das haist ein Erper muͦsz . Von aineeditorial expansion: ̅m
17: Item Nÿm vnd piereditorial expansion: ̕en muͦss also
18: seud piereditorial expansion: ̕en vnd schlahs durch mit
19: dem selben wasser vnd preneditorial expansion: ̅n ain mel [103r] 01: vnd hönigk . vnd gewürcz darein das
02: ist guͦt . Aber ein gemuesz von Iungeditorial expansion: ̕en
03: hünereditorial expansion: ̕en die durch geschlagen sind
04: Item schlah ain hün mit weissem prot
05: durch vnd mit der prüe da es Innen
06: gesoten sej vnd gewürcz daran das
07: ist guͦt Du machst auch aÿr daran ne=
08: men also . Ain Sallsen von weinpereditorial expansion: ̕en
09: Item Nÿm weinper vnd erwëlle die
10: In aineditorial expansion: ̕er pfannen vnd schlach sÿ durch
11: vnd hab sÿ v̈ber das feur vncz das
12: sy dick werden . So thue dann gewürcz
13: vnd hönigk daran vnd lass noch dicker
14: werden Dornach secz herab vnd lass kallteditorial expansion: ̕en
15: vnd wann du sy aneRichteditorial expansion: ̕en wild So
16: nÿm weiss prot vnd essich vnd czer=
17: treibs vnd richts an vnd gibs hin das
18: ist ain guͦte sallsen . Aber von Sallsen
19: Item Es wirt auch von allem stain obs [103v] 01: soliche guͦte salsen wër Ir recht thuͦt
02: Von ainer sulcz v̈ber ainen formeditorial expansion: ̅m gemacht
03: Item ain sullcz mach also Nÿm ain
04: prenntlin da du die raiff von mügest
05: pringeditorial expansion: ̕en vnd wann du wild So
06: mach ain model von taig der In der
07: selbeditorial expansion: en weÿttne seÿ als das hüllczein prent
08: lein den pach gar Innigklicheditorial expansion: ̕en wol vnd
08: thue dann die Raiff ab dem hüllczein
09: prentlein vnd zeuch denn die tauffel
10: hofflich daruon von der sullcz vnd
11: thue es In das gepacheditorial expansion: ̕en prentlein vneditorial expansion: ̅d
12: nÿm ain schleins haut die gedert seÿ
13: vnd mach sÿ zue puluer mit ainem
14: senfften prülein lass es erwalleditorial expansion: ̕en vnd
15: lasz es dornach v̈ber schlaheditorial expansion: ̕en ain we=
16: nig vnd färbs nach der sullcz scheibs
17: vmb vnd vmbhin So wirts geleich
18: als es darein gossen sej . Du machst [104r] 01: auch nemen rörlein vnd die darumb
02: stecken vnd plümen darein Du machst
03: es wol v̈bergüldeditorial expansion: ̅en oder v̈ber silbereditorial expansion: ̕en .
04: von eineditorial expansion: ̕er Sulcz die da gesteet von schleinen
05: Item Nÿm schlein vnd thue die auf
06: vnd thue darein sallcz vnd gewürcz vneditorial expansion: ̅d
07: henngks hinder den ofeditorial expansion: ̕en vnd lasz dürr
08: werdeditorial expansion: ̅en vnd nÿm hartz von den paümen
09: vnd lass dürr werden vnd stoesz vn=
10: dereinannder vnd sibs durch ain siblein
11: vnd wann du sullczen wild So thue
12: des pulluers darein So gestet sÿ dauon .
13: von einem gepachem von Sibeditorial expansion: ̕en farbeditorial expansion: ̕en
14: Item ein gepacheins von Sibeditorial expansion: ̕en farbeditorial expansion: ̕en etc.
15: Bestreich ein pfannen wol mit schmalcz
16: vnd schlah kallte aÿr darein doch
17: das es nit an prÿnne vnd färb ein
18: ÿeglichs klar das du wild mit deditorial expansion: ̕er farbe [104v] 01: wann du sy also pachest wie du wild
02: So legs auf ain annder vnd v̈ber streichs
03: mit ainem dünnen taiglein das mit
04: aÿreditorial expansion: ̕en seÿ gemacht vnd legs In die pfan=
05: nen mit schmalcz So wechst es zue
06: samen vnd ist hofflich . Von ge=
07: praten vischen die beraitt also
08: Item Nÿm ain erwellteditorial expansion: ̕en visch peÿ
09: drej stuckeditorial expansion: ̕en vnd das du wild gesoteditorial expansion: ̕en
10: han das Bewind mit ainem nassen
11: tuͦch aussen geneczet vnd leg den visch
12: auf ainen rost vnd begeuss das anndeditorial expansion: ̕er
13: stuck mit schmalcz vnd stupffs voreditorial expansion: ̕en
14: vnd ain mel darauf Das dritt lass
15: sunst praten . Von gepraten aÿreditorial expansion: ̕en
16: Item gepratteditorial expansion: ̕en aÿr mach also lass ain
17: wall thuen vnd schlahs zue ÿettwedereditorial expansion: ̕em
18: spicz auf vnd plas zue ainem spicz
19: ein vnd das es zue dem andeditorial expansion: ̕ern auss [105r] 01: gee vnd thue gewürcz darundeditorial expansion: ̕er vnd
02: thue es wider In die schalen vnd stoeß
03: an spisslein vnd prat sÿ das sÿ Ir genuͦg
04: habeditorial expansion: ̕en . von gepacheditorial expansion: ̕en Straubeditorial expansion: ̕en berait also
05: Item Nÿm Straubeditorial expansion: ̕en vnd hacks klain
06: vnd thue sÿ In ain milich vnd czwaj
07: aÿer oder dreẅ darunder vnd färbs schon
08: vnd wann du wild aneRichteditorial expansion: ̕en So
09: thue ain guͦt gewürcz darauf . Von
10: einer Iungen ganns zue beraitteditorial expansion: ̅en
11: Item Ain Iunge ganns beraÿtt also Nÿm
12: knofflach vnd stoesz den vnd prot
13: vnd essich das geuss darundeditorial expansion: ̕er vnd wein
14: vnd schlachs durch vnd erwëll es
15: mit gewürczeditorial expansion: ̕en vnd dornach färbs mit
16: Saffran der nÿmpt Im den geschmack
17: dauon . von eineditorial expansion: ̕er fülle zue gennsen
18: Item stoeß knofflach wechallteditorial expansion: ̕ern oder kran=
19: batper speck pfeffer klain piereditorial expansion: ̕en vnd [105v] 01: weiss prot aÿr vnd grün traubeditorial expansion: ̕en vnndeditorial expansion: ̕er
02: einannder vnd füll auch ain ganns damit
03: Von ainer Sallsen ze vaheditorial expansion: ̅en In dem tawe
04: Item Nÿm ain placheditorial expansion: ̕en vnd praitz
05: In ainen garten vnd fach maÿen
06: taw darauf vnd truck den In ain
07: geschier darein leg peteditorial expansion: ̕erling samen ain
08: nacht oder ainen tag vnd paisss dar
09: Inne Dornach nÿm ponen vnd zer
10: stoesz die vnd leg das pulluer wo du
11: wild vnd würff den peteditorial expansion: ̕ersill samen
12: darauf So waechst er gleich ze stundeditorial expansion: ̕en
13: Von eineditorial expansion: ̕er sulcz ze macheditorial expansion: ̕en das sÿ gereditorial expansion: ̕en gestee
14: Item Nÿm kelber fueß vnd seud die
15: piss sy sich zer treibeditorial expansion: ̕en lassen als ain
16: muͦsz vnd thue die pain dauon vnd
17: thue das In ain veditorial expansion: ̕erglast geschier vnd
18: lass als ain laim erherteditorial expansion: ̕en vnd wann [106r] 01: du sullcz wild macheditorial expansion: ̕en So nÿmeditorial expansion: ̅m des selbeditorial expansion: ̕en
02: puluers vnd würffs darein wann du
03: wild In dem Iare So gestet die sullcz .
04: Von ainem höfflichem gepachem
05: Item ain höfflichs pacheins mach also
06: v̈ber ain model oder formeditorial expansion: ̅m oder v̈beditorial expansion: ̕er ain
07: schüssel pecher oder hafen oder was
08: du gereditorial expansion: ̕en haben wild aus ainem taig
09: mit aÿreditorial expansion: ̕en gemacht vnd steck züegk=
10: lach darein vnd legs dann auf ain
11: schüssel vnd mit schmalcz gepacheditorial expansion: ̕en vneditorial expansion: ̅d
12: stecks an vnd nÿm roerlach als es
13: gepacheditorial expansion: ̕en ist vnd stecks vf die züegklach
14: vnd thue plümen oder rosen oder was
15: du wild obeditorial expansion: ̕en vf die rörlach Du
16: machst ain essen macheditorial expansion: ̕en In das gepacheditorial expansion: ̕en
17: wie du wild . Von ainem milich muͦss
18: Item Nÿm die milich aus den gesotteditorial expansion: ̕en
19: vischen vnd weiss priss vnd schlah
20: sy durch vnd lass er walleditorial expansion: ̕en vnd wol [106v] 01: gewürczeditorial expansion: ̕en das haist ain milich muͦsz
02: vnd gibs hin ze essen . Aber etwas
03: Item Nÿm arbaiss . von arbassen .
04: So sÿ du aller schönist mügst gehabeditorial expansion: ̕en
05: vnd seud die vncz das sÿ die pällg
06: lassen dornach reibs vnnder den henndeditorial expansion: ̕en
07: In ain schäfflein vnd secz die arbaiss
08: wider zue dem feur vnd lass siededitorial expansion: ̕en
09: vnd thue sÿ darnach In ainen mörser
10: vnd stoesz sÿ Dornach thue sÿ In ain
11: sauber häfelein vnd lass nit lanng
12: pej dem fewr sten annders sÿ werdeditorial expansion: ̅en
13: schwarcz vnd säe ain ÿmber darauf
14: So hastu ain weis arbaiß . Item also
15: soltu den tiergarten machen also .
16: Item wiltu habeditorial expansion: ̕en ainen tier garteditorial expansion: ̕en
17: So nÿm mel vnd aÿr daraus
18: machstu machen mit was du wild
19: von fleisch oder von vischeditorial expansion: ̕en machst [107r] 01: du macheditorial expansion: ̕en was du wild zecheditorial expansion: ̅enerlaÿ
02: wildu nach ÿeglichs art zecheditorial expansion: ̅ener=
03: laj In ainem garten . Der gart sol
03: vmb fanngeditorial expansion: ̕en sein mit eineditorial expansion: ̕er maur die
04: gelär macht der tegel nicht gehabeditorial expansion: ̕en
05: So soltu In mit planngkeditorial expansion: ̕en vmbefaheditorial expansion: ̕en
06: das das wilde nit dauon kumeditorial expansion: ̅me
07: Machtu aber der plannckeditorial expansion: ̕en nicht
08: gehabeditorial expansion: ̕en . So mach ainen zawn von
09: gerteditorial expansion: ̕en die gerteditorial expansion: ̕en süllen von aÿreditorial expansion: ̕en
10: sein gemacht vnd von mel Nÿm
11: das weiss von den aÿreditorial expansion: ̕en vnd ain
12: semlein mel das soltu es aus macheditorial expansion: ̕en
13: die gaerteditorial expansion: ̅en vnd solt peteditorial expansion: ̕ersill oder andeditorial expansion: ̕er
14: grün habeditorial expansion: ̕en das soltu reibeditorial expansion: ̕en klain vneditorial expansion: ̅d solt
15: saluan habeditorial expansion: ̕en also soltu die tötter nemen
16: von den aÿreditorial expansion: ̕en vnd ain winczig mel
17: darundeditorial expansion: ̕er da mach ainen taig daraus
18: vnd machstu macheditorial expansion: ̕en die grün gaerteditorial expansion: ̕en
19: Nÿm ain semlein taig prenn In abe . [107v] 01: nicht thue aÿr daran mach die steckeditorial expansion: ̕en
02: dauon vneditorial expansion: ̅d thue Saffran daran So werdeditorial expansion: ̕en
03: die steckeditorial expansion: ̕en gell die steckeditorial expansion: ̕en prenn ab In
04: ainem schmalcz vneditorial expansion: ̅d mach von aÿreditorial expansion: ̕en ain
05: taig vnd von kaeß mach ain praiteditorial expansion: ̕en Als
06: du machst zue den osteditorial expansion: ̕ern die fladeditorial expansion: ̅en Also
07: soltu ain huͦt In den garten macheditorial expansion: ̕en Die
08: gärten sollen einer spann lanngk sein die
09: steck darumbe vnd sol ain tureditorial expansion: ̕en darInne
10: sten da sol ein weg durch gen obeditorial expansion: ̕en
11: vmb den turen sol ein ganngk gen Da
12: süllen frawen vnd Iunckfrawen knecht
13: vnd ritter vf sten wenn sÿ das wilde
14: woellennd ane sehen vnd vah'n Aussen
15: vmb den garten sol ein grabeditorial expansion: ̕en gen Da
16: süllen lebenndig visch Innen sten vneditorial expansion: ̅d
17: zwischen dem zawn vnd dem grabeditorial expansion: ̕en
18: süllen paẅm sten die süllen öppfel
19: piereditorial expansion: ̕en muscat vnd nuss trageditorial expansion: ̕en . So
20: sicht man auf den paẅmen v̈berall
21: aichoreditorial expansion: ̕en vnd vogel die süllen auf den [108r] 01: paẅmen sten vor dem garteditorial expansion: ̕en da sol
02: ein torwätel sten der sol guldein sein
03: Die sülleditorial expansion: ̕en vnd wöllen frölich sein das
04: sol gescheheditorial expansion: ̕en vor dem tisch da sicht maeditorial expansion: ̅n
05: den tiergarteditorial expansion: ̕en her gen DarInne sind maeditorial expansion: ̅n
06: vnd frauen vnd Iunckfraẅen auch ain
07: tail wann er sein nicht gelaubeditorial expansion: ̕en wil
08: der mags wol seheditorial expansion: ̕en wann es kumpt
09: für den tisch So mag maeditorial expansion: ̅n es wol
10: geseheditorial expansion: ̕en . vnd das wist DarInne
11: sind auch schüczeditorial expansion: ̕en vnd waeppner vnd
12: annder kurczweilig ding Das man
13: darInne köch vindet So sicht man
14: die purg vnndergann So wirt
15: das thor auf gethan So sich maeditorial expansion: ̅n die
16: Bischoff her für gann vnd den
17: koch darunder stan der das feur dar
18: ein hat gethan Nider laet er gann
19: auf die pannck vnd zeücht ein kopff
20: zue hannd Aus dem laet man Im gebeditorial expansion: ̅en
21: vnd ze hannt wider auf den tisch [108v] 01: darInne sind zwaierlaj vogel das sülleditorial expansion: ̕en
02: wissen vnd wann sy nit annderlaj
03: habeditorial expansion: ̕en gasz So fliegeditorial expansion: ̕en die anndeditorial expansion: ̕ern von
04: stat . So sich Ich den affen gen In
05: dem tiergarten . vnd das ist ein etc.
06: wöllend sÿ mer essen So gib gepacheditorial expansion: ̕en
07: visch vnd gesoteditorial expansion: ̕en vnd gepraten etc.
08: Also hastu guͦt ding von
09: allerlaÿ kocheditorial expansion: ̕en von Maister
10: hannsen des von wirtenberg
11: koch etc.
12: . 1 . 4 . 6 . 0 .